VKW Monografie Ondernemer, onderneming en ... - Kauri

worden. Nagenoeg dezelfde argumentatie geldt voor de tenoren uit de kunstwereld
of voor de academici die Nobelprijzen of andere prestigieuze onderscheidingen in de
wacht kunnen slepen. En zelfs voor heel wat sporters, academici en kunstenaars die
niet het topniveau halen en voor gewone mensen die er dagelijks hard tegenaan gaan
om hun leven zinvol vorm te geven, kunnen met recht en reden claimen dat een groot
gedeelte van de lijst van kenmerken van ondernemers ook voor hen kan gelden. Om tot
een echte omschrijving te komen van de wezenlijke kenmerken van een ondernemer
lijkt het dan ook onvermijdelijk om de bovengaande typeringslijsten te omschrijven
als onbevredigend want te ruim en te algemeen. Bovendien slaan de meeste van de
opgesomde kenmerken veeleer op onderdelen van een werkwijze, van een manier van
doen. Het lijkt ons dan ook veel zinvoller en analytisch nuttiger om te trachten door te
dringen tot de essentie van het ondernemerschap via een poging tot bepaling van het
kenmerkende van de acties welke een ondernemer “onderneemt” en die hem/haar onderscheiden
van wat anderen binnen een samenleving uitrichten.
Voortbouwend op het onderzoek dat terzake reeds gebeurde, schuiven we de volgende
omschrijving naar voren inzake het wezenskenmerk van een ondernemer 21 . Het
gaat daarbij volgens ons om het vermogen om binnen een door onzekerheid gekenmerkte
omgeving tot oordeelkundige beslissingen te komen inzake de opportuniteiten die zich vanuit
die omgeving manifesteren. Drie elementen staan centraal in deze omschrijving:
• de omgang met een omgeving waarin onzekerheid primeert
• het vermogen om op een onderbouwde manier tot beslissingen te komen 22
• het kunnen waarnemen van en inspelen op opportuniteiten die zich voordoen
We hernemen elk van deze drie kenmerken van het ondernemerschap.
Voorafgaandelijk dringen zich hier twee opmerkingen op. Ten eerste wijzen we er op
dat we in onze analyse deze drie basisgegevens strikt van elkaar scheiden terwijl ze in
de realiteit natuurlijk gedeeltelijk overlappend werken. Het is evident, bijvoorbeeld,
dat een sterk ontwikkeld beoordelingsvermogen en gevatte omgang met een onzekere
21 We steunen hier qua recente literatuur terzake vooral op Casson, 1990 en 2000; Glancey & McQuaid, 2000; McGrath &
MacMillan, 2000; Novak, 1996; Roberts, 2004 en Schramm, 2006.
22 Met een nagenoeg onvertaalbare uitdrukking gewaagt Mark Casson hier van “judgemental decision-making”. Allicht
komt de aloude Vlaamse uitdrukking omtrent het “gezond boerenverstand” nog het dichtst in de buurt. Voor de referenties
inzake Casson, zie voetnoot 21.