VKW Monografie Ondernemer, onderneming en ... - Kauri

0
2. Ondernemer en onderneming
2.1 Kenmerken (Modus operandi) van de ondernemer
“Innovatie wordt gereduceerd tot routine. Vooruitgang hangt in steeds grotere
mate af van het werk van teams en hooggetrainde specialisten die creëren wat gevraagd
wordt en alles op een voorspelbare manier doen werken. De romantiek van het vroegere
ondernemersavontuur verdwijnt omdat steeds meer zaken die vroeger een geniale
flits vereisten nu voortvloeien uit strikte calculatie”, zo voorspelde Joseph Schumpeter
(1883-1950) in 1943 12 . Met het luiden van deze doodsklokken over het individuele ondernemerschap
nam de Oostenrijks-Amerikaanse econoom Schumpeter een bocht van
180°. In 1911 borstelde diezelfde Joseph Schumpeter in zijn Theorie der wirtschaftlichen
Entwickelung de individuele ondernemer immers nog als dé drijvende kracht achter de
materiële vooruitgang typerend voor een vrije markteconomie 13 .
Anno 2007 blijkt dat de Schumpeter van 1911 en niet die van 1942 het bij het rechte
eind had. De ondernemer blijkt vandaag immers méér dan ooit “very much alive and
kicking”. Niet enkel komt de vooraanstaande rol van ondernemer en onderneming in
de aangroei van welvaart en welzijn steeds meer (niet altijd beter!) op de voorgrond,
ook de naambekendheid van individuele ondernemers raakt alsmaar breder verspreid.
Internationaal klinken de namen van, pakweg, Bill Gates, Warren Buffet, Richard Branson
en de Mittal-familie al bijna even bekend als die van Amerikaanse presidenten, rocklegendes
à la Bruce Springsteen of Madonna, sporthelden van het kaliber Ronaldinho of
Michael Schumacher en filmsterren als Robert de Niro of Meryl Streep. Op Belgisch niveau
doen de namen van mensen als, bijvoorbeeld, Albert Frère, Jan Callewaert, Philippe
Vlerick en Thomas Leysen belletjes rinkelen tot ver buiten de klassieke ondernemerskringen.
Maar wat maakt nu een mens tot een ondernemer? Welke kenmerken onderscheiden
ondernemers van de rest van de burgers? 14 In de loop der tijden manifesteerden
zich diverse theorieën die trachtten ondernemerschap te verklaren vanuit één enkele
12 Schumpeter 1994, p. 132
13 Schumpeter, 2000.
14 We gaan in onze analyse voorbij aan het gegeven dat het geheel van de ondernemers geen compleet eenvormig geheel
van personaliteiten uitmaakt. M.a.w. dé ondernemer bestaat eigenlijk niet. Er bestaan wel vele types van ondernemers.
Teneinde binnen het bestek van deze monografie te blijven, gaan we voorbij aan deze diversiteit. Zie hieromtrent
bijvoorbeeld Smith, 1967 die o.m. het onderscheid maakt tussen de ambachtelijke ondernemer en de opportunistische
ondernemer.