Antwoordenboek

PDB 

Periodeafsluiting & Bedrijfseconomie 

berekeningen 

Antwoordenboek

PDB 

Praktijkdiploma boekhouden 

Periodeafsluiting & Bedrijfseconomie 

berekeningen 

Antwoordenboek 

drs. H.H. Hamers 

drs. W.J.M. de Reuver

Dit antwoordenboek behoort bij het studieboek PDB Periodeafsluiting & Bedrijfseconomie berekeningen, 

ISBN 978-90-415-0966-6. 

Lay-out en opmaak 

Studio Karmel, Middelburg 

2e druk, december 2010 

3e druk, november 2012 

ISBN 978-90-415-0967-3 

© 2012, Educatief bv, Leiden 

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een 

geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, 

mechanisch door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier dan ook, zonder voorafgaande 

schriftelijke toestemming van de uitgever.

Inhoud 

1 Interest .................................................................................................................................... 1 

2 Renten en annuïteiten .......................................................................................................... 5 

3 Effecten ................................................................................................................................. 13 

4 Activiteitskengetallen......................................................................................................... 19 

5 Rentabiliteit ......................................................................................................................... 27 

6 Liquiditeit en solvabiliteit .................................................................................................. 37 

7 De liquiditeits- en de resultatenbegroting ....................................................................... 51 

8 Indexcijfers ........................................................................................................................... 55 

9 Statistiek ............................................................................................................................... 63 

Cases ............................................................................................................................................... 73 


III

IV PDB - Periodeafsluiting & Bedrijfseconomie berekeningen

1 Interest 

1-1 Als niet binnen de gestelde termijn wordt betaald, betaal je bij kredietbeperkingstoeslag een 

hoger bedrag dan het factuurbedrag. Bij korting voor contant betaal je een kleiner bedrag dan 

het factuurbedrag als je wel op tijd betaalt. 

1-2 Als je niet op tijd betaalt, betaal je meer (om de klant te bewegen op tijd te betalen). 

1-3 Aan de debetkant van de balans; er is sprake van een vordering (op lange termijn). 

1-4 Bij enkelvoudige interest is 2% per half jaar gelijk aan 4% per jaar. 

Bij rente over rente (samengestelde interest) is 2% per half jaar meer dan 4% per jaar. 

1-5 Uit de rekening Debiteuren. 

1-6 a. aantal dagen: 27 + 31 + 30 + 31 + 30 + 31 + 27 = 207 

16.000 × 8 × 207 = € 725,92 

100 × 365 

b. aantal dagen: 28 + 5 × 30 + 27 = 205 

16.000 × 8 × 207 = € 728,89 

100 × 360 

1-7 aantal maanden = 6 

I = 5.000 × 7 × 6 = € 175 

100 × 12 

Ter beschikking: € 5.000 + € 175 = € 5.175 


1

1-8 8.400 × 7 × D = € 330,25 

100 × 365 

D = 205 dagen 

1-9 a. € 250.000 × 11 × 5 = € 11.458,33 

100 × 12 

b. interest: € 230.000 × 11 × 6 = 

100 × 12 

€ 12.650 

aflossing: € 20.000 

€ 32.650 

c. € 250.000 - € 11 × € 20.000 = € 30.000 

d. interest: € 30.000 × 11 × 6 = 

100 × 12 

€ 1.650 

aflossing: € 20.000 

€ 21.650 

1-10 a. € 36.000 - 2 × € 6.000 = € 24.000 

b. € 24.000 × 9 × 3 = € 540 

100 × 12 

1-11 € 40.000 × 1,0185 40 = € 40.000 × 2,081811165 = € 83.272,45 

1-12 Eindwaarde op 31 december 2020: € 5.000 × 1,0811 = € 5.000 × 2,331638997 = € 11.658,19 

Eindwaarde op 31 december 2014: € 5.000 × 1,085 = € 5.000 × 1,469328077 = € 7.346,64 

De gekweekte interest bedraagt: € 11.658,19 - € 7.346,64 = € 4.311,55 

1-13 € 2.000 × 1,07 4 × 1,075 5 = € 2.000 × 1,31079601 × 1,435629326 = € 3.763,63 

1-14 a. € 40.000 × 1,01 120 = € 40.000 × 3,300386895 = € 132.015,48 

2 PDB - Periodeafsluiting & Bedrijfseconomie berekeningen

. eindwaarde na 7 jaar (84 maanden): € 40.000 × 1,01 84 = 

€ 40.000 × 2,306722744 = € 92.268,91 

eindwaarde na 4 jaar (48 maanden): € 40.000 × 1,01 48 = 

€ 40.000 × 1,612226078 = € 64.489,04 - 

gekweekte interest: € 27.779,87 

1-15 a. € 50.000 × 1,057 5 = € 50.000 × 1,3193953 = € 65.969,77 

€ 65.969,77 × 5,7 × 90 = € 940,07 

36.000 

De eindwaarde bedraagt: € 65.969,77 + € 940,07 = € 66.909,84. 

b. 90 dagen = 90 = ¼ jaar. Eindwaarde na 5¼ jaar = € 50.000 × 1,057 5,25 = 

360 

€ 50.000 × 1,337807676 = € 66.890,38. 

1-16 Begin 2013 is het bedrag van € 50.000 aangegroeid tot: 

€ 50.000 × 1,087 = € 50.000 × 1,713824269 = € 85.691,21 

De interest over 2013 bedraagt: 8% × € 85.691,21 = € 6.855,30. 

1-17 E = € 10.000 × 1,07 n = € 10.000 + € 28.696,84 dus € 10.000 × 1,07 n = € 38.696,84 

1,07 n = € 38.696,84 = 3,869684 

€ 10.000 

Met behulp van trial and error (bijvoorbeeld): 

1,0710 = 1,967… n > 10 

1,0725 = 5,427… n < 25 

1,0720 = 3,869684462 n = 20 

1-18 E = € 10.000 × (1 + i) 12 = € 10.000 + € 13.817,80 = € 23.817,80 

(1 + i) 12 = € 23.817,80 = 2,38178 

€ 10.000 


3

Met behulp van trial and error (bijvoorbeeld): 

1,0512 = 1,795… p > 5 

1,0712 = 2,252… p > 7 

1,0812 = 2,518… p < 8 

1,07512 = 2,381779599 p = 7½% 

of 

(1 + i) 12 = 2,38178 

Voor en achter het =-teken vermenigvuldigen met ( 1/12 ): 

(1 + i) 12 × 1/12 = 2, 381781/12 = 2,381780,083333 = 1,075 

dus 1 + i = 1,075 i = 0,075 p = 7½% 

1-19 E = K + € 43.443,38 = K × 1,0815 K + € 43.443,38 = K × 3,17216914 

Trekken we links en rechts van het =-teken K af, dan houden we over: 

€ 43.443,38 = K × 2,17216914 

K = € 43.443,38 = € 20.000 

2,17216914 

1-20 € 48.000 × 1,05 -40 = € 48.000 × 0,142045682 = € 6.818,19 

1-21 € 36.000 × 1,02 -16 × 1,06 -8 = € 36.000 × 0,728445813 × 0,627412371 = € 16.453,29 

1-22 100 × 52 × 2% = 9,65% 

98 11 

1-23 100 × 52 × 1,5% = 15,8% 

98,5 5 


2 Renten en annuïteiten 

2-1 Bij postnumerando-rente vervallen de termijnen aan het eind van de perioden; bij prenumerando-rente 

vervallen de termijnen aan het begin van de perioden. 

2-2 In de beginjaren van de lening is de schuld groot en wordt er veel rente betaald. Hierdoor blijft 

er weinig over om af te lossen. Naarmate er meer wordt afgelost, neemt de jaarlijkse rente af 

waardoor de aflossingsbedragen van jaar tot jaar toenemen. 

2-3 De geldnemer geeft hypotheek op het onroerend goed (hij geeft de geldgever het recht het 

onroerend goed in het openbaar te verkopen als de geldnemer niet meer aan zijn verplichtingen 

kan voldoen). De geldnemer is hypotheekgever en de geldgever is hypotheekhouder. 

2-4 De snelste manier voor het berekenen van de schuldrest is: 

Schuldrest = contante waarde van de nog komende annuïteiten = annuïteit [(1 + i) -1 + ( 1 + i) -2 

+ ..... + (1 + i) -n ] 

2-5 Voordeel: over de gehele looptijd heeft de geldnemers maximale renteaftrek; en wordt immers 

tussentijds niets afgelost. 

Nadeel: aan het eind van de looptijd moet de geldnemer geld hebben om de lening ineens af te 

lossen. 

2-6 E = € 10.000 × 1,085 + ….. + € 10.000 × 1,085 16 

E = € 10.000 × 1,085 × 1,08516 - 1 

= 

0,085 

€ 10.850 × 31,63201204 = € 343.207,33 

2-7 In totaal zijn er 16 stortingen. Over de eerste storting wordt 15 jaar interest vergoed. Over de 

laatste storting wordt geen interest vergoed (deze storting vindt plaats op de datum van berekening). 

E = € 5.000 + € 5.000 × 1,09 + ….. + € 5.000 × 1,0915 E = € 5.000 × 1,0916 - 1 = € 165.016,99 

0,09 


5

2-8 a. E = € 3.000 × 1,08 + ….. + € 3.000 × 1,08 19 

E = € 3.000 × 1,08 × 1,0819 - 1 

= 

0,08 

€ 3.240 × 41,44626324 = € 134.285,89 

b. E = € 3.000 + € 3.000 × 1,08 + ….. + € 3.000 × 1,08 18 

E = € 3.000 × 1,08 × 1,08 19 - 1 = € 124.338,79 

0,08 

of 

€ 134.285,89 = € 124.338,79 

1,08 

2-9 CW = € 2.000 + € 2.000 × 1,085 -1 + ….. + € 2.000 × 1,085 -12 

CW = € 2.000 × 1,085-13 - 1 -0,653731166 

= € 2.000 × = 

1,085-1 -1 -0,078341013 

€ 2.000 × 8,344686148 = € 16.689,37 

2-10 E = € 3.000 × 1,085 10 + ….. + € 3.000 × 1,085 25 

E = € 3.000 × 1,08510 × 1,08516 - 1 

= 

0,085 

€ 6.782,95 × 31,63201204 = € 214.558,36 

2-11 CW = € 4.000 × 1,065 -5 + ….. + € 4.000 × 1,065 -14 

CW = € 4.000 × 1,065 -5 × 1,065-10 - 1 = 

1,065 -1 - 1 

€ 2.919,523 × -0,0467273964 = 

-0,061032863 

€ 2.919,523 × 7,656104286 = € 22.352,17 

2-12 E = € 20.000 × 1,06531 = € 20.000 × 7,044299964 = € 140.886 

E = € 4.000 × 1,06511 + ….. + € 4.000 × 1,06530 = 

€ 4.000 × 1,06511 × 1,06520 - 1 

= 

0,065 

€ 7.996,6056 × 38,82530867 = € 310.470,68 + 

€ 451.356,68 


2-13 Eindwaarde van de stortingen: 

E = € 1.000 × 1,085 + ….. + € 1.000 × 1,0822 € 1.000 × 1,085 × 1,0818 - 1 

= 

0,08 

€ 1.469,328 × 37,45024374 = € 55.026,69 

Eindwaarde van de opnamen: 

€ 7.000 × 1,08 + ….. + € 7.000 × 1,084 E = € 7.000 × 1,08 × 1,084 - 1 

= 

0,08 

€ 7.560 × 4,506112 = € 34.066,21 - 

€ 20.960,48 

2-14 a. E = € 5.000 × 1,09 + ….. + € 5.000 × 1,09 11 

E = € 5.000 × 1,09 × 1,0911 - 1 

= 

0,09 

€ 5.450 × 17,56029339 = € 95.703,60 

gestort: 11 × € 5.000 = € 55.000 - 

gekweekte interest: € 40.703,60 

b. 9% × € 95.703,60 = € 8.613,32 

2-15 a. € 1.000 × 1,065 × 1,054 × 1,0412 = 

€ 1.000 × 1,338225578 × 1,21550625 × 1,601032219 = € 2.604,27 

b. Aantal perioden: 12 × 4 = 48 

CW = € 25.000 × 1,01-48 = € 25.000 × 0,620260405 = € 15.506,51 

c. E = € 480 × 1,065 + ….. + € 480 × 1,065 6 = 

€ 480 × 1,065 × 1,0656 - 1 

= 

0,65 

€ 511,50 × 7,063727639 = € 3.610,98 

premie: 10% × € 3.610,98 = € 361,10 + 

€ 3.972,08 

d. Op 1 januari 2016 wordt op de spaarrekening gestort: 

€ 2.604,27 + € 15.506,51 + € 3.972,08 = € 22.082,86 

Contante waarde van de opnamen per 1 januari 2016: X × 1,065-1 + ….. + X × 1,065-5 Antwoordenboek 

7

CW = X × 1,065 -1 × 1,065-5 - 1 = 

1,065 -1 -1 

X × 0,938967136 × 4,425798655 = X × 4,155679488 

€ 22.082,86 = X × 4,155679488 

X = € 22.082,86 = € 5.313,90 

4,155679488 

2-16 a. aflossing: € 5.000 

interest: 9% van € 100.000 = € 9.000 + 

€ 14.000 

b. aflossing: € 5.000 

interest: 9% van € 55.000 = € 4.950 + 

€ 9.950 

c. r 1 = 9% × € 50.000 = € 4.500 

en 

a 1 = € 7.791 - € 4.500 = € 3.291 

d. a 10 = a 1 (1 + i) 9 = € 3.291 × 1,09 9 = € 3.291 × 2,171893279 = € 7.147,70 

en 

r 10 = Ann - a 10 = € 7.791 - € 7.147,70 = € 643,30 

2-17 a. interest: 8% van € 100.000 = € 8.000 

aflossing: € 10.000 + 

€ 18.000 

b. interest: 8% van € 60.000 = € 4.800 

aflossing: € 10.000 + 

€ 14.800 

c. annuïteit: € 7.451,50 

interest: 8% van € 50.000 = r = € 4.000 - 

1 

a = € 3.451,50 

1 


d. a 10 = € 3.451,50 × 1,08 9 = € 3.451,50 × 1,9990044627= € 6.899,56 

r 10 = € 7.451,50 - € 6.899,56 = € 551,94 

2-18 De annuïteit bedraagt € 150.000 × 0,38105 = € 57.157,50 

jaar schuldrest annuïteit interest aflossing schuldrest 

einde jaar 

1 150.000 57.157,50 10.500 46.657,50 103.342,50 

2 103.342,50 57.157,50 7.233,98 49.923,52 53.418,98 

3 53.418,98 57.157,50 3.739,33 53.418,17 0,81 

2-19 a. De annuïteit is € 30.000 × 0,25709 = € 7.712,70 

jaar schuldrest annuïteit interest aflossing schuldrest 

einde jaar 

1 € 30.000 € 7.712,70 € 2.700 € 5.012,70 € 24.987,30 

2 € 24.987,30 € 7.712,70 € 2.248,86 € 5.463,84 € 19.523,46 

3 € 19.523,46 € 7.712,70 € 1.757,11 € 5.955,59 € 13.567,87 

4 € 13.567,87 € 7.712,70 € 1.221,11 € 6.491,59 € 7.076,28 

5 € 7.076,28 € 7.712,70 € 636,87 € 7.075,83 € 0,45 

b. De som van de vijf aflossingen is € 29.999,55. 

Dit is gelijk aan het bedrag van de lening (behoudens het afrondingsverschil van € 0,45). 

2-20 a. a = Ann - r = € 19.849,60 - € 13.374,93 = € 6.474,67 

3 3 

a = a × (1 + i) 3 1 2 

a 1 = € 6.474,67 = € 5.449,60 

1,1881 

b. r 1 = Ann - a 1 = € 19.849,60 - € 5.449,60 = € 14.400 

c. r 1 = 9% × K, dus € 14.400 = 9% × K; K = 100 × € 14.400 = € 160.000 

9 

d. Lening = contante waarde van de 15 annuïteiten = 

€ 19.849,60 × 1,09-1 + € 19.849,60 × 1,09-2 + …..+ € 19.849,60 × 1,09-15 . 


9

Met behulp van de somformule: a × r n - 1 

r - 1 

Lening = € 19.849,60 × 1,09 -1 × 1,09-15 - 1 

1,09 -1 - 1 

= € 18.210,64 × 8,786150416 

= € 160.001,42 

e. a 11 = a 1 × 1,09 10 = € 5.449.60 × 2,367363675 = € 12.901,19 

f. € 19.849,60 × 1,09 -1 × 1,09-5 - 1 = € 18.210.64 × 4,239719886 = € 77.208,02 

1,09 -1 -1 

g. schuldrest na 10 jaar: € 77.208,02 

aflossing 11 e jaar (zie antwoord e): € 12.901,19 

schuldrest na 11 jaar: € 64.306,83 

of 

€ 19.849,60 × 1,09 -1 × 1,09 -4 -1 = € 18.210,64 × 3,531294669 = € 64.307,14 

1,09 -1 -1 

2-21 a. r 1 + a 1 = € 10.800 + € 7.898,40 = € 18.698,40 

b. 9% van K = € 10.800 

en 

K = 100 × € 10.800 = € 120.000 

9 

K = a 1 t/m a 10 = € 7.898,40 + ….. + € 17.154,48 + € 0,14 = € 120.000 

c. a 8 = a 1 × 1,09 7 = € 7.898,40 × 1,828039121 = € 14.438,58 

d. a 8 = a 4 × 1,09 4 = € 10.228,66 × 1,41158161 = € 14.438,59 

e. € 18.698,40 × 1,09 -1 × 1,09-2 - 1 = € 17.154,50 × 1,9174312 = € 32.892,57 

1,09 -1 - 1 


of 

schuldrest na 8 jaar = som van de nog komende twee aflossingen 

of 

= a 9 + a 10 = € 15.738,06 + € 17.154,48 = € 32.892,54 

schuldrest na 8 jaar = contante waarde van de nog komende twee annuïteiten 

= € 18.698,40 × 1,09 -1 + € 18.698,40 × 1,09 -2 

= € 17.154,50 + € 15.738,07 = € 32.892.57 


11


3 Effecten 

3-1 • Het aandelenvermogen is onderdeel van het eigen vermogen; een obligatielening van het 

vreemd vermogen. 

• Een aandeelhouder is mede-eigenaar van de nv; de obligatiehouder is schuldeiser. 

• Een aandeelhouder krijgt dividend dat afhangt van de winst; een obligatiehouder krijgt een 

vaste rente per jaar. 

• Een aandeelhouder heeft stemrecht op de AVA; een obligatiehouder niet. 

• De koers van aandelen hangt af van de winstverwachtingen van de nv; bij een obligatie 

hangt de koers vooral af van de marktrente. 

3-2 Het bedrag dat men maximaal rood mag staan bij een bank. 

3-3 Als de marktrente hoger is dan het rentepercentage van de obligatielening. 

3-4 • Om nieuwe investeringen te financieren. 

• Om geld ter beschikking te krijgen om andere ondernemingen over te nemen. 

• Om vreemd vermogen af te lossen. 

3-5 Als de omstandigheden om een emissie van aandelen uit te geven voor de onderneming ongunstig 

zijn (bijvoorbeeld omdat de onderneming enkele slechte jaren achter de rug heeft). 

3-6 a. Het geplaatste aandelenkapitaal stijgt met 2.000.000 × € 5 = € 10.000.000. 

De agioreserve neemt niet toe. De aandelen zijn a pari geplaatst. 

b. Totaal zijn er € 15.000.000 = 3.000.000 aandelen gecreëerd. Hiervan zijn er inmiddels 

€ 5 

2.000.000 geplaatst. Er kunnen er dus nog 1.000.000 geplaatst worden met een nominale 

waarde van € 5.000.000. Het geplaatste aandelenkapitaal stijgt met 1.000.000 × € 5 = 

€ 5.000.000 

Deze aandelen brengen 1.000.000 × € 5,65 = € 5.650.000 op. 

De agioreserve stijgt met 1.000.000 × € 0,65 = € 650.000. 


13

3-7 a. De agioreserve stijgt met 250.000 × € 0,50 = € 125.000. 

b. De agioreserve stijgt met 250.000 × € 1,50 = € 375.000. 

c. De aandeelhouders hebben nu hogere verwachtingen voor de toekomst met betrekking tot 

het aandeel. 

3-8 a. De opbrengt van de emissie is 101½% van € 2.000.000 = € 2.030.000. 

b. Het agio is 1½% van € 2.000.000 = € 30.000. 

of 

€ 2.030.000 - € 2.000.000 = € 30.000 

c. De jaarlijkse rente voor aflossing is 5½% × € 2.000.000 = € 110.000. 

3-9 a. De opbrengst van de plaatsing van de obligaties is: 98% van € 4.000.000 = € 3.920.000. 

b. Het disagio is: 2% van € 4.000.000 = € 80.000. 

of 

€ 3.920.000 - € 4.000.000 = -/- € 80.000 

c. De obligaties worden beneden pari geplaatst als de rente van de obligaties lager is dan de 

marktrente. 

3-10 a. De dividenduitkering per aandeel over 2012 is € 1.425.000 = € 3,71 afgerond € 3,70. 

384.000 

b. Adriaan zal voor een aandeel Bartels nv ten hoogste willen betalen: 100 × € 3,70 = € 30,83. 

12 

3-11 a. maatschappelijk aandelenkapitaal: € 10.000.000 

aandelen in portefeuille: € 4.375.000 

€ 5.625.000 

statutaire reserve: € 6.200.000 

overige reserves: € 800.000 

winst: € 3.100.000 

eigen vermogen: € 15.725.000 


Intrinsieke waarde per aandeel: € 15.725.000 = € 27,96. 

562.500 

b. € 3.000.000 = 120.000 aandelen 

€ 25 

3-12 a. De intrinsieke waarde van de nv is: 

€ 71.750.000 - € 5.000.000 - € 1.000.000 - € 23.790.000 = € 41.960.000 

De intrinsieke waarde van een aandeel is € 41.960.000 / 800.000 = € 52,45. 

b. nominale waarde per aandeel: € 25 

agio per aandeel: € 25 

emissiekoers: € 50 

c. € 20.000.000 = 400.000 aandelen 

€ 50 

3-13 a. De intrinsieke waarde bedraagt: [114.400 - (8.120 + 4.460 + 14.140 + 5.370 + 15.230)] × 

€ 1.000 = € 67.080.000 

Het aantal geplaatste aandelen is € 11.200.000 / € 25 = 448.000 stuks. 

De intrinsieke waarde per aandeel is € 67.080.000 / 448.000 = € 149,73. 

b. € 25 + € 125 = € 150 

c. € 30.000.000 = 200.000 aandelen 

€ 150 

3-14 a. € 3.000.000 = € 31,25 

96.000 

b. De contante waarde = € 250.000 × 1,055 -1 × 1,055-15 - 1 = 

1,055 -1 - 1 

€ 236.966,82 × 10,58964798 = € 2.509.395,21 

Rentabiliteitswaarde per aandeel = € 2.509.395,21 = € 26,14. 

96.000 


15

c. De jaarlijkse winsten zijn relatief laag te noemen. De intrinsieke waarde per aandeel is 

namelijk groter dan de rentabiliteitswaarde per aandeel. 

d. 5,5% van de rentabiliteitswaarde = € 250.000 

De rentabiliteitswaarde = 100 × € 250.000 = € 4.545.454,55 

5,5 

3-15 a. € 7.500.000 + € 13.500.000 = € 28 

750.000 

b. 2 × € 500 + € 345 = € 26,90 

50 

c. 60% × € 3.000.000 = € 1.800.000 

Dit zijn € 1.800.000 = 3.600 obligaties. 

€ 500 

Per twee obligaties worden 50 aandelen uitgegeven dus per 3.600 obligaties: 1.800 × 50 = 

90.000 aandelen. 

d. Per 2 obligaties wordt € 345 ontvangen. Per 3.600 obligaties: 1.800 x € 345 = € 621.000. 

e. stijging aandelenkapitaal: 90.000 × € 10 = € 900.000 

stijging van de agioreserve: 90.000 × (€ 26,90 - € 10) = 

of: 1.800 × (€ 1.345 - € 500) = 

€ 1.521.000 + 

totaal 

€ 2.421.000 

aflossingspremie: 5,5% × 40% × € 3.000.000 = 

5,5% × € 1.200.000 = 

€ 66.000 - 

stijging eigen vermogen: € 2.355.000 

3-16 a. € 1.000 + € 500 = € 150 

10 

b. Per geconverteerde obligatie worden 10 aandelen uitgegeven. Per 1.600 obligaties worden 

16.000 aandelen uitgegeven. 

toename geplaatst aandelenkapitaal: 16.000 × € 100 = € 1.600.000 

toename agioreserve: 16.000 × € 50 = € 800.000 

toename eigen vermogen: € 2.400.000 


c. aantal aandelen intrinsieke waarde 

oud 78.000 aandelen à € 175 = € 13.650.000 

conversie 16.000 aandelen à € 150 = € 2.400.000 

94.000 aandelen: € 16.050.000 

Intrinsieke waarde per aandeel = € 16.050.000 = € 170,74 

94.000 

3-17 a. 2 × € 1.000 + € 350 = € 138,24 

17 

b. verkoop van 10 converteerbare obligaties à € 1.240: € 12.400 

lopende interest: € 97,78 + 

€ 12.497,78 

kosten en provisie: € 224,50 - 

opbrengst: € 12.273,28 

c. verkoop van 85 aandelen à € 168,60: € 14.331 

te betalen bij conversie: 5 × € 350 = € 1.750 - 

€ 12.581 

kosten en provisie: € 410 - 

opbrengst: € 12.171 


17


4 Activiteitskengetallen 

4-1 Een kengetal krijgt pas betekenis in vergelijking met kengetallen van deze onderneming met 

voorgaande perioden. Ook krijgt een kengetal pas betekenis in vergelijking met kengetallen van 

soortgelijke ondernemingen van deze periode. 

4-2 Naarmate de krediettermijn van debiteuren lager is, is er minder vermogen nodig om de vorderingen 

op debiteuren te financieren. 

4-3 Als de eindvoorraad gelijk is aan de beginvoorraad, dus als er geen voorraadmutatie is. 

4-4 Naarmate de voorraad sneller wordt verkocht, neemt de tijd dat de voorraad opgeslagen is, af. 

Bij een omzetsnelheid van 9 per jaar is de opslagduur 40 dagen 

van 18 per jaar is de opslagduur 20 dagen 

( 360 

) . Bij een omzetsnelheid 

9 

( 360 

) . Dus als de één toeneemt, neemt de ander af. 

18 

4-5 Teller en noemer moeten gebaseerd zijn op inkoopprijzen of op verkoopprijzen. Het is fout als 

de teller gebaseerd is op verkoopprijzen en de noemer op inkoopprijzen (en omgekeerd). 

4-6 Het gemiddeld debiteurensaldo bedraagt: 

½ × 50.000 + 60.000 + 70.000 + 40.000 + ½ × 10.000 

= € 50.000 

4 

krediettermijn: 50.000 × 360 dagen = 51 dagen 

350.000 

4-7 a. Het gemiddeld crediteurensaldo bedraagt: € 48.000 + € 52.000 = € 50.000 

2 

krediettermijn: 50.000 × 360 dagen = 90 dagen 

80% van 250.000 

b. op rekening werd gekocht 80% van € 250.000 = € 200.000 

toename crediteurensaldo € 4.000 

betaald aan crediteuren € 196.000 


19

4-8 € 60.000 × 360 = 45 

y 

45y = € 60.000 × 360 

y = € 480.000 

4-9 a. y × 360 = 60 

€ 360.000 

360y = € 360.000 × 60 

y = € 60.000 

b. € 100.000 × 360 = 90 

y 

90y = € 100.000 × 360 

y = € 400.000 (omzet op rekening) 

De omzet bedraagt dan: 100 × € 400.000 = € 533.333,33. 

80 

4-10 Inkoopwaarde van de omzet = 100 × € 120.000 = € 100.000. 

120 

€ 100.000 = 5 

gemiddelde voorraad 

gemiddelde voorraad = € 100.000 = € 20.000 

5 

4-11 a. € 32.000 × 360 dagen = 36 dagen 

€ 320.000 

b. € 50.000 × 360 dagen = 45 dagen 

€ 400.000 

c. € 320.000 = 8 

gemiddelde voorraad 


gemiddelde voorraad = € 320.000 = € 40.000 

8 

d. opslagduur: 1 × 360 dagen = 45 dagen. 

8 

4-12 a. € 150.000 × 360 dagen = 28 dagen 

€ 1.920.000 

b. € 130.000 × 360 dagen = 43 dagen 

€ 1.080.000 

c. goederenvoorraad op 1 januari: € 200.000 

inkopen 1 januari - 31 december: € 1.800.000 + 

€ 2.000.000 

inkoopwaarde van de omzet 1 januari - 31 december: € ................ 

goederenvoorraad op 31 december: € 300.000 

De inkoopwaarde van de omzet bedraagt dus: € 1.700.000: 

€ 1.700.000 = 6,8 

250.000 

d. 1 × 360 dagen = 53 dagen 

6,8 

e. De brutowinst is: € 2.400.000 - € 1.700.000 × 100% = 29% (29,17%). 

€ 2.400.000 

f. Gemiddeld totaal vermogen: € 1.050.000 + € 1.210.000 = € 1.130.000. 

2 

Omloopsnelheid van het gemiddeld totaal vermogen: € 2.400.000 = 2,12. 

€ 1.130.000 

g. Omloopsnelheid van het gemiddeld eigen vermogen: € 2.400.000 = 3,29. 

€ 730.000 


21

4-13 a. € 30.000 × 360 dagen = 30 dagen 

€ 360.000 

b. € 3.000 × 100% = 10% 

€ 30.000 

c. 10% van het gemiddeld crediteurensaldo is € 2.000. 

Het gemiddeld crediteurensaldo moet dan € 20.000 worden. 

d. € 20.000 × 360 dagen = 18 dagen 

€ 400.000 

4-14 a. ½ × 42.000 + 32.000 + 86.000 + 48.000 + ½ × 38.000 = 51.500 kg 

4 

b. 42.000 + 408.000 - 38.000 = 412.000 kg 

c. 51.500 × 365 dagen = 46 dagen 

412.000 

d. € 330.000 × 365 dagen = 21 dagen 

€ 5.747.700 

e. 100 × 100 × € 5.747.700 = € 4.200.000 

119 115 

f. € 4.200.000 = € 105.000 

40 

4-15 a. voorraad op 1 januari: € 1.900.000 

inkopen over 2012: € ................ 

inkoopwaarde van de omzet: 

€ ................ 

over 2012: € 20.000.000 

voorraad op 31 december: € 2.100.000 

De inkopen over 2012 bedroegen € 22.100.000 - € 1.900.000 = € 20.200.000 


. € 750.000 × 360 dagen = 13 dagen 

€ 20.200.000 

c. € 1.200.000 × 360 dagen = 17 dagen 

€ 25.000.000 

d. € 20.000.000 = 10 

€ 2.000.000 

e. 1 × 360 dagen = 36 dagen 

10 

f. € 25.000.000 = 5,56 

€ 4.500.000 

g. € 25.000.000 = 3,03 

€ 8.250.000 

h. € 400.000 × 100% = 12,5% 

€ 3.200.000 

4-16 a. De opslagduur = 90 dagen = 360 dagen dus de omzetsnelheid is 4. 

omzetsnelheid 

b. omzetsnelheid = 4 = inkoopwaarde van de omzet inkoopwaarde omzet 

= 

gemiddelde voorraad 160.000 

Inkoopwaarde van de omzet: 4 × 160.000 = 640.000 = 80% van de omzet. 

100 

De omzet: × 640.000 = 800.000. 

80 

De omzet op rekening bedraagt: 75% × 800.000 = € 600.000. 

c. inkoopwaarde van de omzet: 640.000 

toename van de voorraad: 180.000 - 140.000 = 40.000 

inkopen in 2012: 680.000 

Inkopen op rekening: 90% × 680.000 = € 612.000. 


23

of 

voorraad 1 januari 2012: 140.000 

inkopen in 2012: ………. 

………. 

inkoopwaarde van de omzet in 2012: 640.000 

voorraad 31 december 201: 180.000 

Inkopen in 2012: 180.000 + 640.000 - 140.000 = 680.000. 

Inkopen op rekening: 90% × 680.000 = € 612.000. 

d. gemiddeld crediteurensaldo (X) × 360 dagen = 40 dagen 

612.000 

360X = 40 × 612.000 = 24.480.000 

Dus X = 24.480.000 = 68.000. 

360 

gemiddeld crediteurensaldo = 68.000 = 60.000 + Y (schuld per 31 december) 

2 

60.000 + Y = 68.000 × 2 = 136.000 

Dus Y = 136.000 - 60.000 = 76.000. 

Schuld aan crediteuren per 31 december 2012: € 76.000. 

e. 1.410.000 - 500.000 - 250.000 - 500.000 - 76.000 (zie vraag d) - 70.000 = € 14.000 

f. gemiddeld debiteurensaldo × 360 dagen = 100.000 × 360 dagen = 60 dagen 

omzet op rekening 600.000 

g. 800.000 = 800.000 = 0,57 

1.420.000 + 1.410.000 1.415.000 

2 

h. 800.000 = 1,78 

450.000 


i. Omdat pas eind 2012 werd afgelost bedraagt de schuld over 2012 € 300.000. 

Rente: 5% × € 300.000 = € 15.000. 

j. ⁹⁄₁₂ × 600.000 + ³⁄₁₂ × 500.000 = 450.000 + 125.000 = € 575.000 

k. Rente: 8% × 575.000 = € 46.000. 

of 

rente 1 januari - 1 oktober: 8% × 600.000 × ⁹∕12 = € 36.000 

rente 1 oktober tot 31 december: 8% × 500.000 × 3∕12 = € 10.000 

rente over 2012: € 46.000 

4-17 a. De verkoopprijs = 1,1667 × € 150 = € 175 

inkoopwaarde omzet = 100/116 ⅔ × € 3.500.000 = € 3.000.000 = € 5 

gemiddelde voorraad 4.000 × € 150 € 600.000 

omzet = € 3.500.000 = € 3.500.000 = € 5 

gemiddelde voorraad tegen verkoopprijs 4.000 × € 175 € 700.000 

omzet in hoeveelheden (afzet) = € 3.500.000 / € 175 = € 20.000 = 5 

gemiddelde voorraad in hoeveelheden 4.000 4.000 

b. eindvoorraad: 2.000 stuks 

afzet: 20.000 stuks 

22.000 stuks 

beginvoorraad: 6.000 stuks 

productie: 16.000 stuks 

c. 16.000 = 2.000 eenheden 

8 

d. 2.000 × 175 = € 350.000 

of 

16.000 × 175 = 2.800.000 = € 350.000 

8 8 


25

e. Productie op basis van verkoopprijzen = 437.500 × 8 = 3.500.000. 

Productie: 3.500.000 = 20.000 eenheden. 

175 

f. Nodig zijn: 24.000 = 6 werknemers. Overbodig worden 2 werknemers. 

4.000 

4-18 Gemiddeld aantal arbeiders: 5 + 11 + 8 = 12 

2 

Op basis van verkoopprijzen: 

PR: 50.000 × 40 = € 2.000.000 

PS: 2∕5 × 75.000 × 62,50 = € 1.875.000 

3∕5 × 75.000 × 68,75 = € 3.093.750 

€ 6.968.750 

€ 6.968.750 = € 580.729,17 

12 

4-19 a. Omzet 2012: 100 × 2.400.000 = 4.000.000. 

60 

Arbeidsproductiviteit: 4.000.000 = 4.000.000 = € 100.000. 

30 + ½ × 20 40 

b. omzet = 105.000; de omzet wordt 4.200.000. 

40 

omzetstijging: 200.000 × 100% = 5% 

4.000.000 

c. Nodig zijn: 4.200.000 = 35 fulltime werknemers. 

120.000 

Overbodig zijn 5 werknemers met een volledige weektaak of 10 werknemers met een halve 

weektaak of een combinatie van werknemers met een volledige weektaak en werknemers 

met een parttime baan. 


5 Rentabiliteit 

5-1 Als REV vb > RTV 

5-2 Als IVV < RTV 

5-3 • De winst kan lager uitvallen dan verwacht, maar aan de verplichtingen met betrekking tot 

het vreemd vermogen (rente en aflossing) moeten worden voldaan. 

• Om voor een nieuwe lening in aanmerking te komen, stelt de bank nogal eens de eis dat het 

vreemd vermogen niet te groot mag zijn t.o.v. het eigen vermogen. 

• Naarmate de verhouding VV/EV groter is, eisen de verschaffers van een nieuwe lening een 

hogere interestvergoeding. 

5-4 Met het winstsaldo kan worden gemanipuleerd: in een jaar met een bescheiden winst kan besloten 

worden minder af te schrijven om de winst een beter aanzien te geven. Deze handelwijze 

is niet mogelijk met de cashflow, omdat deze bestaat uit de winst na belasting + de afschrijvingen. 

5-5 ROI is een maatstaf die wel gebruikt wordt om de prestaties van afdelingen/divisies van een 

onderneming te beoordelen (gekeken wordt naar de winst van de afzonderlijke afdelingen t.o.v. 

het in de afdelingen geïnvesteerde vermogen). 

RTV geeft de mate aan waarin de onderneming in staat is een opbrengst te geven aan de verschaffers 

van het geïnvesteerde (eigen en vreemd) vermogen. RTV is dus een maatstaf om te 

beoordelen hoe de onderneming in zijn geheel heeft gepresteerd. 

ROI = winst van een bepaalde divisie × 100%; 

geïnvesteerd vermogen in de divisie 

RTV = winst + rente × 100% 

geïnvesteerd totaal vermogen 

5-6 a. REV nb = € 30.000 × 100% = 10% 

€ 300.000 


27

. REV vb = € 40.000 × 100% = 13,3% 

€ 300.000 

c. RTV = € 40.000 + € 3.875 + € 3.600 + € 2.000 × 100%= 11,6% 

€ 425.000 

d. De banklening is erg duur ten opzichte van RTV. De onderneming zal moeten proberen 

deze lening te vervangen door een goedkopere lening of door eigen vermogen. De hoge 

interest die over deze lening betaald moet worden, gaat ten koste van de winst. 

e. Gunstig. 

f. REV vb > RTV. 

g. IVV < RTV (NB: IVV = € 9.475 (zie vraag c) × 100% = 7,58%) 

€ 125.000 

5-7 a. winst voor belasting + interest: 16% van € 5.000.000 = € 800.000 

interest: 12% van € 3.000.000 = € 360.000 

winst voor belasting: € 440.000 

b. REV vb = € 440.000 × 100% = 22% 

€ 2.000.000 

c. Bij een gunstig hefboomeffect wordt op het vreemd vermogen verdiend. Dit komt ten gunste 

van de winst en daarmee van REV. 

d. REV vb = 16% + (16% - 12%) × 3 = 22% 

2 

e. – De verplichtingen aan de verschaffers van vreemd vermogen (interest en aflossing) moeten 

altijd nagekomen worden ook bij tegenvallende resultaten. 

– Voor het verkrijgen van een nieuwe lening stelt de bank nogal eens de eis dat het vreemd 

vermogen niet te groot mag zijn t.o.v. het eigen vermogen. 

– Vaak eisen verschaffers van vreemd vermogen een hogere interestvergoeding naarmate de 

verhouding VV/EV hoger is. 


5-8 a. Intrinsieke waarde per aandeel = eigen vermogen = 

aantal geplaatste aandelen 

€ 300.000 + € 169.000 + € 50.000 = € 519.000 = € 17,30 

30.000 30.000 

b. het geplaatste aandelenkapitaal steeg met: € 100.000 

de agioreserve nam toe met: € 80.000 

de opbrengst van de emissie bedraagt: € 180.000 

Er werden: € 100.000 = 10.000 aandelen geplaatst. 

€ 10 

De uitgiftekoers per aandeel: € 180.000 = € 18 

€ 10.000 

c. Bij de winstdeling over het boekjaar 2012 werd € 52.000 toegevoegd aan de algemene 

reserve. Deze steeg van € 169.000 naar € 221.000. 

d. EV 31/12/11: € 519.000 (zie a) 

EV 31/12/12: € 400.000 + € 221.000 + € 130.000 = € 751.000 

e. € 519.000 + € 751.000 = € 635.000 

2 

f. € 970.000 + € 1.220.000 = € 1.095.000 

2 

g. REV vb = € 150.000 × 100% = 23,6% 

€ 635.000 

h. interest hypothecaire lening: 8% × € 80.000 = € 6.400 

interest obligatielening: 7% × € 195.000 = € 13.650 

kosten leverancierskrediet van: € 100.000 = € 8.650 

overige schulden op korte termijn: € 85.000 = € 0 

€ 460.000 € 28.700 

RTV = € 150.000 + € 28.700 × 100% = € 178.700 × 100% = 16,3% 

€ 635.000 + € 460.000 € 1.095.000 


29

i. IVV = € 28.700 × 100% = 6,2% 

€ 460.000 

j. RTV > IVV. Op het totale vermogen wordt 16,3% verdiend, terwijl de nv over het vreemd 

vermogen 6,2% aan interest moet afdragen. Op het vreemd vermogen wordt dus door de nv 

verdiend (waardoor REV > RTV). 

vb 

k. Men kan RTV niet vergelijken met REV omdat RTV berekend wordt voor aftrek van 

nb 

belasting. Een goede vergelijking van RTV en REV is alleen mogelijk als beide vóór aftrek 

van belasting worden berekend. 

l. REV vb = 16,3% + (16,3% - 6,2%) × € 460.000 = 23,6% 

€ 635.000 

5-9 a. REV nb = € 1.500.000 × 100% = € 1.500.000 × 100% = 20% 

€ 4.100.000 + € 2.650.000 + ½ × € 1.500.000 € 7.500.000 

b. RTV = € 1.500.000 + € 500.000 + € 180.000 + € 100.000 + € 50.000 × 100% = 

€ 9.800.000 + € 12.200.000 / 2 

€ 2.330.000 × 100% = 21,18% 

€ 11.000.000 

c. Toename van de winst: (16% - 9%) van € 1.000.000 = € 70.000 

5-10 a. – Ten behoeve van de periode vergelijking (waarbij gelijksoortige cijfers uit verschillende 

perioden met elkaar worden vergeleken). 

– Ten behoeve van de bedrijfsvergelijking (waarbij gelijksoortige cijfers uit eenzelfde periode, 

maar afkomstig van verschillende vergelijkbare ondernemingen, met elkaar worden 

vergeleken). 

b. Eigen vermogen op 1/1: 150 + 200 = 350 

op 31/12: 130 + 210 + 100 = 440 

Gemiddeld eigen vermogen: 350 + 440 = 395. 

2 

REV = € 100.000 × 100% = 25,3% 

€ 395.000 


c. Vreemd vermogen op 1/1: 70 + 90 = 160 

op 31/12: 50 + 110 = 160 

RTV = € 100.000 + € 15.000 × 100% = € 115.000 × 100% = 20,7% 

€ 395.000 + € 160.000 € 555.000 

d. IVV = € 15.000 × 100% = 9,4 

€ 160.000 

e. Gunstig: REV > RTV. 

f. REV = 20,7% + (20,7% - 9,4%) × 160 = 25,3% 

395 

g. Als RTV > IVV dan wordt op het vreemd vermogen verdiend, wat ten goede komt van de 

winst en daarmee van REV. 

h. – Bij een relatief groot vreemd vermogen is het denkbaar dat de verschaffers van nieuw 

vreemd vermogen alleen bereid zijn uit te lenen tegen een hogere interestvergoeding. 

– Als de verhouding VV/EV te groot is, kan de verschaffer van vreemd vermogen besluiten 

geen nieuwe lening te sluiten. 

i. Een maatstaf voor de mate van winstgevendheid. De cashflow is ook een maatstaf voor de 

mate waarin de onderneming in staat is haar schulden op korte termijn te betalen (de mate 

van liquiditeit). Dit laatst komt in het volgende hoofdstuk aan de orde. 

j. Cashflow = € 100.000 + € 15.000 = € 115.000 

k. € 1.000.000 = 4,3 

€ 230.000 

l. € 115.000 × 365 dagen = 28 dagen 

€ 1.500.000 

m. € 100.000 × 365 dagen = 36 dagen 

€ 1.020.000 

NB: € 1.020.000 = € 1.000.000 + € 240.000 - € 220.000 


31

n. De gemiddelde opslagduur van de voorraad = 1 × 365 dagen. 

omzetsnelheid 

o. Afname van de omzetsnelheid van de voorraad vergroot (in principe) de behoefte aan (lange 

termijn)vermogen. Immers de voorraden nemen toe (bij gelijkblijvende omzet). 

p. Omloopsnelheid van het vermogen: € 1.500.000 = 2,7. 

€ 555.000 

De omloopsnelheid van het vermogen heeft zich dus gunstig ontwikkeld ten opzichte van 

2011 (de omzet is gestegen ten opzichte van het gemiddelde vermogen). 

5-11 a. REV in 2011: vb 36 × 100% = 36 × 100% = 9% 

380 + 420 400 

2 

REVvb in 2012: 24 × 100% = 24 × 100% = 5,45% 

420 + 460 440 

2 

REVnb in 2011: 27 × 100% = 6,75% 

400 

REVnb in 2012: 18 × 100% = 4,09% 

440 

36 + 72 108 

RTV in 2011: = × 100% = 9% 

1.184+1.216 1.200 

2 

24 + 80 104 

RTV in 2012: = × 100% = 8% 

1.216+1.384 1.300 

2 

De rentabiliteit (zowel de REV als de RTV) heeft zich in 2012 ongunstig ontwikkeld. 

Over 2012 zijn de rentabiliteitspercentages lager dan over 2011. 


. IVV in 2011: 72 × 100% = 72 × 100% = 9% 

804 + 796 800 

2 

IVV in 2012: 80 × 100% = 80 × 100% = 9,3% 

796 + 924 860 

2 

c. Om te beoordelen of er sprake is van een gunstig of ongunstig hefboomeffect moeten we 

REV voor aftrek van belasting (REV ) vergelijken met RTV. In 2012 was er sprake van een 

vb 

ongunstig hefboomeffect omdat REV < RTV. 

vb 

d. Oorzaak van een ongunstig hefboomeffect: IVV > RTV. 

e. REV vb = RTV + (RTV - IVV) × VV 

EV 

= 8% + (8% - 9,3%) × 860 

440 

= 8% - 1,3% × 860 

440 

= 8% - 2,54% 

REV vb = 5,46% 

5-12 a. Het gemiddeld eigen vermogen: € 276.400 + € 101.100 + ½ van € 68.000 = € 411.500. 

REV = € 68.000 × 100% = 16,5% 

€ 411.500 

b. RTV = € 68.000 + € 8.200 (4% × € 205.000) + € 1.800 = € 78.000 × 100% = 12,2% 

€ 411.500 + € 228.720 € 640.220 

c. IVV = € 10.000 × 100% = 4,4% 

€ 228.720 


33

d. REV = 12,2% + (12,2% - 4,4%) × € 228.720 = 12,2% + 4,3% = 16,5% 

€ 441.500 

5-13 a. REV nb = € 448.600 - € 112.150 × 100% = € 336.450 = 0,15 

gemiddeld eigen vermogen gemiddeld eigen vermogen 

gemiddeld eigen vermogen: € 336.450 = € 2.243.000 

0,15 

b. REV vb = € 448.600 × 100% = 20% 

€ 2.243.000 

c. RTV = € 448.600 + € 94.000 × 100% = € 542.600 = 0,16 

gemiddeld totale vermogen gemiddeld totale vermogen 

gemiddeld totale vermogen: € 542.600 = € 3.391.250 

0,16 

d. IVV = € 94.000 × 100% = € 94.000 × 100% = 8,19% 

€ 3.391.250 - € 2.243.000 € 1.148.250 

e. REV vb = 16% + (16% - 8,19%) × € 1.148.250 = 16% + 4% = 20% 

€ 2.243.000 

f. Cashflow = € 336.450 + € 180.000 (€ 35.000 + € 60.000 + € 85.000) = € 516.450 

5-14 a. A: 12% × € 2.000.000 = € 240.000 

B: 10% × € 3.000.000 = € 300.000 

Sector B heeft de grootste bijdrage. 

b. Sector A: 12% (t.o.v. 10% van sector B). 

5-15 a. REV nb = € 2.640.000 - € 660.000 × 100% = € 1.980.000 = 0,18 

gemiddeld eigen vermogen gemiddeld eigen vermogen 

gemiddeld eigen vermogen: € 1.980.000 = € 11.000.000 

0,18 


. Stel: gemiddeld vreemd vermogen = X 

RTV = € 2.640.000 + € 741.200 × 100% = € 3.381.200 = 0,10 

€ 11.000.000 + X € 11.000.000 + X 

3.381.200 = 0,1 × 11.000.000 + 0,1X 

3.381.200 = 1.100.000 + 0,1X 

2.281.200 = 0,1X 

X = € 22.812.000 

c. IVV = € 741.200 × 100% = 3,25% 

€ 22.812.000 

d. REV vb = 10% + (10% - 3,25%) × € 22.812.000 = 10% + 14% = 24% 

€ 11.000.000 

e. Het voordeel dat de aandeelhouders hebben m.b.t. het vreemd vermogen t.o.v. het totale 

vermogen (10% - 3,25% = 6,75%) wordt versterkt door de verhouding VV/EV; deze verhouding 

werkt als een soort hefboom waardoor het voordeel 14% wordt. 

f. Het winstsaldo wordt mede bepaald door de wijze van afschrijven: naarmate er meer wordt 

afgeschreven, is de winst kleiner en naarmate er minder wordt afgeschreven is de winst 

groter. Met andere woorden: het winstsaldo kan beïnvloed worden door de afschrijvingskosten. 

De cashflow bestaat uit winst na belasting + afschrijvingen waardoor de cashflow niet gevoelig 

is voor de wijze (en de hoogte) van afschrijven. 

g. afschrijving 2012 = cashflow - winst na belasting 

= € 4.780.000 - € 1.980.000 

= € 2.800.000 


35


6 Liquiditeit en solvabiliteit 

6-1 Slechte bedrijfsresultaten, te hoge investeringen, te hoge aflossings- en interestverplichtingen, 

te grote voorraden. 

6-2 • Als er geen of weinig voorraden zijn (zoals bij dienstverlenende ondernemingen). 

• Als de onzekerheid over de waarde van de voorraden erg groot is. 

6-3 • We hebben te maken met een momentopname (morgen kan de situatie anders zijn). 

• De onderneming kan de grootte van de kengetallen beïnvloeden (door vlak voor de balansdatum 

bijvoorbeeld een kortlopende schuld af te lossen). 

• De balans geeft niet aan op welke tijdstippen ontvangsten en betalingen plaatsvinden. 

• De balans geeft niet aan wat de dispositieruimte is. 

6-4 Nee, het uitgeven van aandelen valt onder externe financiering: de onderneming doet een beroep 

op de vermogensmarkt (het vermogen komt van buiten de onderneming). 

6-5 Bedreigender is een slechte liquiditeitspositie. Als de onderneming haar direct opeisbare schulden 

niet meer betaalt, willen leveranciers niet meer leveren (dan alleen tegen contante betaling). 

Als de werknemers geen loon meer ontvangen, weigeren ze te werken enzovoort. 

6-6 a. quick ratio = € 12.000 + € 15.000 + € 3.000 = € 30.000 = 0,34 

€ 36.000 + € 13.000 + € 25.000 + € 14.000 € 88.000 

De quick ratio is zeer klein (veel kleiner dan 1). De liquiditeit laat veel te wensen over. 

b. Machines behoren tot de vaste activa en staan dus los van de quick ratio. De liquiditeit 

verslechtert omdat de vlottende activa afnemen terwijl de schulden op korte termijn toenemen. 

De quick ratio wordt: € 12.000 + € 3.000 = € 15.000 = 0,12. 

€ 36.000 + € 13.000 + € 25.000 + € 54.000 € 128.000 


37

6-7 a. Balans per 31 maart 2012 (× € 1.000) 

Vaste activa: Eigen vermogen: 

Gebouwen 260 

(Maatschappelijk) 

Afschrijving 

Aandelenkapitaal 250 

gebouwen 

108 

Aandelen in portefeuille 90 

152 160 

Machines 123 Reserves 200 

Afschrijving 

Winstsaldo 10 

machines 70 

370 

53 Vreemd lang vermogen 

Inventaris 190 (Vreemd vermogen op 

Deelnemingen 

210 lange termijn): 

Kerndebiteuren 

11 Hypothecaire lening o/g 125 

IJzeren voorraad 

16 Kerncrediteuren 

50 

632 Voorzieningen 100 

Vlottende activa: 275 

Grondstoffen 27 Vreemd kort vermogen 

Voorraad gereed (Vreemd vermogen op 

product 

20 korte termijn): 

Vooruitbetaalde 

ABN AMRO 

15 

bedragen 

25 Te betalen kosten 

15 

Debiteuren 17 Crediteuren 85 

Effecten 

20 

115 

Rabobank 

15 

Kas 4 

128 

760 760 

b. 128 - 115 = 13 (€ 13.000) 

c. current ratio = 128 = 1,11 

115 

d. quick ratio = 128 - 27 - 20 = 0,7 

115 

e. de emissie van 2.000 aandelen brengt op: 2.000 × € 55 = € 110.000 

ter financiering van de vaste activa is nodig: € 90.000 

er resteert een bedrag van: € 20.000 


De schuld aan de ABN AMRO van € 15.000 slaat om in een vordering op de bank van 

€ 5.000. Hierdoor wordt de liquiditeit beter. De current ratio wordt: 89 + 44 = 1,33 

100 

en de quick ratio: 42 + 44 = 0,86 

100 

6-8 a. € 3.000.000 + € 2.000.000 + € 1.000.000 + € 750.000 × 100% = 56,25% 

€ 12.000.000 

b. 100% - 56,25% = 43,75% 

of 

€ 2.000.000 + € 1.800.000 + € 800.000 + € 400.000 + € 250.000 × 100% = 43,75% 

€12.000.000 

c. € 6.750.000 = € 45 

150.000 

d. Er wordt € 1.800.000 ontvangen uit de aandelenemissie. Het eigen vermogen wordt 

€ 1.800.000 groter. Het vreemd vermogen wordt € 1.800.000 kleiner. 

Het totaal vermogen blijft ongewijzigd. 

De solvabiliteitspercentages worden: 

eigen vermogen × 100% = € 8.550.000 × 100% = 71,25%. 

totaal vermogen € 12.000.000 

en de debt ratio: € 3.450.000 × 100% = 28,75% 

€ 12.000.000 

e. De solvabiliteit is verbeterd omdat de schulden zijn afgenomen en het eigen vermogen toegenomen 

is. Dit blijkt ook uit de solvabiliteitspercentages die bij a, b en d berekend zijn. 

f. De opbrengst wordt gebruikt om de hypothecaire lening af te lossen. De vlottende activa, de 

liquide middelen en de schulden op korte termijn ondergaan geen verandering. De liquiditeit 

verandert dan ook niet. (Op termijn zal er wel minder interest verschuldigd zijn.) 


39

6-9 a. 10% van € 9.000.000 = € 900.000 

b. 2011: 7.000.000 = 0,5 

14.000.000 

2012: 9.000.000 = 0,5625 

16.000.000 

De solvabiliteit is beter geworden. 

c. € 4.000.000 + € 2.000.000 + € 1.000.000 + € 2.000.000 = € 45 

200.000 

d. 2011: current ratio: € 5.000.000 = 2,50 

€ 2.000.000 

2012: € 6.000.000 = 2,22 

€ 2.700.000 

e. De liquiditeit is slechter geworden (de current ratio is kleiner geworden). 

f. aandelenkapitaal is toegenomen met: € 1.000.000 

agioreserve is toegenomen met: € 1.000.000 

opbrengst: € 2.000.000 

Het aantal geplaatste aandelen is: € 1.000.000 = 50.000. 

20 

koers: € 2.000.000 = € 40 

50 

g. € 10.000.000 - € 9.000.000 + € 900.000 = € 1.900.000 

h. Winst na belasting: € 1.200.000 - € 900.000 = € 300.000. 

Winst voor belasting: 100 × € 300.000 = € 400.000. 

75 


6-10 a. 20% van € 1.000.000 = € 200.000 

b. € 200.000 + € 100.000 = € 300.000 

of 

vaste activa eind 2011: € 800.000 

afschrijving: € 200.000 

€ 600.000 


investering in vaste activa: € 300.000 

c. vaste activa eind 2011: € 800.000 

aanschaf machines: € 200.000 

€ 1.000.000 

afschrijving 20%: € 200.000 

€ 800.000 


aanschafprijs vrachtauto: € 100.000 

of 

€ 300.000 (antwoord van vraag b) - € 200.000 (investering machines) = € 100.000 

d. Het netto werkkapitaal is op 1 januari 2012 gelijk aan: 

(400 + 100 - 60 - 130 - 80) × € 1.000 = € 230.000 

Op 31 december 2012 is het netto werkkapitaal gelijk aan: 

(500 + 100 - 70 - 110 - 120) × € 1.000 = € 300.000. 

Het netto werkkapitaal is gestegen met € 70.000. Op 1 januari 2012 was de liquiditeitspositie 

al redelijk goed te noemen en de liquiditeit is in 2012 verder verbeterd. 

e. Debt ratio op 1 januari 2012: € 500.000 × 100% = 38,46%. 

€ 1.300.000 

of 

€ 500.000 = 0,38 

€ 1.300.000 


41

Op 31 december is de debt ratio: € 545.000 × 100% = 36,33%. 

€ 1.500.000 

of 

€ 545.000 = 0,36 

€ 1.500.000 

De solvabiliteit was op 1 januari 2012 al erg goed en is in 2012 nog iets beter geworden (de 

schulden zijn een nog kleiner deel gaan uitmaken van het totale vermogen). 

f. Cashflow: 75% × € 320.000 + € 200.000 = € 440.000. 

6-11 a. Behalve door het inhouden van winst, kan er reserve ontstaan door: 

– het plaatsen van aandelen boven de nominale waarde (agioreserve); 

– het boeken van waardevermeerderingen van activa zoals gebouwen en machines (herwaarderingsreserve). 

b. geplaatst aandelenvermogen: 

€ 6.000.000 - € 1.000.000 = € 5.000.000 

reserves: € 1.800.000 

toevoeging uit de winst: 40% × € 500.000 = € 200.000 + 

reserves na winstverdeling: € 2.000.000 + 

eigen vermogen na winstverdeling: € 7.000.000 

c. voorzieningen op lange termijn: 

€ 1.000.000 - € 410.000 - € 140.000 = € 450.000 

6%-onderhandse lening: € 1.000.000 + 

lang vreemd vermogen: € 1.450.000 

d. voorzieningen op korte termijn: € 410.000 + € 140.000 = € 550.000 

bank: € 1.700.000 

crediteuren: € 2.500.000 

dividend: 60% × € 500.000 = € 300.000 + 

kort vreemd vermogen: € 5.050.000 

e. eigen vermogen = € 7.000.000 = 0,54 (54%) 

totaal vermogen € 13.500.000 


f. Solvabiliteit. 

g. De solvabiliteit is gunstig. Het eigen vermogen is groter dan het vreemd vermogen. 

h. IVV = vergoeding vreemd vermogen × 100% 

gemiddeld vreemd vermogen 

= € 520.000 × 100% = 8,1% 

€ 6.400.000 

i. REV vb = winst voor vennootschapsbelasting × 100% 

gemiddeld eigen vermogen 

= € 500.000 + € 410.000 × 100% = 12,6% 

€ 7.200.000 

j. RTV = winst voor vennootschapsbelasting + rente vreemd vermogen × 100% 

gemiddeld totale vermogen 

= € 500.000 + € 410.000 + € 520.000 × 100% = 10,5% 

€ 7.200.000 + € 6.400.000 

k. Gunstig hefboomeffect: REV vb > RTV (oorzaak: IVV < RTV). 

l. REV vb = 10,5% + (10,5% - 8,1%) × 6,4 = 10,5% + 2,1% = 12,6% 

7,2 

m. Cashflow = € 500.000 + € 400.000 (10% × € 4.000.000) = € 900.000 

n. De cashflow geeft informatie over de rentabiliteit en de liquiditeit. 

De winst na belasting en de afschrijvingskosten zeggen iets over de mate van winstgevendheid 

en over de geldstroom die gedurende een bepaalde periode per saldo de onderneming 

binnenkomst (dus de liquiditeit). 

6-12 a. Vergelijking mogelijk (in de tijd of met andere bedrijven). 

b. (2.200 / 4.000) × 100% = 55% 

c. Het is gebaseerd op een momentopname. 


43

d. (1.800 / 12.000) × 365 = 55 dagen 

of 

omzetsnelheid: 75% × 16.000 = 12.000 = 6,67 

1.800 1.800 

Gemiddelde opslagduur = 365 = 55 dagen. 

6,67 

e. (1.700 / 16.000) × 365 = 39 dagen 

f. (1.900 / 9.500) × 365 = 73 dagen 

g. Solvabiliteit blijft onveranderd want er komt geen wijziging in de omvang van het vreemd 

vermogen. 

h. Geen (vaste) renteverplichtingen, geen aflossingsverplichtingen, verbetering solvabiliteit. 

i. 20.000 aandelen à € 25 nominaal 

Intrinsieke waarde per aandeel: 2.000.000 / 20.000 = € 100. 

j. 1.500.000 = 18.750 stuks 

80 

k. 100.000 = € 5 per aandeel 

20.000 

l. 18.750 × € 5 = € 93.750 

m. 6½% × 1.500.000 = € 97.500 dit is meer dan het te betalen extra dividend. Het is dus voordeliger 

aandelen uit te geven. 

6-13 a. Het aandeel van het eigen vermogen in het totale vermogen is gestegen. 

of 

Het eigen vermogen is gestegen ten opzichte van het vreemd vermogen. 


. winst 2012: € 9.500.000 

winst 2011: 180.000.000 × 4% = € 7.200.000 

toename: € 2.300.000 

c. Nee, de winst per aandeel was: 

in 2011: 7.200.000 / 1.600.000 = € 4,50 

in 2012: 9.500.000 / 2.500.000 = € 3,80 

d. Vergroting eigen vermogen 2012: 55% × € 126.000.000 - 50% × € 94.000.000 = 

€ 22.300.000 

e. vergroting eigen vermogen 2012: € 22.300.000 

aandelenemissie: 900.000 × € 10 = € 9.000.000 

toename reserves: € 13.300.000 

f. – Na een aandelenemissie zal ook over de nieuw uitgegeven aandelen dividend moeten 

worden uitgekeerd. 

– Winstinhouding is goedkoper, omdat geen prospectus en geen bemiddeling van de bank 

nodig zijn. 

– Er wordt voorkomen dat meer aandeelhouders invloed krijgen. 

– Aandelenemissies leveren (relatief ) grote bedragen ineens op, terwijl winstinhouding het 

vermogen meer geleidelijk vergroot. 

g. REV vb = 9.500.000 × 100% = 13,7% 

55% van 126.000.000 

h. 6% × € 190.000.000 = € 11.400.000 

i. RTV = 9.500.000 + 11.400.000 × 100% = 16,6% 

126.000.000 

j. IVV = € 11.400.000 × 100% = € 11.400.000 × 100% = 20,1% 

45% × € 126.000.000 € 56.700.000 

k. Negatief: REV vb < RTV. 

l. IVV > RTV 


45

m. RTV vb = 16,6% + (16,6% - 20,1%) × 56,7 = 16,6% - 2,9% = 13,7% 

69,3 

n. winst na belasting: 75% × € 9.500.000 = € 7.125.000 

afschrijvingskosten: 8% × € 190.000.000 = € 15.200.000 

cashflow: € 22.325.000 

6-14 a. current ratio: € 220.000 = 2 

kort vreemd vermogen 

Dus het kort vreemd vermogen bedraagt € 110.000. 

b. quick ratio: € 220.000 - voorraad = 1,33 

€ 110.000 

€ 220.000 - voorraad = € 146.300; de omvang van de voorraad bedraagt € 73.700. 

c. debt ratio: € 350.000 + € 110.000 = 0,8 

totaal vermogen 

totaal vermogen: € 460.000 = € 575.000 

0,8 

eigen vermogen: € 575.000 - € 460.000 = € 115.000 

d. Betaalde interest over 2012 = 9% × € 460.000 = € 41.400. 

RTV = winst + € 41.400 = 0,12 

€ 575.000 

winst + € 41.400 = € 69.000 

Dus winst 2012 = € 27.600. 

e. In 2012 heeft de liquiditeit zich gunstig ontwikkeld; zowel de current als de quick ratio stegen 

(de liquiditeitspositie is dus in 2012 verbeterd). Kortom de liquiditeitspositie was begin 

2012 al goed en is in 2012 nog beter geworden. 

f. De solvabiliteit heeft zich in 2012 niet gunstig ontwikkeld; de debt ratio steeg: begin 2012 

bestond het totaal vermogen voor 75% uit vreemd vermogen en eind 2012 voor 80%. 


Kortom de solvabiliteit was begin 2012 al slecht en is in 2012 nog slechter geworden. 

g. REV vb = € 27.600 × 100% = 24% 

€ 115.000 

Aan de hand van de hefboomformule: 

REVvb = 12% + (12% - 9%) × 460 = 12% + 12% = 24% 

115 

6-15 a. gebouwen machines inventaris auto’s totaal 

waarde 1/1 € 500.000 € 830.000 € 70.000 € 240.000 € 1.640.000 

geïnvesteerd € ............. € ................ € ............. € ............. € ................ 

€ 500.000 € 1.340.000 € 100.000 € 500.000 € 2.440.000 

afgeschreven € 20.000 € 230.000 € 40.000 € 60.000 € 350.000 

waarde 31/12 € 480.000 € 1.110.000 € 60.000 € 440.000 € 2.090.000 

geïnvesteerd € 0 € 510.000 € 30.000 € 260.000 € 800.000 

b. winst na belasting: € 375.000 

afschrijvingen 2012: € 350.000 

cashflow over 2012: € 725.000 

c. Debt ratio eind 2011: 640 × 100% = 26,67%; eind 2012: 825 × 100% = 27,5%. 

2.400 3.000 

De solvabiliteit was begin 2012 erg gunstig (van het totaal vermogen bestond slechts 26,67% 

uit vreemd vermogen) en is eind 2012 iets minder gunstig. 

d. Eind 2011 was de current ratio: 760 = 3,2; eind 2012: 910 = 2,1 

240 435 

Eind 2011 was de quick ratio: 320 = 1,3; eind 2012: 400 = 0,9 

240 435 

De liquiditeitspositie is goed. In de loop van 2012 is de liquiditeitspositie wel duidelijk 

minder goed geworden. Van de vlottende activa zijn de voorraden relatief groot en de liquide 

middelen relatief klein. 


47

e. Van de winst na belasting wordt € 200.000 gereserveerd en € 175.000 uitgekeerd als dividend. 

Dit levert problemen op als het dividend in contanten wordt uitgekeerd omdat de 

liquide middelen eind 2012 slechts € 160.000 bedragen. 

6-16 a. current ratio eind 2010: 764 = 2,18 

350 

current ratio eind 2011: 736 = 2,16 

340 

current ratio eind 2012: 864 = 2,06 

420 

De current ratio geeft aan dat de liquiditeit goed is. In 2011 en 2012 is de liquiditeitspositie 

wel iets minder goed geworden. 

of 

quick ratio eind 2010: 404 = 0,87 

350 


340 


420 

De quick ratio geeft aan dat de liquiditeit redelijk goed is. In 2011 en 2012 wordt de liquiditeitspositie 

beter. 

b. In 2012 daalde de omzet ten opzichte van de omzet van 2011. 

c. VV × 100%, eind 2010: 804 × 100% = 67,9% 

TV 1.184 

VV × 100%, eind 2011: 796 × 100% = 65,5% 

TV 1.216 


VV × 100%, eind 2012: 924 × 100% = 66,8% 

TV 1.384 

of 

EV × 100%, eind 2010: 380 × 100% = 32,1% 

TV 1.184 

EV × 100%, eind 2011: 420 × 100% = 34,5% 

TV 1.216 

EV × 100%, eind 2012: 460 × 100% = 33,2% 

TV 1.384 

De solvabiliteitspositie laat te wensen over: een groot deel van het totaal vermogen bestaat 

uit vreemd vermogen. In 2011 wordt ze iets beter en in 2012 treedt er weer een verslechtering 

op. 

d. Dat is niet met zekerheid te zeggen. De reserves kunnen in 2012 ook door andere oorzaken 

(dan plaatsing boven pari) zijn toegenomen bijvoorbeeld doordat een deel van de winst over 

2011 werd gereserveerd. 


49


7 De liquiditeits- en de 

resultatenbegroting 

7-1 Wanneer zij in staat is de schulden (debts), die zij op korte termijn heeft, te voldoen. 

7-2 Leveranciers, beleggers en de onderneming zelf. 

7-3 • slechte bedrijfsresultaten 

• te grote investeringen 

• te hoge aflossingsverplichtingen 

• te grote voorraden 

7-4 • inkopen uitstellen 

• leverancierskrediet bedingen 

• uitstellen investeringen 

• extra verkoopinspanning 

• winst niet uitkeren, maar reserveren (retained earnings) 

• korting geven voor contante betaling 

7-5 Aflossen is het verminderen van een schuld. Hierbij vloeien liquide middelen weg uit de onderneming. 

Afschrijven (depreciation) is het tot uitdrukking brengen van de waardedaling van vaste activa. 

Er vindt hierbij geen betaling plaats. 


51

7-6 a. Liquiditeitsbegroting Van Basten 2013 (in euro’s) 

1 e kwartaal 2 e kwartaal 3 e kwartaal 4 e kwartaal totaal 

ontvangsten: 

debiteuren 

uitgaven: 

1.220.000 960.000 1.000.000 760.000 3.940.000 

crediteuren 1.000.000 800.000 800.000 800.000 3.400.000 

aflossing 40.000 40.000 80.000 

lonen 48.000 48.000 48.000 48.000 192.000 

verkoopkosten 24.400 19.200 20.000 15.200 78.800 

overige kosten 32.000 38.000 28.000 18.000 116.000 

vakantietoeslag 14.400 14.400 

investeringen 40.000 40.000 20.000 100.000 

dividend 50.000 50.000 

belastingen 62.000 62.000 

ontvangsten - 

1.144.400 1.021.600 1.026.000 901.200 4.093.200 

uitgaven 75.600 - 61.600 - 26.000 - 141.200 - 153.200 

beginsaldo 36.000 111.600 50.000 24.000 36.000 

eindsaldo 111.600 50.000 24.000 - 117.200 - 117.200 

b. De onderneming zal uitsluitend in het 4e kwartaal gebruik maken van het bankkrediet tot 

een bedrag van € 117.200. 

7-7 Liquiditeitsbegroting derde kwartaal 2013 (in euro’s) 

ontvangsten 

contante verkopen 8.000 

debiteuren 84.000 

92.000 

uitgaven 

crediteuren 102.000 

aflossing 5.000 

interest 4.500 

brandverzekeringspremie 1.000 

lonen 12.000 

verkoopkosten 4.000 

128.500 

verandering liquide middelen - 36.500 

saldo liquide middelen begin 3e kwartaal 40.000 

saldo liquide middelen eind 3e kwartaal 3.500 


Toelichting: 

ontvangen van debiteuren: ⅓ × € 120.000 × 0,9 + ⅔ × € 80.000 × 0,9 = € 84.000. 

betaald aan crediteuren: ⅔ × € 93.000 + ⅓ × € 120.000 = € 102.000. 

interest: 0,05 × (€ 100.000 - 2 × € 5.000) = € 4.500. 

7-8 a. (× € 1.000) 

1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal 

saldo liquide middelen begin 56 - 11 - 26 68 

totale ontvangsten 61 147 244 118 

totale uitgaven 128 162 150 169 

toe-/afname liquide middelen - 67 - 15 94 - 51 

saldo liquide middelen eind - 11 - 26 68 17 

Conclusie: hoewel in het eerste en tweede kwartaal een tekort aan liquide middelen ontstaat, 

is alleen in het tweede kwartaal sprake van een liquiditeitsprobleem, omdat het tekort van het 

tweede kwartaal (€ 26.000) niet opgevangen kan worden met het bankkrediet (€ 15.000). 

b. Voorbeelden van juiste antwoorden: 

– het ontvangen leverancierskrediet verlengen; 

– proberen de pacht gespreid(er) te gaan betalen; 

– de aanschaf van de inventaris uit te stellen (of gespreid te gaan betalen); 

– een extra bankkrediet aanvragen. 

7-9 Resultatenbegroting De Haas 2013 (in euro’s) 

1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal totaal 

brutowinst 

kosten 

174.000 90.000 90.000 174.000 528.000 

interest 16.000 16.000 16.000 16.000 64.000 

verkoopkosten constant 6.000 6.000 6.000 6.000 24.000 

verkoopkosten variabel 17.400 9.000 9.000 17.400 52.800 

overige variabele kosten 14.000 14.000 14.000 14.000 56.000 

lonen 72.000 72.000 72.000 72.000 288.000 

sociale lasten 36.000 36.000 36.000 36.000 144.000 

vakantie-uitkering 5.400 5.400 5.400 5.400 21.600 

afschrijving 20.000 20.000 20.000 20.000 80.000 

totale kosten 186.800 178.400 178.400 186.800 730.400 

resultaat - 12.800 - 88.400 - 88.400 - 12.800 - 202.400 

cumulatief resultaat - 101.200 - 189.600 - 202.400 


53

7-10 a. Liquiditeitsbegroting Verwaayen BV 2013 (in euro’s) 

1 e kwartaal 2 e kwartaal 3 e kwartaal 4 e kwartaal totaal 

ontvangsten: 

debiteuren 

uitgaven: 

1.410.000 1.710.000 1.202.000 1.374.000 5.696.000 

crediteuren 1.360.000 1.200.000 1.140.000 1.440.000 5.140.000 

lonen 42.000 42.000 42.000 42.000 168.000 


vakantie-uitkering 12.600 12.600 

investeringen 120.000 160.000 280.000 

vennootschapsbelasting 103.000 103.000 

dividend 240.550 240.550 

dividendbelasting 42.450 42.450 

aflossingen 50.000 50.000 100.000 

interest 28.000 28.000 56.000 

constante verkoopkosten 3.000 3.000 3.000 3.000 12.000 

variabele verkoopkosten 32.400 24.520 26.160 38.040 121.120 


totale uitgaven 1.502.200 1.773.470 1.561.410 1.677.840 6.514.920 

ontvangsten - uitgaven - 92.200 - 63.470 - 359.410 - 303.840 - 818.920 

beginsaldo 144.000 51.800 - 11.670 - 371.080 144.000 

eindsaldo 51.800 - 11.670 - 371.080 - 674.920 - 674.920 

b. Resultatenbegroting Verwaayen BV 2013 (in euro’s) 

1e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal totaal 

brutowinst 

kosten: 

324.000 245.200 261.600 380.400 1.211.200 

lonen 42.000 42.000 42.000 42.000 168.000 


vakantie-uitkering 3.150 3.150 3.150 3.150 12.600 

afschrijvingen 38.000 38.000 38.000 38.000 152.000 

interest 14.000 14.000 14.000 14.000 56.000 

constante verkoopkosten 3.000 3.000 3.000 3.000 12.000 

variabele verkoopkosten 32.400 24.520 26.160 38.040 121.120 


192.320 184.470 186.110 197.990 760.920 

resultaat 131.650 60.730 75.490 182.410 450.280 

cumulatief resultaat 192.380 267.870 450.280 


8 Indexcijfers 

8-1 Indien het betrekking heeft op slechts één artikel. 

8-2 Partiële indexcijfers 

8-3 Wanneer er meer dan één artikel bij is betrokken. 

8-4 Volgens de indirecte methode en de directe methode. 

8-5 Een algemene prijsstijging in een bepaalde periode. 

8-6 a. Partiële prijsindexcijfers 2010 (2011 = 100). 

cement: 1,90 × 100 = 76 

2,50 

zand: 1,50 × 100 = 75 

2,00 

kiezel: 0,80 × 100 = 80 

1,00 

Verhouding gewichten: 10, 6 en 1. 

SGPI = 10 × 76 + 6 × 75 +1× 80 = 76 (afgerond) 

17 

b. Partiële prijsindexcijfers 2013 (2010 = 100). 

cement: 110 

zand: 115 

kiezel: 120 


55

SGPI = 10 × 110 + 6 × 115 + 1 × 120 = 112 (afgerond) 

17 

8-7 a. EPI A = € 4,25 × 100 = 121,4 

€ 3,50 

EPI B = € 0,90 × 100 = 72 

€ 1,25 

EPI C = € 16 × 100 = 125,5 

€ 12,75 

De SGPI is dan 102,3. 

b. De waarde van de import is ten opzichte van de basisperiode met 2,3% gestegen ten gevolge 

van prijsveranderingen. 

8-8 a. Voor de hoeveelheid vinden we achtereenvolgens: 101; 100; 98; 97; 92. 

Voor de FOB-waarden vinden we: 98,5; 100; 100; 101; 101. 

b. Indexcijfers hoeveelheid/FOB-waarde 2009 - 2013 

indexcijfers 

102 

98 

94 

90 

0 

2009 2010 2011 2012 2013 

jaartal 

56 PDB - Periodeafsluiting & Bedrijfseconomie berekeningen 

FOB-waarde 

hoeveelheid

c. de prijs bedroeg in 2009 € 5,23 afgerond: 

Wi = 101 × 100 = 102,5 

98,5 

de prijs bedroeg in 2013 € 5,88 afgerond: 

Hi = 92 × 100 = 91,1 

101 

de stijging in procenten bedroeg 12,43% dus: 

Pi = 102,5 = 112,5 (stijging 12,5%) 

91,1 

d. De exportorganisatie had 3.500,7 (× 1.000 kg); 

e. De overige 8.168,3 (× 1.000 kg). 

f. De hoeveelheidsverhouding is 3 : 7; de prijsverhouding is 207 : 200. 

De omzetverhouding moet dan zijn 621 : 1.400. 

Voor de exportorganisatie geldt: 621 × € 65.113 = € 20.007,50 (× 1.000). 

2.021 

g. Voor de overige geldt: 1.400 × € 65.113 = € 45.105,50 (× 1.000). 

2.021 

h. De prijs voor de exportorganisatie bedroeg € 5,72. 

De prijs voor de overige bedroeg € 5,52. 

8-9 a. Het hoeveelheidsindexcijfer voor product B in 2013 is 600 × 100 = 200. 

300 

b. Het prijsindexcijfer voor product B in 2013 is € 1.116,67 = 111,67, afgerond 112. 

€ 1.000 

c. Het waarde-indexcijfer voor product A in 2013 is € 180.000 × 100 = 128,57, afgerond 

€ 140.000 

129. 


57

d. Het samengestelde ongewogen hoeveelheidsindexcijfer voor de producten A en B in 2013 

is: 100 + 200 = 150. 

2 

e. Het samengestelde gewogen hoeveelheidsindexcijfer voor de producten A en B in 2013 

is: 100 × € 140.000 + 200 × € 300.000 = 168,18, afgerond 168. 

€ 140.000 + € 300.000 

f. Het samengestelde ongewogen prijsindexcijfer van de producten A en B in 2013 is 

128,57 + 111,67 

= 120,12, afgerond 120. 

2 

g. Het samengestelde gewogen prijsindexcijfer van de producten A en B in 2013 is 

700 × 257,14 + 300 × 1.116,67 

= 117,05, afgerond 117. 

700 × 200 + 300 × 1.000 

h. Hoeveelheids- en prijsindexcijfers van de producten A en B over de periode 2009 t/m 2013 

indexcijfers 

160 

150 

140 

130 

120 

110 

100 

90 

80 

70 

0 

2009 2010 2011 2012 2013 

jaartal 


hoeveelheid A 

prijs A 

hoeveelheid B 

prijs B

8-10 a. Voor A: 364 × 100 = 130 

280 

Voor B: 81 × 100 = 135 

60 

b. 6.000 × 280 × 130 + 10.000 × 60 × 135 × 100 = 131,32 

6.000 × 280 + 10.000 × 60 

c. 8.500 × 280 + 14.000 × 60 × 100 = 141,23 

6.000 × 280 + 10.000 × 60 

d. 8.500 × 364 + 14.000 × 81 × 100 = 185,44 

6.000 × 280 + 10.000 × 60 

e. 8.500 × 364 + 14.000 × 81 × 100 × 100 = 148,35 

6.000 × 280 + 10.000 × 60 125 

of 

185,44 × 100 = 148,35 

125 

f. Geld omzet artikel A 

2005: 6.000 × € 280 = € 1.680.000 

2006: € 1.680.000 + € 100.000 = € 1.780.000 

2007: € 1.680.000 + € 220.000 = € 1.900.000 

2008: € 1.680.000 + € 370.000 = € 2.050.000 

2009: € 1.680.000 + € 580.000 = € 2.260.000 

2010: € 1.680.000 + € 870.000 = € 2.550.000 

2011: € 1.680.000 + € 1.200.000 = € 2.880.000 

2012: 8.500 × € 364 = € 3.094.000 

2013: 8.000 × € 365 = € 2.920.000 

g. minder verkocht: 500 × € 364 = € 182.000 

prijsstijging: 8.000 × € 1 = € 8.000 

achteruitgang geldomzet: € 174.000 


59

h. Tussen punt a. (€ 600.000, 2005) en punt b. (€ 1.134.000, 2012) dient een rechte lijn te zijn 

getrokken. 

Geldomzet van artikel B over 2005 t/m 2013 

× € 1.000 

1.200 

1.100 

1.000 

900 

800 

700 

600 

0 

8-11 a. 2010: 240 × 23.200 = 96 

58.000 

2011: 250 × 23.200 = 100 

58.000 

2012: 100 

2013: 60.900 × 100 = 105 

58.000 

b. De omzet is 0,96 × 58.000 × € 12 = € 668.160. 

c. De gemiddelde verkoopprijs is: € 748.200 = € 12,90. 

58.000 

d. Pica: 14,04 × 100 = 104 

13,50 

a 

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 


b

e. Resa: 2,10 = 105 

2 

f. 104 +105 = 104,5 

2 

g. 58.000 × 14,04 + 258.000 × 2,10 × 100 = 104,4 

58.000 × 13,50 + 258.000 × 2 


61


9 Statistiek 

9-1 Bij een staafdiagram worden de staven tegen elkaar geplaatst, zonder tussenruimte, bij een kolommendiagram 

niet. 

9-2 De frequentie per gekozen klasseneenheid. 

9-3 

– gegevens omtrent de omzetten (maand-, week- of kwartaalcijfers). 

– dezelfde gegevens, maar nu gestapeld of gecumuleerd. 

– dezelfde gegevens, maar nu in de vorm van voortschrijvend jaartotalen. 

9-4 Moving Annual Totals (voortschrijvende jaartotalen). 

9-5 De middelste waarneming, nadat alle waarnemingen op volgorde (naar grootte) zijn gerangschikt. 

9-6 a. Het aantal klassen is te groot, er ontbreekt een opschrift, de massa is niet homogeen en er 

zijn ongelijke klassenbreedtes. 

b. Het totaal aantal werknemers bedraagt 239. De ongeschoolde werknemers moeten dan zijn 

239 - 155 = 84 man. Van deze 84 man hebben er 7 een weekloon van € 400 - € 410 namelijk: 

84 - 6 - 10 - 17 - 44 = 7 

De nieuwe tabel wordt dan: 

geschoolden ongeschoolden 

weekloon aantal weekloon aantal 

400-

c. Weeklonen geschoolde en ongeschoolde werknemers 

aantal personen 

40 

30 

20 

10 

0 

360 380 400 420 460 480 500 

weekloon (x € 1) 

9-7 a. Het geschatte aantal zal 32.000 bedragen. De stijging wordt steeds kleiner. 

b. De fabricagekostprijs per eenheid product bedraagt achtereenvolgens: € 100; € 108; 

€ 116,25; € 125,50; € 135,50. 

De stijging bedraagt elke keer 8%. 

c. De fabricagekostprijs bedraagt dan € 135,50 + 8% = € 146,25 

d. de opbrengst zal bedragen: 32.000 × € 157,50 = € 5.040.000 

de kostprijs bedraagt: 32.000 × € 146,25 = € 4.680.000 

geschat resultaat bedraagt: € 360.000 

e. De netto-omzet product A 2008-2012 

omzet (x € 1.000) 

5.000 

4.000 

3.000 

2.000 

1.000 

0 

2008 2009 2010 2011 2012 


tijd 

winst 

fabricagekostprijs

9-8 a. Inkomensverdeling van 100 werknemers in een softwarehouse over het jaar 2012 (kolommendia- 

gram) 

20 

10 

0 

500 1.000 2.000 3.500 5.000 

nettosalaris in euro’s 

Inkomensverdeling van 100 werk nemers in een softwarehouse over het jaar 2012 (lijndiagram) 

frequentiedichtheid 

per € 500 

20 

10 

500 1.000 2.000 3.500 5.000 

nettosalaris in euro’s 

b. nettosalaris in euro’s aantal werknemers klassenmidden klassenmidden × 

aantal 

500-

d. gezin met een inkomen van € 2.000-

9-10 a. De omzetten bedroegen: 

b. en c. 

1 2 3 4 

€ 57.600 € 62.400 € 72.000 € 67.200 

€ 81.000 € 94.500 € 90.000 € 90.000 

€ 29.400 € 33.600 € 42.000 € 16.800 

€ 168.000 € 190.000 € 204.000 € 174.000 

omzet × € 1.000 

kwartalen 2012 abs. cum. MAT 

1 168 168 720 

2 190,5 358,5 720,5 

3 204 562,5 722,5 

4 174 736,5 736,5 

d. Omzetcijfer Auraria in 2012 

omzet (x € 1.000) 

800 

600 

400 

200 

0 

I II III IV 

tijd 

9-11 a. Kwartaalomzetten × € 1.000 in 2012 op basis van de prijzen per 31 december 2011. 

eerste kwartaal: 12.870 = 12.339 

1,043 


67

tweede kwartaal: 11.405 = 10.935 

1,043 

derde kwartaal: 11.118 × ⅔ + 11.118 × ⅓ = 7.106 + 3.494 = 10.600 

1,043 1,043 × 1,017 

vierde kwartaal: 14.456 = 13.628 

1,043 × 1,017 

b. en c. Verwachte omzetten per kwartaal × € 1.000 voor 2013. 

2013 

kwartaal 

zonder prijsverhogingen in 2013 met prijsverhogingen in 2013 

eerste 12.870 × 1,017 = 13.089 13.089 

tweede 11.405 × 1,017 = 11.599 11.599 × 1,022 = 11.854 

derde 11.118 × 1,017 × ⅔ + 11.118 × ⅓ = 11.244 11.244 × 1,022 = 11.491 

vierde 14.456 14.456 × 1,022 × 1,031 = 15.232 

d. en e. Verwachte geaccumuleerde omzetten × € 1.000 na elk kwartaal in 2013. 

kwartaal zonder prijsverhogingen in 2013 met prijsverhogingen in 2013 

eerste 13.089 13.089 

tweede 24.688 24.943 

derde 35.932 36.434 

vierde 50.388 51.666 

f. Verwachte voortschrijdende jaaromzetten × € 1.000 voor 2013 rekening houdend met prijsverhogingen 

in 2013. 

2013 kwartaal voortschrijdende jaaromzet × € 1.000 

eerste 11.405 + 11.118 + 14.456 + 13.089 = 50.068 

tweede 11.118 + 14.456 + 13.089 + 11.854 = 50.517 

derde 14.456 + 13.089 + 11.854 + 11.491 = 50.890 

vierde 13.089 + 11.854 + 11.491 + 15.232 = 51.666 

g. De verwachte omzetten per kwartaal in 2013 (I), de verwachte geaccumuleerde omzetten 

na elk kwartaal in 2013 (II) en de verwachte voortschrijdende jaaromzetten van 2013 (III) 

rekening houdend met de verwachte prijsverhogingen in 2013. 


omzetten (x € 1.000.000) 

52 

50 

48 

46 

44 

42 

40 

38 

36 

34 

32 

30 

28 

26 

24 

22 

20 

18 

16 

14 

12 

10 

8 

6 

4 

2 

0 

III 

II 

1 2 3 4 

9-12 a. Omzet in het eerste kwartaal van 2012: 

(0,775 × 2.450 + 0,725 × 3.675 + 0,675 × 1.500) × € 125 = € 696.953 

Omzet in het tweede kwartaal van 2012: 

(0,775 × 2.675 + 0,725 × 4.100 + 0,675 × 1.700) × € 125 = € 774.141 

Omzet in het derde kwartaal van 2012: 

(0,775 × 3.050 + 0,725 × 4.050 + 0,675 × 2.000) × € 125 = € 831.250 

Omzet in het vierde kwartaal van 2012: 

(0,775 × 2.850 + 0,725 × 4.000 + 0,675 × 900) × € 125 = € 714.531 

I 

tijd 


69

. De cumulatieve kwartaaltotalen voor 2012 zijn: 

1e kwartaal: € 696.953 

2e kwartaal: € 696.953 + € 774.141 = € 1.471.094 

3e kwartaal: € 1.471.094 + € 831.250 = € 2.302.344 

4e kwartaal: € 2.302.344 + € 714.531 = € 3.016.875 

c. De voortschrijdende jaartotalen voor 2012 zijn: 


€ 789.624 € 822.938 € 657.368 € 696.953 

€ 822.938 € 657.368 € 696.953 € 774.141 

€ 657.368 € 696.953 € 774.141 € 831.250 

€ 696.953 € 774.141 € 831.250 € 714.531 

€ 2.966.883 € 2.951.400 € 2.959.712 € 3.016.875 

d. Omzetten autostofzuigers in 2012 

omzet x € 1.000 

3.000 

2.500 

2.000 

1.500 

1.000 

500 

0 

voortschrijdende jaartotalen 

omzet per kwartaal 

cumulatieve kwartaaltotalen 

I II III IV 

kwartalen 


e. omzet in 2011: € 2.950.156 

omzet in 2012: € 3.016.875 

toename: € 66.719 dit is € 66.719 × 100% = 2,26154% 

€ 2.950.156 

De begrote omzet voor 2013 is 1,0226154 × € 3.016.875 = € 3.085.102,83, afgerond 

€ 3.085.000. 


71


Cases 

A. 1. Uitgaande van ¾ per maand: 

Interest per maand: ¾% × € 10.000 = € 75 

Interest per jaar: 12 × € 75 = € 900 

Uitgaande van 9¼% per jaar: 

Interest per jaar: 9¼% × € 10.000 = € 925 

Voorkeur voor 9¼% per jaar (of 9¼% > 9% namelijk 12 × ¾% = 9%). 

2. Uitgaande van ¾% per maand: 

Eindwaarde na één jaar: € 10.000 × 1,0075 12 = € 10.000 × 1,093806898 = € 10.938,07. 

Uitgaande van 9¼% per jaar: 

Eindwaarde na één jaar: € 10.000 × 1,0925 = € 10.925. 

Voorkeur voor ¾% per maand. 

B. 1. € 100.000 × 1,07 4 = € 100.000 × 1,31079601 = € 131.079,60 

2. 50% van € 131.079,60 = € 65.539,80 

€ 28.335 

X X X X E 

1/1 

12 

3. € 28.335 × 1,065 4 = € 28.335 × 1,286466351 = € 36.452,02 

4. De eindwaarde van de bijstortingen is: X × 1,065 + ….. + X × 1,065 4 

1/1 

16 

E = X × 1,065 × 1,065 4 - 1 = X × 4,693640976 

0,065 


73

X × 4,693640976 = € 66.000 - € 36.452,02 = € 29.547,98 

X = € 29.547,98 = € 6.295,32 

4,693640976 

5. € 6.295,32 = € 44,97 afgerond € 45 

140 

C. 1. annuïteit: € 12.700,50 

r 10 : € 9.919,54 

a 10 : € 2.780,96 

2. a 10 = a 5 (1+i) 5 a 28 = a 10 × 1,075 18 

€ 2.780,96 = a 5 × 1,075 5 a 28 = € 2.780,96 × 3,675804089 

€ 2.780,96 = a 5 × 1,435629326 a 28 = € 10.222,26 

a 5 = € 2.780,96 = € 1.937,10 

1,435629326 

3. annuïteit = a 28 + r 28 

r 28 = annuïteit - a 28 = € 12.700,50 - € 10.222,26 = € 2.478,24 

4. € 12.700,50 × 1,075 -1 × 1,075-5 - 1 = 

1,075 -1 - 1 

€ 11.814,42 × 4,349326314 = € 51.384,76 

5. In de eerste jaren wordt in verhouding veel rente betaald en wordt er weinig afgelost. De 

laatste jaren is het omgekeerde het geval: vanwege de kleinere schuld, wordt de rente steeds 

lager en is er steeds meer beschikbaar om af te lossen. Hierdoor wordt in de laatste vijf jaar 

ruim € 50.000 afgelost. 

D. 1. De intrinsieke waarde = eigen vermogen = waarde van de activa - schulden = 

€ 160.000 + € 1.290.000 - € 100.000 - € 300.000 - € 40.000 = € 1.010.000 

Intrinsiek waarde per aandeel: € 1.010.000 = € 25,25. 

40.000 

2. 2 × € 500 + € 800 = € 18 

100 


3. 100 × € 800 = € 80.000 

4. het geplaatst aandelenkapitaal stijgt met: 10.000 × € 10 = € 100.000 

de (agio)reserve stijgt met: 10.000 × € 8 = € 80.000 

toename eigen vermogen: € 180.000 

E. 1. (€ 450.000 + € 1.400.000 + € 550.000) / 2 = € 1.200.000 

2. (0,80 × € 8.400.000) / € 1.200.000 = 5,6 

3. 1 × 365 dagen = 65 dagen 

5,6 

4. € 700.000 × 365 dagen = 30 dagen 

€ 8.400.000 

5. 0,80 × € 8.400.000 = € 6.720.000 

6. € 6.720.000 + € 200.000 = € 6.920.000 

7. 1.040.000 × 365 dagen = 55 dagen 

6.920.000 

8. Ten behoeve van vergelijking in de tijd ten aanzien van het eigen bedrijf. 

Ten behoeve van vergelijking met andere soortgelijke bedrijven. 

F. 1. het geplaatst aandelenvermogen steeg met: € 500.000 

de agioreserve nam toe met: € 500.000 

toename van het eigen vermogen: € 1.000.000 

2. bij de winstverdeling over 2012 werd: 

toegevoegd aan de algemene reserve: € 200.000 

de te betalen vennootschapsbelasting is: € 450.000 

het te betalen dividend bedraagt: € 225.000 

de te betalen dividendbelasting is: € 75.000 

en de te betalen tantièmes bedragen: € 50.000 

winst over het jaar 2012 is: € 1.000.000 


75

3. Eigen op 1 januari 2012 na winstverdeling: 

€ 2.000.000 + € 1.000.000 + € 500.000 + € 850.000 = € 4.350.000 

4. Eigen vermogen op 31 december 2012 voor winstverdeling: 

€ 2.500.000 + € 1.000.000 (€ 1.200.000 - € 200.000) + € 1.000.000 + € 950.000 + 

€ 1.000.000 (winst) = € 6.450.000 

5. € 4.350.000 + € 6.450.000 = € 5.400.000 

2 

6. Vreemd vermogen op 1 januari 2012 na winstverdeling: 

€ 600.000 + € 400.000 + € 600.000 + € 360.000 + € 165.000 + € 55.000 + € 40.000 = 

€ 2.220.000 

7. Vreemd vermogen op 31 december 2012 voor winstverdeling: 

€ 700.000 + € 300.000 + € 600.000 = € 1.600.000 

8. € 2.220.000 + € 1.600.000 = € 1.910.000 

2 

9. REV vb = € 1.000.000 × 100% = 18,5% 

€ 5.400.000 

10. RTV = € 1.000.000 + € 52.000 + € 31.500 + € 13.000 × 100% = 

€ 5.400.000 + € 1.910.000 

€ 1.096.500 × 100% = 15% 

€ 7.310.000 

11. IVV = € 96.500 × 100% = 5,05% 

€ 1.910.000 

12. REV vb > RTV (oorzaak: IVV < RTV) 

13. REV vb = 15% + (15% - 5,05%) × 1.910 = 15% + 3,5% = 18,5% 

5.400 


14. gebouwen: 3.000 + 100 - afschrijving = 2.850; afschrijving = € 250.000 

inventaris: 600 + 300 - 50 - afschrijving = 800; afschrijving = € 50.000 

vrachtauto’s: 580 - afschrijving = 440; afschrijving = € 140.000 

overige: 710 + 200 - afschrijving = 820; afschrijving = € 90.000 

€ 530.000 

15. winst na belasting: € 750.000 

afschrijving 2012: € 530.000 

€ 1.280.000 

16. € 1.920.000 + € 700.000 + € 520.000 = € 3.140.000 = 2,24 

€ 600.000 + € 450.000 + € 225.000 + € 75.000 + € 50.000 € 1.400.000 

17. De liquiditeitspositie is sterk verbeterd. De current ratio is gestegen. 

18. Bij de bepaling van de quick ratio blijven de voorraden buiten beschouwing. Van de vlottende 

activa zijn de voorraden het minst snel in geld om te zetten (ze zijn het minst liquide). 

Voorraden kunnen door ondernemingen op verschillende manieren worden gewaardeerd. 

De waardering van bederfelijke voorraden en voorraden die economisch kunnen verouderen, 

is moeilijk. 

De quick ratio zal zeker gebruikt worden als er weinig of geen voorraden zijn (zoals bij 

dienstverlenende bedrijven). Kortom, door de voorraden buiten beschouwing te laten, kan 

men de liquiditeitspositie van ondernemingen beter vergelijken. 

19. De debt ratio is op 1 januari 2012: € 2.220.000 × 100% = 33,8% 

€ 6.570.000 

De debt ratio is op 31 december 2012: € 2.400.000 × 100% = 29,8% 

€ 8.050.000 

Conclusie: de solvabiliteitspositie is goed en is in de loop van 2012 nog iets verbeterd. 

G. 1. Bijvoorbeeld current ratio. 

2. vlottende activa × 100% 

kort vreemd vermogen 

3. De balans is een momentopname (en zegt niets over het moment waarop het geld ontvangen 

c.q. betaald wordt). 


77

4. Liquiditeitsbegroting 2013 (× € 1.000) 


ontvangsten: 

debiteuren 

uitgaven: 

1.200 1.060 1.070 1.190 

crediteuren 820 800 740 810 

salarissen 75 75 75 75 

sociale lasten 50 50 

vakantiegeld 28 

verkoopkosten 120 106 107 119 

assurantiekosten 24 

overige kosten 15 15 15 15 

aflossing 20 

interest geldlening 10 9 

investeringen 50 60 40 

vennootschapsbelasting, dividend 140 

totale uitgaven 1.160 1.188 1.056 1.059 

tekort of overschot + 40 - 128 + 14 + 131 

stand begin 90 130 2 16 

stand eind 130 2 16 147 

5. Resultatenbegroting 1e kwartaal 2013 (× € 1.000) 

omzet 1.180 

inkoopwaarde 826 

brutowinst 

kosten: 

354 

salarissen 75 

sociale lasten 25 

vakantiegeld 7 

verkoopkosten 118 

assurantiekosten 6 

interestkosten 5 

overige kosten 15 

afschrijving gebouw 10 

overige afschrijvingen 9 

totale kosten 270 

nettowinst 84 


H. 1. De inkoopwaarde van de omzet in 2012 bedraagt: € 600.000 (voorraad 1 januari) + 

€ 5.200.000 (inkopen) - € 900.000 (voorraad 31 december) = € 4.900.000. 

De omzetsnelheid van de gemiddelde voorraad in 2012 is: 

€ 4.900.000 = 6,53, afgerond 6,5. 

½ × (€ 600.000 + € 900.000) 

2. De krediettermijn debiteuren is: ½ × (€ 490.000 + € 410.000) × 365 dagen = 25,34, 

90% × € 7.200.000 

afgerond 25 dagen. 

3. Het verwachte gemiddelde debiteurensaldo in 2013 bedraagt: (80% van € 7.200.000) × 15 = 

365 

€ 236.712,33, afgerond € 237.000. 

4. Het gemiddelde crediteurensaldo in 2012 bedraagt: ½ × (€ 200.000 + € 380.000) = 

€ 290.000. 

In 2013 zal dat zijn: € 290.000 + € 80.000 = € 370.000. 

De verwachte gemiddelde krediettermijn van crediteuren in 2013 is: 

€ 370.000 × 365 dagen = 24,50 dagen, afgerond 25 dagen. 

€ 5.200.000 × 1,06 

5. De verwachte afzet van artikelen Bies in de verschillende kwartalen van 2013 is: 

1 e kwartaal: 115 × 90.000 = 25.875 stuks 

400 


400 


400 


400 

6. De stijging van de omzet in 2012 ten opzichte van 2008 is: 168 - 142 × 100% = 18,3%. 

142 


79

7. Het indexcijfer van de omzet met 2009 als basisjaar is: 168 × 100 = 112. 

150 

Het hoeveelheidsindexcijfer in 2012 is: 112 × 100 = 98. 

114 

I. 1. Het enkelvoudig hoeveelheidsindexcijfer van type A voor het jaar 2012 is: 90.000 × 100 = 

102.000 

88,23, afgerond 88,2. 

2. Het enkelvoudig waarde-indexcijfer van type A voor het jaar 2012 is: 90.000 × € 315 × 100 = 

102.000 × € 285 

97,52, afgerond 97,5. 

3. De omzet van type A is in 2012 ten opzichte van 2010 afgenomen met: 100% - 97,5% = 

2,5%. 

4. Van het product B zijn de verkochte hoeveelheden in: 

2010: € 28.500.000 = 75.000 stuks 

€ 380 

2012: € 34.760.000 = 88.000 stuks 

€ 395 

88.000 

Het enkelvoudig hoeveelheidsindexcijfer van type B voor het jaar 2012 is: × 100 = 

75.000 

117,33, afgerond 117,3. 

Het enkelvoudig hoeveelheidsindexcijfer van type A is 88,2 (zie het antwoord van vraag 1). 

Het samengesteld ongewogen hoeveelheidsindexcijfer van de typen A en B voor het jaar 

2012 is: 117,3 + 88,2 

= 102,75, afgerond 102,8. 

2 

5. Het samengesteld gewogen prijsindexcijfer van de typen A en B voor het jaar 2012 volgens 

de directe methode is: € 315 × 102.000 + € 395 × 75.000 × 100 = 107,26, afgerond 107,3. 

€ 285 × 102.000 + € 28.500.000 


6. De enkelvoudige prijsindexcijfers voor het jaar 2012 zijn: 

type A: € 315 × 100 = 110,52, afgerond 110,5 

€ 285 

type B: € 395 × 100 = 103,94, afgerond 103,9 

€ 380 

Het samengesteld gewogen prijsindexcijfer van de typen A en B voor het jaar 2012 volgens de 

indirecte methode is: 110,5 × € 285 × 102.000 + 103,9 × € 28.500.000 = 107,23, afgerond 

€ 285 × 102.000 + € 28.500.000 

107,2. 

7. De prijs per product type A in 2013 bedraagt: 108,0 × € 285 = € 307,80, afgerond 308. 

100 

8. De verwachte afzet van type A in 2013 is: 124,0 × 102.000 = 126.480 stuks, afgerond 

100 

126.000 stuks. 

9. De verwachte omzet van producten type A in 2013 bedraagt: € 308 × 126.000 = € 38.808.000, 

afgerond € 38.800.000. 

of 

€ 307,80 × 126.480 = € 38.930.544, afgerond € 38.900.000. 

J. 1. De totale afzet in de klasse 12.000 en meer is: 4.615.320 - (306 × 3.000 + 198 × 8.400) = 

2.034.120 stuks. 

De gemiddelde ordergrootte in die klasse is: 

2.034.120 stuks 

= 13.039,2... stuks afgerond 13.039 stuks. 

156 

2. Het gewogen gemiddelde percentage rabat dat over 2012 aan afnemers is verstrekt, is: 

0,20 × 306 × 3.000 + 0,25 × 198 × 8.400 + 0,30 × 156 × 13.039 

× 100% = 26,20...% 

4.615.320 

afgerond 26,2%. 


81

3. De verkoopwinst per 100 blikjes verkocht kattenvoer bedraagt in 2012: 

60 × 100 × € 0,80 - 26,2% van 100 × € 0,80 = € 9,04. 

160 

4. De netto-omzet per 100 blikjes kattenvoer bedraagt: (€ 100% - 26,0%) van 100 × € 0,80 = 

€ 59,20. 

De omzet in de kwartalen van 2012 bedraagt: 

1 e kwartaal: 1.360.740 × € 59,20 = € 805.558 

100 

2 e kwartaal: 988.920 × € 59,20 = € 585.441 

100 

3 e kwartaal: 743.340 × € 59,20 = € 440.057 

100 

4 e kwartaal: 1.522.320 × € 59,20 = € 901.213 

100 

5. De cumulatieve netto-omzet na elk kwartaal in 2012 bedraagt: 

1e kwartaal: € 805.558 

2e kwartaal: € 805.558 + € 585.441 = € 1.390.999 

3e kwartaal: € 1.390.999 + € 440.057 = € 1.831.056 

4e kwartaal: € 1.831.056 + € 901.213 = € 2.732.269 

6. De voortschrijdende jaartotalen van de netto-omzet per kwartaal in 2012 bedragen: 

1e kwartaal: € 614.380 + € 537.246 + € 894.060 + € 805.558 = € 2.851.244 

2e kwartaal: € 537.246 + € 894.060 + € 805.558 + € 585.441 = € 2.822.305 

3e kwartaal: € 894.060 + € 805.558 + € 585.441 + € 440.057 = € 2.725.116 

4e kwartaal: € 805.558 + € 585.441 + € 440.057 + € 901.213 = € 2.732.269 

7. Z-diagram van de netto-omzet van Kiswa nv in 2012 


netto-omzet x € 1.000 

3.000 

2.500 

2.000 

1.500 

1.000 

500 

0 

I II III IV 

kwartalen 

kwartaalomzetten 

cumulatieve kwartaalomzetten 

voortschrijdende jaartotalen 


83

Antwoordenboek

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?