MS-DOS Batch Files .. - Ruudoleo.com

MS-DOS Batch Files ..
een algemene inleiding
Wat zijn batch bestanden? Een batch bestand is een tekstbestand dat een set van commando’s
bevat betreffende het OS van de computer. Dit wil zeggen dat je in een batchprogramma alle
commando’s - die je normaliter kunt uitvoeren vanop de command prompt – kunt integreren.
Het is dus een heel eenvoudig computerprogramma. Het wordt een batch bestand genoemd
omdat het in 1 bestand een set van commando’s batched (bundelt) die anders interactief 1 per
1 van op het keyboard zouden moeten ingegeven worden. Deze (mini) programma’s worden
hoofdzakelijk gebruikt ter vervanging van een set van instructies die de gebruiker veel nodig
heeft. Batchbestanden bevatten geen gecompileerde code, dus je kunt het bestand gewoon
openen, kopiëren en editeren.
De extensie van een batchbestand is .BAT en kan ‘gerund’ worden vanop de command prompt
door de naam van het bestand in te tikken.
MS-DOS gaat altijd als volgt te werk:
Vb. een batch bestand genaamd ‘arctic.bat’. Na het intikken van arctic (enter) zal MS-DOS
eerst gaan kijken of we te maken hebben met een intern commando, komt zo’n commando niet
voor dan zal MS-DOS op zoek gaan naar een bestand met als extensie (com, exe). Vindt het
OS dit ook niet, dan zal het op zoek gaan naar arctic.BAT en het uitvoeren.
Vb van een batch bestand..
Pagina
21

Je hebt gelezen dat je alle commando’s, die je normalerwijze op de command prompt kunt
uitvoeren, zonder moeite kunt opnemen in een batchbestand. Dit is natuurlijk niet alles, er zijn
ook een aantal gereserveerde commando’s bedoeld voor batchverwerking die we in de
volgende paragrafen zullen bespreken.
Echo
Schakelt de weergave van de instructies in of uit of toont een bericht op het scherm.
Syntax: echo [on|off] [bericht]
- on|off : geeft op of de opdrachten al dan niet moeten worden weergegeven. Tik de
opdracht echo zonder parameters als u de huidige instelling van deze opdracht wilt
weten.
- bericht : de tekst die u wilt weergeven op het scherm. Hoofdzakelijk te gebruiken
wanneer echo off staat.
Speciaal:
Echo. : een blanko regel
@ : bericht niet weergeven (geldt enkel voor de regel waar het @-teken gespecificeerd is.)
Vb.
Een batchbestand kort.bat bevat de volgende inhoud:
cls
@ echo off
echo.
echo.
echo hieronder volgt een directory-listing
echo *************************************
echo.
dir
echo.
echo dit is de tweede regel
echo.
echo.
echo.
echo laatste regel
Pagina
22

dit is de uitvoer:
Bespreking van het voorbeeld:
In de eerste regel wordt alle visualisatie van commando’s afgezet door ‘echo off’. Dit
commando wordt echter ook niet op het scherm getoond doordat er een @ aan vooraf gaat.
Cls wordt echter wel getoond maar dit gaat zo snel dat het niet met het blote oog vast te stellen
is. Tik eens het batchbestand over en vervang echo off door echo on. Zie het verschil !!
Pause
Onderbreekt de uitvoering van een batchprogramma en geeft een bericht weer waarin staat dat
het programma kan worden voortgezet door op een toets te drukken.
Rem
Syntax: pause
Met deze opdracht kan je commentaar (opmerkingen) opnemen in een batchbestand of in
configuratiebestanden.
Syntax: rem [opmerking]
Pagina
23

Call
Roept vanuit een batchprogramma een ander batchprogramma aan zonder dat het
batchprogramma wordt afgesloten. Wanneer het aangeroepen batchbestand ten einde is, wordt
teruggekeerd naar het originele batchbestand dat verder verwerkt wordt.
Syntax : call [station:][pad]bestandsnaam
[batchparameters]
Dit gaat als volgt in zijn werk..
Stel: we hebben 2 batchbestanden. Op de command prompt tikt men Spanje
De verwerking gebeurt als volgt:
Allereerst wordt commando 1 en commando 2 uitgevoerd.
Eens dit afgelopen is, wordt het bestand Madrid.BAT opgeroepen. Comm. A,
Comm. B en Comm. C worden achtereenvolgens uitgevoerd. Als dit gebeurd is,
keert het programma terug naar Spanje.bat en herneemt de verwerking van de
commando’s waar het gebleven was. Dus commando 3 wordt uitgevoerd.
Pagina
24

Vb.
Uitvoer is:
AANROEP.BAT TWEEDE.BAT
@echo off
echo dit is aanroep.bat
echo.
call tweede.bat
echo.
echo dit is het einde
echo van aanroep.bat
@echo off
echo.
echo.
echo *********************
echo * dit is tweede.bat *
echo *********************
echo.
Speciaal:
Je kan een batchbestand aanmaken dat zichzelf aanroept (recursief). Zorg er wel voor dat je
over een afsluitopdracht beschikt, want anders zal het programmaatje vastzitten in een ‘endless
loop’.
Pagina
25

If…
Voert een voorwaardelijke verwerking in batchprogramma’s uit. Als aan de opgegeven
voorwaarde in een if-opdracht wordt voldaan, wordt de opdracht volgend op de voorwaarde
uitgevoerd. Als niet aan de voorwaarde wordt voldaan, wordt de opdracht in de if-component
niet uitgevoerd.
Syntax: if [not] errorlevel nummer opdracht
if [not] tekenreeks1==tekenreeks2 opdracht
if [not] exist bestandsnaam opdracht
- not : Geeft aan dat de opdracht alleen moet worden uitgevoerd als niet aan de
voorwaarde wordt voldaan.
- errorlevel nummer : zie Choice verder in de cursus..
- opdracht : de opdracht die moet worden uitgevoerd als aan de voorwaarde is
voldaan.
- tekenreeks1==tekenreeks2 : Geeft aan dat alleen aan de voorwaarde is voldaan
als tekenreeks1 en tekenreeks2 hetzelfde zijn. Deze waarden kunnen bestaan uit
letterlijke tekenreeksen of batchvariabelen. Letterlijke tekenreeksen hoeft u niet
tussen aanhalingstekens te zetten.
- exist bestandsnaam : Geeft aan dat aan de voorwaarde is voldaan als
bestandsnaam bestaat.
Enkele voorbeelden..
1. Het bericht ‘Niet Gevonden’ moet op het scherm gezet worden indien het bestand
‘liese.doc’ in de huidige directory niet gevonden wordt.
If not exist liese.doc echo Niet Gevonden
2. Als het bestand liese.doc wensen we het bestand kopie.bat aan te roepen om een
backup te maken van het bestand.
If exist liese.doc call kopie.bat
Pagina
26

Goto
De opdracht goto in een batchprogramma stuurt MS-DOS naar de regel die je met een label
hebt aangegeven. De opdrachten die na de opgegeven regel staan, worden vervolgens
uitgevoerd door MS-DOS.
Werkwijze:
Syntax : goto label
- label : de regel in een batchprogramma waarnaar MS-DOS moet gaan.
De verwerking gebeurt als volgt:
De voorwaarde wordt getest:
1. als aan de voorwaarde voldaan is:
dan wordt commando A en commando B overgeslagen en onmiddellijk
naar label overgegaan voor verdere verwerking. M.a.w. enkel comm. 1 en
comm. 2 worden uitgevoerd.
2. als er niet aan de voorwaarde voldaan is:
dan worden commando A en commando B uitgevoerd.
Pagina
27

Enkele voorbeelden..
Waarom nu die goto end ?
Indien deze hier niet zou opgenomen zijn, dan zou het programma (indien niet
aan de voorwaarde voldaan is) gewoon alle commando’s aflopen (regels die
beginnen met ‘:’ worden genegeerd). Zowel commando A en commando B als
comm. 1 en comm. 2 worden uitgevoerd.En dit is natuurlijk niet de bedoeling!
Daarom ‘springen’ we met goto end over de subroutine. Op die manier zorgen
we ervoor dat enkel comm. 1 en comm. 2 worden uitgevoerd wanneer aan de
voorwaarde voldaan is en anderzijds commando A en commando B wanneer
niet aan de voorwaarde voldaan is.
1. testen of een bepaalde directory bestaat
if exist d:\dostest goto verwerk
…
:verwerk
echo de directory bestaat!
Opmerkingen:
1. label mag geen scheidingstekens bevatten, zoals spatie’s, puntkomma’s of ‘=’ tekens
2. goto kijkt enkel naar de eerste acht tekens van het label
3. VERGEET HET DUBBELE PUNT NIET !!
Pagina
28

Choice
Wordt gebruikt om invoer van de gebruiker te vragen. Errorlevel-resultaten worden aan het
batchbestand ter verwerking doorgegeven.
Errorlevel
Syntax: choice [/c[:]keuzes][/n][/s][/t[:]c,nn]
[tekst]
- /c[:]keuzes : toegelaten keuzes. Standaard J/N, Y/N
- /n : verbergt de keuzes en ‘?’ op het einde van de string
- /s : case-sensitive
- /t[:]c,nn : indien de gebruiker na ‘nn’ seconden geen keuze gemaakt heeft, wordt
de keuze ‘c’ als standaard genomen.
- tekst: de tekst die je wilt visualiseren
Je kunt meerdere toetsen/keuzes opgeven (zie onderstaand voorbeeld). Aan iedere toets/keuze
hangt een waarde. De eerste toets/keuze krijgt het nummer 1 toegewezen, de tweede
toets/keuze de waarde 2, enz…
Vb. choice /c:jnd
Er zijn hier 3 keuzes opgegeven ( j, n en d). Aan j wordt de waarde 1 toegekend, n=2 en
d=3.
In het batchbestand wordt de keuze gekoppeld aan een errorlevel . Deze moet je in
aflopende volgorde weergeven.
Enkele voorbeelden met hun desbetreffende uitvoer.
Choice /c:jnd
Choice /c:jnd Maak uw keuze
Choice /c:jnd /n Ja, Nee of Doorgaan?
[J, N, D]?
Maak uw keuze [J, N, D]?
Ja, Nee of Doorgaan?
Pagina
29

Uitgebreid voorbeeld:
@echo off
rem -..choices in life..-
:begin
cls
echo Maak uw keuze
echo -------------
echo.
echo A ledig de Windows Temp directory
echo B geef een directory listing van C-root
echo C wis het scherm
echo D sluit menu
echo.
choice /c:ABCD /n Maak uw keuze [D] : /t:D,10
if errorlevel 4 goto sluit
if errorlevel 3 goto wis
if errorlevel 2 goto listing
if errorlevel 1 goto temp
:temp
del c:\windows\temp\*.*
goto begin
:listing
dir c:\
pause
goto begin
:wis
cls
goto begin
:sluit
Dit programma zet een menu op het scherm, naargelang de keuze worden de desbetreffende
instructies uitgevoerd EN teruggekeerd naar het menu. Indien men binnen de 10 seconden
geen keuze ingeeft wordt de menu afgesloten.
Door gebruik van goto begin wordt een lus gesimuleerd.
Pagina
30

Batchparameters
Er bestaan 4 soorten van parameters in batchbestanden: ‘command line’ parameters,
omgevingsparameters, ERRORLEVELs and FOR parameters. Allen zijn van het type ‘string’
met uitzondering van ERRORLEVEL, die van het type ‘byte’ is.
In deze paragraaf bespreken we enkel command line parameters.
Command line argumenten zijn de strings die na de programmanaam in de prompt
ingegeven worden. In batchbestanden worden die geadresseerd door %, gevolgd door hun
respectievelijk nummer. De vervangbare parameters %0 en %1 tot en met %9 kunnen
overal in batchbestanden worden geplaatst. Als het batchbestand wordt gestart, wordt %0
vervangen door de naam van het batchbestand en de argumentparameters %1 tot en met
%9 worden vervangen door de overeenkomstige parameters die op de opdrachtregel zijn
ingevoerd. MS-DOS herkent dus maar 10 parameters, indien je er meer wenst te gebruiken
dan moet men SHIFT (zie verder..) implementeren.
Vb. 1. Ik maak gebruik van een batchbestand met 2 parameters. De bedoeling is dat
het programmaatje gewoon de inhoud van de parameters op het scherm toont in een
mooi zinnetje.
Het batchbestand ziet er als volgt uit:
Para.bat
echo off
echo.
echo.
echo de %1 voor 1 week %2 = 300 Euro.
echo.
echo.
echo.
echo -- u vroeg: %2, %1 --
para = %0
prijs = %1
madrid = %2
In het batchbestand krijgen de parameters %1 en %2 respectievelijk de waarden ‘prijs’
en ‘madrid’ toegekend.
Pagina
31

2. Als je de inhoud van een map naar een andere map wenst te kopiëren. In het
batchbestand plaats je de volgende instructie.
Xcopy %1\*.* %2
Je start het als volgt op
Voorbeeld2 c:\amap d:\bmap
Het resultaat van deze opdracht is hetzelfde als de volgende opdracht, die men op
de command prompt zou intikken.
Xcopy c:\amap\*.* d:\bmap
3. De IF-voorwaarde kan hierdoor ook uitgebreid worden. Zie onderstaand voorbeeld.
Het bestand reizen.bat verwerkt ticketaanvragen.
Reizen.bat
@echo off
cls
echo.
if %1==%2 goto fout
if NOT %1==%2 goto ok
:fout
echo Transaction Error!! U vroeg %1 - %2
echo het startpunt kan niet hetzelfde zijn als uw eindpunt.
echo gelieve opnieuw te proberen!
echo.
pause
goto end
:ok
echo uw ticketaanvraag voor %1 - %2 wordt verwerkt
echo u hebt gekozen om in de maand %3 te vertrekken
echo thank you for using ..:Jeff's Travel Escape:..
echo.
pause
:end
Pagina
32

Indien je een parameter wilt doorgeven die bestaat uit 2 woorden dan moet je die omringen
door dubbele quotes.
Pagina
33

For
Voert een bepaalde opdracht uit voor elk bestand in een groep bestanden. Je kunt de opdracht
for gebruiken in elk batchbestand of vanaf de opdrachtregel.
De syntaxis van de opdracht for in een batchprogramma ziet er als volgt uit:
Syntax: for %%variabele in (groep)do opdracht[+param]
Gebruik de volgende syntaxis als je de opdracht for wilt uitvoeren vanaf de opdrachtregel.
Syntax: for %variabele in (groep)do opdracht[+param]
%%variabele en %variabele geven een vervangbare variabele aan. De opdracht
for vervangt %%variabele of (%variabele) met elke tekenreeks in de opgegeven
groep bestanden totdat de opdracht (opgegeven bij param) alle bestanden verwerkt. Namen
van variabelen zijn hoofdlettergevoelig.
Opmerking
- (groep) : een of meer bestanden of tekenreeksen die je wilt verwerken met de
opgegeven opdracht. De haakjes zijn verplicht.
- opdracht : de opdracht die je wilt uitvoeren voor elk bestand in de groep
bestanden.
- param : Eventuele parameters of schakelopties die u wilt gebruiken voor de
opgegeven opdracht (mits de opdracht parameters of schakelopties gebruikt).
..Voor variabele kan je elk willekeurig teken opgeven behalve de cijfers 0 t.e.m. 9, dit om
verwarring met de batchparameters %0 - %9 te voorkomen. Voor eenvoudige
batchprogramma’s is een enkel teken zoals %%F doorgaans voldoende. In complexe
batchprogramma’s kan je meerdere waarden voor variabele gebruiken om de verschillende
vervangbare variabelen te onderscheiden.
..geldige bestandsverzameling
(*.doc)
(*.doc *.txt *.exe)
(jan*.doc jan*.lst)
(ar?99.nrs r??z*.*)
Vb.
1. Stel, je wilt met de opdracht Type de inhoud bekijken van alle bestanden in de
huidige directory et de toevoeging ‘.doc’ of ‘.txt’. Gebruik hiertoe de vervangbare
variabele %F. Dit is echter geen batchbestand, maar moet uitgevoerd worden vanaf
de opdrachtregel.
For %F in (*.doc *.txt) do type %F
Pagina
34

Shift
Wijzigt de positie van vervangbare parameters in een batchbestand.
Syntax: shift
De opdracht shift verandert de waarde van de vervangbare parameters %0 t.e.m. %9 door
elke parameter te kopiëren naar de vorige parameter M.a.w. de waarde van %1 wordt
gekopieerd naar %0, de waarde van %2 wordt gekopieerd naar %1, enz..
Nuttig is het ook wanneer je meer dan 10 parameters wenst te gebruiken. Wanneer je er dan
meer op de opdrachtregel invoert, worden deze na de 10 e parameter (%9) één voor één naar
parameter %9 verplaatst.
De uitvoering van shift is onomkeerbaar. Indien je dus één keer shift uitvoert, kan je de originele
eerste parameter al zeker niet meer terughalen.
Vb. Het volgende batchbestand, genaamd ‘Kopieren.bat’, laat zien hoe de opdracht shift met
een willekeurig aantal parameters kan werken. Het programma kopieert een groep bestanden
naar een directory. De directorynaam en het aantal bestanden vormen de parameters voor dit
programma:
@echo off
rem programma M. Duynslaeger
rem Kopieren.bat kopieert een willekeurig
rem aantal bestanden naar een directory
rem De opdracht is:
rem kopieren dir bestand1 bestand2
set doeldir=%1
:lees
shift
if "%1"=="" goto einde
copy %1 %doeldir%
goto lees
set doeldir=
:einde
echo Alle bestanden gekopieerd
Pagina
35