Tijdschrift voor Verloskundigen - Cross Media Nederland

Eind november vorig jaar werden in Engeland
de resultaten gepresenteerd van de Birthplace
study, een groot opgezette studie naar de
uitkomsten van de zwangerschap in relatie tot
de geplande plaats van bevalling [Birthplace in
England collaborative group 2011]. de studie
kreeg veel aandacht; ook in het Tijdschrift voor
Verloskundigen en op de KNOV website [jans s,
2011]. Vooral de resultaten van de prospectieve
cohortstudie werden besproken. de Birthplace
onderzoekers voerden echter nog drie andere
studies uit: een inventarisatie van de beschikbare
verloskundige zorg in Engeland (de zgn.
Mapping study); een kosteneffectiviteitsstudie
en een kwalitatieve studie.
de zorg in kaart
De Mapping study is uitgevoerd om inzicht te krijgen in
hoe de verloskundige zorg in Engeland is georganiseerd
en waar het aanbod van zorg uit bestaat; door wie en
waar wordt zorg aan zwangeren gegeven?
Uit de studie blijkt een grote verscheidenheid in het
verloskundig zorgaanbod in Engeland. Hoewel het aantal
geboortecentra in Engeland is gestegen, bevallen de
meeste vrouwen (95%) in zogenaamde obstetric units
(OU). Een kwart van deze obstetrische afdelingen doet
meer dan 4000 bevalling per jaar!
Het aantal midwifery led units is wel gestegen tussen
2007 en 2010 maar deze verloskundige centra zijn nog
lang niet in alle regio’s beschikbaar. Ook tussen de verloskundige
geboortecentra zijn veel verschillen: er wordt
onderscheid gemaakt tussen Alongside Midwifery-led
Units (AMU) en Free standing Midwifery Units (FMU).
Het verschil tussen al deze organisatievormen zit voornamelijk
in twee dingen: wie is er verantwoordelijk voor
de gegeven zorg en waar is de afdeling gesitueerd?
In een OU hebben de gynaecologen de eindverantwoordelijkheid
voor de zorg aan zowel hoog- als laag-risico
zwangeren. Een team van artsen en verloskundigen
verleent er de zorg en OU’s zijn altijd gelegen in het
ziekenhuis. In AMU’s en FMU’s zijn de verloskundigen
eindverantwoordelijk voor de gegeven zorg aan laagrisico
zwangeren; een AMU is gesitueerd in het ziekenhuis in de
buurt van de OU en heeft daarom gemakkelijk toegang tot
tweedelijns zorg; een FMU is gesitueerd buiten het
ziekenhuisterrein. Bij verwijzing moet de zwangere vrouw
per auto of per ambulance vervoerd worden naar een OU.
ONDERWIJS
Birthplace: meer dan een cohort studie
Suze Jans is lid van de redactie
Er is altijd veel discussie geweest of een geboortecentrum
de vorm van een AMU of een FMU zou moeten hebben.
Ook in Nederland wordt deze discussie gevoerd. Vooral
het verplaatsen van de zwangere bij complicaties, wordt
naar voren gebracht als een bezwaar bij FMU’s. Birthplace
laat zien dat er geen verschil is in perinatale uitkomsten
tussen een AMU en een FMU. Vrouwen die in een AMU
of een FMU bevielen ondergingen minder interventies
vergeleken met vrouwen die in een OU bevielen. Uiteraard
is het verschil in de profielen, van de vrouwen die in een
geboortecentrum of op een obstetrische afdeling
bevielen, gecorrigeerd.
Ondanks dat de resultaten goed zijn in de AMU’s en
FMU’s blijven deze, als gevolg van sluiting, maar beperkt
beschikbaar. Birthplace laat wel zien dat het aantal AMU’s
en FMU’s steeg in de periode van de dataverzameling.
Echter tijdens de presentatie van de studieresultaten in
Londen [zie TvV dec. 2011] meldde de afvaardiging van
de Royal College of Midwives (RCM) dat veel AMU’s en
FMU’s in 2011 zijn gesloten. Volgens Birthplace bevalt
3% van de vrouwen in Engeland thuis.
Wat de Mappingstudy vooral laat zien, is dat het overgrote
deel van de zwangeren in Engeland geen volledige
keuze heeft in de plek van bevalling; simpelweg omdat
niet alle vier de vormen overal beschikbaar zijn.
Thuis is goedkoper
Birthplace onderzocht wat de kosten en de kosteneffectiviteit
zijn van zorg naar geplande plaats van bevalling.
De zorg van meer dan 62.000 vrouwen werd meegenomen
in de analyses. Niet verassend bleek dat de kosten per
bevalling het hoogst waren in de OU’s (rond de € 2000,-)
en het laagst bij de thuisbevalling (rond de € 1300,-). De
AMU’s en de FMU’s zaten hier tussenin (rond de € 1700,-).
Alle kosten met betrekking tot de bevalling zijn hierin
meegenomen: personeelskosten, kosten van interventies
(ook bij een thuisbevalling met overdracht), verblijfskosten
etc. Kosten op lange termijn zijn niet meegenomen.
Een kosteneffectiviteitsanalyse kijkt niet alleen naar de
kosten van de zorg, maar ook naar wat de kosten
opbrengen, met andere woorden: krijg je waar voor je
geld? Bijvoorbeeld als er meer geld wordt uitgegeven aan
de zorg, worden dan de uitkomsten van die zorg beter?
Uit deze studie blijkt dat, voor zowel de maternale als de
neonatale uitkomsten, de thuisbevalling het meest
kosteneffectief is. Hoewel de neonatale uitkomsten voor
vrouwen, die hun eerste kind thuis kregen, iets minder
goed waren, geldt dit ook voor deze groep.
Er waren grote verschillen in de karakteristieken van de
TvV februari 2012 • KNOV 37