Bulletin 22 - Vereniging voor Klinische Psychotherapie

men het functioneren van bepaalde hersengebieden in beeld
kan brengen. Met de functionele beeldvorming kan men de
werking van regionale hersenfuncties estimeren aan de hand
van het correlaat tussen elektrische cellulaire activiteit in de
hersenen en regionale bloedperfusie.
Bijvoorbeeld kan men aan iemand vijftien eenvoudige
woorden opnoemen en deze laten nazeggen. En dit vijf maal.
Dan moeten bijna alle woorden opgenoemd kunnen worden.
Een patiënt die een slechte aandacht en geheugen heeft boekt
een veel slechter resultaat. Brengt men bij beiden de frontale
kwab in beeld dan ziet men een duidelijk verschil.
Zo kan men met functioneel beeldvormend onderzoek
regionale neuronale activiteit in beeld brengen. Men gebruikt
hiervoor verschillende soorten scans:
De CT scan; de MRI scan, de FMRI scan, de PET scan en de
SPECT scan.
[ Een korte uitleg van de genoemde scans: CT scan,
computertomografie scan. Hierbij worden röntgenstralen
gebruikt; met behulp van een computer worden behalve de
botten ook de weke delen zichtbaar gemaakt. Men kan een
aantal zeer dunne 'plakjes' van schedel en hersenen zichtbaar
maken.
MRI scan; magnetic resonance imaging scan. Het lichaam,
ook de hersenen,
bevat veel water, H2O. De waterstofatomen kunnen zich als
miniatuur- magneetjes gedragen. De patiënt ligt in een tunnel
die een sterke magneet bevat, die radiogolven kan uitzenden
waardoor de 'watermagneetjes' meetrillen, resoneren. Dit kan
zichtbaar gemaakt worden. Ook hier ziet men dan een 'plakje'
van de hersenen. Men ziet dan alleen het waterhoudende
weefsel, dus geen bot en geen lucht. Men kan zo ook de
functie van bepaalde gebieden nagaan door tijdens het
onderzoek de patiënt opdrachten (bijv. lezen) te geven.
PET scan; positron emissie tomografie scan. Hierbij wordt een
radioactieve stof intraveneus toegediend. Als die radioactieve
stof gekoppeld is aan een stof die via de bloedcirculatie door
bepaalde cellen wordt opgenomen dan kan men die cellen
zichtbaar maken. De radioactieve stof vervalt snel onder het
uitzenden van een positron, vandaar de naam. De zo
uitgezonden gammastralen worden gedetecteerd door
gammacamera's, die langzaam om de patiënt heen draaien. De
computer maakt er een drie-dimensionaal beeld van in kleur.
SPECT scan; single photon emission computed tomography. De
gang van zaken is ongeveer hetzelfde als bij de PET, maar er
wordt een andere radioactieve stof ingespoten, de W.].
De frontale en prefrontale cortex spelen bij deze onderzoeken
een belangrijke rol. De prefrontale cortex is op achttienjarige
leeftijd volgroeid.
De uitvoerende functies van volwassen gedrag kan men met
de SPECT onderzoeken. Geeft men een proefpersoon een
opdracht dan zal hij eerst kijken, dan denken en dan doen. De
depressieve patiënt voert de opdracht uit met 'try and error'.
De kleuren in het SPECT-beeld hebben dan een andere
volgorde.
Ook met de MRI kan men verschil zien tussen normale en
depressieve personen. Door een opdracht (lezen) wordt bij
normale proefpersonen de dorsolaterale prefrontale cortex
geactiveerd. Bij depressieve patiënten gebeurt dat niet. Zo kan