Vonk - Stroom-Opwaarts voor leerlingen

Neem als voorbeeld de waterleiding voor de
verwarming bij je thuis. De buizen vormen een
gesloten circuit, zodat het water kan blijven stromen.
Net zoals elektriciteit door de elektrische leidingen
stroomt.
Het water stroomt met een bepaalde kracht omdat
er door een pomp druk gezet wordt op het water in
de leidingen. Dat is te vergelijken met de elektrische
spanning. Als de pomp sneller pompt, gaat het water
sneller stromen. In elektro-termen: als de spanning
hoger wordt, wordt ook de stroomsterkte groter.
Maar wat is weerstand dan? Daarvoor kijken we naar
onze kraan. Die regelt hoeveel water er door de buizen
kan stromen. Hoe verder de kraan toegedraaid wordt,
hoe hoger de weerstand, en hoe minder water er door
zal kunnen. Want als de kraan helemaal toegedraaid
wordt, en er dus een heel grote weerstand is, zal er
helemaal geen water meer stromen. De spanning (de
druk in de buis) blijft wel dezelfde. Ook al stroomt er
helemaal geen water.
En wat hebben Volt, Ampère en Ohm
hiermee te maken?
Het zijn niet alleen sympathieke heren met onfrisse
kapsels die dringend nieuwe kleren moeten gaan
kopen. Ze hebben lang geleden – héél lang geleden
- hun naam gegeven aan de eenheden om spanning,
stroomsterkte en weerstand te meten. Zoals kilometer
een eenheid is om de afstand te meten naar het huis
van De Bomma, en kilogram een eenheid om het
gewicht van een zak chips (of een paar zakken chips) te
berekenen.
Volt meet de spanning (de druk op het water in
de leiding). Ampère meet de stroomsterkte (de
hoeveelheid water die gedurende een bepaalde tijd
door de buis stroomt). En Ohm meet de weerstand
(hoe groot is de doorgang die de kraan openlaat en die
bepaalt hoeveel water er door kan).
Maar genoeg over water. Doe die kraan maar dicht,
want water en elektriciteit blijven best uit elkaars
buurt.