Untitled - The Cloud Collective
Untitled - The Cloud Collective
Untitled - The Cloud Collective
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Essay<br />
DEEL 1: Deleuze’s filosofie<br />
Wat is filosofie?<br />
Na met différence et répétition te<br />
hebben bewezen dat ‘representatief<br />
denken’ geen echt denken is, tracht<br />
Deleuze (samen met Felix Guattari)<br />
het denken daadwerkelijk anders uit te<br />
oefenen.(29) In l’anti-oedipe en mille<br />
plateaux maken Deleuze en Guattari<br />
daarbij gebruik van concepten.<br />
Binnen het representatieve denken is<br />
een concept altijd een verzamelende<br />
categorie die op particuliere gevallen<br />
van toepassing is. Het individu is<br />
op deze manier echter nooit volledig<br />
in een concept te bevatten. Deleuze<br />
zoekt naar een reconciliatie van het<br />
algemene concept met het individueel<br />
bestaande en rekt het object uit<br />
‘overeenkomstig een heel netwerk<br />
van natuurlijk relaties, het object<br />
barst uit zijn voegen om deel uit<br />
te maken van een cyclus of reeks, en<br />
nu blijkt het concept steeds verder<br />
samengebundeld, verinnerlijkt, verpakt<br />
in een instantie die men uiteindelijk<br />
‘persoonlijk’ zou kunnen noemen’.(30)<br />
Deleuze meent dat filosofen concepten<br />
te lang als ‘gegeven’ hebben beschouwt.<br />
Concepten hoefden alleen maar in een<br />
hermeneutisch proces (her)ontdekt<br />
te worden. Maar het concept is niet<br />
gegeven, het is gecreëerd, het moet<br />
gecreëerd worden. Het is in deze zin<br />
dat Deleuze een constructivist is. Een<br />
Deleuziaans concept heeft een viertal<br />
karakteristieke eigenschappen, zo<br />
blijkt uit de systematische uitwerking<br />
van het begrip in qu’est-ce que la<br />
philosophie. Het concept is gericht op<br />
een vraag zonder welke deze geen zin<br />
zou hebben(a). Het concept is nooit<br />
enkelvoudig maar bestaat uit meerdere<br />
heterogene componenten die als<br />
assemblage gekoppeld worden(b). Het<br />
concept verwijst altijd naar andere<br />
concepten(c) en het concept verleent<br />
consistentie aan de gebeurtenis; het<br />
denkt het in termen van beweging.<br />
Het gaat als zodanig niet langer om<br />
de vraag: ‘wat is dat?’ maar om de<br />
vraag: ‘ wat is er gebeurd?’, ‘wat<br />
gaat er gebeuren?’(d)<br />
Concepten kunnen naar elkaar verwijzen<br />
omdat ze een gemeenschappelijk nietconceptueel<br />
vlak occuperen. Dit vlak<br />
is het immanentieplan, dat als het<br />
ware de grond van de filosofie vormt en<br />
wordt bewoond door de concepten.(31)<br />
Het immanentieplan dient om de chaos te<br />
kunnen trotseren. De chaos of chaosmos<br />
staat gelijk aan de virtualiteit<br />
en is derhalve geen toestand, maar<br />
een stroom van kosmische krachten<br />
waarin alles wordt bepaald en alles<br />
verandert met oneindige snelheid.<br />
Het immanentieplan kan nooit alle<br />
bewegingen van het oneindige denken,<br />
omdat het dan zou samenvallen met de<br />
P 22<br />
chaos. Daarom zijn er volgens Deleuze<br />
meerdere immanentieplannen (ook<br />
wel consistentieplannen genoemd).<br />
Zo’n consistentieplan neemt slechts<br />
een stukje van de chaos op zich.<br />
Het is, in de woorden van Deleuze,<br />
als een doorsnede van de chaos. Op<br />
het consistentieplan bestaan geen<br />
subjecten meer, maar alleen zogenaamde<br />
‘ ditheden’. (héccéité: ditheid), een<br />
concept dat Deleuze ontleent aan de<br />
middeleeuwse filosoof Duns Scotus.<br />
(32) Deze ditheden zijn betrekkingen<br />
van differentiële snelheden en<br />
affecten tussen moleculen of deeltjes.<br />
Dit is dus een uitwerking van wat we<br />
al bij Spinoza hebben gezien.<br />
het concept is niet<br />
gegeven, het is gecreëerd,<br />
het moet gecreëerd<br />
worden. Het is in deze<br />
zin dat Deleuze een<br />
constructivist is<br />
29: Deleuze, Gilles, Parnet, Claire, dialogen, p.<br />
36<br />
30: Deleuze, Gilles, <strong>The</strong> fold, Leibniz and the<br />
baroque. P. 125<br />
31 : Deleuze, Gilles, Guattari, Felix, qu’ estce<br />
que la philosophie p.43,44 hier in Scheepers,<br />
Monique, Differentie en politiek. p.85<br />
32 : Deleuze, Gilles en Guattari, Felix, Thousand<br />
plateaus. P. 324