Aanvraag vergunning ingevolge de Ontgrondingenwet - Maasvlakte 2

Aanvraag om vergunning
INGEVOLGE DE ONTGRONDINGENWET
PROJECTORGANISATIE
MAASVLAKTE

Havenbedrijf Rotterdam N.V
Projectorganisatie Maasvlakte 2
23 februari 2007
9S0134.A0/Ontgronding
Aanvraag vergunning ingevolge de
ontgrondingwet voor Maasvlakte 2

Documenttitel Aanvraag vergunning ingevolge de
ontgrondingwet voor Maasvlakte 2
Verkorte documenttitel Ontgrondingen Maasvlakte 2
Datum 23 februari 2007
Projectnaam Vergunningaanvragen Maasvlakte 2
Projectnummer 9S0134.A0/Ontgronding
Referentie 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
Opdrachtgever Havenbedrijf Rotterdam N.V
Projectorganisatie Maasvlakte 2
Handtekening
Dhr. R. Paul
Directeur Projectorganisatie Maasvlakte 2
Auteur(s) Robert Jan Zandee, Thijs van der Laan
Collegiale toets Armand Dohmen
Datum/paraaf 16 februari 2007 ………………….
Vrijgegeven door Mark van Zanten
Datum/paraaf 16 februari 2007 ………………….
Hoofdweg 490
Postbus 8520
3009 AM Rotterdam
+31 (0)10 286 54 32 Telefoon
+31 (0)10 220 00 25 Fax
info@rotterdam.royalhaskoning.com E-mail
www.royalhaskoning.com Internet
Arnhem 09122561 KvK

INHOUDSOPGAVE
1 INLEIDING 1
1.1 Gegevens aanvrager 1
1.2 Leeswijzer 2
2 TOELICHTING OP DE AANVRAAG 3
2.1 Kader van de vergunningaanvraag 3
2.2 Ontgrondingenwet en Rijksreglement
ontgronding 4
2.3 Milieueffectrapportage 5
2.4 Tijdspad en verloop van de aanvraag 5
2.5 Fasering zandwinning 6
2.6 Vervlechting en wijze aanbesteding 6
3 LOCATIE ZANDWINNING 7
3.1 Introductie: de aanvraag 7
3.2 Locatiekeuze 8
3.3 Zandkwaliteit 9
3.3.1 Korreldiameter te winnen zand 9
3.3.2 Slibgehalte en milieukwaliteit van het bodemmateriaal 9
3.4 Hoeveelheid te winnen zand 10
4 INRICHTING ZANDWINVAK 11
4.1 Vorm en oriëntatie 11
4.2 Windiepte 11
4.3 Helling 12
4.4 Eindtoestand van het winvak 12
5 UITVOERINGSMETHODE EN PLANNING 13
5.1 Winperioden 13
5.2 Wintempo 13
5.3 Materieel 14
6 HUIDIGE SITUATIE EN AUTONOME ONTWIKKELING WINGEBIED 17
6.1 Bodemopbouw 17
6.2 Geomorfologie 17
6.3 Natuur 18
6.3.1 Natuur- en habitattypen 18
6.3.2 Soorten 18
7 EFFECTEN VAN DE ONTGRONDING 21
7.1 Inleiding 21
7.2 Kust en Zee 21
7.2.1 Onderhoudsbaggerwerk 21
7.2.2 Waterbeweging 21
7.2.3 Sedimenttransport 21
7.2.4 Geomorfologie 22
7.2.5 Bodemopbouw 22
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
Blz.
- i - 23 februari 2007

7.3 Nautische veiligheid 22
7.4 Milieukwaliteit 23
7.4.1 Onderwatergeluid 23
7.4.2 Energieverbruik 24
7.4.3 Luchtkwaliteit 24
7.5 Natuur 25
7.5.1 Verstoring en aantasting 25
7.5.2 Natuureffecten door toename van de slibconcentratie 26
7.6 Gebruiksfuncties 27
7.6.1 Inleiding 27
7.6.2 Visserij 27
7.7 Archeologie 28
8 NULMETING EN VOORSTEL TOT MONITORING 29
8.1 Inleiding 29
8.2 MEP Maasvlakte 2 29
8.2.1 Vijf onderzoeksthema’s 29
8.2.2 Uitgangspunten Nulmeting en MEP 29
8.2.3 De zandwinningactiviteiten 30
8.2.4 De gebruikte onderzoeksmethoden 30
8.3 Huidige stand van zaken nulmetingen en
evaluatiemeetprogramma 32
8.3.1 Nulmetingen 32
8.4 Monitoring voortgang van de winning 33
8.4.1 Bathymetrie 33
8.4.2 Archeologisch onderzoek 33
8.4.3 Zandwinning (ontgrondingshoeveelheid) 33
8.4.4 Slibverspreiding 34
8.5 Evaluatie 34
BIJLAGEN
1. Toelichting op de wijze van aanbesteding
2. Locatie en coördinaten van het wingebied
3. Verklarende woordenlijst en afkortingen
4. MER Aanleg (separaat toegevoegd)
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- ii - 23 februari 2007

& '( ) # *" ' &
+ *,
& ' , ,- ( . + $
/$ , , ,- , $ + *,
( 0 + 1 20 +13
0 . '
% + '
+ ( + #$ 44
+ '
" "5( 6 2 3 2 3
6 2 3 4 2"53
7' ( - $8 - " ' , '
$' ( "# $ %
) (
7 $ $ . . 9 ' 9 -. :
$: *. $ - ;
;
! ! "# $ %

1.2 Leeswijzer
In hoofdstuk 2 wordt een nadere toelichting op deze vergunningaanvraag. Tevens wordt
in dit hoofdstuk een beschrijving van de relevante wet- en regelgeving gegeven.
In de hoofdstukken 3 tot en met 5 wordt de locatie van de zandwinning, de inrichting van
het zandwinvak en de uitvoeringsmethode en planning van de ontgronding beschreven.
De huidige situatie en autonome ontwikkeling in het wingebied wordt beschreven in
hoofdstuk 6. In hoofdstuk 7 worden de effecten van de ontgronding toegelicht.
Hoofdstuk 8 geeft een aanzet tot een monitorings- en evaluatieprogramma.
In de bijlagen wordt een toelichting op de wijze van aanbesteding gegeven en zijn de
locatie en coördinaten van het wingebied opgenomen. Verder is een verklarende
woordenlijst en afkortingen bijgevoegd en is separaat het MER Aanleg toegevoegd.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 2 - 23 februari 2007

2 TOELICHTING OP DE AANVRAAG
2.1 Kader van de vergunningaanvraag
Havenbedrijf Rotterdam N.V. is de initiatiefnemer voor de landaanwinning voor
Maasvlakte 2 en de daartoe noodzakelijke zandwinning te realiseren. De zandwinning
vereist de verlening van een vergunning in het kader van de Ontgrondingenwet.
Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is bevoegd gezag voor de nu voorliggende
aanvraag om ontgrondingenvergunning, voor zover het zandwinning op de Noordzee
betreft. De uitvoeringsinstantie voor deze vergunning is Rijkswaterstaat. Ten aanzien
van andere ontgrondingen, zoals de doorsteek van de Yangtzehaven en de interne
winningen, ligt de bevoegdheid van vergunningverlening op grond van de
Ontgrondingenwet bij gedeputeerde staten van de betrokken provincie (in dit geval de
provincie Zuid-Holland). Die ontgrondingen zijn aldus niet in de voorliggende aanvraag
opgenomen.
Naast deze ontgrondingenvergunning worden door Havenbedrijf Rotterdam N.V. ook
een vergunning in het kader van de Wet beheer rijkswaterstaatwerken, een Concessie 1
voor de landaanwinning, en vergunningen in het kader van de Flora- en faunawet en de
Natuurbeschermingswet aangevraagd. In de aanvraag ingevolge de
Natuurbeschermingswet worden onder meer de effecten van Maasvlakte 2 op de Natura
2000-gebieden beschreven. Voor deze laatste twee vergunningen is het Ministerie van
Landbouw Natuur & Voedselkwaliteit (LNV) bevoegd gezag.
De regulering van het toekomstige gebruik van de landaanwinning met de afweging van
de ruimtelijke belangen vindt plaats in het bestemmingsplan. Ten behoeve van de
besluitvorming omtrent de aanleg en de bestemmingen van Maasvlakte 2
zijn verschillende milieueffectrapporten voor de aanleg (MER Aanleg) en de
bestemming (MER Bestemming) opgesteld. Alle (hoofd)besluiten die door Havenbedrijf
Rotterdam N.V. worden aangevraagd zijn in onderstaand schema te zien (figuur 2.1).
1 Wet van 14 juli 1904, houdende bepalingen omtrent het ondernemen van droogmakerijen en indijkingen
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 3 - 23 februari 2007

Figuur 2.1: Schema aanvraag (hoofd)besluiten Maasvlakte 2
Initiatiefnemer
(hoofd-)
besluiten
Bevoegd
gezag
Uitvoerings-
instantie/
directie
Adviseur
Wet beheer
rijkswaterstaats-
werken (Wbr)
Minister van
V&W
Rijkswaterstaat
Rijkshaven-
meester
Havenbedrijf Rotterdam N.V. - Projectorganisatie Maasvlakte 2
Wet van 14
juli 1904
(concessie)
Kroon
DG Water /
Rijkswater-
staat
Provincie
2.2 Ontgrondingenwet en Rijksreglement ontgronding
Zuid-
Holland
Ongrondingen-
wet (Ogw)
Ministerie van
Rijkswaterstaat
Flora- en
Faunawet
Dit document betreft een aanvraag voor een ontgrondingenvergunning ingevolge
artikel 8 van de Ontgrondingenwet en artikel 3 van het Rijksreglement ontgrondingen.
De duur van de te verlenen vergunning wordt aangevraagd voor een periode tot 2033.
De Ontgrondingenwet is aangenomen op 27 oktober 1965. De Ontgrondingenwet stelt
regels ten aanzien van de winning van oppervlaktedelfstoffen, zoals zand, grind, klei en
schelpen. De wet is nader uitgewerkt in het Besluit van 17 augustus 1971, houdende
uitvoering van de Ontgrondingenwet (Rijksreglement ontgrondingen) en de wet is op
1 september 1971 in werking getreden.
V&W
VROM /
In de Ontgrondingenwet wordt onderscheid gemaakt tussen ontgrondingen die
plaatsvinden in zee en bij AMvB aan te wijzen rijkswateren en andere ontgrondingen.
Hierbij wordt onder 'zee' verstaan de Noordzee en de Waddenzee (artikel 1). Tevens
stelt de Wet dat een ontgronding wordt geacht in de zee plaats te hebben “indien zij
plaats heeft daar, waar de bodem bij gewone vloed of gewoon zomerpeil door het water
van de zee wordt bedekt” (artikel 2). De rijkswateren waarop de Ontgrondingenwet
verder van toepassing is, zijn aangewezen in het Rijksreglement ontgrondingen. Ten
slotte stelt de wet dat deze mede van toepassing is op ontgrondingen op het
continentaal plat, bedoeld in artikel 1 van de Mijnbouwwet (artikel 4a).
De wet bevat een algemeen verbod om zonder vergunning te ontgronden. Daarnaast
wordt onder andere aangegeven welke nadere voorschriften kunnen worden verbonden
aan een vergunning voor een ontgronding “ter bescherming van alle bij een ontgronding
betrokken belangen” (artikel 3).
De Minister van Verkeer en Waterstaat is bevoegd tot vergunningverlening, -wijziging en
-intrekking voor een ontgronding in de zee en in de bij AMvB aangewezen rijkswateren.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
LNV
Wet op de
ruimtelijke
ordening
Gemeente
Rotterdam
dS+V
(Ffw)
Natuur-
beschermings
wet (Nb-wet)
Ministerie van LNV
Regionale Zaken
- 4 - 23 februari 2007

Ten aanzien van andere ontgrondingen, zoals de doorsteek van de Yangtzehaven en de
interne winningen, ligt deze bevoegdheid bij gedeputeerde staten van de provincie
Zuid-Holland (zoals aangegeven in paragraaf 2.1).
Tenslotte is op 1 januari 1997 het wijzigingsbesluit Rijksreglement ontgrondingen in
werking getreden. Met dit wijzigingsbesluit zijn de artikelen 7 tot en met 7b van het
Rijksreglement ontgrondingen voor deze aanvraag niet meer van toepassing. Deze
artikelen hebben betrekking op het heffen van recht voor de behandeling van een
aanvraag voor een ontgrondingenvergunning.
2.3 Milieueffectrapportage
De zandwinning heeft een zodanige omvang dat het wettelijk verplicht is voorafgaand
aan de besluitvorming een milieueffectrapportage (m.e.r.) uit te voeren.
De door Havenbedrijf Rotterdam N.V. opgestelde startnotitie voor het MER Aanleg is op
26 augustus 2004 ter inzage gelegd. Na inspraak en advisering door wettelijke
adviseurs heeft de onafhankelijke commissie voor de milieueffectrapportage een advies
voor ‘richtlijnen voor de inhoud van het MER’ uitgebracht. Het bevoegd gezag heeft
vervolgens op 21 december 2004 de definitieve richtlijnen vastgesteld.
De richtlijnen bakenen de inhoud van het te verrichten onderzoek af: ze geven aan
welke alternatieven en effecten in het onderzoek betrokken moeten worden. Op basis
van de richtlijnen, het wettelijk kader, beleidskaders en de ‘beslissingen van wezenlijk
belang’ uit de PKB, heeft Havenbedrijf Rotterdam N.V. het betreffende onderzoek laten
verrichten. De resultaten zijn gebundeld in het MER Aanleg.
Zandwinning hangt nauw samen met de landaanwinning, zowel functioneel als -in een
aantal gevallen- ook qua milieueffecten. In het MER Aanleg heeft dit geresulteerd in een
integraal Voorkeursalternatief (VKA) voor landaanwinning en zandwinning. Het
Voorkeursalternatief is het totaalpakket waaraan Havenbedrijf Rotterdam N.V. als
initiatiefnemer de voorkeur geeft. Het Voorkeursalternatief uit het MER Aanleg vormt de
basis voor alle vergunningaanvragen ten behoeve van Maasvlakte 2, waaronder deze
aanvraag op grond van de Ontgrondingenwet.
De effecten van de latere inrichting van het gebied worden in MER Bestemming
beoordeeld. MER Bestemming dient primair als onderbouwing voor de besluitvorming in
het kader van de Wet op de ruimtelijke ordening (de planbesluiten, waaronder met name
het bestemmingsplan Maasvlakte 2). Vanwege de gewenste integratie en transparantie
van de besluitvorming wordt MER Bestemming als bijlage bij alle m.e.r.-plichtige
vergunningaanvragen gevoegd en worden alle m.e.r.-plichtige vergunningaanvragen
door het Havenbedrijf Rotterdam N.V. tegelijk in procedure gebracht.
2.4 Tijdspad en verloop van de aanvraag
De procedure van deze aanvraag en de besluitvorming daarover zal conform de eisen
van de Algemene wet bestuursrecht worden doorlopen.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 5 - 23 februari 2007

2.5 Fasering zandwinning
De zandwinning voor de aanleg van Maasvlakte 2 bestaat uit twee fasen. In de eerste
fase wordt de (zachte) zeewering en het eerste deel van het binnengebied aangelegd.
In de tweede fase wordt het resterende deel van het binnengebied aangelegd. Voor
elke fase worden de details van de ontgronding uitgewerkt in een apart ontgrondingenplan.
De details van de fasering, de uitvoeringsmethode en de planning wordt verder
uitgewerkt in hoofdstuk 5.
2.6 Vervlechting en wijze aanbesteding
In bijlage 1 wordt een toelichting gegeven op de wijze van aanbesteding van de eerste
fase van de aanleg van Maasvlakte 2 (zie ook paragraaf 3.1). De wijze van ontwerp en
uitvoering van de tweede fase zal onder een ander contract vallen, maar wel binnen de
kaders van deze aanvraag voor een ontgrondingenvergunning.
Havenbedrijf Rotterdam N.V. zal de vergunninghouder zijn gedurende de gehele
periode waarvoor de te verlenen ontgrondingenvergunning zal gelden. Dit houdt in dat
Havenbedrijf Rotterdam N.V. eindverantwoordelijk blijft en daarmee ook het
aanspreekpunt voor het bevoegd gezag zal zijn.
In het kader van de aanbesteding van de eerste fase van de zandwinning wordt het
principe van design & construct gehanteerd. Om dit principe structuur en inhoud te
geven, worden meer detailgegevens betreffende uitvoering in een nog op te stellen
ontgrondingenplan opgenomen. Dit ontgrondingenplan zal de uitwerking bevatten die
binnen de bandbreedte van het MER Aanleg en de te verlenen
ontgrondingenvergunning vallen.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 6 - 23 februari 2007

3 LOCATIE ZANDWINNING
3.1 Introductie: de aanvraag
Deze aanvraag betreft de zandwinning in de Noordzee ten behoeve van zowel de eerste
fase als de tweede fase van de landaanwinning Maasvlakte 2 en de duincompensatie
zoals benoemd in de PKB. In de figuur in bijlage 2 is te zien waar de zandwinning gaat
plaatsvinden.
De eerste fase betreft de aanleg van de zeeweringen en het eerste gedeelte van het
binnengebied (de ‘terreinen’), maar ook een onderhoudsperiode na de initiële aanleg
van de zeeweringen. Hiervoor wordt circa 78% van het benodigde zand gewonnen.
In de tweede fase van de landaanwinning Maasvlakte 2 wordt het tweede gedeelte van
het binnengebied aangelegd. Voor deze fase bedraagt de hoeveelheid zand uit de
Noordzee circa 20% van het totale benodigde zand.
Naast de zandwinning voor de landaanwinning komt uit de PKB voort dat ook
duincompensatie moet plaatsvinden. De winning van het daarvoor benodigde zand
maakt onderdeel uit van deze aanvraag. Ter toelichting: voor de compensatie van de
effecten van het gebruik van de landaanwinning op beschermd open droog duin in
Voorne, worden voor de Delflandse kust nieuwe duinen met strand aangelegd. Hiervoor
vindt ook zandwinning op de Noordzee plaats. Dit behelst circa 2% van het benodigde
zand. Deze winning zal ook in de eerste fase plaatsvinden. Het betreft overigens zand
van een andere kwaliteit (een fijnere fractie) dan gebruikt wordt voor de aanleg van
Maasvlakte 2.
In deze aanvraag wordt het Voorkeursalternatief (VKA) voor de zandwinning uit het
MER Aanleg aangevraagd. In de onderstaande tabel is het Voorkeursalternatief (VKA)
samengevat.
Tabel 3.1 Overzicht voorkeursalternatief uit MER Aanleg
Onderdeel /aspect Voorkeursalternatief
Locatie Zie paragraaf 3.2 van deze aanvraag voor de ligging van het wingebied
Zandwinopgave 365 miljoen m 3 (zie paragraaf 3.4 van deze aanvraag)
Vorm en oriëntatie
zandwinvakken
Rechthoekige vorm met een minimale lengte van 3 km tot maximaal 9 km en
een breedte tot 3 km.
Lengte/breedteverhouding klein genoeg (L/B < 3); de zandwinvakken liggen bij
voorkeur niet in de sector 15-45° tegen de klok in gedraaid ten opzichte van de
dominante getijstroming (zie paragraaf 4.1 van deze aanvraag).
Diepte Windiepte van minimaal gemiddeld 10 meter en maximale windiepte van 20
meter beneden zeebodem (zie paragraaf 4.2 van deze aanvraag).
Helling Bandbreedte tussen 1:7 en 1:10 (zie paragraaf 4.3 van deze aanvraag).
Wintempo Maximaal 150 miljoen m 3 per jaar (zie paragraaf 5.2 van deze aanvraag) .
Vloot Sleephopperzuigers, maximaal 15 tegelijkertijd, inzet: 24 uur per dag, 7 dagen
per week (zie paragraaf 5.3 van deze aanvraag).
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 7 - 23 februari 2007

In het MER Aanleg is in eerste instantie vanuit de ecologie en de natuurwaarden
gekeken naar het ruimtebeslag van de zandwinning, in het bijzonder naar het oppervlak
en de ontgrondingsdiepte. In verband met mogelijke morfologische effecten van de
zandwinning zijn parameterstudies uitgevoerd naar vakvorm, vakoriëntatie, vakdimensie
en ontgrondingsdiepte, uitgaande van een gestandaardiseerd vak van 3 bij 5 kilometer.
Daarnaast is ook gekeken naar dezelfde parameters vanuit de operationele
baggertechniek.
Ieder van deze aspecten geeft optimale waarden of laat voorkeuren voor vakvorm, -
oriëntatie en – dimensies zien, welke deels terugkomen in het Voorkeursalternatief.
Op basis van onder andere de zandkwaliteit, de te verwachten vlootsamenstelling, de
uiteindelijk door de aannemer geïndiceerde uitvoeringstijd, de mogelijke effecten op het
grijze en het groene milieu en andere gebiedsgebruikers, is uiteindelijk door het
Havenbedrijf Rotterdam N.V. gekozen voor het wingebied zoals weergegeven in
bijlage 2. Voor de specifieke effecten op beschermde natuurgebieden en soorten
bestaan separate afwegingskaders, ten behoeve van de vergunningen en ontheffingen
op grond van de Natuurbeschermingswet en de Flora- en faunawet.
Havenbedrijf Rotterdam N.V. vraagt de ontgrondingenvergunning aan, vooruitlopend op
de definitieve aanbieding van de aannemers, gebaseerd op bovenstaande onderzoeken
en de effecten zoals beschreven in het MER Aanleg. Zoals in paragraaf 2.6 van de
aanvraag is aangegeven, zal Havenbedrijf Rotterdam N.V. voorafgaand aan de start van
de uitvoering een ontgrondingenplan indienen. In dit ontgrondingenplan zal een nadere
invulling van de vorm en oriëntatie van de daadwerkelijk te realiseren winvakken worden
gegeven.
3.2 Locatiekeuze
De zandwinning zal plaatsvinden in het wingebied zoals weergegeven in bijlage 2 van
deze aanvraag. De omhullende coördinaten van het wingebied zijn hierin weergegeven.
Het betreft een wingebied met een oppervlakte van circa 90 km 2 , waarbinnen de
uiteindelijke winputten worden gerealiseerd. Dit gebied valt binnen het zoekgebied voor
de zandwinning zoals weergegeven in de PKB PMR (2006). In hoofdstuk 3 van bijlage 1
van het MER Aanleg wordt dit nader toegelicht.
Uit het MER Aanleg blijkt dat de effecten op beschermde natuurgebieden en soorten
gering tot verwaarloosbaar zijn (en niet significant) en dat de benodigde vergunningen
en ontheffingen op grond van de Natuurbeschermingswet en Flora- en faunwet kunnen
worden verkregen. Daarin is dus geen beletsel gelegen voor het gebruik van het in
bijlage 2 weergeven wingebied. Uit het MER Aanleg blijkt voorts dat de milieubelasting
van het grijze milieu (m.n. emissies) bij winning in het wingebied, zoals weergegeven in
bijlage 2, het kleinst is. Dit is vanwege de kortere vaarafstanden. Vanwege de kortere
vaarafstanden verdient winning in dit gebied ook gezien de kosten de voorkeur: de
meerkosten van winning verder weg (i.c. vlek 2, zie MER Aanleg, paragraaf 4.4) zijn
geraamd op 160 miljoen euro, met name als gevolg van meer benodigde brandstof
(circa 75 miljoen liter meer).
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 8 - 23 februari 2007

Uit de PKB PMR komt de voorwaarde voort dat de mogelijkheid voor het blootleggen
van beton- en metselzandvoorkomens meegenomen moet worden in het MER.
In vlek 3 en in het noordoostelijke gedeelte van vlek 1 zijn naar verwachting lokaal op
grotere diepten winbare zandlagen aanwezig met grof zand, bruikbaar voor beton- en
metselzand. Uit het MER Aanleg is gebleken dat de effecten van winning in vlek 3 en
vlek 1 ten minste in dezelfde orde zijn als van winning in het aan te vragen wingebied.
De emissies en de kosten nemen echter fors toe door de grotere vaarafstand naar
vlek 3. Daarom is er voor het Havenbedrijf Rotterdam N.V. geen aanleiding om voor
winning in vlek 3 te kiezen, maar voor het noordoostelijke deel van vlek 1.
Zoals in bijlage 1 wordt toegelicht, wordt door Havenbedrijf Rotterdam N.V. gestreefd
naar een zo groot mogelijke operationele en ontwerpvrijheid voor de aannemer, binnen
de randvoorwaarden die volgen uit de door Havenbedrijf Rotterdam N.V. gestelde
functionele en kwaliteitseisen en de in de vergunningen vastgelegde voorwaarden. Dit
heeft tot gevolg dat in deze vergunningsaanvraag gekozen wordt voor een wingebied en
(nog) niet voor exacte winlocaties, bijvoorbeeld in de vorm van vakken. De keuze van
het in bijlage 2 weergegeven wingebied is nader toegelicht in het MER Aanleg
Maasvlakte 2 (hoofdstukken 4 en 14).
De hierboven genoemde ‘vlekken’ zijn in het MER Aanleg beschreven.
Het ontgrondingenplan zal aangeven wat de exacte winlocaties (winputten) worden
binnen het wingebied. Deze locaties zullen daarbij nader worden omschreven. Het
ontgrondingenplan wordt voordat het werk aanvangt door de aannemer aan
Havenbedrijf Rotterdam N.V. geleverd. Havenbedrijf Rotterdam N.V. zal het
ontgrondingenplan voordat het werk aanvangt ter instemming voorleggen aan het
bevoegd gezag.
3.3 Zandkwaliteit
3.3.1 Korreldiameter te winnen zand
De zandkwaliteit in het zandwingebied, uitgedrukt in de mediane korreldiameter (D50),
varieert van 200 tot circa 350 m. Voor de aanleg van Maasvlakte 2 ligt de voorkeur bij
zand met een D50 van minimaal 250 m, gemiddeld 285 m en maximaal 450 m.
In het zoekgebied is evenwel ook zand met een grotere gemiddelde korreldiameter
aanwezig. In het gebied kunnen potentiële winbare beton- en metselzandhoeveelheden
voorkomen met een mediane korreldiameter groter dan 450 m. Als het zand boven de
laag met economisch winbaar beton- en metselzand van vergelijkbare bruikbaarheid is
als elders in het wingebied zoals weergegeven in bijlage 2, dan zal de laag beton- en
metselzand worden vrij gebaggerd tot de daarbij corresponderende diepte (circa 6 meter
beneden de zeebodem).
3.3.2 Slibgehalte en milieukwaliteit van het bodemmateriaal
Uit onderzoek is gebleken dat het slibgehalte in het wingebied gemiddeld circa 1-2,5%
bedraagt. Zie hiervoor hoofdstuk 6 van het hoofdrapport MER Aanleg. Uit onderzoek is
tevens gebleken dat de milieukwaliteit van het bodemmateriaal ter plaatse van het
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 9 - 23 februari 2007

wingebied (slib)klasse 0 betreft. Dit betekent dat het materiaal schoon is en dus
acceptabel is voor winning ten behoeve van de aanleg Maasvlakte 2.
3.4 Hoeveelheid te winnen zand
De aan te vragen hoeveelheid te winnen zand voor de aanleg van de eerste en de
tweede fase van de landaanwinning Maasvlakte 2 (inclusief het zand voor het
onderhoud en voor de duincompensatie) bedraagt in totaal 365 miljoen kubieke meter.
De onderstaande tabel 3.2 laat zien welke volume zand per fase benodigd is. Bij de
zandwinopgave is rekening gehouden met een toeslagfactor voor het materiaal dat bij
de winning via de overvloei terug in zee gaat en dat bij het storten niet meteen op de
beoogde plek terechtkomt.
Tabel 3.2: opgave per fase
Fase 1 (2008 - 2023)
(inclusief 10 jaar onderhoud en duincompensatie)
Totaal benodigd
volume
(in miljoen m 3 )
Zandwinopgave*
(in miljoen m 3 )
230 290
Fase 2 (2013 - 2033) 60 75
Totaal benodigd 290 365
* totaal benodigd volume x 1,26
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 10 - 23 februari 2007

4 INRICHTING ZANDWINVAK
4.1 Vorm en oriëntatie
De vaarafstand, die een sleephopperzuiger bij een gebruikelijke vaarsnelheid van
1,5 à 3 knopen tijdens het laden aflegt, is maatgevend voor de grootte van een
zandwinvak. Dit gegeven resulteert in een minimale lengte van het zandwinvak van 3
km. Dit is namelijk de afstand die een gemiddelde sleephopperzuiger tijdens het laden
overbrugt, waarbij het ruim (beun) vol geladen wordt zonder dat het schip moet keren.
Onder meer in verband met de beuncapaciteit, de vaarsnelheid van de grootste in te
zetten hoppers en het bovenstrooms winnen, bedraagt de maximale lengte van het
zandwinvak dientengevolge circa 9 kilometer.
Om erosie, vanuit het oogpunt van beheersbaarheid, te voorkomen wordt uitgegaan van
een lengte/breedte-verhouding van een zandwinvak die klein genoeg is (L/B < 3). Zie
hiervoor ook het MER Aanleg, paragraaf 4.3.1.
Bovenstaande leidt tot afmetingen (bij een breedte van 3 kilometer) van 3x3 vierkante
kilometer tot 3x9 vierkante kilometer.
Voor wat betreft de oriëntatie van het vak wordt bij voorkeur vermeden dat deze in een
sector van 15-45 (tegen de klok in gedraaid) ten opzichte van de dominante
getijstroming komt te liggen. Hierdoor kunnen ongewenste morfologische effecten door
zandwinning worden voorkomen (groter dan gemiddelde migratie van de vakrand).
De vorm en oriëntatie van de zandwinvak(ken) zullen binnen de gestelde
randvoorwaarden van de ontgrondingenvergunning nader omschreven worden in het
ontgrondingenplan.
4.2 Windiepte
De windiepte voor het te ontgronden zand is minimaal gemiddeld 10 meter beneden de
zeebodem, met een maximum van 20 meter beneden de zeebodem. De
beschikbaarheid van sleephopperzuigers met onderwaterpompen in de zuigbuis is
daarbij bepalend voor de maximale windiepte. De waarde van de minimale gemiddelde
windiepte wordt bepaald door de randvoorwaarde om het winningsoppervlak te
beperken. Beperking van het winningsoppervlak betekent een beperking van de
aantasting van het bodemareaal en daarmee beperking van de verstoring van het
bodemleven.
Indien tijdens het winnen beton- en metselzand wordt aangetroffen, dan wordt die laag
beton- metselzand vrij gegraven door de er boven liggende zandlaag te verwijderen,
mits die bovenliggende zandlaag van vergelijkbare bruikbaarheid is als elders in het
wingebied. De gemiddelde windiepte zal daardoor niet anders worden. Eventuele
minder diepe winningen (dat wil zeggen minder dan 10 meter) worden elders in het
gebied gecompenseerd door dieper (tot maximaal 20 meter) te winnen, ten einde het
ruimtebeslag op de bodem te beperken.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 11 - 23 februari 2007

4.3 Helling
De windiepte is hier gedefinieerd als de dikte van de laag waarmee de gemiddelde
oorspronkelijke bodem wordt afgegraven (figuur 4.1). Naast de windiepte is overigens
ook de waterdiepte relevant voor de zandwinning, in verband met de lengte van de
zuigbuis en de locatie en capaciteit van de baggerpomp(en).
Figuur 4.1: Schematische weergave waterdiepte en windiepte
De windiepte (en de verschillen tussen en binnen de winvakken) zullen nader worden
omschreven in het ontgrondingenplan.
Een werkbaar uitgangspunt voor het ontwerp van een zandwinvak is een taludhelling
van 1:7 tot 1:10. Dit is uitvoeringstechnisch realiseerbaar en het risico op zuurstofloosheid
langs de randen van het vak is dan uitgesloten. Een flauwere helling ligt niet voor
de hand omdat daarmee het ruimtebeslag van de zandwinvakken onnodig toeneemt.
De helling van de taluds van de zandwinvak(ken) zal in het ontgrondingenplan nader
omschreven worden.
4.4 Eindtoestand van het winvak
Het bodemprofiel van de zandwinvakken zal bij oplevering zo vlak mogelijk zijn. Daar
waar door obstructies zoals wrakken en/of andere gebruiksfuncties geen zand
gewonnen kan of mag worden, dan wel daar waar vanwege de zandkwaliteit dieper (tot
maximaal 20 meter) wordt gewonnen, zal de bodem geleidelijk (natuurlijk) verlopen.
Binnen het totale zandwingebied en binnen een zandwinvak kunnen dus verschillende
niveaus c.q. terrassen voorkomen. In het ontgrondingenplan zal hierop nader worden
ingegaan.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 12 - 23 februari 2007

5 UITVOERINGSMETHODE EN PLANNING
5.1 Winperioden
Eerste fase
De eerste periode van de eerste fase van de zandwinning staat in het teken van de
aanleg van de (zachte) zeewering en het eerste deel van het binnengebied. Deze
periode duurt vijf jaar. Bij een start in 2008 is Maasvlakte 2 in 2013 gereed voor de
eerste gebruikers. Op dat moment is de buitencontour dicht en is de doorsteek
gerealiseerd. De volgende periode is de instelperiode van de zeewering van
Maasvlakte 2. Het natuurlijke evenwichtsprofiel zal uiterlijk in 2018 moeten zijn
ingesteld. Hierna vindt door Havenbedrijf Rotterdam N.V. nog 5 jaar onderhoud van de
zeewering plaats, hetgeen tot uiterlijk 2023 duurt. In het totale benodigde volume zand
heeft de buitencontour met circa 60% het grootste aandeel. De resterende 40% wordt
benut voor de gefaseerde aanleg van het binnengebied. De helft daarvan moet
eveneens in fase 1 beschikbaar komen. Fase 1 is daarmee goed voor circa 80% van het
benodigde zand dat aangevraagd wordt.
Tweede fase
De tweede fase loopt van 2013 en eindigt naar verwachting in 2033. In deze fase wordt
het tweede gedeelte van het binnengebied aangelegd. Hiervoor is circa 20% van het
totale benodigde volume zand nodig.
Onderstaande figuur geeft een schematische weergave van de winperiode.
Figuur 5.1 Schematische weergave van de winperiode
In het ontgrondingenplan zal, nadat het werk is ver- en gegund, nader ingegaan worden
op de benodigde volumes tijdens bovengenoemde fasen en periodes.
5.2 Wintempo
Binnen de uitvoeringsaspecten is het wintempo een wezenlijke variabele en is sterk
afhankelijk van de uitvoeringsplanning. Vanuit ecologisch perspectief is geen voorkeur
uit te spreken voor een lager dan wel een hoger aanleg- en dus wintempo. Langzaam
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 13 - 23 februari 2007

5.3 Materieel
winnen in fase 1 leidt weliswaar tot iets minder effecten op de Voordelta, maar duurt
1 tot 3 jaar langer; bij snel winnen kunnen de optredende effecten in de Voordelta groter
zijn, maar duurt de winning en daarmee de totale verstoring in de Voordelta wel 1 tot
3 jaar korter.
Uit het MER Aanleg blijkt dat ook voor de grijze milieueffecten (geluids- en
luchtemissies) het wintempo niet onderscheidend is. Het wintempo wordt daarom
bepaald door de mogelijkheden die het project biedt: de maximaal inzetbare vloot aan
baggerschepen, de weersomstandigheden en voortgang van de aanleg van de harde
zeewering. Het tempo dat op basis van deze factoren is bepaald, is maximaal
150 miljoen kubieke meter per jaar.
Omdat het onderzochte maximale wintempo niet leidt tot significante effecten op de
natuurwaarden in de Voordelta en de effecten bij een lager wintempo van dezelfde orde
zijn, wordt een wintempo aangevraagd van maximaal 150 miljoen kubieke meter per
jaar.
Een nadere uitwerking van de wintempo’s gedurende de uitvoering van de winning zal in
het ontgrondingenplan worden opgenomen en wel binnen de randvoorwaarden van de
vergunningen.
Gezien het benodigde volume zand, de beschikbare tijd voor de winning van dit volume,
de transportafstanden (minimaal 10 kilometer), de waterdiepte (en daarmee de
bereikbaarheid van de ontgrondingsbodem) en de weersgesteldheid in het zoekgebied
komen de meeste baggertechnieken – zoals een snijkopzuiger, een diepzuiger of een
zogenoemde “Punaise 2 ” – niet in aanmerking voor de zandwinning op zee ten behoeve
van Maasvlakte 2. Kenmerkend voor de genoemde technieken is dat het gewonnen
zand vanaf de winlocatie via transportleidingen (al dan niet drijvend) naar de stortlocatie
getransporteerd wordt. Het eigen vermogen van het betreffende materieel is niet
toereikend om de grote transportafstand te overbruggen en daarom zal het noodzakelijk
zijn de transportleidingen te voorzien van zogenoemde boostertussenstations. Ook dan
blijft echter – gezien de te overbruggen afstand – het gevaar van blokkades in de
transportleiding bestaan. Bezwaarlijk is bovendien dat de transportleidingen mogelijk (dit
hangt af van de geselecteerde winlocaties) de Euro-Maasgeul moeten kruisen. De
meteorologische en hydrodynamische omstandigheden tijdens stormperioden (o.a.
herkenbaar door aanzienlijke golfhoogten) die zich in het zoekgebied kunnen voordoen,
vormen eveneens een belemmering voor het werken met drijvende transportleidingen.
2 De punaise is een “kale”centrifugaalpomp die op zijn kant ligt, met een korte zuigbuis en die direct op een
onderwaterleiding is aangesloten. In dwarsaanzicht lijkt dit op een punaise.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 14 - 23 februari 2007

De enige baggertechniek die in aanmerking komt, is de inzet van ‘hopperzuigers’. Een
hopperzuiger is een zelfvarend vaartuig dat, als het niet zuigt, zich voortbeweegt als een
gewoon schip. Binnen de vloot van sleephopperzuigers zijn diverse klassen beschikbaar
die effectief kunnen worden ingezet gegeven de zandvraag die bij Maasvlakte 2 aan de
orde is en de omstandigheden ter plaatse van de stortlocatie. De sleephopperzuigers
die worden ingezet voldoen voor wat betreft de emissies aan wettelijke bepaling, zoals
de (aangescherpte) Marpol-vereisten. 3
Sleephopperzuigers zijn in staat zelfvarend de afstand tussen wingebied en stortlocatie
te overbruggen. Daarnaast zijn ze goed manoeuvreerbaar, wat zeer belangrijk is in een
gebied met veel scheepvaart. Sleephopperzuigers kunnen theoretisch ook tot een
windkracht van 6 á 7 Beaufort doorgaan met winnen, zodat het weerverlet bij het winnen
minimaal is. De genoemde windkracht kan mogelijk wel bij het lossen van zand tot
weerverlet leiden. Al deze voordelen zijn met andersoortig materieel niet te evenaren.
De zandwinning op zee zal uitgevoerd worden met maximaal 15 sleephopperzuigers op
enig tijdstip. De keuze voor de exacte omvang en samenstelling van de zandwinvloot
vormt onderdeel van de aanbieding zoals de biedende partijen die zullen uitbrengen.
Een harde randvoorwaarde daarbij is wel dat de zandwinning 24 uur per dag, 7 dagen
per week gaat plaatsvinden. De exacte samenstelling van de zandwinvloot zal worden
opgenomen in het ontgrondingenplan. Zie verder paragraaf 4.5.1 van het MER Aanleg.
Verder zal de winning zo veel als mogelijk bovenstrooms plaatsvinden opdat het
dynamische deel van de overvloei dat onder het vlak van het schip komt direct naar de
bodem binnen het winvak gaat. Bij vloed en/of ebstroom wisselen de winlocaties elkaar
dus af. Dit wordt verder uitgewerkt in het ontgrondingenplan.
3 In 1973 vond de International Convention for the Prevention of Pollution from Ships plaats. Deze conventie legde
de basis voor het protocol (MARPOL 73/78, bekrachtigd in 1978) waarin eisen zijn geformuleerd ten aanzien van
de vervuiling van het zeemilieu (lucht en water) vanaf schepen. Op dit moment is met name Annex VI van de
Marpolregeling, bekrachtigd in 1995, van belang. Zie ook: www.imo.org.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 15 - 23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 16 - 23 februari 2007

6 HUIDIGE SITUATIE EN AUTONOME ONTWIKKELING WINGEBIED
6.1 Bodemopbouw
In de ondiepe kustzone rondom de landaanwinning bestaat de toplaag van de
zeebodem voornamelijk uit middelmatig fijn zand (getypeerd door D50= 150-200 m) met
af en toe fijne tot middelmatige fijne schelpenresten. Lokaal kan het zand echter veel
grover zijn met uitschieters tot 400 m. De slibpercentages zijn in de ondiepe kustzone
over het algemeen laag (< 1%).
Het sediment van de diepere zeebodem bestaat voornamelijk uit fijn tot middelgrof zand
(getypeerd door D50 = 200-300 m). Het slibpercentage op de Noordzeebodem varieert
globaal tussen tussen 1-5%. Het slibgehalte in het wingebied zoals weergegeven in
bijlage 2 is gemiddeld 1-2,5 %. Zie verder paragraaf 6.5.7 van het MER Aanleg.
6.2 Geomorfologie
De ondiepe vooroever rondom de Rijn-Maasmonding bestaat uit de stranden en de
hellende kustzone van Goeree, Voorne en Delfland, de intergetijdengebieden en de
geulen in de Haringvlietmonding. De bodemligging in deze zone is het gevolg van een
complexe wisselwerking tussen de stroming (getij, golven, rivierafvoer) en het transport
van sediment. Dit gebied is continue aan veranderingen onderhevig door zowel variaties
in de natuurlijke processen als door menselijke ingrepen (bijv. aanleg Maasmonding,
Haringvlietsluizen, Slufter). Op basis van metingen blijkt dat de natuurlijke variabiliteit
van het plaatareaal in de Haringvlietmonding circa 100 hectare is in de periode
1986-2000. Daarnaast heeft zich (zoals voorspeld) voor de huidige Maasvlakte een
erosiekuil ontwikkeld vanwege de contractie van de getijstroming.
Op de zandige Noordzeebodem komen natuurlijke zandgolven voor met een hoogte van
5-10 meter en een gemiddelde afstand van 200-350 meter. De golven verplaatsen zich
met een gemiddelde snelheid tussen de 0 en de 10 meter per jaar. Enkele grootschalige
zandbanken liggen voor de kust van de Zeeuwse en Zuid-Hollandse eilanden. De
banken hebben een lengte van enkele tientallen kilometers en zijn één tot enkele
kilometers breed. De oriëntatie van deze banken is in ZW-NO-richting. Door het gebied
loopt de Eurogeul die op diepte wordt gehouden vanwege de scheepvaartfunctie. Zie
verder paragraaf 6.5.6 van het MER Aanleg.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 17 - 23 februari 2007

6.3 Natuur
6.3.1 Natuur- en habitattypen
6.3.2 Soorten
Het wingebied voor de zandwinning ligt minimaal 2 kilometer ten westen van de
doorgaande -20 meter dieptelijn en bestaat vrijwel geheel uit natuurtype
‘hoogdynamische zandige open zee’. Dit is geen habitattype van bijlage 1 van de
Habitatrichtlijn. Aan de landzijde zijn ‘uitlopers’ van de kustzone aanwezig met diepten
minder dan 20 meter. Deze kunnen tot het natuurtype ‘diepe onderwateroever’ worden
gerekend, dat gerekend wordt tot habitattype 1110 ‘permanent overstroomde
zandbanken’. Desondanks hebben ze niet dezelfde beschermde status omdat ze
zeewaarts liggen van de speciale beschermingszone (gebied met bijzondere waarde).
Zie verder paragraaf 8.4.2 van het MER Aanleg.
Bodemdieren
In het studiegebied komen geen doelsoorten voor volgens het Handboek
Natuurdoeltypen, noch komen er soorten voor die beschermd zijn volgens de
Natuurbeschermingswet of de Flora- en faunawet. Zie verder paragaaf 8.4.3 van het
MER Aanleg.
Vissen
Voor vissen is het niet mogelijk de huidige situatie voor het wingebied kwantitatief te
beschrijven. Alleen voor het noordelijke deel van de Voordelta (inclusief
Haringvlietmond) zijn hiervoor voldoende gedetailleerde gegevens beschikbaar (zie
hoofdstuk 4 van de Bijlage Natuur van het MER Aanleg).
Van de in het kader van de Vogel- en Habitatrichtlijn belangrijke trekvissen: fint, zeeprik
en zalm zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Resultaten van
fuikbemonsteringen in de Nieuwe Waterweg en het Haringvliet laten zien dat finten
zeker, en zeeprikken mogelijk, in het noordelijk deel van de Voordelta voorkomen. Zie
verder paragaaf 8.4.3 van het MER Aanleg.
Foeragerende kust- en zeevogels
In het wingebied, op de volle Noordzee, komen vooral zeevogels voor die buiten de
broedtijd de hele Noordzee gebruiken als voedselgebied. In voorjaar en zomer zijn de
dichtheden van zeevogels laag, omdat de vogels zich dan in hoofdzaak in de omgeving
van broedgebieden elders bevinden. De hoogste dichtheden worden bereikt in de
winterperiode.
In totaal komen in het beoogde wingebied en de 2 kilometer brede bufferzone tot de
20 meter dieptelijn circa 14 aandachtssoorten voor. De drieteenmeeuw is de meest
talrijke soort gevolgd door zeekoet en kleine mantelmeeuw. Andere aandachtsoorten die
in substantiële aantallen voorkomen zijn noordse stormvogel, jan van gent,
stormmeeuw, dwergmeeuw en alk. Verschillende soorten pijlstormvogels,
stormvogeltjes en jagers komen in (zeer) lage aantallen voor, die met de huidige
telmethoden en –intensiteit niet te schatten zijn.
Zeevogels komen in het algemeen tamelijk verspreid voor. Enkele meeuwensoorten
hebben de hoogste dichtheden in de Noordzeekustzone en gebruiken dit deel van het
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 18 - 23 februari 2007

studiegebied in substantiële aantallen als voedselgebied. Zie verder paragaaf 8.4.3 van
het MER Aanleg.
Zeezoogdieren
In het wingebied worden drie soorten zeezoogdieren regelmatig waargenomen, te weten
gewone zeehond, grijze zeehond en bruinvis. Deze soorten zijn alle drie wettelijk meer
(gewone zeehond, bruinvis) of minder streng (grijze zeehond) beschermd (Flora- en
faunawet). Voor de gewone zeehond geldt voor de Voordelta bovendien een
instandhoudingsdoelstelling. Zie verder paragaaf 8.4.3 van het MER Aanleg.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 19 - 23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 20 - 23 februari 2007

7 EFFECTEN VAN DE ONTGRONDING
7.1 Inleiding
In dit hoofdstuk wordt een (korte) toelichting gegeven op de effecten van de ontgronding
op de omgeving. Dit om aan te sluiten bij het gestelde in het Regionaal
Ontgrondingenplan Noordzee (RON 2).
De effectbeschrijving wordt gedaan aan de hand van de thema’s die worden gehanteerd
in het MER Aanleg. Voor meer informatie aangaande deze effecten wordt dan ook
verwezen naar het hoofdrapport MER Aanleg en de bijbehorende bijlagen. De
natuureffecten als gevolg van de zandwinning worden tevens behandeld in de aanvraag
ingevolge de Natuurbeschermingswet.
7.2 Kust en Zee
7.2.1 Onderhoudsbaggerwerk
Er is sprake van een effect op het onderhoudsbaggerwerk in de Maasgeul, de
Maasmonding en de Oostelijke havenbekkens tijdens de aanlegfase ten opzichte van de
autonome ontwikkeling. Deze toename wordt veroorzaakt door het vrijkomen van fijn
zand en slib bij de zandwinning. Zandwinning in het wingebied kan leiden tot een
toename in het onderhoudsbaggerwerk in de geul. In combinatie met de
aanlegwerkzaamheden leidt dit tot een toename aan onderhoudsbaggerwerk van circa
45%. De effecten op het tijdelijke onderhoudsbaggerwerk worden nader toegelicht in
paragraaf 6.9.3 van het MER Aanleg.
7.2.2 Waterbeweging
Het verdiepen van de zeebodem in de zandwinvakken leidt lokaal tot veranderingen in
de waterbeweging. Het effect op de stroomsnelheid is dominant, de effecten op de
waterstanden en de golfkarakteristieken zijn echter beperkt. De stroomsnelheid neemt
af ten opzichte van de omgevingssnelheid door de vergroting van de waterdiepte ter
plaatse van het zandwinvak. De effecten op de waterbeweging worden nader toegelicht
in paragraaf 6.5.5 van het MER Aanleg.
7.2.3 Sedimenttransport
Bij de effecten op het sedimenttransport is er onderscheid tussen de zandfractie
(63-2000 m) en slib (< 63 m). Tijdens de aanlegfase komt bij de winning middels de
overvloei een hoeveelheid fijn zand (63-150 m) en slib (< 63 m) in de waterkolom. Dit
zand bezinkt in en rondom het winvak. In de aanwezigheidsfase zal – als gevolg van de
wijzigingen in de waterbeweging – ook het reguliere zandtransport in en rondom het
zandwinvak wijzigen. De mate van beïnvloeding van dit zandtransport wordt via de
locale stroomsnelheid voornamelijk gestuurd door de windiepte.
Bij de zandwinning komt ook een hoeveelheid slib vrij. Dit slib verspreidt zich als gevolg
van de getijstroming in zowel zuidelijke als noordelijke richting. Uit de modelberekeningen
blijkt dat de slibverspreiding voornamelijk plaatsvindt in de Zeeuwse en
Hollandse kustzone. Door de reststroom is de dominante richting noordwaarts gericht.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 21 - 23 februari 2007

De ruimtelijke omvang, intensiteit en duur van de slibverspreiding hangt samen met de
winsnelheid, de meteorologische omstandigheden en de locatie van de zandwinvakken.
Tijdens de rustige periode gaat een deel van het slib de bodem in (‘buffering’), bij
stormen komt dit weer vrij. Bij een winning met een hoge snelheid zijn de maximale
slibgehalten groter, maar is de duur daarvan navenant kleiner. Na afloop van de
zandwinning duurt het enkele jaren voordat de extra verhoging ten gevolge van de
zandwinning op het slibtransport verwaarloosbaar klein is (het zogenoemde naijleffect
ten gevolge van de buffering van het slib in de bodem). De effecten op het
sedimenttransport worden nader toegelicht in paragraaf 6.5.6 van het MER Aanleg.
7.2.4 Geomorfologie
De aanleg van de zandwinvakken leidt lokaal tot een verstoring van de geomorfologie
van de Noordzeebodem. Het wingebied ligt in een gebied met zandgolven en
zandbanken. Naar verwachting zullen de zandwinvakken in de loop van de tijd heel
langzaam migreren en opvullen. De migratiesnelheid in kustlangse richting wordt
geschat op circa 2-5 meter per jaar, en maximaal 1 meter per jaar in de richting dwars
op de kust. Na verloop van eeuwen zal de oorspronkelijke situatie van de zeebodem
weer min of meer zijn hersteld. Zandwinvakken hebben geen effect op de morfologie
van de kustzone bij Voorne, Goeree en Delfland. De effecten op de geomorfologie
worden nader toegelicht in paragraaf 6.5.7 van het MER Aanleg.
7.2.5 Bodemopbouw
De zandwinning zal de bodemopbouw ter plaatse van de zandwinvakken beïnvloeden.
Direct na afloop van de zandwinning zal de toplaag in de winput bestaan uit relatief fijn
zand met een hoger slibpercentage (maximaal 5-10%). In de wijdere omgeving zal het
slibpercentage in de bodem ook beperkt toenemen, in orde van enkele procenten. Na
afloop van de zandwinning zal de bodemsamenstelling langzaam gaan veranderen door
het herstel van het natuurlijke sedimenttransport waardoor opvulling van de vakken met
zand uit de omgeving op gang komt; er zal nauwelijks slibsedimentatie in de vakken
plaatsvinden. In de wijdere omgeving zal de bodemsamenstelling na verloop van jaren
terugkeren naar de oorspronkelijke situatie, zei het op een lager niveau ten opzichte van
de oorspronkelijke zeebodem.
Naar verwachting zal in het vak zelf – net als in de omgeving van de zandwinvakken –
na verloop van tijd weer een patroon van zandgolven ontstaan door interactie tussen de
getijbeweging en de zeebodem. Deze zandgolven zullen, vanwege de lagere
stroomsnelheden in het achtergebleven zanwinvak, qua hoogte en lengte kleiner zijn
dan de zandgolven uit de omgeving.
De effecten op de bodemopbouw worden nader toegelicht in paragraaf 6.5.8 van het
MER Aanleg.
7.3 Nautische veiligheid
De zandwinning heeft geen noemenswaardige effecten op de nautische veiligheid en
bereikbaarheid. De werkzaamheden worden zodanig uitgevoerd dat de vlotheid en
veiligheid van het scheepvaartverkeer en de bereikbaarheid van het Rotterdamse
havengebied tijdens de zandwinning ten minste vergelijkbaar blijven met de huidige
situatie. Hiertoe worden de volgende maatregelen genomen:
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 22 - 23 februari 2007

• In de aanlegfase wordt via gebruiksregels voor de baggerschepen en ander varend
materieel gewaarborgd dat de veiligheid niet in het geding komt en de reguliere
scheepvaart geen hinder van de aanlegwerkzaamheden ondervindt. Hiertoe wordt
voor aanvang van de werkzaamheden ten behoeve van de ontgrondingen op en
nabij het water en de daaruit voortvloeiende vaarbewegingen goedkeuring
gevraagd aan de Rijkshavenmeester.
• In het contract met de aannemer zal de voorwaarde zijn opgenomen dat gedurende
de realisatie van Maasvlakte 2 het niet toegestaan is dat door het handelen of
nalaten van de opdrachtnemer negatieve gevolgen op het gebied van ontsluiting,
functionaliteit en bereikbaarheid optreden voor de huidige gebruikers van de
huidige Maasvlakte, tenzij aantoonbaar vooraf toestemming is verkregen van de
huidige gebruikers van de huidige Maasvlakte.
• In de aanwezigheidsfase is de stromingssituatie in de Maasgeul beter dan in de
huidige situatie. De maximale snelheid van de stroming dwars op de Maasgeul en
de verandering van de dwarsstroomsnelheid over een bepaalde afstand
(‘dwarsstroomgradiënt’) nemen af. De aanleg van Maasvlakte 2 wordt zodanig
uitgevoerd dat de huidige karakteristieken van de stromingssituatie tijdens de
aanlegfase minimaal gehandhaafd blijven.
• Voorts werkt Havenbedrijf Rotterdam N.V. momenteel aan een maatregelenpakket
om in de toekomst de bereikbaarheid en veiligheid op peil te houden en waar
mogelijk nog verder te verbeteren. Het gaat hierbij onder meer om aanpassingen
aan de (haven)infrastructuur en optimalisering van de scheepvaartbegeleiding. De
consequenties van het extra scheepvaartverkeer zodra Maasvlakte 2 eenmaal in
gebruik is, worden in dit maatregelenpakket meegenomen.
7.4 Milieukwaliteit
7.4.1 Onderwatergeluid
Bij geluid is een onderscheid te maken tussen onderwatergeluid en luchtgeluid (geluid
boven water). De baggerschepen zijn vooral de geluidsbron voor het extra
onderwatergeluid. Onderwatergeluid kan mogelijk verstoring van zeezoogdieren en
vissen met zich meebrengen. Dit wordt, samen met andere vormen van verstoring,
toegelicht in paragraaf 4.4 van het MER Aanleg.
Ongeacht de locatiekeuze of keuze voor een wintempo (tussen 60 en 150 miljoen
kubieke meter per jaar) is geen gebied aan te wijzen waar verwacht mag worden dat de
bruinvis of de zeehond een reactie gaat vertonen als gevolg van de
landaanwinningactiviteiten. In het MER is dan ook geconcludeerd dat er geen
significante effecten als gevolg van onderwatergeluid optreden.
Voor luchtgeluid is, behalve de baggervloot, vooral het materieel van belang dat op de
landaanwinning zelf wordt ingezet. De totale geluidsbelasting overschrijdt op geen enkel
moment gedurende de aanleg van Maasvlakte 2 de normen uit de Wet geluidhinder. De
berekende geluidcontouren houden voldoende afstand tot de woongebieden die het
dichtst bij de landaanwinning liggen (Hoek van Holland) en tot de aangewezen
stiltegebieden in de regio.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 23 - 23 februari 2007

De effecten op de milieukwaliteit worden nader toegelicht in paragraaf 7.4.2 van het
MER Aanleg.
7.4.2 Energieverbruik
Het totale energieverbruik voor de zandwinning is een goede maat voor de totale
uitstoot van stoffen hetgeen van belang is voor het grijze milieu. Het gekozen wingebied
draagt bij aan een relatief zuinig brandstofverbruik. De effecten op het energieverbruik
worden nader toegelicht in paragraaf 7.4.3 van het MER Aanleg.
7.4.3 Luchtkwaliteit
Het brandstofgebruik van het materieel leidt tot uitstoot van stoffen die de luchtkwaliteit
beïnvloeden. Voor de luchtkwaliteit op land zijn de emissies dichtbij of op de
landaanwinning het meest bepalend. De sleephopperzuigers – wanneer deze dichtbij de
kust varen en/of bij de landaanwinning het zand aan het storten zijn – leveren hieraan
de grootste bijdrage; gevolgd door de (snijkop)zuigers die in de overslagput(ten) liggen,
die het havenbassin op diepte brengen en de doorsteek van de Yangtzehaven maken.
Het Besluit luchtkwaliteit bepaalt welke stoffen relevant zijn en wat de grenswaarden zijn
voor maximaal toelaatbare concentraties in de lucht. In de Regio Rijnmond zijn vooral
de concentraties van NO2 (stikstofdioxide), SO2 (zwaveldioxide) en PM10 (fijn stof) van
belang. Die concentraties zijn ook nu al hoog, met name voor NO2 en PM10. De vraag is
welke extra bijdrage de aanleg van Maasvlakte 2 heeft, ten opzichte van de
achtergrondconcentraties. Dit is onderzocht met modelberekeningen voor drie
referentiepunten: Hoek van Holland, bestaande Maasvlakte en Voornes Duin.
De aanlegwerkzaamheden leiden tot een toename van NO2 en SO2, maar de norm
wordt niet overschreden. De jaargemiddelde concentratie van fijn stof (PM10) voldoet in
de huidige situatie, in de autonome ontwikkeling en in de situatie met realisatie van
Maasvlakte 2 eveneens aan de norm. Voor fijn stof is er nog een tweede norm: per
kalenderjaar mogen er hooguit 35 etmalen zijn met een hogere concentratie dan 50
g/m 3 . De meest recente gegevens en modelberekeningen wijzen uit dat deze
etmaalnorm in het specifieke geval van Hoek van Holland in de autonome ontwikkeling
(2010) dicht benaderd wordt: 33 dagen. Bij een wintempo van 150 miljoen m 3 per jaar
neemt het berekende aantal overschrijdingsdagen op dit referentiepunt met 1 dag toe
(34 dagen), gedurende twee tot drie jaar. Ook dan wordt deze norm echter niet
overschreden.
In de tabel zijn de berekende concentraties in Hoek van Holland weergegeven. Daaruit
blijkt dat de aanleg van Maasvlakte 2 alhier niet tot overschrijding van de relevante
luchtkwaliteitsnormen leidt. Voor de twee andere referentiepunten gelden dezelfde
conclusies.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 24 - 23 februari 2007

7.5 Natuur
Tabel 7.1: Berekende concentraties in Hoek van Holland
Hoek van Holland Norm Situatie in 2010
zonder aanleg
Maasvlakte 2
Jaargemiddelde NO2concentratie
Jaargemiddelde SO2concentratie
Jaargemiddelde PM10concentratie
Aantal dagen met
hogere daggemiddelde
concentratie dan 50
g/m 3
Situatie in 2010
mét aanleg
Maasvlakte 2
Toename Voldaan
aan norm
40 g/m 3 22,5 g/m 3 24,3 g/m 3 +1,8 g/m 3
(+8,0 %)
20 g/m 3 3,9 g/m 3 4,7 g/m 3 +0,8 g/m 3
(+20,5%)
40 g/m 3 28,80 g/m 3 28,93 g/m 3 +0,13
g/m 3
(+0.45%)
35 dagen 33 dagen 34 dagen +1 dag
De effecten op de luchtkwaliteit worden nader toegelicht in paragraaf 7.4.3 van het MER
Aanleg.
In deze paragraaf ligt het accent op de mogelijke gevolgen voor de beschermde
natuurwaarden in de Voordelta. In de aanlegfase is vooral de tijdelijke toename van de
slibconcentratie in de Voordelta van belang, al leidt dit niet tot significante
natuureffecten. In de aanwezigheidsfase is het ruimtebeslag van de landaanwinning de
dominante factor. Dit heeft wél significante effecten: voor één beschermd habitattype en
drie beschermde vogelsoorten. Deze effecten zijn onvermijdelijk omdat het ruimtebeslag
niet verder te beperken is. Het zeereservaat met het bijbehorende beheerplan
(competentie van het Rijk) compenseert deze effecten. Aangezien deze
vergunningaanvraag de zandwinning betreft worden in deze paragraaf alleen de
effecten van de aanlegfase besproken.
7.5.1 Verstoring en aantasting
De zandwinning en de aanlegwerkzaamheden voor de landaanwinning leiden tot
verstoring door geluid (onder water en boven water) en tot verstoring door het gebruik
van materieel, wat schuwe soorten kan afschrikken. Verstoring kan tijdelijk, in de directe
omgeving van de verstoringsbronnen, aanleiding geven tot mijdingsgedrag. Veel
beschermde soorten hebben echter een grote actieradius en in het algemeen zijn er
binnen de omvangrijke Voordelta ruim voldoende uitwijkmogelijkheden. Het tijdelijke
effect op het leef- en foerageergebied van beschermde soorten is dan ook gering.
Permanente effecten zijn niet aan de orde.
Een lokaal en tijdelijk effect van de zandwinning is aantasting van het bodemleven. Bij
een windiepte van maximaal 20 meter beneden de zeebodem zijn er geen
belemmeringen voor rekolonisatie. Volledig herstel treedt naar verwachting op na twee
tot vier jaar.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 25 - 23 februari 2007
Ja
Ja
Ja
Ja

7.5.2 Natuureffecten door toename van de slibconcentratie
Voor alle beschermde natuurwaarden in de Voordelta is onderzocht welke effecten de
tijdelijke toename van de slibconcentratie kan hebben. Voor de beschermde
habitattypen (zeebodem, slikken, schorren) zijn er geen consequenties; voor verreweg
de meeste beschermde soorten evenmin. De kans bestaat dat er wél effecten optreden
voor drie soorten schelpdier-etende eenden (eidereend, zwarte zee-eend en
toppereend) en twee soorten visetende vogels (visdief, grote stern).
Keten van ingreep naar effect voor schelpdier-etende eenden en visetende vogels
De eindereend, de toppereend en de zwarte zee-eend zijn in de winterperiode jaarlijks aanwezig in
de Voordelta. De zwarte zee-eend is overigens in de afgelopen winters niet in substantiële aantallen
waargenomen in het beïnvloedingsgebied, maar voor deze soort is de Voordelta in de winter wel een
belangrijk potentieel foerageergebied.
De keten van ingreep (tijdelijke toename slibconcentratie) naar mogelijk effect (de kans op een
tijdelijke afname van de populatie) is voor deze schelpdieretende eenden als volgt opgebouwd. Een
hogere slibconcentratie maakt het water troebeler en vermindert de lichtinval. In het voorjaar en de
zomer remt dit de groei van algen – voedsel voor schelpdieren en schelpdierlarven – enigszins af.
Vooral van belang is echter dat de piek in de algengroei, de zogenoemde voorjaarsbloei, door de
verminderde lichtinval één tot twee weken later kan optreden dan anders het geval zou zijn. Hierdoor
kan de situatie ontstaan dat op een bepaald tijdstip er al veel juist uit het ei gekomen schelpdierlarven
in het water zweven, terwijl de voorjaarsbloei op dat moment nog niet is ingetreden. Er is dan een
‘mismatch’: de piek in de voedselvraag van de schelpdierlarven loopt niet samen met de piek in het
voedselaanbod. De larven groeien dan minder goed en zijn tegen de tijd dat ze zich op de bodem
vestigen kleiner dan wanneer er geen ‘mismatch’ was geweest. Aangenomen is dat ze deze
groeiachterstand niet meer inhalen. De groei wordt daarnaast beperkt doordat er bij een toegenomen
slibconcentratie verhoudingsgewijs meer oneetbaar slib en minder eetbare algen in het water
aanwezig zijn. De mogelijke consequentie van deze mechanismen is dat het vleesgewicht van de
schelpdieren in het najaar lager is, en er dus ook minder voedsel beschikbaar is voor eidereenden,
toppereenden en zwarte zee-eenden.
Vermindering van het doorzicht doordat het water bij een hogere slibconcentratie troebeler wordt, kan
eveneens tijdelijk consequenties hebben voor de visdief en de grote stern, en dan vooral in het
broedseizoen. Wordt het water vlak langs de kust zodanig troebel dat visdieven en grote sterns hun
prooivissen minder goed kunnen waarnemen, dan moeten deze ‘op zicht jagende’ vogels
mogelijkerwijs verder vliegen om voedsel te vergaren. In het broedseizoen kan dit ten koste gaan van
het broedsucces en daarmee de omvang van de populatie. Overigens is hierbij wel sprake van een
worst case-aanname omdat er aanwijzingen zijn dat prooivissen zich dichter bij het wateroppervlak
wagen indien ze zich minder zichtbaar achten. Bij de berekening van het maximale effect is dit echter
niet meegenomen.
Voor de eidereend, de toppereend en de zwarte zee-eend is in een cijfer uit te drukken
wat het maximaal mogelijke effect is indien de in de kadertekst beschreven samenloop
van omstandigheden voor elke schakel in de keten zo ongunstig mogelijk uitpakt (worst
case). Gezien de veelheid van relevante factoren is er evenzogoed een kans dat het
uiteindelijke effect nihil is. De onderstaande tabel geeft dan ook voor de eidereend, de
toppereend en de zwarte zee-eend expliciet een bandbreedte weer tussen geen effect
en het maximale effect. De tabel laat daarnaast zien wat het maximaal mogelijke effect
(worst case) is voor de visdief en de grote stern.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 26 - 23 februari 2007

Tabel 7.2: Mogelijke effecten op de populatie in de Voordelta
Mogelijke effecten op de
populatie in de Voordelta
Situatie in 2009-2011 zonder
zandwinning voor Maasvlakte 2
Situatie in 2009-2011 mét
zandwinning voor Maasvlakte 2
Eidereend Geen effect. Afname: 0% tot maximaal 6,4 %
Toppereend Geen effect Afname: 0% tot maximaal 5,0 %
Zwarte zee-eend Geen effect Afname: 0% tot maximaal 6,4 %
Visdief Geen effect Afname: maximaal 0,6 %
Grote stern Geen effect Afname: maximaal 0,7 %
Voor elk van de vijf soorten is het maximaal mogelijke effect als ‘niet significant’
beoordeeld. De belangrijkste overweging hierbij is dat het om een tijdelijk effect gaat,
dat met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid niet tot een structurele, permanente
afname van de populatie leidt. De maximale afname is ook aanzienlijk kleiner dan de
natuurlijke fluctuaties in de omvang van de populaties.
7.6 Gebruiksfuncties
7.6.1 Inleiding
7.6.2 Visserij
De gebruiksfuncties zijn te onderscheiden in visserij, baggerstortlocaties, offshore
mijnbouw, kabels en leidingen, militaire activiteiten en windparken. Tijdens de uitvoering
van de zandwinning zijn er enige beperkingen voor de visserij omdat er ter plaatse van
de zandwinputten dan niet gevist kan worden. Voor alle andere gebruiksfuncties heeft
de uitvoering van de zandwinning geen consequenties.
De extra vaarbewegingen van en naar het zandwinvak kunnen hinder opleveren voor de
visserij. Gedurende een aantal jaren zullen de zandwinvakken niet bruikbaar (tijdens
zandwinning) tot beperkt bruikbaar (eerste jaren na zandwinning) zijn voor de visserij.
Eventuele negatieve effecten komen vooral op het conto van de visserij binnen de
12 mijlszone (eurokotters) aangezien het areaal visgrond voor dit deel van de
visserijsector minder groot is dan voor de grotere visserij buiten de 12 mijlszone.
Door de vorm en de diepte van de winvakken zal het effect op het zuurstofgehalte in het
water zeer beperkt zijn; zuurstofloosheid zal niet ontstaan. Wel kunnen veranderingen
van de bodemsamenstelling en de lokale stroomsnelheid zorgen voor een veranderde
voedselbeschikbaarheid. Het effect hiervan op de visstand is niet kwantitatief vast te
stellen maar, gezien het te verwaarlozen oppervlakte van de zandwinvakken ten
opzichte van het totale oppervlak waarover de meeste vis zich beweegt voor foerage
(de zuidelijke Noordzee) wordt verwacht dat het effect verwaarloosbaar klein zal zijn. De
slibverspreiding (pluim) die optreedt als gevolg van de zandwinning kan een verandering
in de verspreiding van volwassen vis tot gevolg hebben, maar het heeft geen effect op
de hoeveelheid vis. Zo zullen zichtjagers mogelijk tijdelijk minder voedsel kunnen vinden
rond de zandwinvakken terwijl andere vissoorten juist zullen worden aangetrokken tot
de zandwinvakken door de aanwezigheid van kleine bodemdieren die via de overvloei in
de waterkolom komen. Een vertegenwoordiger van het Productschap Vis heeft
aangegeven dat ook het licht veranderde stroomklimaat aan de randen van het winvak
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 27 - 23 februari 2007

een aantrekkende werking heeft voor bepaalde soorten. Daarnaast heeft de helling van
het winvak een effect voor de visserij. Vanuit de visserij wordt gevraagd geen steilere
hellingen dan 1:3 op te leveren. Bij de ontgronding wordt een helling van 1:7 tot 1:10
gehanteerd, hetgeen ruimschoots aan de vraag van de visserij voldoet.
Daarnaast is het aspect nautische veiligheid relevant voor de visserijschepen. Voor wat
betreft dit laatste aspect wordt verwezen naar paragraaf 7.3.
De effecten op de visserij worden nader toegelicht in paragraaf 10.5.1 van het MER
Aanleg.
7.7 Archeologie
De Nederlandse kust is al in vroegere eeuwen steeds bewoond geweest. Als gevolg van
zeespiegelrijzing en bodemdaling zijn veel sporen van vroegere activiteiten bedekt (en
beschermd) door sediment. Binnen het studiegebied is mogelijk een drietal typen
archeologische waarden aanwezig. Deze waarden zijn aangeduid als waarden in
categorie I, II en III:
• categorie I waarden betreffen mogelijke archeologische en ecologische resten uit
de Midden-Steentijd, mogelijk uit de Late Oude Steentijd, voorkomend in de Laag
van Velsen en mogelijk in de top van het onderliggende Pleistoceen;
• categorie II waarden betreffen historische houten scheepswrakken uit de Romeinse
tijd en de Vroege Middeleeuwen tot aan de negentiende eeuw in sub-Atlantische
geulafzettingen;
• categorie III waarden bestaan uit wrakresten en verloren ladingen in de actieve
(bovenste) laag in de Noordzee.
Door de zandwinning op de Noordzee voorbij de doorgaande -20 m NAP lijn is
aantasting in categorie I en III waarden mogelijk. Op voorhand is echter niet duidelijk
waar de categorie I en III waarden zich bevinden. Bij aanvang van de zandwinactiviteiten
wordt, mede om baggertechnische redenen een zeebodemonderzoek
uitgevoerd. Tegelijkertijd kan hiermee archeologisch onderzoek plaats vinden, aan de
hand waarvan de archeologische waarde van objecten kan worden vastgesteld. De
waardevolle objecten worden, door het werken aan de hand van de hiervoor opgestelde
protocollen, zo veel mogelijk gespaard tijdens het baggeren.
Voor de zandwinning zijn de volgende protocollen van toepassing:
1. protocol voor een toevallige vondst in Categorie III bij aanvaring van zuigkop met
een niet vooraf geïdentificeerd object;
2. protocol voor omgaan met toevallige vondsten in Categorie I en III (aan boord van
de sleephopperzuiger of op het stort);
3. als er een aanwijzing is voor Categorie I objecten (met name prehistorische
faunaresten) op de zandwinlocaties wordt onderzoek gepleegd met behulp van
sleepnetten, de CERPOLEX-methode.
De effecten op de archeologie worden nader toegelicht in paragraaf 11.5 van het MER
Aanleg.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 28 - 23 februari 2007

8 NULMETING EN VOORSTEL TOT MONITORING
8.1 Inleiding
Specifiek voor MER-plichtige projecten is er verder de verplichting om achteraf een
evaluatie van de werkelijk optredende effecten uit te voeren.
De verplichting tot het uitvoeren van de nulmetingen en de opstelling van de opzet van
een monitorings- en evaluatieprogramma (MEP) liggen bij de Initiatiefnemer. Dit
hoofdstuk zal ingaan op de MEP en de daarbij behorende nulmetingen. Voor de details
van de MEP wordt verwezen naar hoofdstuk 16 van het MER Aanleg.
Naast de monitoring op grond van de bevindingen van het MER is er uiteraard ook nog
monitoring van de winning. Bij het bepalen van de monitoringbehoefte is rekening
gehouden met de internationale richtlijnen zoals beschreven in de ‘ICES Guidelines for
the management of marine sediment extraction’ (annex 10 van het ‘2003 Report of the
ICES Advisory Committee for Marine Environment’).
8.2 MEP Maasvlakte 2
8.2.1 Vijf onderzoeksthema’s
Voor de monitoring en evaluatie van de zandwinning zijn naast metingen tijdens de
zandwinning, nulmetingen noodzakelijk om op de centrale vraagstelling antwoorden te
geven en causale verbanden aan te tonen (hypothese). Er dienen voor een aantal
onderzoeksthema’s meerdere nulmetingen te worden verricht.
Het onderzoeksprogramma nulmetingen is uitgewerkt in vijf afzonderlijke thema’s:
1. Bodemligging (bathymetrie).
2. Bodemsamenstelling (geologie en lithologie).
3. Concentraties slib en nutriënten in de waterkolom.
4. Bodemdieren (benthos).
5. Effecten slib op vissen.
De thema’s 1 en 2 zijn onderdeel van het aan te besteden contract voor de eerste fase
van aanleg Maasvlakte 2 en worden uitgevoerd voordat de zandwinning daadwerkelijk
aanvangt. De thema’s 3, 4 en 5 worden uitgevoerd als zelfstandig onderzoek. De eerste
serie metingen ten behoeve van het thema benthos is inmiddels uitgevoerd
(april-juni 2006). In 2007 zal op basis van nieuwe inzichten met een aangepast
bemonsteringsplan de benthos opnieuw gemeten worden.
8.2.2 Uitgangspunten Nulmeting en MEP
Voor de thema’s 3, 4 en 5 zijn een aantal uitgangspunten gehanteerd:
• De zandwinningactiviteiten.
• De gebruikte onderzoeksmethoden.
• De onderzoeksgebieden.
• De te onderzoeken parameters.
• De keuze van meetapparatuur en databeheer.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 29 - 23 februari 2007

Onderstaand worden deze uitgangspunten verder besproken.
8.2.3 De zandwinningactiviteiten
De volgende zandwinningactiviteiten worden in het MEP meegenomen in de
beoordeling:
• het onderzoek wordt gericht op de effecten van de feitelijke zandwinning ter plaatse
van de winlocaties en in de wijde omgeving daarvan; dit geldt voor zowel de
effecten van zandextractie aan de bodem als de slibverspreiding door de overvloei
van de baggerschepen;
• tot en met de aanbesteding van de zandwinning zal het onzeker blijven op welke
locatie(s) (hoeveel) zand gewonnen zal worden. In de opzet van het onderzoek is er
rekening mee gehouden, dat de winning op elke potentieel geschikte locatie binnen
de grenzen van het aangevraagde wingebied kan plaatsvinden;
• het effectenonderzoek richt zich op de zandwinning in de vorm waarin deze feitelijk
wordt uitgevoerd. Er worden geen verschillende technieken, typen winputten en
dergelijke met elkaar vergeleken. Deze vergelijking is reeds in het voortraject
gedaan in verkennende studies en deskstudies in het kader van het MER Aanleg.
De volgende zandwinningactiviteiten worden in het MEP niet meegenomen in de
beoordeling.
• effecten van het storten van zand ter plaatse van de landaanwinning maken geen
deel uit van de vraagstelling; hiertoe is een aparte MEP Landaanwinning
opgesteld 4 ;
• effecten van de vaarbewegingen van de baggerschepen van en naar de winlocatie
worden niet meegenomen.
8.2.4 De gebruikte onderzoeksmethoden
Aanpak thema 3: Concentraties slib en chlorofyl in de waterkolom
Met het onderzoek van dit thema wordt de reikwijdte, duur en concentraties van de
verspreiding van zwevende stof en verhoogde slibsedimentatie in kaart gebracht.
Het onderzoek naar slibverspreiding (en in samenhang daarmee de chlorofyl- en
nutriëntgehalten) wordt primair gebaseerd op het concept van transversaal onderzoek.
Hierbij wordt uitgegaan van een ruimtelijke vergelijking van concentraties onder
verschillende omstandigheden. Hierbij zal gebruik gemaakt worden van metingen in het
veld, die in combinatie met de meting van de effecten op juveniele vissen (zie aanpak
thema 5) verricht zullen worden. Van deze gegevens wordt binnen thema 3 gebruik
gemaakt ter calibratie van remote sensing-gegevens (satellietwaarnemingen). Uit
satellietbeelden afgeleide slibgehalten en chlorofylgehalten worden daartoe
geanalyseerd.
De nulmeting dient om een globaal beeld te geven van de normale waarden en de
variatie (tijd en ruimte) van slibconcentraties in water en bodem en van chlorofylgehalten
in de waterkolom in het zandwingebied en de wijde omgeving hiervan. Hiermee kan de
invloed van factoren die tijdens de feitelijke monitoringsperiode (tijdens en na de
4 Valt onder verantwoordelijkheid van het Rijk en betreft o.a. het Zeereservaat
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 30 - 23 februari 2007

zandwinning) de onderzoeksresultaten zouden kunnen beïnvloeden (zoals stormachtige
periodes) beter worden beoordeeld. Het onderzoek bestaat daarom uit twee onderdelen:
1. Nulmeting: verzamelen globale gegevens normale slib-, chlorofyl- en
nutriëntenconcentraties in het studiegebied in de uitgangs (T0)situatie.
2. MEP: Verkennen reikwijdte verhoogde slib-, chlorofyl- en nutriëntenconcentraties in
het studiegebied tijdens en na de zandwinning.
Aanpak thema 4: verlies en herstel (bodem)leven zandwinputten
Voor de opzet van dit thema wordt uitgegaan van het ‘BACI’-concept: Before and
After/Control and Impact. In een BACI-opzet worden uitgangssituaties zo goed mogelijk
identiek gekozen en vastgelegd (nulmeting = ‘before’). Vervolgens wordt de te
onderzoeken ingreep (‘impact’) uitgevoerd. De veranderingen worden daarna (‘after’)
gevolgd en gedocumenteerd. Dit gebeurt zowel in het gebied waar de ingreep heeft
plaatsgevonden als in een gebied dat als onbeïnvloede referentie (‘control’) geldt. Het
verschil in ontwikkeling is (in principe) het onderzochte effect.
Het onderzoek bestaat op basis hiervan uit twee hoofdonderdelen:
1. Nulmetingen: het vastleggen van de uitgangs(T0)situatie in het plangebied en de
referentiegebieden.
Er is in 2006 een nulmeting benthos uitgevoerd, bestaande uit het nemen van
boxcore op 265 meetpunten in een gebied rondom de toekomstige Maasvlakte 2
(80 á 100 * 50 km 2 ). Daarnaast zijn op dezelfde locaties ook nog eens monsters
genomen met een zogenaamde bodemschaaf. In 2007 zal deze meting herhaald
worden. Wellicht dat het gebied nog wordt aangepast aan de resultaten van de
eerst meting.
2 MEP: Effectenonderzoek: het uitvoeren van metingen tijdens de uitvoering én
daarna om eventuele veranderingen in het plangebied vast te stellen en te kunnen
vergelijken met de metingen in de referentiegebieden tijdens en na de zandwinning.
Aanpak thema 5: effecten slib op vissen
Het onderzoek richt zich op de mogelijke effecten van verhoogde slibconcentraties door
de zandwinning op juveniele vissen (zie kader hieronder). Het effect van verhoogde c.q.
verlaagde slib-, chlorofyl- en nutriëntbeschikbaarheid op grotere afstand wordt ook in
kaart gebracht. Het effectenonderzoek naar de effecten op juveniele vissen is
gebaseerd op het concept van transversaal onderzoek. Hierbij wordt uitgegaan van een
ruimtelijke vergelijking van effecten onder verschillende omstandigheden.
Het onderzoek bestaat uit twee onderdelen:
1. Nulmeting: Het verzamelen van globale gegevens over visconcentraties (in de vorm
van juveniele vissen) in het studiegebied tijdens de uitgangs(T0)situatie.
In 2007 zullen drie metingen naar de conditie van juveniele vis worden uitgevoerd:
april, juli en oktober. Het betreft 20 raaien loodrecht op de kust, van Petten tot aan
Walcheren. Per raai zullen circa 5 locaties worden bemonsterd. Zowel pelagische
als demersale juveniele vissen worden gevangen. Totaal zijn dit dus circa
100 punten.
2. MEP: Verkennen reikwijdte effecten tijdens (en indien nodig na) de zandwinning.
In het MER Aanleg zijn verder de onderzoeksgebieden en monsterpunten, de specifieke
parameters en de keuze van meetapparatuur en databeheer benoemd.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 31 - 23 februari 2007

Effecten van slib op larven en juveniele vissen
De indirect effecten, evenals de directe effecten, worden niet geacht meetbare effecten op te leveren
op volwassen vis. Deze groep zal door zijn grote mobiliteit het hindergebied eenvoudig kunnen
ontvluchten. De (mogelijke) effecten van de zandwinputten en het verhoogd slibgehalte in de
waterkolom op larven en juveniele exemplaren van de aanwezige vissoorten worden meetbaar geacht.
Larven en de 0-groep van de juvenielen zijn de meest kwetsbare onderdelen van de populatie: ze
groeien (deels) op in het beïnvloede gebied langs de kust in ondiep water. Effecten op juveniele vis
kunnen leiden tot een verhoogde mortaliteit (ook als gevolg van beperktere mogelijkheden tot
zichtjagen), een veranderde voedselopname en het achterblijven van groei of anderszins een
verslechterde conditie. De juveniele vis zal zich min of meer passief door het beïnvloede gebied heen
bewegen door de noordoostelijk gerichte reststroming en uiteindelijk in de nabije kustwateren en
(estuariene) zeearmen verder opgroeien, alvorens een deel de Noordzee optrekt. Naar huidig inzicht
zullen de effecten op de larven en juveniele vissen gering zijn en verwaarloosbaar als het gaat om de
doorvertaling naar volwassen vis. Dit onderdeel van het MEP dient daarom, vooral ter verificatie van de
aanname ten aanzien van de effecten op larven en juveniele vissen.
8.3 Huidige stand van zaken nulmetingen en evaluatiemeetprogramma
8.3.1 Nulmetingen
In april 2006 is de eerste nulmeting van start gegaan. Het betreft de nulmeting Benthos
(bodemdieren). In het najaar van 2006 zijn de eerste rapportages opgeleverd.
De nulmeting ‘effecten slib op juveniele vissen’ is in voorbereiding en de meting zal naar
verwachting begin 2007 plaatsvinden. In 2007 zullen voor elk van de drie
onderzoeksthema’s (3, 4 en 5) nulmetingen worden uitgevoerd.
Tijdens de uitvoering van de zandwinning zal minimaal 1 complete set metingen ten
behoeve van de thema’s 3, 4 en 5 worden uitgevoerd. Tijdens de uitvoering zullen
meerdere remote sensing metingen plaatsvinden, in combinatie met mogelijk korte
ijkcampagnes als blijkt dat de vaste opstelling(en) te weinig calibratiewaarden geven.
Benthos
Er is in 2006 een nulmeting benthos uitgevoerd, bestaande uit het nemen van boxcoremonsters
op 265 meetpunten in een gebied rondom Maasvlakte 2 (80 á 100 * 50 km 2 ).
Daarnaast zijn op dezelfde locaties ook nog eens monsters genomen met een
zogenaamde bodemschaaf. In 2007 zal deze meting herhaald worden. Wellicht dat het
gebied nog wordt aangepast aan de resultaten van de eerst meting.
Vis (juvenielen)
In 2007 zullen drie metingen naar de conditie van juvenielen worden uitgevoerd: april,
juni en oktober. Het betreft 20 raaien op de kust, van Petten tot aan Walcheren. Per raai
zullen circa 5 plekken worden bemonsterd. Zowel pelagische als demersale juveniele
worden gevangen. Totaal zijn dit dus circa 100 punten.
Slib en kwaliteit van de waterkolom
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 32 - 23 februari 2007

Op dezelfde punten van het onderzoek naar juveniele vis zal ook een slibverticaal
worden gemeten. In totaal worden 100 punten gemeten langs de Nederlandse kust,
verspreid over drie perioden in één jaar.
Op dit moment wordt ook onderzoek verricht (geïnitieerd en gesponsord door
Havenbedrijf Rotterdam N.V.) naar de mogelijkheid om het onderscheidend vermogen in
de analyse van remote sensing gegevens zo hoog mogelijk te maken en voor generieke
nulmeting toepasbaar te maken. Dit gebeurd middels twee sporen, een puur
“statistische” aanpak en een “data assimilatie met mathematische modellen” aanpak.
Beide zullen naar verwachting eind 2007/begin 2008 afgerond zijn.
8.4 Monitoring voortgang van de winning
8.4.1 Bathymetrie
De bathymetrie van het zandwingebied wordt opgenomen vlak voor de start van de
winning, opdat de laatste stand van de zeebodem adequaat in beeld wordt gebracht. De
spreiding van de meetpunten (dekking van raaien) ten opzichte van de gebiedsgrootte
zal zodanig zijn dat een goed representatief en reproduceerbaar beeld van de
zeebodem kan worden verkregen. Dit onderdeel van de monitoring is onderdeel van het
contract met de aannemer.
Stabiliteit van het winvak
Eénmaal per jaar zal een bathymetrische opname van het wingebied worden gemaakt
waardoor het mogelijk is de vorm, de voortgang van de zandwinning (hoeveelheden) en
de stabiliteit van het winvak te beoordelen. Deze bathymetrische opnamen lopen dus
door tot aan het eind van de vergunningperiode (tot 2033). Na het einde van een
zandwinperiode kan de frequentie van bathymetrische opnamen verminderen.
8.4.2 Archeologisch onderzoek
Naast de bathymetrie zal de aannemer gevraagd worden om de mogelijke obstakels en
andere ongerechtigheden in de zeebodem in kaart te brengen middels een side scan
sonar onderzoek (eenmalig).
Dit side scan sonar onderzoek zal tevens de basis zijn voor het vroegtijdig ontdekken
van mogelijke categorie I archeologische vondsten. Let wel het onderzoek faciliteert ten
opzichte van de archeologie, het is geen uitgebreid archeologisch onderzoek, mede
omdat de kans op archeologische vondsten als laag is aangemerkt.
Voor de afhandeling van archeologische vondsten wordt verwezen naar de protocollen,
zoals beschreven in Bijlage Archeologie van het MER Aanleg. Deze protocollen zijn
tevens onderdeel van het contract met de aannemer.
8.4.3 Zandwinning (ontgrondingshoeveelheid)
Omdat Havenbedrijf Rotterdam NV een Design & Construct contract in de markt heeft
gezet, is er voor Havenbedrijf Rotterdam N.V. geen noodzaak om nauwgezet inzicht te
hebben in het gewonnen zand anders dan op het moment van het verstrijken van een
certificaatmoment. Er wordt immers niet op basis van kubieke meter met de aannemers
afgerekend.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 33 - 23 februari 2007

Er wordt vanuit gegaan dat, voor de vergunningverlening, iedere in te zetten
sleephopperzuiger van de aannemer wordt uitgerust met een zgn. “Blackbox” waarmee
zichtbaar kan worden gemaakt waar de zuiger heeft gevaren, gezogen en wanneer dat
was.
Daarnaast zal de aannemer iedere maand (ten behoeve van de vergunning) een
hoeveelhedenstaat moeten leveren waarin de zandbalans wordt bijgehouden. In de lijst
zal onder andere staan:
• Type schip:
- Trip no (corresponderend met Blackbox gegevens), hoeveelheid per trip;
- Aantal trips, totaal kubieke meter per tijdseenheid.
• Tonnen Droge Stof-systeem of vergelijkbaar. Zo’n systeem geeft het aantal m 3 in
het beun per trip.
8.4.4 Slibverspreiding
8.5 Evaluatie
De metingen naar de verspreiding van het slib en de mogelijke effecten op de omgeving
(zie nulmetingen) worden tijdens de uitvoering van het werk herhaald. Frequentie en
omvang van de metingen zal in overleg met ecologen nader worden bepaald (in
samenhang met het definitieve onderdeel van het ontgrondingplan). Pas als de
zandproductie goed op gang is gekomen, is het zinvol een meting uit te voeren.
De remote sensing technieken in combinatie met de statistiek en de numerieke
modellen kunnen al in en eerder stadium inzicht geven in de voorspelde effecten (en de
natuurlijke variabiliteit van de Noordzee) tijdens de uitvoering.
Tijdens de uitvoering kan het nodig zijn om de slibhoeveelheid in de bodem rondom het
winvak in kaart te brengen als onderdeel van een transversale meting. Nadere
uitwerking van deze meting vindt plaats in het nog op te stellen ontgrondingenplan.
De start van de evaluatiemeting zal naar verwachting plaatsvinden 1 tot 2 jaar na het
einde van de eerste fase van de zandwinning.
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 34 - 23 februari 2007

Bijlage 1
Toelichting op de wijze van aanbesteding
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 1 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 1 - 23 februari 2007

Toelichting op de wijze van aanbesteding
Voor de aanleg van de eerste objecten van Maasvlakte 2 (zeeweringen, havenbassin,
eerste terreinen, basis infrastructuur en doorsteek Yangtzehaven) heeft Havenbedrijf
Rotterdam N.V. gekozen voor een zogenaamd “design and construct” contract. Deze
contractvorm betekent dat het contract niet aan de hand van gedetailleerde
beschrijvingen zoals in een bestek wordt vastgelegd, maar dat de eisen functioneel zijn
geformuleerd. Deze eisen worden vastgelegd in een zogenaamd ‘Programma van
Eisen’. Dit wil zeggen dat wel nauwkeurig omschreven staat wát er moet komen, maar
niet hóe dat er moet komen. De aannemer mag zelf kiezen op welke wijze het object
gerealiseerd wordt. Een belangrijk deel van de functionele eisen vloeit voort uit de
kaders van de PKB en de UWO Landaanwinning, die beide een bindende functie voor
alle projectpartners geven.
In dit verband is het goed om vast te stellen dat de kaders voor het ontwerp vast liggen.
Dit betekent dat de aannemer zich in zijn ontwerpvrijheid beperkt. Op hoofdlijnen
betreffen de beperkingen:
• De zeewering, de zuidwestelijke zeewering moet bestaan uit een uit zand
opgebouwde zeewering (de zachte zeewering) en de noordwestelijke zeewering
moet bestaan uit een dijklichaam (de harde zeewering).
• Daarnaast gelden er beperkingen voor het maken van de haventoegang, deze moet
gecreëerd worden door een doorsteek van de Yangtzehaven, waarbij uiteraard als
voorwaarde geldt dat de doorsteek pas gemaakt kan worden als er sprake is van
afdoende ontsluiting van de noordwest hoek van de bestaande Maasvlakte.
• Alle objecten moeten gerealiseerd worden binnen harde objectgrenzen die het
ruimtebeslag maximeren tot de in het MER Aanleg Maasvlakte 2 en de PKB
gestelde randvoorwaarden (respectievelijk 2000 hectare areaal verlies en
1000 hectare netto uitgeefbaar).
Havenbedrijf Rotterdam N.V. heeft eisen geformuleerd, vooral over de bruikbaarheid
van de te maken objecten en de veiligheid van deze objecten en haar omgeving. Hierbij
wordt zowel de periode tijdens als ná de aanleg afgedekt.
Kwaliteitsborging
De aan Havenbedrijf Rotterdam N.V. te verlenen vergunningen, waaronder die op grond
van de Ontgrondingenwet, zullen integraal onderdeel uitmaken van het contract tussen
Havenbedrijf Rotterdam N.V. en de aannemer. In dat contract zal tevens een uitgebreid
stelsel van controles worden opgenomen om de aannemer constant te kunnen
controleren tijdens de uitvoering. Tijdens de uitvoering zal Havenbedrijf Rotterdam N.V.
de naleving van het contract controleren (en daarmee haar eisen) door de kwaliteit van
de processen en producten van de aannemer continu te toetsen en daar waar nodig te
sanctioneren. Daarnaast is op vier cruciale momenten in de uitvoering een minimaal
prestatieniveau gedefinieerd (in vaktaal worden dit “certificaten” en
“certificaatmomenten” genoemd). De verwerving van deze certificaten is onderdeel van
het statisch deel van deze vergunningaanvraag, voor zover die certificaten voor de
ontgronding relevant zijn. Het ontwerp en de uitvoering moeten op de volgende
momenten blijvend aan dit minimale prestatieniveau voldoen:
Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 1 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 2 - 23 februari 2007

Aanvang
De opdrachtnemer moet aantoonbaar beschikken over onafhankelijk getoetste
kwaliteits- veiligheids- en risicomanagementsystemen. Totdat de opdrachtnemer
beschikt over deze systemen mag geen aanvang gemaakt worden met de
werkzaamheden binnen het aanleggebied. Havenbedrijf Rotterdam N.V. zal voor de
aanvang van het werk een ontgrondingenplan en monitorings- en evaluatieprogramma
(MEP) ter instemming voorleggen aan het bevoegd gezag
Veiligheid de huidige Maasvlakte
De opdrachtnemer moet aantonen dat de stand van het werk dusdanig is dat het huidige
veiligheidsniveau van de huidige Maasvlakte geborgd is, ook wanneer een aanvang
gemaakt wordt met het (gedeeltelijk) verwijderen van de bestaande zeewering van de
huidige Maasvlakte.
Gebruiksgereed
De opdrachtnemer moet aantonen dat de eerste kade in gebruikgenomen kan worden
achter een gesloten buitencontour die voldoet aan het veiligheidsniveau zoals dat
gedefinieerd is voor Maasvlakte 2.
Oplevering
De opdrachtnemer moet vóór oplevering aantonen dat de objecten (a) voldoen aan alle
daaraan te stellen eisen en dat (b) daarnaast (in het bijzonder bij de zachte zeewering)
sprake is van een duurzaam evenwichtsprofiel, zodat er sprake is van een normale
onderhoudsinspanning.
Het ontgrondingenplan wordt onderdeel van het eerste certificaatmoment, de Aanvang.
Uitgebreidere rapportages rondom de zandwinning 5 kunnen -voor zover relevant-
gekoppeld worden aan de certificaatmomenten Veiligheid de huidige Maasvlakte en
Gebruiksgereed. Als onderdeel van de Oplevering kan dan een totaalbeeld van het tot
dan toe gewonnen zand als voorwaarde worden opgenomen.
5 Naast de reguliere rapportages, over bijvoorbeeld gewonnen hoeveelheid, winsnelheid, verliezen, kwaliteit van het
zand (met name de D50), precieze winplekken en nadere analyses
Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 1 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 3 - 23 februari 2007

Bijlage 2
Locatie en coördinaten van het wingebied
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 1 - 23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 2 - 23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 3 - 23 februari 2007

Bijlage 3
Verklarende woordenlijst en afkortingen
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 3 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 1 - 23 februari 2007

Verklarende woordenlijst
achtergrondconcentratie Het concentratieniveau van een stof in een gebied, zonder dat daar de
voorgenomen activiteit plaatsvindt
archeologie Kennis en studie van de culturele overblijfselen uit oude tijden. Veelal bevinden
deze overblijfselen zich in de bodem
areaal 1. Verspreidingsgebied van een planten- of diersoort
2. Oppervlak
autonome ontwikkeling De ontwikkeling die het studiegebied zal doormaken, wanneer de voorgenomen
activiteit niet plaatsvindt
bathymetrisch onderzoek Meting van de ligging (niveau) van een onderwaterbodem (met behulp van
verschillende technieken)
beun Laadruim van een sleephopperzuiger
buitencontour De zeewering van Maasvlakte 2, bestaande uit de harde en zachte zeewering.
De buitencontour omsluit het gehele nieuwe haventerrein
categorie I, II, III De drie voor dit studiegebied onderscheiden categorieën archeologische
waarden
certificaatmoment Tijstip waarop een afgesproken prestatie van de aannemer formeel wordt
getoetst
ecologie Wetenschap die de relaties tussen levende organismes onderling en met hun
omgeving bestudeert
emissie De uitstoot of uitworp van stoffen naar lucht en water door bepaalde bronnen
erosie Afslag en aantasting, in dit geval van de kust, door stroming, golven en wind
fauna Dieren
flora Planten
geomorfologie Leer en beschrijving van de vormen van het aardoppervlak
golfkarakteristieken Kentallen voor het beschrijven van de golven (bijv. golfhoogte, golfperiode)
grijze milieueffecten Effecten voor lucht, geluid en externe veiligheid
geluidscontour Verbindingslijn tussen punten met een gelijk geluidsdrukniveau
habitat Woon- of verblijfplaats van een plant- of diersoort
Habitat-Richtlijn Europese Maatregel ter bescherming van habitats
Haringvlietmond Het getijdengebied tussen de Hinderplaat, de Westplaat, Voorne, de
Haringvlietdam en Goeree
havenbassin Het geheel van vaargeulen en havenbekkens binnen Maasvlakte 2, inclusief
Yangtzehaven
Jaargemiddelde concentratie Jaargemiddelde concentratie (voor luchtkwaliteit): concentratie in de buitenlucht,
gemiddeld over 24-uurgemiddelde concentraties in een kalenderjaar, uitgedrukt
in microgram per m3 lucht bij een temperatuur van 293 Kelvin en een druk van
101,3 kiloPascal voor zwaveldioxide, stikstofdioxide, stikstofoxiden, lood en
benzeen en bij heersende temperatuur en druk voor zwevende deeltjes (PM10)
luchtkwaliteit De concentratie van luchtverontreinigende stoffen in de lucht
12 mijls zone Denkbeeldige gebied langs de kust op zee
MER Milieu-effectrapport, rapport waarin de milieueffecten van meerdere varianten
van een voorgenomen activiteit onderzocht, vergeleken en beoordeeld worden
m.e.r. milieu-effectrapportage, procedure zoals vastgelegd in de Wet Milieubeheer
natuurtype Een begrensd gebied met specifieke omgevingskenmerken (onder andere
bodem, zoutgehalte, waterdiepte, waterhuishouding), waardoor bepaalde
planten- en diersoorten er kunnen leven
offshore Onder offshore (techniek) verstaat men het ontwerpen, construeren en plaatsen
van kunstwerken die dienst doen bij industriële processen of publieke
voorzieningen op zee
Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 3 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 2 - 23 februari 2007

onderwatergeluid Geluid dat zich door het water voortplant
ontgronding Winning van oppervlaktedelfstoffen als zand, schelpen en grind
open zee Een vanaf de kust tot aan de horizon obstakelvrije zee, waar alleen de branding
en de golven het zicht bepalen
raaien Denkbeeldige lijnen waarlangs metingen worden verricht
sedimentatie Bezinken en op de bodem terechtkomen van zwevende deeltjes in het water
side scan sonar onderzoek Onderzoek met een apparaat waarmee objecten die zich op de bodem van de
zee bevinden in beeld gebracht kunnen worden; hierbij wordt aan twee zijden
van de sonde (gesleept met vlak boven de bodem) zijwaarts gescand, door
uitzending van sonarsignalen waarvan de echo wordt opgevangen; het
teruggekaatste signaal of echo draagt de informatie waarmee een beeld van
gevonden objecten gegenereerd kan worden; de methode van onderzoek is
ongeschikt voor het detecteren van objecten die geheel begraven zijn in de
bodem.
slib Sedimentdeeltjes met een korrelgrootte groter dan 2 micrometer en kleiner dan
63 micrometer
slufter Algemeen: gedeelte van het duingebied dat regelmatig door zeewater wordt
overspoeld
Op de Maasvlakte: depot voor de berging van verontreinigd baggerslib op de
zuidpunt van de Maasvlakte;
startnotitie Officiële aanmelding van de voorgenomen m.e.r.-plichtige activiteit door de
initiatiefnemer bij het bevoegd gezag, waarin het wat, waar, waarom en hoe
beschreven is
studiegebied Gebied waarbinnen relevante milieu-effecten verwacht kunnen worden
vogel Richtlijn Europese maatregel ter bescherming van vogels
voorkeursalternatief Het alternatief dat de voorkeur heeft van Havenbedrijf Rotterdam N.V., na een
vergelijking van de verschillende alternatieven
Voordelta Ondiepe voorzee tussen Westkapelle en de Eurogeul; als gevolg van de sluiting
van de Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeearmen ontstane verondieping en
opslibbing van een reeks lang gerekte platen in noord-zuid richting, met de
Hinderplaat als de meest noordelijke uitloper, behorend bij de ecologische
hoofdstructuur van Nederland
vooroever Gedeelte van de kuststrook zeewaarts van de laagwaterlijn tot de zeebodem; ook
wel onderwateroever
zachte zeewering De zeewering aan de westzijde van Maasvlakte 2 opgebouwd uit zand
zand Sedimentdeeltjes met een korrelgrootte groter dan 63 micrometer en kleiner dan
2 millimeter
zandbalans Optelling van de hoeveelheid zand die bij het maken van de landaanwinning
beschikbaar komt en de hoeveelheid zand die voor het maken van de
landaanwinning nodig is; het resultaat is de hoeveelheid zand die ‘extern’ moet
worden gewonnen.
zandgolf Dit zijn een soort onderzeese duinen met een (golf-)lengte van 100-800m en een
karakteristieke hoogte (top-dal) van 5-10m; de toppen van de zandgolven liggen
op een gemiddelde afstand van 200-350 meter met variaties tussen de 100 en
500 meter; de zandgolven bevinden zich in dieper water vanaf ca. 20m - NAP
zeewering Een barrière die belet dat de zee het binnenland overstroomt;
1. Harde Zeewering: Deze zeewering bevindt zich aan de noordzijde van het
plangebied langs de vaargeul en bestaat uit harde materialen.
2. Zachte Zeewering bestaat uit zacht materiaal (zand).
Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 3 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 3 - 23 februari 2007

Afkortingen
AMvB Algemene Maatregel van Bestuur
NAP Normaal Amsterdams Peil
PKB Planologische Kern Beslissing
PMR Project Mainportontwikkeling Rotterdam
VKA Voorkeursalternatief
Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 3 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 4 - 23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 3 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 5 - 23 februari 2007

Bijlage 4
MER Aanleg
(Zie separaat document)
Ontgrondingen Maasvlakte 2 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
23 februari 2007

Ontgrondingen Maasvlakte 2 Bijlage 4 9S0134.A0/Ontgronding/R015/TVDL/Rott1
- 1 - 23 februari 2007

Havenbedrijf Rotterdam N.V.
Projectorganisatie Maasvlakte 2
Postbus 6622
3002 AP Rotterdam
Nederland
T +31 (0)10 252 1111
F +31 (0)10 252 1100
E infomv2@portofrotterdam.com
W www.portofrotterdam.com
W www.maasvlakte2.com