IB, lesbrief

Inkomstenbelasting 2009
Inleiding
Algemene opzet
Box 1 Belastbaar inkomen uit werk en woning, bestanddelen
1 Belastbare winst uit onderneming
- Toelichting van termen
- Soorten vermogen
- Fiscaal toegestane reserves
- Gemengde kosten
Berekening van de winst uit onderneming
- Toelichting van termen
2 Belastbaar loon
- Toelichting van termen
Box 2 Belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang
Box 3 Belastbaar inkomen uit sparen en beleggen
Feitelijke berekening Inkomstenbelasting

Inleiding
De inkomstenbelasting is een aanslagbelasting, wat betekent dat de aanslag door de inspecteur
van de Belastingdienst wordt opgelegd. Op de website van de Belastingdienst kunt je het
volgende lezen:
Als u in Nederland woont, betaalt u belasting over uw inkomsten. Ook als u in het buitenland
woont en inkomsten hebt uit Nederland, kan het zijn dat u belasting moet betalen.
Hoeveel belasting u precies moet betalen, hangt af van uw situatie. Hebt u bijvoorbeeld naast
uw loon nog andere inkomsten? Of hebt u recht op aftrekposten? U vermeldt dit allemaal in
uw jaarlijkse aangifte. Hoe u aangifte doet en wat er vervolgens met die aangifte gebeurt,
leest u in dit site-onderdeel.
Aangifte
In veel gevallen ontvangt u automatisch bericht van ons dat u aangifte moet doen. Maar ook
als u geen bericht ontvangt, kan het zijn dat u aangifte moet doen.
Aanslag
Nadat u aangifte hebt gedaan, krijgt u van ons bericht hoeveel belasting u moet betalen. Het
kan ook zijn dat u geld terugkrijgt. Dat bericht heet een aanslag.
Bezwaren en klachten
Als u het niet eens bent met een aanslag, kunt u hiertegen bezwaar maken. U kunt ook een
klacht indienen als u niet tevreden bent over de manier waarop u bent behandeld.
Betalen of terugkrijgen
Afhankelijk van uw situatie moet u belasting betalen of krijgt u geld terug. Als u al van
tevoren weet dat u geld zult terugkrijgen, kunt u vragen om een voorlopige teruggaaf.
Bron: Belastingdienst
Er zijn verschillende vormen van voorheffingen namelijk:
• loonbelasting/premies volksverzekeringen
• dividendbelasting en kansspelbelasting
• voorlopige aanslag(en).
Inkomstenbelasting geldt voor natuurlijke personen, te onderscheiden in Nederlanders en
buitenlanders die hier een bepaald inkomen hebben.
Het belastbaar inkomen kent verschillende bestanddelen:
• belastbaar inkomen uit werk en eigen woning
• belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang (vóór vermindering persoonsgebonden aftrek)
• persoonsgebonden aftrek
• belastbaar inkomen uit sparen en beleggen
Het uitgangspunt is dat iedereen in principe wordt belast naar zijn/haar eigen inkomen.

De grote uitzondering hierop is dat gehuwden (en dat geldt ook voor geregistreerd partnerschap
en fiscale partners) die duurzaam samenleven de genoemde bestanddelen aan beide partners toe
kunnen rekenen in een door hen zelf te bepalen verhouding. Beide partners blijven echter wel
elk voor een evenredig deel aansprakelijk voor de verschuldigde belasting.
Voor minderjarigen (< 18jaar) geldt dat de bestanddelen worden toegerekend aan de ouder die
gezag over het kind uitoefent.
De bestanddelen staan centraal in het Raamwerk Inkomstenbelasting. Wij kennen de
bestanddelen toe aan ‘boxen’.

Algemene opzet
Box 1: Belastbaar inkomen uit werk en woning € …….
Hierover IB/premies volksverzekeringen volgens progressief tarief € ….…
Af: te verrekenen belastingkorting verlies aanmerkelijk belang € .…… -
IB Box 1 € ……
Box 2 :Belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang € .……
Belasting box 2 25%
IB Box 2 € …...
Box 3: Belastbaar inkomen uit sparen en beleggen
(fictief rendement 4%)
Hierover betaal je IB volgens een vast tarief van 30% IB Box 3 € …... +
Gecombineerde inkomensheffing € ……
Af: Te conserveren inkomen € …… -
€ ……
Af: Gecombineerde heffingskorting € …… -
Verschuldigde inkomstenbelasting/premies volksverzekeringen € ……

Box 1: Belastbaar inkomen uit werk en woning
Belastbare winst uit onderneming 1 € ……
Belastbaar loon 2 € ……
Belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden 3 € ……
Belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen 4 € ……
Belastbare inkomsten uit eigen woning 5 € ……
Negatieve uitgaven voor inkomensvoorziening 6 € ……
Negatieve persoonsgebonden aftrekposten 7 € …… +/+
€ ……
Af: Uitgaven voor inkomensvoorziening 8 € …… -/-
€ ……
Af: Persoonsgebonden aftrek 9 € …… -/-
Inkomen uit werk en woning € ……
Af: Te verrekenen verliezen uit werk en woning 10 € …… -/-
Belastbaar inkomen uit werk en woning € ……
(Belast tegen progressief schijventarief)

1. Belastbare winst uit onderneming
Algemene berekening:
Gezamenlijke winst(en) uit onderneming van belastingplichtige als ondernemer € ……
Gezamenlijke winst(en) uit onderneming van belastingplichtige als medegerechtigde € ……
Gezamenlijke voordelen uit schuldvordering van belastingplichtige als ondernemer € ……
€ …..
Af: Zelfstandigenaftrek € ……
S & O aftrek € ……
Meewerkaftrek € ……
Stakingsaftrek € ……
Totale ondernemersaftrek € …… -
Belaste winst uit onderneming € ……
Toelichting van ‘termen’
Er moet sprake zijn van een ‘onderneming’, dat wil zeggen een duurzame organisatie van arbeid
en kapitaal welke deelneemt aan het economisch verkeer met winstoogmerk.
De onderneming mag geen rechtspersoon zijn en er is dan meestal sprake van
eenmanszaken/openbare vennootschap/Commanditaire vennootschap/maatschap. (In het geval
van rechtspersoonlijkheid moet vennootschapsbelasting worden betaald.)
Elke beherend vennoot van een openbare of commanditaire vennootschap is fiscaal gezien een
zelfstandig ondernemer.
Er moet sprake zijn van een ‘echte’ ondernemer: hij/zij die als zodanig naar buiten treedt
(iemand die inkoopt/verkoopt/personeel aanneemt/ontslaat etc.). Ook zelfstandig uitgeoefende
beroepen zijn gelijkgesteld met onderneming
(bijvoorbeeld: advocaat/commissionair/makelaar/pianostemmer/huisarts etc.).
‘Medegerechtigden’, ook wel ‘winstgenieters’, zijn vennoten en stille maten in maatschap of
commanditaire vennoten.
Voor ‘schuldeisers die schuldvordering hebben op ondernemer’ geldt dat de vergoeding meer dan
50% afhankelijk moet zijn van de winst. In dat geval is de volledige vergoeding (ook rente) winst
uit onderneming.
De winstbepaling moet plaatsvinden volgens het nominalisme (euro = euroleer): De kostprijs van
de verkopen en de kosten van gebruikte DPM moeten zijn gebaseerd op historische uitgaafprijs.
In geen geval mogen de kosten zijn gebaseerd op vervangingswaarden.
Bij de bepaling van de jaarwinst is van belang de vraag of bepaalde bezittingen/schulden tot de
onderneming of juist tot het privévermogen behoren!

Soorten vermogen
- Verplicht ondernemingsvermogen: Bezittingen/schulden die zonder meer tot de zaak
behoren en op de balans dienen te worden geactiveerd/gepassiveerd. Bijvoorbeeld:
machines, bedrijfsgebouw, voorraden, debiteuren, crediteuren, inventaris, vrachtauto,
eigen vermogen, bank. Alle kosten (bijvoorbeeld de afschrijving) mogen ten laste van de
winst worden gebracht. Eventuele voordelen echter, zoals stakingswinst, behoren tot de
winst en zijn belast.
- Verplicht privévermogen: Bezittingen en schulden van de ondernemer en zijn gezin
(bijvoorbeeld vrijstaande woning, sieraden, tv, tuinmeubels en kleding) zijn persoonlijk
en mogen dus niet op de balans staan. De kosten hiervan mogen niet ten laste van de
onderneming worden gebracht. Eventuele voordelen hierbij (stijging waarde woning)
vormen geen winst en zijn dus onbelast.
- Keuzevermogen: Bezittingen/schulden met een ‘gemengd’ karakter (deels zakelijk,
deels privé). Hier kan de ondernemer (voor hele ondernemingsperiode) kiezen; als
voorbeeld mogelijkheden in het geval van een bedrijfspand met bovenwoning en een
bestelauto.
Stel: bedrijfspand met bovenwoning beschouwen als zakelijk.
Gevolgen: alle kosten zijn aftrekbaar. Echter, voor privégebruik dient nu aan het einde van het
boekjaar een fiscale bijtelling bij de winst plaats te vinden (forfait privégebruik
ondernemingswoning) en een waardestijging van het hele pand is fiscaal gezien winst.
Stel: bedrijfspand met bovenwoning beschouwen als privé.
Gevolgen: niet op de balans. Onderneming kan huurprijs (4%) als kosten aftrekken,
waardestijging is onbelast.
Stel: (bestel)auto beschouwen als zakelijk.
Gevolgen: alle kosten aftrekbaar! Echter, voor privégebruik dient aan het einde van het boekjaar
een fiscale bijtelling bij de winst plaats te vinden. Deze is automatisch gebaseerd op ten minste
500 km, tenzij de ondernemer een voorgeschreven rittenadministratie bijhoudt (dan eventueel
minder bijtelling).
Op basis van deze privékilometers vindt een bijtelling bij de winst plaats van 14%, of 20%, of 25%
van de catalogusprijs (incl. OB/BPM).
Stel: (bestel)auto beschouwen als privé.
Gevolgen: dan niet op balans. Ondernemer mag € 0,19 per km als kosten aftrekken voor zakelijk
gebruik van privéauto.

Fiscaal toegestane reserves (eigenlijk voorzieningen)
- Kostenegalisatiereserve: jaarlijks ten laste van resultaat kosten boeken, om
toekomstige betaling of verplichting te kunnen nakomen. Bij betaling of nakoming van
verplichting in de toekomst mogen de kosten dan niet meer ten laste van het resultaat
worden geboekt. Voorbeelden: onderhouds-/pensioen-VUT/-revisievoorziening
- Herinvesteringsreserve (vervangingsreserve): De winst behaald bij de verkoop van een
productiemiddel blijft onbelast en wordt geboekt op een Herinvesteringsreserve.
Voorwaarde is wel dat de ondernemer het verkochte productiemiddel binnen 4 jaar
vervangt door een ander soortgelijk productiemiddel. Bij deze vervanging wordt de
gevormde reserve in mindering gebracht op de nieuwprijs van dat vervangende
productiemiddel. Er kan dan dus minder op worden afgeschreven (minder kosten worden
geboekt: inhaaleffect!) De boekwaarde van het nieuwe productiemiddel mag nooit lager
zijn dan die van het verkochte. Het ‘niet gebruikte deel’ van de herinvesteringsreserve
dient aan de winst te worden toegevoegd.
- Oudedagsreserve (FOR):
Oudedagsreserve
De oudedagsreserve is een bepaald bedrag dat u opzij mag zetten om te sparen voor uw
oudedagsvoorziening. Over dat bedrag hoeft u voorlopig geen belasting te betalen: u krijgt
daarvoor uitstel van betaling. Maar met de oudedagsreserve alleen hebt u nog geen
oudedagsvoorziening.
Hoe wordt uw oudedagsreserve opgebouwd?
U bouwt uw oudedagsreserve op door jaarlijks een bedrag aan uw oudedagsreserve toe te
voegen. U bent hiertoe niet verplicht.
De oudedagsreserve wordt altijd voor u persoonlijk opgebouwd. Dit betekent dat u en uw
partner ieder afzonderlijk een oudedagsreserve kunnen opbouwen. U moet dan wel
beiden door ons als ondernemer worden beschouwd en aan het urencriterium voldoen. De
stand van de opgebouwde oudedagsreserve moet u vermelden op de balans in de
jaarstukken van uw onderneming. Bent u ondernemer van meerdere ondernemingen? Dan
kunt u de opgebouwde oudedagsreserve verdelen over de balansen van al uw
ondernemingen.
Bron: Belastingdienst
De ondernemer mag dus onder voorwaarden sparen voor de oude dag. Het gespaarde bedrag
mag ten laste van de winst worden gebracht (dus minder belasting). Voorwaarden:
o moet voldoen aan urencriterium
o bij aanvang kalenderjaar

o Bij gebouwen kun je slechts afschrijven tot bodemwaarde
o De bodemwaarde bedraagt 50% van de WOZ-waarde excl. ondergrond.
Objectieve vrijstellingen, winst is onbelast indien verkregen uit:
• bosbedrijf (in stand houden)
• waardeverandering landbouwgrond, anders dan door bedrijfsuitoefening en
bestemmingswijziging
• kwijtscheldingswinst: aan de ondernemer kwijtgescholden schulden zijn onbelast voor
zover deze de som van het verlies uit werk en woning van dat jaar plus de te
compenseren verliezen uit het verleden, overtreffen.

Gemengde kosten
Beperkte aftrek gemengde kosten (Oortkosten):
Algemeen geldt dat slechts 73,5% van deze kosten aftrekbaar is.
- voedsel, bijvoorbeeld zakendiners, drank, genotmiddelen
- representatie, bijvoorbeeld relatiegeschenken, feesten, recepties
- congressen, symposia, studiereizen etc. van korte duur (vakcursussen/opleidingen zijn
volledig aftrekbaar)
Alternatief: de eerste € 4.200,- niet aftrekbaar, daarboven alles voor 100%.
Géén aftrek voor:
- (representatieve) vaartuigen
- geldboetes
- kosten van criminele activiteiten (belast naar bruto-omzet).
Aftrekbaarheid gemengde kosten voor de ondernemer of leden van diens huishouding:
Niet aftrekbaar:
- werkruimte, behalve als 90% van inkomen/winst vanuit werkruimte wordt verworven,
want dan 100% aftrekbaar
- telefoonabonnement
- algemene literatuur
- kleding, behalve bedrijfskleding (logo)
- persoonlijke verzorging
- aktetassen.
Beperkt aftrekbaar:
- verhuiskosten
- huisvestingskosten buiten woonplaats 2 jaar
- zakelijk gebruik privéauto (zie boven)
- auto van de zaak voor privé (zie boven).

Berekening van de winst uit onderneming
Deze berekening kan geschieden door bijvoorbeeld vermogensvergelijking. Dit is de berekening
van de winst over een bepaalde periode door vanuit de balans het verschil tussen het eigen
vermogen aan het eind en het eigen vermogen aan het begin van de periode op te maken.
Eind (eigen) vermogen € ……
Af: Begin(eigen) vermogen € …… -/-
Vermogensaanwas € ……
Bij: Onttrekkingen € …… +
€ ……
Af: Kapitaalstortingen € …… -/-
€ ……
Bij: Kapitaalterugbetalingen €……. +
€ ……
Af: Investeringsaftrek/Bij: Desinvesteringsbijtelling 1 € …… -/- / +
GRONDSLAG FOR € ……
Af: Toevoeging FOR 2 € …… -/-
GRONDSLAG ONDERNEMERSAFTREK € ……
Af: Zelfstandigenaftrek 3 € ……
S & O-aftrek 4 € ……
Meewerkaftrek 5 € ……
Stakingsvrijstelling 6 € ……
Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid 7 € …… +
Ondernemersaftrek € …… -/-
GRONDSLAG MKB-WINSTVRIJSTELLING € ……
Af: MKB-winstvrijstelling 10% 7 € …… -/-
Winst uit onderneming € …….

Toelichting van termen:
Onttrekkingen: uitgaven die geen zakelijk karakter hebben (privéuitgaven).
Bijvoorbeeld:
- door onderneming betaalde aanslag IB
- uitgaven voor huishouding
- goederen uit de zaak voor privé (waardering tegen verkoopprijs incl. OB. als omzet
hieronder lijdt, ander inkoopprijs incl. OB).
Kapitaalstortingen: toevoegingen aan het eigen vermogen anders dan door winst, bijvoorbeeld
geld uit een erfenis in de zaak storten of prijs uit loterij.
Kapitaalterugbetalingen: afname van het eigen vermogen anders dan door verlies. Deel van
eigen vermogen aan de zaak onttrekken.
1. Investeringsaftrek
Een deel van investeringsbedrag mag ten laste van de winst worden gebracht.
Uitsluitend op verzoek van de winstgenieter
- Kleinschaligheidsaftrek: voor alle winstgenieters per jaar tussen de € 2.100,- en €
236.000,- geïnvesteerd. Aftrek bedraagt % van geïnvesteerd bedrag.
- Energie-investeringsaftrek: alleen voor ondernemers. Investering in niet eerder gebruikte
bedrijfsmiddelen die doelmatig gebruik van energie mogelijk maken. 44% van bedrag
energie-investeringen tussen € 2.100,- en € 47.080.000,-.
- Milieu-investeringsaftrek: alleen voor ondernemers. Investeringen boven € 2.100,- in
aangewezen, niet eerder gebruikte bedrijfsmiddelen, die milieu beschermen.
(15%/30%/40%/50%/60%) van investering aftrekbaar.)
Uitgezonderd van investeringsaftrek zijn:
- bedrijfsmiddelen die per stuk < € 450,- excl. btw kosten
- totale investeringen in één jaar < € 2.200,-
- bedrijfsmiddelen voor bosbedrijf
- (onder)grond
- woonhuizen/woonschepen
- personenauto’s die niet bestemd zijn voor beroepsvervoer
- vaartuigen voor representatieve doelen
- effecten/vorderingen/goodwill/quota/vergunningen/concessies/ontheffingen
- dieren.
Desinvesteringsbijtelling: Indien bedrijfsmiddelen, waarvoor investeringsaftrek is genoten in het
verleden, binnen 5 jaar na aanschaf worden vervreemd.
De bijtelling wordt berekend door de opbrengst bij verkoop te vermenigvuldigen met het
percentage investeringsaftrek dat toentertijd werd ontvangen.
2. Oudedagsreserve (FOR), eerder behandeld bij Fiscaal toegestane reserves.

3. Zelfstandigenaftrek
Voorwaarden:
- ten minste 1225 uur per kalenderjaar ondernemer
- >50% van arbeidstijd besteden aan onderneming(en)
- op 1 januari nog geen 65 jaar
De zelfstandigenaftrek is afhankelijk van de gezamenlijke winst (zie tabel zelfstandigenaftrek).
Als de ondernemer in een of meer van de 5 afgelopen kalenderjaren geen ondernemer was en in
die periode niet meer dan tweemaal zelfstandigenaftrek heeft genoten, kan hij/zij nog een
startersaftrek krijgen van € 2.070,-.
4. Speur- en ontwikkelingswerk, S & O-aftrek
Maximaal bedrag: € 11.806,-
Voorwaarden:
- ten minste 500 uur per kalenderjaar besteden aan speur- en ontwikkelingswerk
- beschikken over S & O-verklaring
- voldoen aan administratieve S & O-verplichtingen
- RA- of AA-accountantsverklaring.
Ook hier kan aanvullend nog startersaftrek worden verkregen, namelijk € 5.904,-.
5. Meewerkaftrek
Voorwaarde: voor meewerkende partner in de onderneming, die géén beloning ontvangt.
Aftrek is bepaald percentage van de winst, afhankelijk van aantal gewerkte uren.
NB. Als gekozen wordt voor beloning van de meewerkende partner, dan mag die alleen ten
laste van de winst worden gebracht als deze ten minste € 5.000,- bedraagt. De meewerkaftrek
komt dan natuurlijk te vervallen.
6. Stakingsvrijstelling
Als de ondernemer zijn onderneming(en) geheel staakt (stopt), moet met de fiscus worden
(eind)afgerekend. Als de onderneming(en) meer waard blijkt/blijken te zijn dan het eigen
vermogen op de ondernemingsbalans, dan is er sprake van winst waarover nog geen belasting is
betaald (stakingswinst). De stakingsvrijstelling bedraagt € 3.630,-; de stakingswinst minus de
aftrek kan nooit lager dan € 0,- zijn.
NB. Let bij het bepalen van de stakingswinst op de aanwezigheid van fiscale reserves en
desinvesteringsbijtelling! Ze verhogen de stakingswinst.
7. Startersaftrek bij arbeidsongeschiktheid
Deze aftrek geldt voor ondernemers die nog geen 65 jaar zijn en die in een of meer van de
afgelopen 5 jaar geen ondernemer waren en in dit jaar recht hebben op een uitkering
WIA/WAO/WAZ/Wajong of periodieke uitkering ter zake van invaliditeit of ongeval. Aftrek €
12.000,-/€ 8.000,-/€ 4.000,- indien 0 maal of 1 maal of 2 maal toegepast.
8. MKB-winstvrijstelling
Voor ondernemers die aan het urencriterium voldoen en voor ondernemers die niet aan het
urencriterium voldoen maar stakingsaftrek toepassen en minstens 3 van de 5 afgelopen jaren
ondernemer waren. Aftrek is 10,5% van de grondslag voor MKB-winstvrijstelling.
Gebroken boekjaar: Voor seizoenbedrijven. Boekjaar loopt niet parallel met kalenderjaar.
Winst wordt toegerekend aan kalenderjaar waarin het boekjaar eindigt.

Te verrekenen (ondernemings)verliezen: Verticale verliescompensatie.
Een (ondernemings)verlies in box 1 mag worden verrekend met de winst(en) uit de 3
voorafgaande jaren (carry back) en vervolgens 9 jaar in de toekomst (carry foreward). In de
praktijk betekent dit dat door een verlies in dit jaar (een deel van) de betaalde IB uit het
voorgaande jaar kan worden teruggekregen.

2. Belastbaar loon: loon verminderd met werknemersaftrek.
Voor het begrip ‘belastbaar loon’ kan worden verwezen naar de loonbelasting. Het daar
gehanteerde begrip loon is bij de IB hetzelfde.
In dit belastbaar loon is ook begrepen de bijtelling voor privégebruik auto van werkgever
indien meer dan 500 km voor privé is gereden (14%, 20%, 25% van catalogusprijs – eigen
bijdrage).
Deze bijtelling vindt altijd plaats indien geen kilometerregistratie heeft plaatsgevonden.
Er zijn echter in de IB enkele toevoegingen:
- fooien; voor het werkelijke bedrag
- uitkeringen in verband met gederfd of te derven loon, staken of nalaten van
werkzaamheden (gouden handdruk), buitenlandse pensioenregeling.
Werknemersaftrek:
Reisaftrek: voor woon-werkverkeer met openbaar vervoer
enkele reisafstand > 10 km
- voor dagen per week waarop gereisd wordt
- openbaarvervoerverklaring
- aftrek volgens tabel.
NB. Werkgever mag openbaar vervoer ook volledig belastingvrij vergoeden, dan natuurlijk geen
reisaftrek meer toegestaan.
Eventueel ontvangen (kleine) vergoedingen van de werkgever moeten in mindering worden
gebracht op de aftrek.
3. Belastbaar resultaat uit overige werkzaamheden
Dit betreft inkomsten uit werk dat niet onder loonbelasting of winst uit onderneming valt. Te
denken valt aan:
- auteursrecht/octrooirecht
- lezingen
- freelance-werk
- incidentele adviezen
- politieke functie
- ter beschikking stellen van vermogen aan eigen onderneming of werkzaamheid
alleen voor verbonden personen, bijvoorbeeld rentevergoeding/huuropbrengst over het
beschikbaar gestelde)
- ter beschikking stellen van vermogen aan vennootschap waarin belastingplichtige
of hieraan verbonden persoon een aanmerkelijk belang (>5% aandelenbezit) heeft.
4. Belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen
Aangewezen uitkeringen zijn uitkeringen ter vervanging van gederfde of te derven periodieke
uitgaven, bijvoorbeeld:
- lijfrentetermijnen indien eerdere premies aftrekbaar in box 1
- bepaalde uitkeringen voortvloeiend uit verplichte (bedrijfs)pensioenfondsen
- publiekrechtelijke uitkeringen zoals rijksbijdrage woningbezit (premiewoning)
- echtscheidings-/alimentatie-uitkeringen
o voortvloeiend uit familierecht
o niet uit rechte lijn/tweede graad zijlijn

o kinderalimentatie vrij/onbelast
- uitkeringen gedaan uit vrijgevigheid door rechtspersonen
- vrijwillige uitkeringen uit familiefonds.
Eventuele kosten gemaakt met de verwerving/inning/behoud van deze periodieke uitkeringen en
verstrekkingen zijn aftrekbaar (bijvoorbeeld advocaat-/proces-/incassokosten), aanvraagkosten
niet (kosten in verband met bron van inkomen).
5. Belastbaar inkomen uit eigen woning
Hier in box 1 gaat het alléén om de hoofdwoning/woonboot waar de belastingplichtige zijn
hoofdverblijf heeft. Een tweede (vakantie)woning/verhuurde woning is belast in box 3.
Bepaling inkomsten uit eigen woning:
Voordelen uit eigen woning:
Eigen woning forfait (tabel = % van eigen woningwaarde)* € ……
Inkomsten uit tijdelijke verhuur € ……
(bij volledige tijdelijke verhuur is slechts 75% van de huur belast)
(kamerverhuur is belastingvrij tot € 4.144,-)
Voordeel uit kapitaalverzekering eigen woning € ……
(het meerdere boven de vroeger gestorte premies)
Is uitkering niet hoger dan € 147.500,- bij 20 jaars premie, of
€ 33.500,- bij ten minste 15 jaar premie betaald, dan onbelast
______ +
€ ……
Af: rente (max. 30 jaar) en kosten (hyp.) geldlening € ……
Periodieke betalingen (erfpacht/opstal/beklemming) € ……
Rente van schulden ter afkoop van bovengenoemde
rechten € ……
€ …… -/-
Belastbaar inkomen uit eigen woning € ……
*Indien de aftrekbare kosten (bijvoorbeeld de hypotheekrente) lager zijn dan het eigen woning
forfait, dan bedraagt het belastbare inkomen uit eigen woning € 0,-.
Hypotheekrente is alleen aftrekbaar indien de hypothecaire lening is bestemd voor het
verkrijgen van de eigen woning, voor het onderhoud en aanpassing/verbetering hiervan en voor
de tuinaanleg/verbetering. De rente die op de tweede hypotheek (overwaarde woning) wordt
betaald of voor de aanschaf van een auto is niet aftrekbaar! Ook de rente op geldleningen tussen
fiscale partners is niet aftrekbaar!
Bijleenregeling
Als u uw eigen woning verkoopt en een andere woning koopt, kan dat gevolgen hebben voor
uw (hypotheek)renteaftrek. Meestal is de schuld voor de oude woning lager dan de
verkoopopbrengst: de woning heeft dan overwaarde. U mag alleen rente aftrekken over een
lening voor het deel van de aankoopprijs van de nieuwe woning dat hoger is dan de
overwaarde van de oude woning.
Bron: Belastingdienst

6. Negatieve uitgaven voor inkomensvoorziening
Negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen zijn teruggaven van uitgaven voor
inkomensvoorzieningen, bijvoorbeeld afkoopsommen van lijfrenten. Deze negatieve uitgaven
worden aangemerkt als inkomen in box 1.
Voorbeelden:
- teruggave van uitgaven voor inkomensvoorzieningen
- afgetrokken uitgaven voor inkomensvoorzieningen plus daarover behaald rendement
wegens besmette handeling
- afgetrokken premies beroepspensioenregeling plus daarover behaald rendement wegens
besmette handeling
- afgetrokken uitgaven voor inkomensvoorziening en premies beroepspensioenregeling plus
daarover behaald rendement bij emigratie
‘Besmet’ is in strijd met (de geest van) de wet of met de voorwaarden van een verplichting zoals
een lijfrentepremieaftrek.
‘Besmette relaties’ duidt op verplichtingen aangegaan tussen
- belastingplichtige en personen die tot zijn/haar huishouden behoren
- bloed- en aanverwanten in de rechte lijn.
7. Negatieve persoonsgebonden uitgaven
Door de belastingplichtige ontvangen bedragen als teruggave van betalingen die eerder
zijn afgetrokken als persoonsgebonden aftrek.
(Gedeeltelijke) terugontvangen:
- uitgaven voor onderhoudsverplichtingen
- scholingsuitgaven
- buitengewone uitgaven.
8. Uitgaven voor inkomensvoorziening
- premies voor lijfrenten ter compensatie van pensioentekort:
o (tijdelijke) oudedagslijfrente
o nabestaandenlijfrente
o overbruggingslijfrente
- premies voor lijfrenten waarvan de termijnen toekomen aan meerderjarige invalide
(klein)kinderen
- premies voor periodieke uitkeringen en verstrekkingen inzake invaliditeit/ziekte/ongeval.
Toegestane lijfrenten pensioentekort:
- oudedagslijfrente voor belastingplichtige zelf met levenslange premie
- nabestaandenlijfrente die direct ingaat bij overlijden belastingplichtige of (ex-)partner
- overbruggingslijfrente die eindigt uiterlijk in jaar waarin belastingplichtige 65 jaar wordt
- tijdelijke oudedagslijfrente met minimale looptijd van 5 jaar na pensionering.
Voor bovenstaande lijfrenten gelden maximaal aftrekbare jaarbedragen volgens tabel.

9. Persoonsgebonden aftrek
Deze aftrek kan niet leiden tot een negatief inkomen. Eerst vindt de aftrek plaats in box 1, dan
in box 3 en als er dan nog aftrekposten zijn dan komen deze in box 2 terecht.
a. Uitgaven voor onderhoudsverplichtingen:
- uit familierecht (alimentatie aan ex)
- afkoopsommen van echtscheidingsuitkeringen
- verhaalde bijstandsuitkeringen ex-echtgenoot bij belastingplichtige
- voldane bedragen ter verrekening van pensioenrechten/lijfrenten/andere
inkomensvoorzieningen voor ex-echtgenoot door belastingplichtige
- periodieke uitkeringen en verstrekkingen in verband met levensonderhoud op grond van
wettelijke verplichting (bijv. door veroorzaakt ongeval)
- om dringende morele verplichting.
b. Verliezen op beleggingen in durfkapitaal:
- geldlening verstrekt aan beginnende ondernemer (na 01-01-1996)
- niet eerder dan 12 maanden na verstrekking van lening tot maximaal € 46.984,-
- Tante Agaath-regeling.
c. Uitgaven voor levensonderhoud van kinderen:
Eigen, geadopteerde en pleegkinderen die jonger zijn dan 30 jaar, waarvoor geen recht bestaat
op kinderbijslag of studiefinanciering en die door de belastingplichtige in belangrijke mate
worden onderhouden (afhankelijk van leeftijd > € 408,- per kwartaal); forfaitaire aftrek volgens
tabel.
d. Buitengewone uitgaven:
Uitgaven als gevolg van:
- ziekte/invaliditeit/bevalling
- overlijden
- arbeidsongeschiktheid
- ouderdom
- chronische ziekte
- adoptie
- schulden ter zake van ziekte/invaliditeit (rente).
Deze kosten moeten ten laste komen van belastingplichtige en/of partner en/of kinderen.
Voor aftrek geldt een inkomensdrempel (deel dat niet aftrekbaar is; zie tabel.)
Drempelinkomen:
inkomen van belastingplichtige (en diens echtgenoot/fiscale partner) uit box 1+2+3 vóór aftrek
van te verrekenen verliezen en persoonsgebondenaftrek.
e. Weekenduitgaven voor gehandicapte kinderen
f. Scholingsuitgaven:
- scholingsuitgaven moeten drukken op belastingplichtige en/of partner
- studie uit liefhebberij is niet aftrekbaar
- cursus/examengeld, boeken, afschrijving pc
- drempel € 500,-, maximaal aftrekbaar € 15.000,-.

g. Uitgaven voor monumentenpanden
h. Aftrekbare giften:
Bevoordeling uit vrijgevigheid (waar tegenover geen tegenprestatie staat) aan
charitatieve/wetenschappelijke/politieke/levensbeschouwelijke instelling in Nederland.
Schriftelijke bewijsstukken verplicht! Drempel 1% van verzamelinkomen (niet aftrekbaar).
Maximaal aftrekbaar 10% van verzamelinkomen. (Periodieke giften bij notariële akte voor de tijd
van minimaal 5 jaar zijn volledig aftrekbaar.)
i. Uitgaven voor specifieke zorgkosten:
Aftrek voor gemaakte kosten voor thuiswonende ernstig gehandicapte personen, zoals
ouders, kinderen jonger dan 27 jaar, broers/zusters . De kosten moeten hoger zijn dan
drempel.

10. Te verrekenen verliezen
Voor verliezen in box 1 geldt 3 jaar carry back en maximaal 9 jaar carry forward!
Een verlies uit de ene box kan niet worden gecompenseerd met positieve inkomensbestanddelen
uit een andere box.
Middelen van inkomens kan worden aangevraagd, indien er sterke schommelingen zijn in
belastbare jaarinkomens. Middeling geschiedt door belastbare inkomens van drie aaneengesloten
jaren op te tellen en hiervan het gemiddelde te berekenen. Over dit gemiddelde wordt belasting
herrekend. Indien herrekende belasting over die drie jaar minstens € 545,- verschilt met de
geheven belasting, dan teruggave.
Inkomstenbelasting over box 1 wordt geheven volgens het progressieve schijventarief (zie LB).
Schijventarief tabel 1 2009:
1 e schijf t/m € 17.878,- is belast met 33,5% LH
2 e schijf van € 17.878 t/m € 32.127,- is belast met 42% LH
3 e schijf van € 32.127,- t/m € 54.776,- is belast met 42% LB
4 e schijf elke euro boven € 54.776,- is belast met 52% LB

Box 2: Belastbaar inkomen uit aanmerkelijk belang
Er is sprake van een aanmerkelijk belang (AB) indien de belastingplichtige al dan niet samen met
zijn/haar partner minimaal voor 5% direct of indirect aandeelhouder is in het geplaatste kapitaal
van een nv of bv.
Meesleepregeling: ook overige aandelen die AB-houder van die nv of bv bezit behoren dan tot
het aanmerkelijk belang.
Meetrekregeling: een aandeelhouder die minder dan 5% van de aandelen bezit van een nv of bv,
maar waarvan zijn/haar bloed- of aanverwanten in de rechte lijn een AB hebben, wordt ook ABhouder.
Fictief AB: in bepaalde gevallen waarbij het 5%-criterium niet meer wordt gehaald door
bijvoorbeeld aandelenemissie.
Belast zijn:
- reguliere voordelen uit aandelen: dividend/winstbewijzen/teruggaaf van gestort kapitaal
voor zover meer dan verkrijgingsprijs/natura-uitkeringen, onder aftrek van gemaakte
kosten.
- vervreemdingsvoordelen: winst behaald bij de verkoop van AB-aandelen, onder aftrek van
gemaakte kosten (opbrengst –/- gemiddelde verkrijgingsprijs).
Verliezen uit AB mogen alleen worden verrekend in box 2 met positieve inkomens uit AB uit de
voorafgaande 3 jaren en 9 volgende jaren. Is dit niet mogelijk, dan kan de fiscus een
belastingkorting verlenen voor box 1 van 25% van het geleden verlies.
Doorschuifregeling: vervreemdingsvoordelen worden doorgeschoven bij bijvoorbeeld
erfrecht/huwelijksvermogensrecht.
Inkomen uit aanmerkelijk belang in box 2 wordt belast met 25%.

Box 3: Belastbaar inkomen uit sparen en beleggen
Voordeel uit sparen en beleggen verminderd met persoonsgebonden aftrek.
De fiscus gaat ervan uit dat de belastingplichtige 4% rendement (opbrengst) behaalt uit zijn/haar
sparen en beleggen. Of dit in werkelijkheid meer of minder is, speelt voor de Belastingdienst dus
geen rol. Over die 4% (fictief) rendement op sparen en beleggen wordt in box 3 30%
inkomstenbelasting geheven.
Vraag: Waarover wordt die 4% geheven?
Antwoord: Over de waarde van bezittingen minus de waarde van de schulden
(rendementsgrondslag).
Bezittingen:
- onroerende zaken: (verhuurde) woningen en grond, voor zover niet gebruikt als
hoofdverblijf of deel uitmakend van ondernemingsvermogen (registerzaken); waarderen
tegen waarde in economisch verkeer (WOZ-waarde)
- rechten die betrekking hebben op onroerende zaken: vruchtgebruik van
woning/grond,erfpacht, opstal etc.
- roerende zaken die wel of niet voor persoonlijk gebruik of verbruik dienen: alléén belast
als ze als beleggingsobject dienen, bijvoorbeeld een verzameling Ferrari’s
- rechten op roerende zaken: termijn- en optiecontracten op metalen, olie, edelmetalen,
land- en tuinbouwproducten op de goederentermijnmarkt
- rechten die niet betrekking hebben op zaken: geld, alle spaartegoeden, aandelen,
winstbewijzen, opties, obligaties, rechten op kapitaal, uitkering uit levensverzekering
- overige vermogensrechten: trustvermogen, auteursrecht, octrooirecht.
Vrijstellingen:
- bos- en natuurterreinen en aangewezen landgoederen
- voorwerpen van kunst en wetenschap
- rechten op roerende zaken verkregen door erfrecht
- vruchtgebruik langstlevende partner van roerend goed
- spaarloonregeling, € 17.025,- per persoon (tijdens blokkeringsperiode)
- rechten op kapitaalsuitkering of prestaties uit levensverzekering bij overlijden;
vrijstelling bedraagt € 6.703,- per persoon. (ook begrafenispolis)
- huur/pacht/rente die betrekking heeft op periode van een jaar of korter
- beleggingen in durfkapitaal tot max. € 55.145,-
- groene beleggingen/sociaal-ethische beleggingen tot max. € 55.145,-.
Schulden: alle verplichtingen met waarde in het economisch verkeer die niet al in box 1 of 2
zijn opgenomen.
Voorbeelden zijn: hypothecaire geldlening(en) op bovengenoemde bezittingen, persoonlijke
lening, doorlopend krediet.
De eerste € 2.900,- aan schulden is niet aftrekbaar (doelmatigheidsdrempel).
Voor partners geldt de dubbele drempel, maar alleen als hun gezamenlijke schulden hoger zijn
dan de enkelvoudige drempel.
In box 3 moet dus het (gemiddeld) vermogen per kalenderjaar worden berekend. Dit dient als
rendementsgrondslag (voor fictief rendement van 4%). Het (gemiddeld) vermogen is de waarde

van de bezittingen minus de waarde van de schulden.
Voor het bepalen van het belastbaar inkomen uit sparen en beleggen geldt een heffingvrije som
van € 20.661,- per belastingplichtige. Partners mogen op verzoek hun heffingvrije som
overhevelen naar de andere partner. Deze heeft dan de dubbele heffingvrije som.
Verhoging heffingvrije som:
- kindertoeslag € 2.762,- per minderjarig kind
- ouderentoeslag vanaf het jaar dat men 65 jaar wordt, afhankelijk van inkomen box 1 en
hoogte van vermogen (tabel).
-
Dus: Bezittingen
Af: Schulden
Rendementsgrondslag
Af: Heffingvrije som
Af: Kindertoeslag
Af: Ouderentoeslag
Belastbaar vermogen x 4% = fictief rendement
Fictief rendement x 30% = belasting box 3

Feitelijke berekening Inkomstenbelasting
Inkomstenbelasting verschuldigd in: Box 1 vlgs progressief schijventarief € ……
Box 2 vlgs 25%-tarief € ……
Box 3 vlgs 30% tarief € …… +
€ ……
Af: Standaardheffingskorting:
- algemene heffingskorting € ……
- arbeidskorting € ……
- inkomensafhankelijke combinatiekorting € ……
- jonggehandicaptenkorting € ……
- (aanvullende) ouderenkorting € ……
- levensloopkorting € ……
- korting voor maatschappelijke beleggingen € ……
- korting voor beleggingen in durfkapitaal € ……
€ ……-
Verschuldigde inkomstenbelasting (en premies volksverzekeringen) € ……
Af: Geheven:
- loonbelasting/premies volksverzekeringen € ……
- dividendbelasting € ……
- kansspelbelasting € ……
Reeds betaald/ontvangen bij voorlopige aanslag
€ ……-
€ ……
€ ……+/-
Te betalen/terug te ontvangen bij definitieve aanslag € ……
=======
algemene heffingskorting € 2.007- (65+ € 935,-)
arbeidskorting tot 57 jaar max. € 1.504,- boven 57 jaar tot max. € 2.274,-
doorwerkbonus (vanaf 61 jaar) max. € 4.592,-
inkomensafhankelijke combinatiekorting max. € 1.765,- (65+ € 823,-)
ouderschapsverlofkorting max. 50% van wettelijk minimumloon per werkdag
alleenstaande ouderkorting € 902,- (65+ € 421,-)
aanv. alleenstaande ouderkorting max. € 1.484,- (65+ € 692,-)
jonggehandicaptenkorting € 678,- (65+ nihil)
ouderenkorting nihil (65+ € 661,- max.)
alleenstaande ouderenkorting nihil (65+ € 410,- max.)
levensloopverlofkorting € 195,- (65+ nihil)
korting maatschappelijke beleggingen 1,3% van vrijgestelde bedrag
korting beleggingen in durfkapitaal 1,3% van vrijgestelde bedrag
- Arbeidskorting: voor belastingplichtige met inkomsten uit tegenwoordige arbeid, winst
uit onderneming, loon en resultaat overige werkzaamheden.
- Inkomensafhankelijke combinatiekorting: voor belastingplichtige die werkzaamheden
verricht waarmee hij/zij inkomsten in box 1 van meer dan € 4.619,- heeft genoten, of in
aanmerking komt voor zelfstandigenaftrek én in dat kalenderjaar een kind jonger dan 12
jaar heeft dat inwoont. Beide partners hebben elk recht op deze aftrek.
- Alleenstaande ouderkorting: alleenstaande(zonder partner) die kind jonger dan 27 jaar
minstens 6 maanden van kalenderjaar in huis heeft en dat kind in belangrijke mate
onderhoudt.

- Aanvullende alleenstaande ouderkorting: alleenstaande met kind jonger dan 16 jaar die
werkzaamheden buitenshuis verricht.
- Levensloopverlofkorting: voor belastingplichtige die gelden gebruikt uit zijn/haar
- opgebouwde levensloopregeling.
- Ouderschapsverlofkorting: voor belastingplichtige die via werkgever ouderschapsverlof
heeft gekregen. Maximaal 50% van wettelijk minimumloon (van 23-jarige) per dag.
- Heffingskorting kan per belastingplichtige slechts eenmaal worden genoten (is er sprake
van bijvoorbeeld twee werkgevers, dan toch slechts één keer aftrek).
Verhoging heffingskorting bij minstverdienende partner:
De algemene regel is dat de totale heffingskorting (gecombineerde heffingskorting) nooit meer
mag bedragen dan het totaal van de inkomstenbelasting van de drie boxen (gecombineerde
Inkomensheffing). Voor de niet (minst) verdienende partner bestaat echter de mogelijkheid
om toch de heffingskorting te krijgen.
Het extra stuk heffingskorting (dat groter is dan de verschuldigde IB) wordt rechtstreeks aan
deze partner uitgekeerd. Voorwaarde voor deze regeling is wel dat de meestverdienende partner
meer IB moet betalen dan zijn/haar eigen heffingskortingen en die van zijn/haar partner.
Voorlopige teruggave (negatieve voorlopige aanslag) kan op verzoek worden verkregen voor
- reisaftrek
- negatieve belastbare inkomsten uit eigen woning
- uitgaven voor inkomensvoorziening
- verliezen uit werk en woning uit vorige jaren
- persoonsgebonden aftrek.
Wel of geen aanslag Inkomstenbelasting:
Een aanslag IB volgt indien:
- de verschuldigde inkomstenbelasting na aftrek van voorheffingen en de voorlopige
teruggaaf voor heffingskortingen meer is dan € 42,-
- voorlopige teruggaaf (aanslag) is verleend
- de belastingplichtige aangifte inkomstenbelasting heeft gedaan (de teruggaafgrens voor
T-biljetten is € 13,-)
- winst uit onderneming/resultaat uit overige werkzaamheden is behaald.
De Belastingdienst is belast met het uitvoeren van de uitkering van een aantal toeslagen.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan de huurtoeslag, de zorgtoeslag en de kindertoeslag. Deze
toeslagen zijn onbelast.
Interessante links:
Belastingdienst: Wijzigingen in 2009
Sterk wisselende inkomens en middeling