VKW Monografie Ondernemer, onderneming en ... - Kauri

vkw Metena maart 2007
communicatie en informatica, een belangrijke impact hebben op de kostenafweging
tussen eigen voorziening in dan wel externe aantrekking van bepaalde diensten.
Meer in het algemeen kan gesteld worden dat naarmate de transactiekosten verbonden
aan het van buiten de onderneming aantrekken van diensten verkleinen, de
aantrekkelijkheid van die vrije markttransacties ook toeneemt. De ervaring leert dat
meer markttransparantie er toe leidt dat transactiekosten dalen: men krijgt dan immers
een beter zicht op de verschillende prijzen in de markt, monitoring en controle
verlopen sneller en efficiënter, etc. Vermits de moderne communicatiemiddelen en
alles wat met Internet samenhangt, tezamen met de toenemende globalisering van
het economische gebeuren, tot een enorme toename van de markttransparantie geleid
heeft, zou men verwachten dat dit globaal genomen binnen het bedrijfsgebeuren
aanleiding geeft tot een sterke toename van vrije markttransacties tegenover de interne
organisaties van die diensten. Dat is exact wat we de jongste jaren massaal zien
gebeuren in de vrije markteconomieën van deze wereld via de vele facetten van het
fenomeen outsourcing.
De proliferatie van méér en kleinere ondernemingen die sterke performanties neerzetten,
kreeg de jongste jaren ook een stevige wind in de rug vanuit de grotere openheid
en concurrentie op de geld- en kapitaalmarkten. Deze tendens leidde er niet enkel
toe dat recent meer fondsen ter beschikking kwamen van kleinere ondernemingen en
nieuwe ondernemers en hun projecten maar tevens ook dat binnen grote ondernemingen
de interne kapitaalvoorziening op een veel striktere basis plaatsgrijpt. Anders uitgedrukt:
daar waar grote ondernemingen voorheen via de interne financieringskanalen
minder of zelfs niet rendabele projecten konden in stand houden, kwam dat recent
met de veel grotere transparantie van de markten een stuk moeilijker te liggen. Deze
evolutie verplichtte vooral grotere ondernemingen tot het opdoeken van die minder
goede tot slechte projecten en het outsourcen van activiteiten. Alzo ontstonden nieuwe
mogelijkheden voor ondernemers. “Corporate downsizing”, zo besluiten Raghuram
Rajan en Luigi Zingales, “is geen brute machtsuitoefening van de eigenaars van grote
ondernemingen maar een reflectie van hun verlies aan macht en controle” 59 .
Een kwestie van leiderschap
Ondanks de hierboven beschreven ontwikkeling naar verhoogde graad van attractiviteit
of rationaliteit inzake de organisatie van bedrijfsfuncties via transacties op de
vrije markt blijft het natuurlijk een feit dat het gros van de economische activiteiten
59 Rajan & Zingales, 2003, p. 91