VKW Monografie Ondernemer, onderneming en ... - Kauri

een zware sanering à la VW Vorst voordoet of wanneer het gevoel wortel schiet dat de
ondernemingen al te exorbitante winsten kunnen binnenhalen. Het anti-ondernemingshek
gaat vaak helemaal van de dam wanneer één of meerdere bedrijven betrokken
raken bij milieutoestanden. Voor velen blijft Gordon Gekko, schitterend neergezet
door Michael Douglas, in Oliver Stone’s film Wall Street de verpersoonlijking van het
moderne ondernemerschap.
Er kan niet ontkend worden dat ondernemingsactiviteit regelmatig voor maatschappelijke
overlast zorgt. Evenmin kan er zomaar aan voorbijgegaan worden dat ondernemers
en ondernemingen het soms niet al te nauw nemen met het wettelijk kader binnen
hetwelk zij verondersteld worden te functioneren. Dat soort van onverkwikkelijke
toestanden leiden steevast tot existentiële vragen omtrent de fenomenen ondernemer
en onderneming als fundamenten van het sociaal-economische bestel. De intensiteit
van die negatieve reactie valt des te meer op daar het voor elke objectieve waarnemer
toch nogal evident zou moeten overkomen dat de voordelen méér dan opwegen tegen
de nadelen. Dit besef zou des te acuter aanwezig moeten zijn daar de maatschappelijke
experimenten tot nu toe doorgevoerd op basis van modellen die het vrije ondernemerschap
zeer sterk tot volkomen aan banden leggen, finaal uitdraaiden op politieke dictatuur,
economische kerkhoven, ecologische rampen en sociale puinhopen. Een parallel
met andere instituten binnen de maatschappij dringt zich hier op. Stellen we de parlementaire
democratie in vraag ondanks de voortdurende aanwezigheid van corruptie
in het politieke milieu? Vragen we om de afschaffing van de vakbonden wanneer blijkt
dat ze over met zwart geld gespekte kassa’s beschikken? Verbieden we het voetbal en
het wielrennen omdat malafide praktijken schering en inslag zijn? Nee toch.
Het doel van deze monografie bestaat erin tot een verdere maatschappelijke objectivering
te komen rond de fenomenen ondernemer en onderneming. In een eerste deel
pogen we een meer onderbouwde typering te geven van de specifieke kenmerken van
een ondernemer. Wat maakt een ondernemer tot een onderscheiden specimen binnen
de maatschappij? Tevens trachten we de logica aan te geven volgens dewelke een ondernemer
bijna onvermijdelijk komt tot de vorming van een onderneming. Dit klinkt
vandaag als een evidentie maar verdient ons inziens toch de nodige aandacht binnen de
voorliggende discussie. In het tweede deel van deze monografie staat de maatschappelijke
impact van ondernemer en onderneming centraal. Niet enkel blijken ze de fundamentele
creator van welvaart te zijn, ze dragen tevens de middelen aan om het welzijn
binnen de maatschappij naar hogere niveau’s te tillen. Ondernemer en onderneming
maken die welzijnscreatie waar zowel op een indirect wijze, nl. door de welvaartsstaat
van middelen te voorzien, als op een directe wijze, nl. door een veelheid aan eigen initiatieven.
In het laatste gedeelte van dit tweede grote luik van deze monografie gaan