Eindwerk Femke De Souter - Vlaamse Regulator voor de Media

Eind jaren vijftig werden de eerste fusies uitgevoerd. In 1957 kocht de Standaardgroep Het
Handelsblad en Het Nieuws van de Dag, gevolgd door De Gentenaar/De Landwacht in 1959. Begin
jaren ’60 kreeg Nv Hoste, nu beter bekend als de Persgroep, de controle over De Nieuwe Gazet. (De
Bens, Raeymaeckers, 2010, blz. 74-77)
Pas in het begin van de jaren negentig verdwenen er nog drie zelfstandige krantenondernemingen. In
1989 werd De Morgen door de Persgroep overgenomen. Deze was failliet en werd voor een
symbolische frank opgekocht. Hierop volgde de overname van Het Volk in 1994 door de VUM en in
1996 fuseerde Concentra met nv De Vlijt, beter bekend als de uitgever van Gazet Van Antwerpen.
Beide kranten hadden meerdere kandidaat kopers ondanks de hoge kostprijs. In 2005 werd het
nicheblad De Tijd opgenomen in Mediafin, waarvan de Persgroep vijftig procent bezit en de andere
vijftig aan het Waalse Rossel toebehoort. De laatste concentratiebeweging in Vlaanderen was de
eliminatie van de titel Het Volk door de groep Corelio. (De Bens, Raeymaeckers, 2010, blz. 74-77)
Deze sterk geconcentreerde marktsituatie maakten nieuwe dagbladinitiatieven onmogelijk vanaf de
jaren zestig. In oktober 1975 werd een poging ondernomen door de lancering van De Krant in
Limburg maar deze actie strandde reeds in maart 1976, amper een half jaar na de oprichting. De
compacte versie van De Standaard: Espresso verdween ook zes maanden na de lancering in januari
2005. Roulerta overwoog een nieuw dagblad in West-Vlaanderen uit te geven maar zag na uitgebreid
marktonderzoek af van deze strategie. De uitzondering die wel wist te overleven in deze moeilijke
markt is Metro en werd in 2000 voor het eerst uitgebracht. Door zijn financieel afwijkende structuur
is het moeilijk de vergelijking te maken met de traditionele Vlaamse kranten. (De Bens,
Raeymaeckers, 2010, blz. 74-77) Een uitgebreid overzicht van de fusies van Vlaamse kranten binnen
de drie groepen wordt gegeven in bijlage 5.
5 Intrede van het digitale tijdperk: web 1.0
De volgende ontwikkeling in het medialandschap is de komst van het internet. Deze ligt dan ook aan
de basis van de digitale omgeving zoals men die momenteel kent. De eerste bouwstenen voor het
wereldwijde web werden gelegd in 1969 doch heeft het tot 1991 geduurd alvorens het voor iedereen
toegankelijk was (Gerritsen, 2011). In Vlaanderen kwam de eerste verbinding met het internet pas
tot stand in maart 1993. De primeur was weggelegd voor de K.U. Leuven. In december van datzelfde
jaar werd EUnet België nv/sa opgericht die vanaf toen een commerciële internetservice in België
aanbood. Aanvankelijk maakten enkel academici en ondernemingen gebruik van deze nieuwe trend
maar midden en late jaren ’90, onder andere door de lancering van de legendarische browser
Netscape, vond ook dit fenomeen haar weg naar Vlaamse huiskamers (Van Leemputten, 2009). (HLN,
2008) In dit deel worden de invloeden van het internet op Vlaamse kranten tot 2005 bestudeerd
omdat er tot deze tijd sprake was van het web 1.0 wat impliceert dat het web een soort
eenrichtingsverkeer was waarbij de gebruiker enkel informatie kon lezen maar zelf niets kon
toevoegen (InfoNu, 2011).
Het web 1.0 vormde vooral een bedreiging voor de Vlaamse dagbladen aangezien men veel
informatie op elk moment in het comfort van het eigen huis kon gaan raadplegen. De
tekortkomingen die televisie en radio hadden werden op deze manier te niet gedaan. De uses &
gratification theory van Blurnler en Katz ontstond na de opkomst van de televisie in 1974 maar werd
vooral populair bij de introductie van het internet. De theorie houdt in dat mensen de keuze hebben
om voor een specifiek mediakanaal te opteren en hun selectie afstemmen op de eigen behoeften.
63