Eindwerk Femke De Souter - Vlaamse Regulator voor de Media

Een kost die door abonnementenverkoop wordt uitgespaard is de zogenaamde ‘bouillonage’, de
onverkochte kranten die opnieuw moeten worden teruggekocht door de uitgever. Men weet
namelijk exact hoeveel kranten men moet drukken voor de abonnees wat verspilling en
overproductie tegen gaat. Een tweede kost waarop wordt bezuinigd is die van de distributeur AMP
die een quasi monopolie heeft op de distributie van dagbladen naar krantenwinkels en bijgevolg zeer
hoge marges aanrekent. Aangezien abonnementen via de post worden verdeeld, worden hoge
marges van de distributeur vermeden. Bovendien is er de indirecte Belgische overheidssteun die de
mediagroepen ontvangen om dagbladen via de post te verzenden. Bpost ontvangt 120 miljoen euro
aan subsidies om de kranten van abonnees elke morgen te bedelen. De kosten voor deze service zijn
dus bijna nihil. De subsidie veroorzaakt een bijna gratis verdeling van de abonnementen via de post.
Wanneer nu de kosten-baten analyse wordt gemaakt, is het rendabeler voor de uitgeverijen om de
krant met een abonnement bij de klant te krijgen dan via een extra onzeker kanaal te passeren: de
krantenwinkel. (Cochez, 2011)
Toch zal er vanaf 2012 een kentering plaatsvinden op gebied van distributiekosten. Twee recente
gebeurtenissen zullen waarschijnlijk tot gevolg hebben dat de distributie voor thuisbezorging van
abonnementen opnieuw duurder wordt en de transportkosten van distributeur AMP binnenkort
zullen dalen. De Europese Commissie veroordeelde Bpost op 25 januari 2012 tot de terugbetaling
van 415 miljoen euro aan verdoken staatsteun. Deze subsidie was namelijk bestemd om
krantenabonnementen tijdig te bussen en de uitgevers daarvoor voordelige tarieven aan te rekenen.
(Wijckmans, 2012) Bijgevolg komt er dus een einde aan de illegale staatsteun en zal de Belgische post
niet meer in staat zijn goedkopere tarieven voor te leggen aan de dagbladuitgevers. Een tweede
wijziging inzake distributietarieven zal volgen uit de veroordeling van AMP. Meer dan drie jaar na de
eenzijdige verdubbeling van de transportkosten, heeft het Hof van Beroep in Brussel de ingreep van
distributiebedrijf AMP veroordeeld. Het kwalificeert de tariefverhoging als misbruik van haar
machtspositie en dwingt AMP om nieuwe eerlijke prijzen te hanteren. Kortom de distributie naar
krantenwinkels zal weer goedkoper worden als gevolg van deze uitspraak. (Temmerman, 2012) De
vraag rijst of het dan nog wel mogelijk zal zijn abonnementen tegen het huidige voordeeltarief aan te
bieden?
Toch zijn er enkele bedenkingen bij het compensatiefenomeen. Als de overschakeling naar
abonnementen zoveel voordelen met zich meebrengt, waarom zijn uitgeverijen dan niet eerder met
promotie van abonnementen begonnen? En waarom zijn er in het verleden nog niet meer klanten
overgeschakeld op een abonnement? Het dagblad De Morgen wordt als willekeurig en inwisselbaar
voorbeeld genomen om enkele berekeningen te maken. Wanneer een lezer De Morgen een jaar lang
elke dag in de losse verkoop zou kopen, ongeacht hoe de feest- en vakantiedagen vallen, betaalt hij
daarvoor ongeveer 425 euro. Een jaarabonnement zonder korting kost echter nog geen 300 euro.
Deze lagere kostprijs wordt onder andere mogelijk gemaakt door de besparing in distributie door de
hiervoor besproken jaarlijkse onrechtstreekse subsidie van 120 miljoen euro voor Bpost. Dit zal
hoogstwaarschijnlijk geen punt meer vormen in de toekomst door eerder besproken recente
veroordelingen. De twee andere elementen die korting op de krant mogelijk maken zijn zekerheid en
de voorafbetaling van een abonnement. Zo kan elk Vlaams dagblad ongeveer dertig procent
goedkoper aangeboden worden aan de lezer wanneer hij of zij besluit een abonnement te nemen.
(Cochez, 2011)
41