Vriendennieuws 2012-3 - Vrienden van Blijdorp
Vriendennieuws 2012-3 - Vrienden van Blijdorp
Vriendennieuws 2012-3 - Vrienden van Blijdorp
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Vrienden</strong><br />
nieuws<br />
3/<strong>2012</strong> Nieuws 3 Weidevogels 17 Franse toptuinen 20
Jonge maraboe - foto: Peter <strong>van</strong> Norde<br />
I N H O U D<br />
<strong>Vrienden</strong><br />
nieuws 3/<strong>2012</strong><br />
Even bijpraten 2<br />
Nieuws uit <strong>Blijdorp</strong> 3<br />
Verslag <strong>van</strong> de <strong>Vrienden</strong>reis<br />
naar de Zoo <strong>van</strong> Keulen 8<br />
Vijftig jaar <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>:<br />
Deel uw herinneringen! 9<br />
Botanisch <strong>Blijdorp</strong>: Een stukje<br />
China in Rotterdam 10<br />
Convocatie Najaarsexcursie<br />
naar Dierenpark Emmen 12<br />
Lijn 13: De kat 13<br />
‘AmaDOMEca’ 14<br />
Een rondje langs de weidevogels 17<br />
Kennismaking met onze huisnotaris 19<br />
Een meerdaagse reis naar<br />
drie Franse toptuinen 20<br />
Sneak preview jubileumreis 22<br />
De <strong>Vrienden</strong> ondersteunen<br />
<strong>Blijdorp</strong>, ook in Vietnam 22<br />
Mutaties in de Diergaarde<br />
tweede kwartaal <strong>2012</strong> 23<br />
Duif gered 23<br />
Agenda, colofon,<br />
schenkingen en legaten 24<br />
E V E N B I J P R A T E N<br />
Beste <strong>Vrienden</strong> en Vriendinnen,<br />
Ons jubileumjaar komt steeds dichterbij! Vanaf <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong><br />
<strong>2012</strong>-4 gaan wij er volop aandacht aan besteden. In dit nummer blikken we<br />
vast een beetje vooruit. We informeren u over de opzet <strong>van</strong> ons jubileumgeschenk: Amazonica,<br />
de nieuwe vlinderdome <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>. Maar we hebben ook uw hulp nodig. Verras<br />
ons met uw interpretatie <strong>van</strong> 50 jaar <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>! De leukste inzendingen worden<br />
beloond met gratis deelname aan een <strong>van</strong> de eendaagse reizen <strong>van</strong> het komende<br />
jaar.<br />
Over reizen gesproken. In dit nummer alweer de laatste reisaankondiging <strong>van</strong> dit jaar.<br />
Bent u nog niet mee geweest dan is dit uw kans. Natuurlijk kunt u ook zelf naar Dierenpark<br />
Emmen, maar met ons is het veel gezelliger!<br />
Verder informeren wij u natuurlijk weer uitgebreid over het wel en wee <strong>van</strong> onze<br />
Diergaarde. Speciale aandacht vraag ik voor onze bijdrage aan het beschermingsproject<br />
<strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> voor Vietnamese waterschildpadden en de kennismaking met notaris<br />
Helma Leonhard-Strien. Mw. Leonhard-Strien heeft zich bereid verklaard om de <strong>Vrienden</strong><br />
te helpen bij vraagstukken rond giften en schenkingen, etc.<br />
Ik hoop u binnenkort weer te mogen begroeten bij de winterlezingen. De eerste twee lezingen<br />
gaan –natuurlijk- over ons jubileumproject. Dus wilt u goed geïnformeerd blijven,<br />
kom dan de tweede zondagen <strong>van</strong> november en december ’s ochtends naar <strong>Blijdorp</strong>.<br />
<strong>Vrienden</strong> maken het verschil!<br />
Marcel Kreuger,<br />
Voorzitter.<br />
BEZOEK OOK ONZE VRIENDENSHOP<br />
IN DE RIVIÈRAHAL
<strong>Blijdorp</strong> N<br />
Tekst: Gerda Nijssen<br />
Een waterlelie, maar dan veel,<br />
veel groter. Dat is de Victoria<br />
amazonica. U vindt deze prachtige<br />
bloemen in de, hoe kan het<br />
ook anders, Victoria serre.<br />
Vooral de bladeren zijn super groot en<br />
hebben een groot draagvermogen. Ze<br />
kunnen tot wel 25 kilo dragen. De verklaring<br />
daarvoor zit aan de onderkant <strong>van</strong><br />
het blad. Daar zitten kleine ‘compartimenten’<br />
verdeeld over het hele blad; als het<br />
ware een tapijt <strong>van</strong> kleine luchtbedjes.<br />
Met stekels om knagende insecten te<br />
weren. Begin september zijn ze op hun<br />
sterkste punt en dan kunt u weer langs<br />
om een leuke foto <strong>van</strong> uw jongste te laten<br />
maken zittend op een <strong>van</strong> de bladeren. 1<br />
Met enig voorbehoud over de precieze<br />
datum, want een blad groeit zoals het<br />
groeit. Houdt u vooral de website <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong><br />
in de gaten. De bloemen zijn op hun<br />
mooist rond elf uur ’s ochtends. De knoppen<br />
gaan om de twee, drie dagen open.<br />
Ieder jaar ont<strong>van</strong>gt <strong>Blijdorp</strong> zaad uit het<br />
buitenland. Dit jaar te laat naar de zin <strong>van</strong><br />
de dames en heren botanici. Dus namen<br />
ze een overblijvertje en dat bleek een<br />
goede zet. Dit jaar is de bloei veel eerder<br />
dan in andere jaren, dankzij het stekkie<br />
<strong>van</strong> vorig jaar.<br />
1 (waarschijnlijk op 2 september)<br />
I E U W S<br />
Heeft u al <strong>van</strong> de groente geproefd? Sinds<br />
mei is er een nieuwe info wagen geïnstalleerd<br />
bij de moestuin naast onze monumentale<br />
entree. De vrijwilligers kregen<br />
een extra cursus aangeboden om deze<br />
nieuwe taak op zich te nemen. “Wilt u<br />
wat zuring proeven, mevrouw? En die<br />
bloem <strong>van</strong> bieslook is prima eetbaar.” Voor<br />
onze stadse kinderen een les over hoe<br />
kool groeit. De groenten kunnen ook gekocht<br />
worden. De opbrengst gaat naar het<br />
natuurbehoudproject voor de rode panda.<br />
Dus binnenkort ga ik daar artisjokken of<br />
kardoen kopen. Heeft u wel eens aardperen<br />
geproefd? Echt lekker! Op mijn moestuin<br />
laat ik ze maar staan, want ik vind de<br />
bloemen zo leuk. Denk aan de hoogte <strong>van</strong><br />
de zonnebloem, alleen is de bloem kleiner<br />
<strong>van</strong> formaat. Stevige stengels die rechtop<br />
blijven staan en de bijen zijn er dol op. Het<br />
zijn echte woekeraars. Dat is ook wel te<br />
zien in de <strong>Blijdorp</strong>se moestuin. Verder<br />
staat er mooie, maar vooral heerlijke ruikende<br />
tijm en tal <strong>van</strong> andere keukenkruiden.<br />
Verschillende appel- en perenrassen,<br />
jaloersmakende rabarber planten. Kent u<br />
bijvoorbeeld een moerbei boom? De<br />
vruchten hangen er al in. Te vinden bij de<br />
‘oude’ ingang gelijk aan de linkerkant bij<br />
het gerestaureerde muurtje.<br />
De tropische bomen staan in de Victoria<br />
serre. Zo staat er al jaren een zuurzak<br />
Blad <strong>van</strong> Victoria - foto: Gerda Nijssen<br />
boom, anona cherimolia (of muratica). De<br />
zuurzak is een grote exotische vrucht met<br />
een donkergroene schil met stekels. Het<br />
formaat is 20 tot 30 centimeter, een zuurzak<br />
kan wel 2,5 kilo wegen. Aan de vrucht<br />
<strong>van</strong> deze boom worden kankerkillende<br />
werkstoffen toegekend volgens mijn Surinaamse<br />
vriendinnen. In Suriname wordt<br />
veel zuurzaksap gemaakt en als limonade<br />
verkocht. In de vlinderserre staan weer<br />
andere tropische bomen zoals de guave<br />
en banaan.<br />
Ook de botanische afdeling had het er<br />
maar druk mee, met het ‘ongelukje’ <strong>van</strong><br />
Vicks. Wel twintig vrijwilligers kwamen er<br />
aan te pas om het buitenperk <strong>van</strong> de ijsberen<br />
<strong>van</strong> stenen te ontdoen. Alle stenen<br />
moesten weg, bang als men was om een<br />
volgende gesneuvelde ruit door de spelende<br />
puber te laten veroorzaken. Echt,<br />
het was een speelse daad en geen gooien<br />
met stenen <strong>van</strong> Vicks. Gelukkig maar. En<br />
nog meer geluk dat er onmiddellijk ondernemers<br />
te hulp schoten, want het was<br />
geen sinecure. Dergelijke ruiten zijn duur.<br />
Het gaat immers om wel 9 lagen die aan<br />
elkaar geplakt zijn met folie ertussen. De<br />
steen is uiteindelijk door twee <strong>van</strong> de<br />
negen lagen gegaan en heeft nooit gevaar<br />
voor dier of mens opgeleverd. De boel is<br />
voorlopig gerepareerd, zodat ook in de zomervakantie<br />
onze poolpuber buiten kan<br />
3 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
spelen. In september komt er een spiksplinternieuwe<br />
ruit, dankzij de betrokken<br />
ondernemers en is het leed weer geleden.<br />
Vicks moet tegen die tijd ook verhuizen,<br />
want moeder Olinka kan opnieuw met<br />
Eric zorgen voor jong kroost.<br />
Rivièrahal<br />
Er is volop beweging in de Rivièrahal. De<br />
zijkant, naast het gorilla binnenverblijf,<br />
wordt klaar gemaakt voor neushoorns. De<br />
schildpadden ‘keuken’ is al weg en ook het<br />
verblijf <strong>van</strong> de dwergnijlpaarden, wel jammer<br />
dat ze verhuisd zijn, is afgebroken.<br />
Alles wordt in gereedheid gebracht om de<br />
neushoorns een goed verblijf te bieden. Er<br />
komen Oostafrikaanse zwarte neushoorns.<br />
Daar is in Europees verband voor<br />
gekozen. In Frankfurt zijn er Westafrikaanse<br />
en nu dus bij ons Oostafrikaanse.<br />
4 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
Slurfhondjes - foto: Rob Doolaard<br />
Vliegkooi bijna klaar - foto: Joost Hubeek<br />
Op de vraag wanneer ze komen moet ik<br />
het antwoord schuldig blijven. Dat is altijd<br />
<strong>van</strong> veel factoren afhankelijk. Is het verblijf<br />
goedgekeurd, is de neushoorn gezond<br />
en fit genoeg voor de reis, heeft de transporteur<br />
tijd en de juiste transportmiddelen,<br />
afijn, noem maar op. In ieder geval is<br />
de verwachting dat ze dit jaar komen. In<br />
de zestiger jaren waren er al Afrikaanse<br />
neushoorns in Rotterdam. In 1962 is er<br />
een in onze tuin geboren.<br />
Krokodillenrivier<br />
Onder de klipdassen is een ware geboortegolf<br />
uitgebroken. Het is ieder jaar weer<br />
verbazingwekkend hoeveel kleintjes te<br />
voorschijn komen. Een teken dat ze het<br />
goed naar hun zin hebben op de kopjes.<br />
Dan wordt het wel wat moeilijker voor de<br />
klipspringer om zich te handhaven, want<br />
de moeders beschermen hun spruiten natuurlijk<br />
stevig. Soms krijgt de klipspringer<br />
even wat rust achter de schermen. Dus<br />
mocht u hem niet zien, geen nood, hij<br />
komt wel weer tevoorschijn.<br />
Ook in de lucht, boven de krokodillen is<br />
het levendig. Er zitten nu vier soorten vogels.<br />
De emeraldspreeuw en de driekleurspreeuw<br />
zaten er al langer. Nu zijn daar de<br />
Violette schildtoerako en de sneeuwkap-
Zeereservaat Expo - foto: Fred <strong>van</strong> Tiel<br />
roodborsttapuit (een ingewikkelde soortgenoot<br />
<strong>van</strong> onze tapuit) bij gekomen. Ze<br />
nestelen wel, maar ik heb nog geen jongen<br />
zien rondvliegen. Dat komt vast nog.<br />
Het slurfhondje heeft een maatje gekregen.<br />
Het klikte gelijk tussen de twee. En er<br />
is al een paring gesignaleerd. Nu maar<br />
hopen dat dat ook tot klein grut leidt. De<br />
grappige bruine dieren zijn goed te zien.<br />
Ze scharrelen rond naast de sprinkhanen<br />
kijkdoos.<br />
Oceanium<br />
De koeneusroggen planten zich voorspoedig<br />
voort. Niet dat het gemakkelijk is om<br />
ze te kweken. De jonge dieren komen met<br />
opgevouwen vleugeltjes als volwaardige<br />
rogjes uit de moederbuik. De draagtijd is<br />
zeven maanden. Bij geboorte zijn ze zo’n<br />
20 à 30 cm. Ze worden gescheiden grootgebracht<br />
boven in het gebouw naast de<br />
haaienbak. Eenmaal in het grote aquarium<br />
N I E U W S<br />
Koeneusrog - foto: Rob Doolaard<br />
bij hun soortgenoten moeten ze leren eten<br />
uit de hand <strong>van</strong> de verzorger. Dat doen de<br />
ouders namelijk ook, omdat ze anders niks<br />
binnen krijgen. Snel als de andere bewoners<br />
zijn. De mangrovebak herbergt medebewoners<br />
die zeer snel een lekker hapje<br />
voor de neus <strong>van</strong> een andere vis wegkapen.<br />
Maar uit de hand <strong>van</strong> een in verhouding<br />
reusachtig mens eten is natuurlijk<br />
ook wel even wennen. Maar met alle geduld<br />
<strong>van</strong> de wereld <strong>van</strong> de kant <strong>van</strong> de verzorgers<br />
lukt dat altijd weer prima. En<br />
hebben we er weer prachtige gezonde<br />
koeneusroggen voor de voortplanting bij.<br />
Wat eten ze zoal: steurgarnalen of stukjes<br />
<strong>van</strong> mesheften (zonder de schelp, want die<br />
scherpe kanten zouden de rog behoorlijk<br />
kunnen verwonden).<br />
Ondertussen zijn de vijf tarpons die uit<br />
Wenen in <strong>Blijdorp</strong> aangekomen zijn uit de<br />
quarantaine en in de mangrovebak geplaatst.<br />
Een tarpon kan wel 2,5 meter worden<br />
en tot 90 kilo wegen. Dat halen ze<br />
voorlopig nog niet. De bedoeling is dat ze<br />
doorgroeien om eenmaal volgroeid bij de<br />
haaien in de tunnel te komen. Dat zou nu<br />
nog niet lukken, althans dan is hun geen<br />
lang leven beschoren. In Wenen zijn ze bewust<br />
klein gehouden omdat ze daar in een<br />
relatief klein aquarium gehouden werden.<br />
Door minder voedsel aan te bieden bleven<br />
ze klein. De vraag is nu of ze met meer<br />
ruimte en meer voedsel helemaal volgroeid<br />
zullen raken. Dat moet de toekomst<br />
uitwijzen. Af en toe gaat er dus een verzorger<br />
met een liniaal langs de mangrovebak<br />
om de tarpons op te meten.<br />
De octopussengeschiedenis leek eindelijk<br />
succesvol te verlopen. Een <strong>van</strong> de vrouwtjes<br />
had eieren gelegd. En zowaar 95% <strong>van</strong><br />
de eitjes bleek levenskrachtig. De larfjes<br />
groeiden uit tot wel 3 mm. En een daar<strong>van</strong><br />
is gespot terwijl het een artemialarfje<br />
naar binnen werkte. De hoop groeide. In<br />
de koude klimaatkamer boven in het lab<br />
hielden de verzorgers ze nauwlettend in<br />
de gaten. Edoch alle goede zorgen ten spijt<br />
gingen ze toch dood. Jammer maar helaas.<br />
5 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
En zoals gebruikelijk onder octopussen<br />
hongerde de moeder <strong>van</strong> het spul zich<br />
dood. De pa, een fel dier, zal het ook niet<br />
lang meer maken is de verwachting. Op<br />
naar de nieuwe fokpoging. De verzorgers<br />
hebben weer een lijntje uitgezet naar le<br />
Croisic in Frankrijk waar al eerder een stel<br />
<strong>van</strong>daan kwam, voor een volgende poging.<br />
Het moet toch een keer gaan lukken. In<br />
ieder geval is weer de nodige ervaring opgedaan<br />
en oefening baart kunst.<br />
Poedoe<br />
5 juni was een dag vol rampspoed. De<br />
steen <strong>van</strong> Vicks vloog door de ruit, met<br />
grote beroering in Arctica tot gevolg. Die<br />
dag overleed zeeleeuwin Dayenne tijdens<br />
de bevalling <strong>van</strong> haar allereerste jong. De<br />
baby bleek een stuitligging te hebben. De<br />
dierenarts is direct gewaarschuwd toen de<br />
verzorgers haar ’s ochtends in nood aantroffen,<br />
maar dat mocht niet meer baten.<br />
Ook het jong heeft het niet gered. Die dag<br />
www.vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
U kunt deze bon<br />
besteden bij de<br />
<strong>Vrienden</strong>winkel in<br />
Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>.<br />
Geldig tot 1 jaar<br />
na uitgifte.<br />
Niet inwisselbaar<br />
voor geld.<br />
6 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
bracht niet alleen rampspoed. Bij de poedoes<br />
werd een jong geboren. Moeder en<br />
baby maken het uitstekend. Dus gaat u<br />
vooral even op kraamvisite voordat u langs<br />
Vicks loopt.<br />
Aan de overkant in de grote volière bij de<br />
ara’s zitten de kuifseriema’s. Zij hebben dit<br />
jaar een prachtig nest gebouwd boven op<br />
het binnenverblijf. Dat heeft ook tot kuikens<br />
geleid. Maar helaas is het kuiken niet<br />
meer gesignaleerd. Was het toch te druk<br />
tussen de ara’s voor de jonge ouders? Volgend<br />
jaar gaan de verzorgers het anders<br />
aanpakken. Wellicht moeten ze even ergens<br />
een rustig plekje toegewezen krijgen.<br />
De rode ibissen waren wel weer heel druk<br />
met hun kuikens. Ieder jaar lukt het om op<br />
nog meer plekken in het binnenverblijf<br />
nesten te bouwen en kuikens groot te<br />
brengen.<br />
In het Azië-deel is veel veranderd. De rechteroever<br />
<strong>van</strong> de Pelikanen vijver is opnieuw<br />
beplant. Iets verder is het voormalig<br />
verblijf <strong>van</strong> de roestkatten ingericht voor<br />
de Bengaalse oehoes. Deze uilen zijn nauw<br />
verwant aan de Europese oehoe alleen zijn<br />
de Aziatische wat lichter <strong>van</strong> kleur. Het<br />
Azië-huis ondergaat een ware metamor-<br />
Cadeaubon<br />
€ 5,- (vijf euro)<br />
uitgegeven aan<br />
inschrijfnummer<br />
naam<br />
plaats<br />
datum<br />
V R I E N D E N<br />
fose, mede dankzij een gulle gift <strong>van</strong> de<br />
<strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>. Een aantal verblijven<br />
is al klaar en bewoond. De schuttersvissen<br />
en bekerplanten hebben we tijdens<br />
de opening en presentatie na de jaarvergadering<br />
al kunnen bewonderen. Beide vullen<br />
hun ‘maag’ met insecten, maar <strong>van</strong>gen<br />
deze ieder op eigen wijze. Verder ziet u een<br />
verblijf met een Indiase brilslang en een<br />
verblijf met de bijzondere krokodilstaarthagedissen.<br />
Daar waar het binnenverblijf<br />
<strong>van</strong> de Prins Alfredherten was, is nu een<br />
verblijf met drie soorten vogels: balispreeuwen,<br />
mooie witte vogels met zwart<br />
aan hun staartveren en blauwe strepen bij<br />
Vissende kat - foto: Peter <strong>van</strong> Norde<br />
Ont<strong>van</strong>g een cadeaubon<br />
<strong>van</strong> 5 euro voor de<br />
<strong>Vrienden</strong>winkel in<br />
<strong>Blijdorp</strong> als u zorgt voor<br />
een nieuw lid <strong>van</strong><br />
onze vereniging.<br />
Bedankt voor uw hulp<br />
<strong>Blijdorp</strong> nog<br />
mooier te maken!!<br />
handtekening
de ogen, de roelroels (al eerder te bewonderen<br />
in de Victoria serre) en de zwartnekvruchtduif.<br />
De nieuwe verblijven <strong>van</strong> de<br />
Komodovaraan en de boa zijn op het moment<br />
dat ik dit stukje schrijf nog niet helemaal<br />
klaar. De wanderoes zijn gelukkig<br />
gebleven. Van mij mogen ze daar ook zeker<br />
blijven. Het binnenverblijf <strong>van</strong> de Visaya<br />
zwijnen is voor ons niet meer zichtbaar. De<br />
zwijnen zelf natuurlijk wel buiten. Er lopen<br />
momenteel drie schattige gestreepte big-<br />
Jonge Visaya wrattenzwijnen - foto:Rob Doolaard<br />
getjes. Bij de vissende kat is een <strong>van</strong> de<br />
drie geboren kittens over. Het slechte weer<br />
heeft een zware tol geëist. Maar dit kitten<br />
is springlevend en dolt er met haar moeder<br />
op los.<br />
Bij de ingang naar het Aziatische moeras is<br />
met mistflarden een geheimzinnige sfeer<br />
gecreëerd. Het buitenverblijf <strong>van</strong> de makaken<br />
is flink opgeknapt met allerlei spannend<br />
klimmateriaal en meer plek voor de<br />
dieren om zich te verstoppen. De grote<br />
vliegkooi is nu (augustus <strong>2012</strong>) nog niet<br />
helemaal klaar. Het net is weliswaar gespannen<br />
maar er moet her en der nog wat<br />
gesjord worden om het optimale effect te<br />
krijgen. Maar daarna kan het dan ook weer<br />
jaren mee. Wanneer deze reuze volière<br />
klaar is? De beplanting moet nog helemaal<br />
geschieden. Dus het duurt nog even. In de<br />
zomervakantie mochten alle bezoekers alvast<br />
een sneak preview nemen.<br />
In Taman Indah moet ik altijd even kijken<br />
hoe het gaat met Nico en Saar. Dit bejaarde<br />
stel withandgibbons wens ik nog<br />
een lang leven toe. De Indische neushoorns<br />
staan weer ieder op hun eigen<br />
weide. Nu vrouwtje Namaste zwanger is,<br />
kan zij de man niet meer velen. Bang als zij<br />
is om haar jong te schaden.<br />
Tot slot loop ik nog een laatste rondje<br />
langs Vicks. Hij is lekker aan het spelen<br />
met z’n speelgoed. Een rubberen ton is gekozen<br />
als veilig en toch leuk vermaak voor<br />
deze uit de kluiten gewassen jonge ijsbeer.<br />
En o ja de nieuwe expo <strong>van</strong> zeereservaten<br />
in het Oceanium is een plek om niet te<br />
missen. Ook voor volwassenen is de prachtige<br />
film over het leven op de zeebodem<br />
de moeite waard!<br />
N I E U W S<br />
Vicks - foto: Greet <strong>van</strong> Norde<br />
7 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
V R I E N D E N<br />
VERSLAG VRIENDENREIS NAAR DE ZOO VAN KEULEN<br />
Op zaterdag 14 april stond weer een groep mensen klaar voor de voorjaarsreis<br />
<strong>van</strong> de vrienden. Alhoewel de tweede bus wat later arriveerde<br />
bij de plaats <strong>van</strong> vertrek kwamen de twee bussen uiteindelijk<br />
om 12.15 uur aan bij de dierentuin <strong>van</strong> Keulen. Alhier was het voor de<br />
chauffeur in de vooroprijdende bus toch erg moeilijk om bij de ingang<br />
<strong>van</strong> de tuin uit te komen.<br />
Zoals te doen gebruikelijk had Peter weer<br />
goed geregeld dat de zon ging schijnen<br />
zodat de hele middag door een mooi park<br />
gelopen werd.<br />
De Zoo <strong>van</strong> Keulen is een complete tuin<br />
met veel dieren, zodat het niet mogelijk is<br />
alles te bespreken. De auteur liep samen<br />
met onze voorzitter Marcel Kreuger door<br />
het park en zal enkele opvallende zaken<br />
weergeven.<br />
Wat opvalt bij de entree is het feit dat het<br />
aquarium/terrarium buiten de zoo ligt. Je<br />
moet er dus aan denken als je door de ingang<br />
bent gegaan om het aquarium niet<br />
te vergeten. Als voormalig auteur <strong>van</strong> de<br />
rubriek Koud Bloed in <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong><br />
moet je dit natuurlijk zien! Daarover later<br />
meer.<br />
We besloten om linksom de buitenring<br />
<strong>van</strong> het park te lopen en kwamen vrijwel<br />
meteen bij het eerste highlight: het Hippodrom.<br />
Een grote (nog kale) hal met links<br />
de Nijlkrokodillen en rechts een groep nijlpaarden.<br />
Daaromheen leven koerreigers,<br />
eenden, bijeneters en vele vissoorten. De<br />
nijlpaarden zijn <strong>van</strong> boven, maar ook in en<br />
8 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
onder water te zien. Verder waren er ook<br />
buitenterreinen voor de nijlpaarden. Al<br />
met al erg leuk. Het wegwerken <strong>van</strong> de<br />
kale hal in de tuin had iets fraaier gekund.<br />
Hier vlakbij ligt het Madagaskarhuis met<br />
veel traditioneel gaaswerk, betegeling en<br />
beperkte buitenverblijven. Een bijzonder<br />
dier was hier de ringstaartmungo. Verder<br />
door het park lopende komt men langs<br />
enkele klassieke volières met leuke vogels,<br />
als zwartvleugelibis, lepelaars en zangvogels.<br />
Allemaal erg klassiek.<br />
Iets verderop: zeeleeuwen op een verouderde<br />
rots. Maar dan kom je bij de olifanten.<br />
Een grote hal met daaromheen<br />
enkele grote buitenperken. Alle perken<br />
voorzien <strong>van</strong> waterpartijen, rotsen, zand<br />
en een enkele boomstam. Dit is Taman<br />
Indah, maar dan vijfmaal zo groot. Vanaf<br />
een terrasje kun je de olifanten goed bekijken.<br />
Alleen dit verblijf al is het bezoek<br />
waard.<br />
Vervolgens twee tropenhallen. De ene hal<br />
toont een diversiteit als Matschie boomkangoeroe,<br />
kikkers, vogels. De andere hal<br />
is de apenhal en toont bonobo’s, gorilla’s,<br />
Borneo orang oetans, Douclangoeren en<br />
enkele kleinere apensoorten Bij de bonobo’s<br />
was een jong te zien, evenals bij de<br />
gorilla’s . Bij de apenhal hadden alle apen<br />
buitenverblijven. Echter alle apen waren<br />
binnen. Binnen was een verouderd betonnen<br />
gebouw, met veel houtwerk om het<br />
beton te verbergen. Positief was het feit<br />
dat bij de orangs heel veel klimmateriaal<br />
aanwezig was, zoals het bij een boombewonende<br />
soort hoort. Dit zie je dierentuinen<br />
helaas vaak anders.<br />
Alhoewel het niet hoort bij een moderne<br />
tuin waren toch alle grote katten naast elkaar<br />
gehuisvest. Te zien waren: sneeuwpanters,<br />
Perzische panters, Aziatische<br />
leeuwen en Siberische tijgers. Eerlijk is<br />
eerlijk, ondanks de klassieke indeling<br />
waren de verblijven over het algemeen<br />
mooi, groot en goed ingericht. Vooral het<br />
verblijf <strong>van</strong> de sneeuwpanters geeft een<br />
goed beeld <strong>van</strong> deze dieren in de Himalaya.<br />
Bij de Siberische tijgers waren drie<br />
jongen aanwezig.<br />
Na de grote katten kom je bij het toekomstig<br />
Zuid-Amerika gebied. De dieren<br />
waren nog niet of slecht zichtbaar. Wel<br />
waren nog enkele apen in het voormalig<br />
apenhuis binnen zichtbaar. Hier waren<br />
ook zeldzame rode brulapen te zien.<br />
Bijna weer terug bij de ingang kun je het<br />
verblijf <strong>van</strong> de stokstaartjes niet missen.<br />
Het is een opvallend groot verblijf met opmerkelijke<br />
bouwsels (omgekeerde para-
Tekst en foto’s: Gerhard Tijssen<br />
plu’s ) in het verblijf. Terwijl wij stonden te<br />
kijken kwam een verzorgster met voedsel.<br />
Dit keer eendagskuikens; die snel werden<br />
verslonden. De schattige diertjes bleken<br />
gewoon roofdieren te zijn.<br />
Natuurlijk was toch nog het aquarium<br />
annex vivarium gebouw aan de beurt. Helaas<br />
voor de auteur was door tijdsgebrek<br />
weinig tijd over om alles goed te bekijken.<br />
Het aquarium/vivarium toont een grote<br />
collectie vissen, amfibieën en reptielen.<br />
Voor mij opvallend waren in de natuur en<br />
in dierentuinen zeer zeldzame Filippijnse<br />
krokodil, de bushmaster, veel kikkersoorten,<br />
krokodilstaarthagedis, Chinese reuzensalamander<br />
en de Amerikaanse<br />
Hellbender.<br />
Conclusie: We hebben weer een schitterend<br />
dagje dierentuin meegemaakt. Keulen<br />
is nog een klassieke dierentuin met<br />
een hier en daar prachtige parkaanleg.<br />
De collectie is groot en divers, maar veel<br />
dieren zitten nog in de specifieke rijtjes<br />
als katten, vogels, etc. Er is nog nauwelijks<br />
sprake <strong>van</strong> een thematische aanpak. Niets<br />
is echt slecht, maar het aantal toppers is<br />
ook beperkt. Kortom de auteur en Marcel<br />
gaven het geheel een 7 min. Deze tuin is<br />
bezig met de uitvoering <strong>van</strong> een plan om<br />
nog 150 miljoen Euro te investeren, dus<br />
over enkele jaren zal het zeker<br />
de moeite waard zijn om weer<br />
eens te gaan kijken.<br />
1963-2013<br />
VIJFTIG JAAR<br />
VRIENDEN VAN BLIJDORP:<br />
DEEL UW HERINNERINGEN!<br />
Volgend jaar is het zover. Onze vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong><br />
<strong>Blijdorp</strong> steunt dan al vijftig jaar Rotterdams’ trots: Diergaarde<br />
<strong>Blijdorp</strong>. In het jubileumjaar staan we uiteraard<br />
uitgebreid stil bij de geschiedenis en verworvenheden <strong>van</strong><br />
onze vereniging. En daarbij kunnen we uw hulp goed gebruiken!<br />
De vereniging is niets zonder haar leden. U heeft de afgelopen jaren geld<br />
ingezameld, reclame gemaakt voor de Diergaarde of bent actief geweest<br />
als vrijwilliger. Voor de speciale jubileumedities <strong>van</strong> ons blad <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong><br />
zijn wij opzoek naar uw herinneringen aan de <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>.<br />
Als u die naar ons inzendt, maakt u bovendien kans op een leuke<br />
prijs. We zijn op zoek naar uw verhalen. Een leuke anekdote. Een typerende<br />
foto. Misschien een gedicht? Laat het ons weten! De keuze is aan u.<br />
Alle inzendingen worden beoordeeld door een jury, bestaande uit Joke<br />
Swaep, weduwe <strong>van</strong> de oprichter <strong>van</strong> de <strong>Vrienden</strong>, Ben Swaep, <strong>Blijdorp</strong>-directeur<br />
Marc Damen, AD-journalist en <strong>Blijdorp</strong>-watcher Marcel Potters en<br />
de voorzitter <strong>van</strong> de <strong>Vrienden</strong> en eindredacteur <strong>van</strong> <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong>, Marcel<br />
Kreuger.<br />
Via uw inzending kunt ook een leuke prijs winnen! Als uw stuk geplaatst<br />
wordt in <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> dan mag u gratis mee op één <strong>van</strong> de eendaagse<br />
<strong>Vrienden</strong>reizen <strong>van</strong> 2013!<br />
U kunt uw inzending sturen naar het secretariaat<br />
<strong>van</strong> onze Vereniging: Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam<br />
of email info@vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
We kijken uit naar uw reacties!<br />
V R I E N D E N<br />
9 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
Foto: Koos <strong>van</strong> Leeuwen Foto: Koos <strong>van</strong> Leeuwen<br />
Tekst Monique <strong>van</strong> Leeuwen-Maat<br />
EEN STUKJE CHINA IN ROTTERDAM<br />
Zomaar een maandagmiddag in augustus. Een golf <strong>van</strong> paarse bloempluimen<br />
aan de waterkant. Daarboven wiegen de frêle bloemen <strong>van</strong><br />
herfstanemonen.<br />
De Chinese tuin straalt rust uit, ondanks<br />
dat er meer mensen zijn. Ze zitten op de<br />
rand bij de waterval te mijmeren. Kinderen<br />
spelen in het huis <strong>van</strong> de dichters.<br />
Twee <strong>van</strong> hen vermaken zich met de stapsteen<br />
in het water <strong>van</strong> de beek. Hij wiebelt<br />
een beetje, dat is best eng. Eindeloos<br />
gaan ze heen en weer <strong>van</strong> de ene naar de<br />
andere kant. Even wiebelen op die spannende<br />
steen en dan weer terug naar de<br />
veilige wal. In dit stukje <strong>Blijdorp</strong> zijn nauwelijks<br />
dieren te vinden.<br />
In het vorige nummer <strong>van</strong> <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong><br />
heb ik het al genoemd: door de<br />
nieuwe route is de Chinese tuin ontsloten<br />
voor het publiek. Lag zij eerst verborgen,<br />
nu worden alle bezoekers door dit sfeervolle<br />
stukje <strong>Blijdorp</strong> geleid. Dat het er<br />
goed toeven is, zie ik die maandagmiddag.<br />
Het is er veel drukker dan voorheen en ik<br />
hoor en zie mensen genieten.<br />
Dit stukje <strong>Blijdorp</strong> is aangelegd in 1990,<br />
als start <strong>van</strong> het biotoop Azië. Zusterstad<br />
Sjanghai zorgde voor materiaal en ambachtslieden<br />
en zo ontstond dit stukje<br />
China in Rotterdam. Niet alleen de bouwwerken<br />
en ornamenten zorgen voor de<br />
sfeer. Heel bepalend is de beplanting, die<br />
10 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
voornamelijk uit soorten bestaat die hun<br />
oorsprong in China vinden.<br />
‘Planthunters’<br />
Dat we al die verschillende soorten planten<br />
kunnen bewonderen danken we aan<br />
de ‘planthunters’, oftewel plantenjagers.<br />
Al eeuwen verzamelen mensen zaden,<br />
bollen en stekjes <strong>van</strong> planten. Met name<br />
in de negentiende eeuw trokken botanici<br />
erop uit om nieuwe soorten te ontdekken<br />
voor de wetenschap, maar ook om het assortiment<br />
<strong>van</strong> tuinplanten uit te breiden.<br />
Vooral de Engelsen zijn hierom beroemd.<br />
De expedities waren vaak jaren onderweg<br />
en de wetenschappers drongen tot diep in<br />
onbekend terrein door. Regelmatig met<br />
gevaar voor eigen leven. Materiaal werd<br />
gedroogd en samen met zaden en bollen<br />
en knollen opgestuurd naar het land <strong>van</strong><br />
herkomst. Ook werden draagbare kassen<br />
ontwikkeld waarin levende planten werden<br />
meegenomen aan boord <strong>van</strong> een<br />
schip om zo na een hele lange reis in Engeland<br />
aan te komen. Kew Gardens in<br />
Londen heeft een enorm rijke verzameling<br />
<strong>van</strong> dit materiaal. Eenmaal in Engeland,<br />
werden de zaden gezaaid en de planten<br />
gekoesterd. Door uitwisseling tussen de<br />
botanische tuinen onderling, werden de<br />
beschikbare exemplaren over meerdere<br />
plaatsen verdeeld en breidden aantallen<br />
<strong>van</strong> zeldzame soorten zich uit. Ook nu nog<br />
worden regelmatig soorten (her)ontdekt.<br />
Veel plantensoorten worden in hun oorspronkelijke<br />
leefgebied met uitsterven bedreigd,<br />
bij voorbeeld door ontbossing ten<br />
behoeve <strong>van</strong> de landbouw.<br />
Laatbloeier<br />
Een voorbeeld <strong>van</strong> zo’n bedreigde plant is<br />
Heptacodium miconioides. In 1877 verzamelde<br />
William Hancock materiaal <strong>van</strong><br />
deze boom. Het gedroogde materiaal<br />
kreeg een plek in het herbarium (verzameling<br />
<strong>van</strong> gedroogde planten) in Kew Gardens.<br />
In 1907 stuurde een andere<br />
planthunter, Ernest Wilson, opnieuw materiaal<br />
<strong>van</strong> deze boom naar Engeland. Ook<br />
dit belandde in het herbarium <strong>van</strong> Kew.<br />
Pas in 1980 ontdekten Amerikaanse botanici<br />
tijdens een rondleiding door de botanische<br />
tuin <strong>van</strong> Hangchow de plant<br />
opnieuw. Zij kregen zaden mee naar huis<br />
en gingen de plant kweken. De planten<br />
werden verspreid over diverse botanische<br />
tuinen. In 1983 kreeg een Nederlandse<br />
boomkwekerij enkele bewortelde plantjes.<br />
Alle planten in cultuur stammen af<br />
<strong>van</strong> die ene struik uit de botanische tuin<br />
<strong>van</strong> Hangchow. Inmiddels is de plant, die<br />
alleen in China voorkomt, met uitsterven<br />
bedreigd. Zij staat op de rode lijst <strong>van</strong> bedreigde<br />
soorten <strong>van</strong> het IUCN (International<br />
Union for the Conservation of Nature).<br />
De Nederlandse naam voor deze plant is<br />
B O T A N I S C H
Zevenzonen boom. Hepta betekent zeven.<br />
De witte bloemen <strong>van</strong> deze boom verschijnen<br />
in trossen. Daaraan zitten kransen <strong>van</strong><br />
elk zeven bloemen. De plant bloeit in de<br />
nazomer en de bloemen kunnen wel tot<br />
oktober aan de plant blijven. Zij is te bewonderen<br />
in ons eigen <strong>Blijdorp</strong>, naast het<br />
kuifhertenverblijf aan de rand <strong>van</strong> de Chinese<br />
sfeertuin.<br />
Nog meer bijzonderheden…<br />
Bovengenoemde planthunter Ernest Wilson<br />
ontdekte aan het einde <strong>van</strong> de 19de<br />
eeuw ook de Emmenopterys henryi en omschreef<br />
de boom als “een <strong>van</strong> de opvallendste<br />
en mooiste bomen in de Chinese<br />
bossen”. Het eerste exemplaar werd in<br />
1907 in Kew Gardens gepland. Zij bloeide<br />
pas voor het eerst 70 jaar later!<br />
Emmenopterys henryi kan zeer oud worden.<br />
In 2004 ontdekte een plantenexpeditie<br />
een exemplaar <strong>van</strong> 45 meter hoog die<br />
vermoedelijk 1000 jaar oud is. Doordat<br />
steeds meer bossen gekapt worden voor<br />
landbouwgrond is ook deze soort op de<br />
natuurlijke standplaats ernstig bedreigd.<br />
De bloei <strong>van</strong> deze boom is bijzonder fraai.<br />
De trompetvormige bloempjes staan in<br />
een pluim bij elkaar en daartussen staan<br />
grote, lepelvormige witte kelkbladen.<br />
Omdat het zo bijzonder is deze boom te<br />
zien bloeien hier een link naar een fraaie<br />
foto op internet: Emmenopteris henryi |<br />
Flickr - Photo Sharing!<br />
Met dank aan: Melitta <strong>van</strong> Bracht (Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>)<br />
B L I J D O R P<br />
Lathraea clandestina - Foto: Juul <strong>van</strong> Dam<br />
Er zijn nog meer bijzonderheden te ontdekken<br />
in de Chinese sfeertuin, zoals de Sinocalycanthus<br />
chinensis. Deze struik is pas<br />
in 1963 door twee Chinese botanisten ontdekt<br />
op een berghelling in het oosten <strong>van</strong><br />
China. De plant valt op door de mooie,<br />
grote wasachtige bloemen die voornamelijk<br />
in de periode mei-juni aan de heester<br />
verschijnen. Pas in 1980 kwamen de eerste<br />
zaden naar Europa en in 1987 bloeide zij<br />
voor het eerst buiten China. In 2006 heeft<br />
de botanische afdeling de struik voor het<br />
eerst gezaaid en opgekweekt achter de<br />
schermen. Inmiddels is ook zij te bewonderen<br />
in de Chinese sfeertuin.<br />
Kleine stiekemerd<br />
In het voorjaar kun je een bijzonder<br />
plantje tegenkomen in de Chinese sfeertuin:<br />
een groot plakkaat paars/roze bloemen,<br />
die lijken op monnikskappen of<br />
narrenmutsen. Zij komt zomaar uit de<br />
grond. Groen blad is niet te bekennen, ook<br />
niet na de bloei.<br />
Lathraea clandestina is de naam voor deze<br />
soort <strong>van</strong> de prachtschubwortel. De plant<br />
ontleent haar naam aan het Griekse<br />
woord ‘lathraios’, dat ‘verborgen’ betekent.<br />
Zij parasiteert op de wortels <strong>van</strong> met<br />
name wilgen, elzen en populieren. Met<br />
boorwortels dringt zij door in het wortelgestel<br />
<strong>van</strong> haar gastheer. In de grond zelf<br />
heeft de plant een vlezige wortelstok. Zij<br />
leeft het grootste deel <strong>van</strong> het jaar ondergronds.<br />
Alleen als zij bloeit, in het voorjaar,<br />
Heptacodium miconiodes - Foto: Rob Doolaard<br />
kun je haar aantreffen. De eerste keer dat<br />
ik haar aantrof heb ik op mijn buik op het<br />
pad gelegen; het is een bijzondere verschijning.<br />
De prachtschubwortel stamt<br />
niet uit China, zij komt <strong>van</strong> dichter bij huis.<br />
In Frankrijk en België (Ardennen) kun je<br />
haar aantreffen in het wild. Inmiddels<br />
heeft zij zich ook verspreid naar Nederland<br />
en Engeland.<br />
De meeste mensen zullen genieten <strong>van</strong> al<br />
het mooie groen en de prachtige bloemen<br />
in de Chinese sfeertuin en <strong>van</strong> de rust, de<br />
sfeer. Als je goed gaat kijken, kun je er veel<br />
verschillende, bijzondere planten vinden.<br />
Elk seizoen staan er weer andere schoonheden<br />
te bloeien. En elk <strong>van</strong> die planten<br />
heeft zijn eigen verhaal. Waar komt hij ( of<br />
zij?) oorspronkelijk <strong>van</strong>daan? Wie heeft<br />
hem het eerst ontdekt en hoe is hij naar<br />
Europa gekomen? Hoe is hij in de Diergaarde<br />
gekomen: hebben ze hem zelf uit<br />
zaad opgekweekt? Of was het een stekje<br />
<strong>van</strong> een andere Botanische tuin?<br />
Van planten krijg je nooit genoeg!<br />
Naschrift: In het voorjaar hebben we de botanische<br />
tuin in Haren (Groningen) bezocht.<br />
In deze tuin is een grote Chinese tuin te vinden<br />
met allerlei bouwwerken, waterlopen<br />
en bijzondere planten, Deze botanische tuin<br />
is zeer de moeite waard, dus als u naar het<br />
noorden <strong>van</strong> Nederland gaat: een echte<br />
aanrader!<br />
11 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
NAJAARSEXCURSIE DIERENPARK EMMEN<br />
HET JUWEEL VAN HET NOORDEN…<br />
Tekst: Pieter Biesta Foto: Greet <strong>van</strong> Norde<br />
Op zaterdag 6 oktober <strong>2012</strong> organiseert<br />
de Vereniging <strong>Vrienden</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> de najaarsexcursie<br />
naar Dierenpark Emmen. Het is<br />
weer een bijzonder programma.<br />
Anders dan de ‘gebruikelijke’ najaarsexcursies.<br />
Kijkt u maar…<br />
Dierenpark Emmen<br />
Bij velen beter bekend als het Noorderdierenpark.<br />
Dierenpark Emmen is in de jaren<br />
70 en 80 door een bezielende PR <strong>van</strong> Aleid<br />
Rensen op de Europese dierentuinkaart<br />
gezet en gold als één <strong>van</strong> de mooiste dierentuinen<br />
<strong>van</strong> Europa. Het is jammer dat<br />
Dierenpark Emmen nu meer media-aandacht<br />
krijgt door haar financiële zorgen,<br />
ongelukken met olifanten en de problemen<br />
met de verplaatsing <strong>van</strong> de tuin.<br />
Zonde! Dierenpark Emmen is nog steeds<br />
een fantastische tuin en behoort nog<br />
steeds tot de top <strong>van</strong> Nederland!<br />
Dierenpark Emmen bestaat uit twee<br />
gedeelten:<br />
Dierenpark Emmen Centrum. Dit is de beroemde<br />
oude tuin <strong>van</strong> Emmen. Hier vindt<br />
u de mooie Afrikasa<strong>van</strong>ne, het ‘Wilde<br />
Westen, de olifantenfamilie en wie kent<br />
12 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
de Emmense vlindertuin niet?<br />
Dierenpark Emmen Es. Een nog klein gebied<br />
met de Yucatan speeljungle en natuurlijk<br />
het alles overtreffende<br />
pinguïnverblijf.<br />
Beide delen zijn met elkaar verbonden<br />
door een 450 meter lange looproute met<br />
een loopbrug dwars door het winkelcentrum<br />
<strong>van</strong> Emmen. In de nabije toekomst<br />
zal het hele park <strong>van</strong> de centrumlocatie<br />
verplaatst worden naar de locatie op de<br />
(Noordbarger) Es. Het kan zomaar zijn dat<br />
deze excursie voor u het afscheid wordt<br />
<strong>van</strong> het oude ‘Noorderdierenpark’!<br />
Bij wat minder weer is er voldoende overdekt<br />
te zien. In het Biochron, Aziëhuis,<br />
Oasia, vlindertuin en niet te vergeten<br />
‘AmeriCasa’ kunt u uren-lang vertoeven.<br />
Verder is Emmen vlak met goede<br />
paden. Iets minder goed ter been isgeen<br />
enkel probleem.<br />
U bent gewend dat de najaarsexcursie<br />
een binnenlandse tuin is met een<br />
vertrek om 09.00 uur. Dat blijft ongewijzigd.<br />
Wel komen we laat terug. Dit<br />
komt door de afstand en een heel bij-<br />
V R I E N D E N<br />
REAGEER<br />
SNEL!<br />
zonder dinerbuffet in restaurant ‘Voortse<br />
Herberg’. U kun hier twee uur lang onbeperkt<br />
genieten <strong>van</strong> een warm en koud<br />
Hollands buffet, een Oosters Wokbuffet<br />
en een Japans Tipan Yaki buffet. Zelfs de<br />
drankjes (frisdrank, bier, wijn en koffie)<br />
zijn inclusief. Is dat geen mooie afsluiting<br />
<strong>van</strong> het reisseizoen <strong>2012</strong>?<br />
De volgende punten zijn voor u <strong>van</strong><br />
belang:<br />
Vertrek: 9.00 uur <strong>van</strong>af het metrostation<br />
Capelsebrug op de grens <strong>van</strong> Rotterdam<br />
en Capelle a/d IJssel. U kunt hier ook gratis<br />
parkeren.<br />
Aankomsttijd in Emmen ca. 12.15 uur.<br />
Geplande aankomsttijd in Rotterdam ca.<br />
22.30 uur.<br />
Kosten voor leden bedragen: € 55,00<br />
Niet leden betalen € 57,50<br />
In de reissom zijn inbegrepen:<br />
- de busreis Capelle a/d IJssel – Emmen<br />
v.v;<br />
- Parkeerkosten in Emmen;<br />
- toegang tot de dierentuin met een<br />
rondleiding;<br />
- koffie met gebak in de achterzaal <strong>van</strong><br />
restaurant ’t Paviljoen in Dierenpark<br />
Emmen;<br />
- Een dinerbuffet op de terugweg met<br />
onbeperkt eten en drinken in restaurant<br />
“Voortse Herberg” te Voorthuizen;<br />
- fooi voor de chauffeur.<br />
Aanmelden voor deze reis<br />
Het verschuldigde bedrag dient u over te<br />
maken naar girorekening 20.71.059 t.n.v.<br />
Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> te Honselersdijk<br />
onder vermelding <strong>van</strong> ‘Emmen’<br />
+ uw (06) telefoonnummer. Uw aanmelding<br />
dient uiterlijk 26 september te zijn<br />
ont<strong>van</strong>gen. U ont<strong>van</strong>gt geen verdere bescheiden<br />
of mededelingen, tenzij de bus<br />
vol is. Hier<strong>van</strong> krijgt u dan zo snel mogelijk<br />
bericht en het volledige bedrag<br />
wordt teruggestort.<br />
Het is niet mogelijk het betaalde bedrag<br />
te restitueren voor afmeldingen die na<br />
26 september worden ont<strong>van</strong>gen. Eventuele<br />
restituties vinden plaats onder inhouding<br />
<strong>van</strong> € 2,50 administratiekosten.
Lijn 13<br />
DE KAT<br />
Foto: Peter <strong>van</strong> Norde<br />
Het is warm en de lucht trilt net als de vleugeltjes <strong>van</strong> het<br />
kleine musje waar ik naar kijk. Het is een mooie dag en er is<br />
voedsel genoeg voor kleine vogeltjes. Het eerstejaars musje<br />
bedelt bij diverse oudere vogeltjes in de troep; ze weet niet<br />
goed meer wie haar moeder is. Zo langzamerhand moet ze<br />
voor zichzelf kunnen zorgen. Ja, gelukkig, eindelijk krijgt ze<br />
toch een korreltje <strong>van</strong> een volwassen musje. Mijn vrouw kijkt<br />
vertederd en verkruimelt nog een koekje.<br />
Het gekwetter is niet onopgemerkt gebleven. Een schaduw<br />
maakt zich los <strong>van</strong> het struikgewas en glijdt onhoorbaar<br />
langs een groepje palmbomen dichterbij. Het was geen Cyperse<br />
kat, zoals hier in Paphos te verwachten is maar een gewone<br />
gitzwarte merkloze straatkat met opvallende vel gele<br />
ogen. Onze kant <strong>van</strong> het zwembad had een muurtje <strong>van</strong> 70cm<br />
hoog met platte stenen erop die naar de droge kant tien centimeter<br />
overhingen. En daarop ging ons piepkleine musje zitten<br />
om verder te bedelen, zich niet bewust <strong>van</strong> de schaduw<br />
die al over haar bestaan hing. Ze hipte wat heen en weer en<br />
keek hoopvol naar haar oudere soortgenoten. Schuin onder<br />
haar sloop het noodlot naderbij.<br />
Mijn vrouw wilde de kat wegjagen, uh…wilde dat ìk de kat<br />
zou wegjagen. Maar ik zei dat katten de mussen toch nooit te<br />
pakken krijgen. “Ze springen altijd mis…” riep ik nog, te lui<br />
om mijn puzzeltje neer te leggen. “Kom op zeg, ik heb vakantie!<br />
Ik doe al genoeg aan natuurbescherming. Kan die mus<br />
niet even voor zichzelf zorgen?” riep ik lachend.<br />
Op het zelfde moment ontspande de zwarte veer. De kat<br />
sprong recht omhoog onder de rand uit, bijna een meter,<br />
draaide in de lucht 180o en sloeg met één poot het musje <strong>van</strong><br />
de rand in zijn bek. Binnen luttele seconden was de kat met<br />
verende tred op weg naar de bougainville verderop; het<br />
musje gaf geen piep meer. Zag ik nog een zekere trots in de<br />
houding <strong>van</strong> de kat? Ik moet het me verbeeld hebben.<br />
De kat is in dit verhaal duidelijk de slechterik. Maar toch,<br />
toch kon ik mijn bewondering niet onderdrukken. De glijdende<br />
aansluiproute, de souplesse. De balans tijdens de<br />
sprong en de timing <strong>van</strong> aanslag. Dit was de ultieme aanval!<br />
Als ik achter de kat was aangegaan dan had ik met een zwaar<br />
gewond musje in mijn handen gestaan die ik niet meer had<br />
kunnen redden.<br />
Mijn vrouw en dochter keken met ogen vol afgrijzen. “Zie je<br />
wel dat katten krengen zijn…” beten ze me toe. Het was een<br />
verwijt aan mijn passiviteit. De vermoorde onschuld! Nooit<br />
was deze uitdrukking meer <strong>van</strong> toepassing. Ook op het vogeltje.<br />
Toch weet ik zeker dat als dit verhaal over een moederpoes<br />
was gegaan die al twee dagen haar nest hongerige kittens<br />
niet had kunnen voeden, iedereen blij zou zijn dat er eindelijk<br />
een mus op het menu had gestaan. In dat verhaal zou ik<br />
heel gemeen zijn geweest als ik de aanslag had verijdeld.<br />
Zo zie je maar dat het altijd weer een kwestie <strong>van</strong> perspectief<br />
is.<br />
13 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
‘AMADOMECA’<br />
Volgend jaar zal Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> weer een markant gebouw rijker<br />
zijn: Amazonica. Deze dome <strong>van</strong> formaat is het jubileumgeschenk <strong>van</strong><br />
de <strong>Vrienden</strong> aan <strong>Blijdorp</strong> en zal niet alleen een tropische setting bieden<br />
aan vele soorten vlinders maar ook <strong>Blijdorp</strong>s bekende bromeliacollectie<br />
onderdak geven. Het komend half jaar zult u nog veel meer<br />
horen over de planten en dieren die Amazonica gaan bevolken. In dit<br />
artikel komen de medewerkers <strong>van</strong> het Projectbureau <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> aan<br />
het woord. Zij zijn verantwoordelijk voor het hele bouwproject <strong>van</strong>af<br />
de prilste plannen tot de uiteindelijke oplevering.<br />
Tekst: Angeline Peters<br />
Rooien bomen - foto: Louis Jacobs<br />
Er was eens…..<br />
Er waren in <strong>Blijdorp</strong> al langer plannen voor<br />
een nieuwe vlinderkas en ook de bromelia-collectie,<br />
die nu grotendeels achter de<br />
schermen wordt gehouden, wilde men<br />
graag aan het publiek laten zien. Bovendien<br />
zijn sinds de renovatie <strong>van</strong> het Henri<br />
Martinhuis tot kantoren de meeste nachtdieren<br />
helaas uit de Diergaarde verdwenen.<br />
Plannen genoeg dus en het idee<br />
ontstond een grote tropische kas te bouwen<br />
met daar aan vast een nachtdierenhuis.<br />
Als locatie had men het gebied<br />
tussen het spoor, het gebied <strong>van</strong> de Vrije<br />
Vlucht voorstelling en de vicuna’s op het<br />
oog. Het nieuwe gebouw moest niet zomaar<br />
een kas worden, want het oog wil<br />
ook wat. De keuze viel al snel op een<br />
dome-constructie. Maar… een dergelijke<br />
constructie is behoorlijk prijzig. En dat<br />
vormde natuurlijk een probleem. Ondanks<br />
de zeer gulle bijdrage <strong>van</strong> de <strong>Vrienden</strong><br />
bleek dat helaas niet voldoende te zijn om<br />
alle plannen te realiseren en <strong>van</strong>wege alle<br />
bezuinigingen kon de Diergaarde zelf on-<br />
14 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
mogelijk het verschil bijleggen. Er moesten<br />
dus keuzes worden gemaakt en daarbij<br />
zijn helaas de plannen voor het<br />
nachtdierenhuis in het nachtkastje verdwenen.<br />
Het wordt dus een dome<br />
Zodra de directie <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> had besloten<br />
tot het bouwen <strong>van</strong> een nieuwe vlinder-<br />
en bromeliakas kon het Projectbureau<br />
aan de slag. De vorm <strong>van</strong> het gebouw was<br />
al beslist: het moest een dome worden. En<br />
op dat gebied zijn maar een paar fabrikanten<br />
bekend die wereldwijd domes neerzetten<br />
als stations, voetbalstadions en<br />
natuurlijk ook als dierverblijven en botanische<br />
kassen. Het Projectbureau kon dan<br />
ook al snel een keuze maken voor een architect<br />
die ervaring met domes had.<br />
Samen met de afdelingen die de dieren<br />
moeten gaan verzorgen, de Botanische Afdeling<br />
en de Technische Dienst is vervolgens<br />
een PvE (pakket <strong>van</strong> eisen) gemaakt.<br />
In een PvE staan alle randvoorwaarden<br />
waaraan het verblijf in de ogen <strong>van</strong> de verzorgers<br />
en gebruikers moet voldoen. Het<br />
gaat dan niet alleen om de afmetingen<br />
<strong>van</strong> de verblijven en bezoekersruimte,<br />
maar ook om details zoals: waar komen de<br />
stopcontacten en waterkranen en waar<br />
de keuken, omkleedruimte en toilet. Het<br />
Projectbureau vult deze PvE verder aan<br />
door bijvoorbeeld voorwaarden te stellen<br />
aan de duurzaamheid <strong>van</strong> de gebruikte<br />
materialen, energieverbruik en de kosten.<br />
Vervolgens is het de taak <strong>van</strong> de architect<br />
om een ontwerp te maken dat aan al deze<br />
randvoorwaarden voldoet en dan ook nog<br />
denkt aan zaken als brandveiligheid en<br />
nooduitgangen. U zult begrijpen dat dat<br />
niet in één keer zal lukken en dat er flink<br />
wat geschaafd en gekneed is voordat het<br />
definitieve ontwerp er lag: Amazonica.<br />
De eerste spade<br />
Al tijdens de ontwerpfase is het Projectbureau<br />
druk bezig met het opzetten <strong>van</strong> de<br />
planning voor de bouw. De bouw begint<br />
namelijk niet met het leggen <strong>van</strong> de eerste<br />
steen, maar ver daarvoor. Op de locatie<br />
<strong>van</strong> Amazonica stonden namelijk allerlei<br />
bomen die weg moesten <strong>van</strong> die plek,<br />
maar die men wel wilde behouden. Om<br />
een verplaatsing <strong>van</strong> die bomen mogelijk<br />
te maken heeft de Botanische Afdeling ze<br />
eerst dusdanig gesnoeid dat ze makkelijker<br />
te vervoeren waren. Vervolgens moesten<br />
de bomen in het juiste seizoen<br />
uitgestoken en verplaatst worden. Op die<br />
manier zijn vorig jaar ongeveer 60 bomen<br />
verplaatst. Ook alle andere begroeiing<br />
heeft het veld moeten ruimen en dat ging<br />
met grof geschut.<br />
Tijdens de ALV <strong>van</strong> de Vereniging op 12<br />
mei jl. hebben de aanwezige <strong>Vrienden</strong> het<br />
resultaat kunnen zien: een enorm grote<br />
open vlakte waar op die dag symbolisch<br />
de eerste paal is geslagen. Afgelopen<br />
maanden heeft het werk niet stil gelegen.<br />
De aansluitingen op de nutsvoorzieningen<br />
(elektra, water en riolering) zijn aangelegd.<br />
Het heien is afgerond en inmiddels is<br />
men druk bezig met het leggen <strong>van</strong> de betonnen<br />
fundering en zijwanden. Nu wordt<br />
pas echt zichtbaar hoe groot de dome<br />
gaat worden. De diameter is maar liefst 56<br />
meter (!!!). Tijdens de bouw kunnen bezoekers<br />
af en toe een blik op de voortgang<br />
werpen. Het bouwhek is nl. transparant.
Bron: Diergaarde <strong>Blijdorp</strong><br />
Bouwpakket<br />
Na de zomer begint de meest spannende<br />
klus <strong>van</strong> de bouw. Vanuit de fabriek worden<br />
iets meer dan 150 driehoekige frames<br />
aangeleverd met allemaal net iets andere<br />
afmetingen. Al deze driehoeken tezamen<br />
moeten de dome gaan vormen met in totaal<br />
81 knooppunten en 220 kruisingen.<br />
Een uiterst secuur werkje, want alles moet<br />
natuurlijk ook precies op de fundering passen.<br />
Gelukkig wordt dit deel <strong>van</strong> de bouw<br />
door een gespecialiseerd bedrijf uitgevoerd,<br />
want er mag natuurlijk geen enkel<br />
puzzelstukje op de verkeerde plaats worden<br />
gelegd. Als alles volgens planning verloopt<br />
worden in september foliekussens in<br />
de driehoekige frames gespannen. Deze<br />
foliekussens worden opgeblazen en vormen<br />
zo een licht doorlatend, maar tevens<br />
isolerend dak <strong>van</strong> de dome. Op die manier<br />
wordt het dak frame voor frame dichtgemaakt<br />
en kan men binnen aan de slag<br />
gaan.<br />
Installaties<br />
Het binnenklimaat <strong>van</strong> Amazonica moet<br />
tropisch worden, met temperaturen <strong>van</strong><br />
rond de 28°C en een luchtvochtigheid tussen<br />
de 60 en 90%. Het dak en de wanden<br />
zijn zo geplaatst dat de hoeveelheid zonlicht<br />
en daarmee zonnewarmte maximaal<br />
is. Hierdoor kan het in de zomer iets te<br />
warm worden en moet er gekoeld worden.<br />
Omdat men die zomerse warmte niet verloren<br />
wil laten gaan, wordt de mogelijkheid<br />
<strong>van</strong> een warmte-koude opslag<br />
onderzocht. Simpel gezegd betekent dit<br />
dat in de zomer de dome gekoeld wordt<br />
met water, dat hierdoor opwarmt. Dit<br />
warme water wordt vervolgens diep in de<br />
grond gepompt. In de winter, als er<br />
warmte nodig is, wordt dit nog steeds<br />
warme water naar boven gepompt en gebruikt<br />
om de lucht in de dome te verwarmen.<br />
Op deze manier hoeft er weinig te<br />
worden bijgestookt en kan men flink besparen<br />
op de energiekosten.<br />
Behalve de temperatuur moet in de dome<br />
natuurlijk ook de luchtstromen worden<br />
gereguleerd. Daarvoor wordt midden in de<br />
dome een reuze kunstboom gemaakt waar<br />
de uitgangen <strong>van</strong> de luchtbehandelingsinstallaties<br />
zitten. De lucht wordt op die manier<br />
langs het dak geblazen, waardoor er<br />
nauwelijks condensatie zal ontstaan. Men<br />
verwacht deze installaties in het najaar<br />
klaar te hebben. Daarna kan men beginnen<br />
met de eigenlijke inrichting.<br />
In een notendop<br />
Amazonica zal beplant worden met een<br />
grote variëteit aan Zuid-Amerikaanse<br />
planten. De Botanische Afdeling is al sinds<br />
het begin <strong>van</strong> de plannen bezig met het<br />
selecteren en aankopen <strong>van</strong> geschikte<br />
soorten. Een deel <strong>van</strong> de planten zijn al in<br />
de collectie <strong>van</strong> de Diergaarde. Andere<br />
planten zijn via buitenlandse kwekers aangekocht<br />
en al naar Nederland gehaald om<br />
bij Nederlandse kwekers te acclimatiseren<br />
voordat ze aangeplant worden in Amazonica.<br />
Een aantal grotere bomen zal de blik<strong>van</strong>ger<br />
gaan worden. Deze bomen zullen<br />
als eerste aangeplant worden. Dit moet<br />
wel voor de winter gebeuren. In de winter<br />
is het simpelweg te koud om de bomen<br />
<strong>van</strong>af de kwekers, waar ze tijdelijk ondergebracht<br />
zijn, naar Rotterdam te transporteren.<br />
Ook krijgen de bomen in de winter<br />
geen goede start omdat de hoeveelheid<br />
licht te gering is. Na het planten <strong>van</strong> de<br />
grote bomen kan de rest <strong>van</strong> het Amazonica<br />
landschap worden aangelegd.<br />
Bij binnenkomst in Amazonica lopen de<br />
bezoekers eerst langs de vijver met de reuzenwaterlelie<br />
(Victoria Amazonica). Als ze<br />
hun weg over vlonders en paden vervolgen<br />
lopen de bezoekers via het vlinder-<br />
15 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
Eerste paal - foto: Fred <strong>van</strong> Tiel<br />
strand door het Amazonica woud naar het<br />
plein met de vlinderkweekruimtes. Van<br />
daar lopen de bezoekers langs de verblijven<br />
met verschillende reptielen zoals de<br />
anaconda. Een ruit geeft een kijkje onder<br />
water bij o.a. de rivierschildpadden. In een<br />
volgende nummer <strong>van</strong> <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong><br />
nemen we de toekomstige bewoners <strong>van</strong><br />
Amazonica nader de loep.<br />
Een goede voorbereiding….<br />
Het klimaat in Amazonica stelt de ontwerpers<br />
wel voor een aantal dilemma’s. Gebruikte<br />
materialen moeten er zo<br />
natuurlijk mogelijk uitzien, duurzaam zijn,<br />
Met dank aan: Louis Jacobs (Projectbureau Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>)<br />
16 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
Bron: Diergaarde <strong>Blijdorp</strong><br />
maar ook praktisch. De hoge luchtvochtigheid<br />
en temperaturen zijn niet echt gunstig<br />
voor veel houtsoorten en juist ideaal<br />
voor de aangroei <strong>van</strong> algen. Voor de vlonders<br />
is daarom gekozen voor kunststof<br />
plankdelen zoals ook al elders in de Diergaarde<br />
worden gebruikt. Het ziet er uit als<br />
hout, maar wordt veel minder snel glibberig<br />
als het nat wordt en heeft nauwelijks<br />
last <strong>van</strong> algen-aangroei.<br />
Wat het beste materiaal is voor de paden<br />
wordt nog onderzocht. Hiervoor zijn bij de<br />
entree <strong>van</strong> de Rivierahal een aantal proefstukken<br />
aangelegd <strong>van</strong> verschillende materialen.<br />
Op die manier kan <strong>Blijdorp</strong> in de<br />
Fundering - foto: Louis Jacobs<br />
praktijk bekijken welk materiaal het minst<br />
last heeft <strong>van</strong> slijtage, slipvast is en toch<br />
makkelijk schoon te houden. In Amazonica<br />
kan immers niet met agressieve<br />
schoonmaakmiddelen worden gewerkt.<br />
Daar zouden de planten en insecten teveel<br />
onder lijden.<br />
Zelfs de aarde, die gebruikt gaat worden<br />
in Amazonica, wordt aan allerlei testen<br />
onderworpen. Op diverse plaatsen in <strong>Blijdorp</strong><br />
zijn hopen aarde neergelegd die<br />
weer en wind en regen en zonneschijn en<br />
zelfs belasting moeten doorstaan. Periodiek<br />
worden monsters genomen om de<br />
structuur en voedingswaarde te bepalen.<br />
Immers, als de aarde eenmaal is aangebracht<br />
in Amazonica, moet het jarenlang<br />
geschikt blijven. Je kunt het namelijk niet<br />
zomaar even ver<strong>van</strong>gen.<br />
Afronding<br />
Komend half jaar zal er dus hard worden<br />
gewerkt in Amazonica. Nu is de grootste<br />
rol nog weggelegd voor de aannemer die<br />
de dome op gaat bouwen. Zodra dat klaar<br />
is, moeten alle installaties worden aangelegd.<br />
Daarna neemt een ander team <strong>van</strong><br />
bouwvakkers de bouw <strong>van</strong> de dierverblijven<br />
en inrichting <strong>van</strong> het landschap voor<br />
zijn rekening. Vervolgens is het de beurt<br />
aan de Botanische Afdeling om alle beplanting<br />
aan te leggen. Ook de Educatieve<br />
Dienst is natuurlijk al druk bezig met het<br />
uitdenken en ontwikkelen <strong>van</strong> het educatieve<br />
materiaal. Het Projectbureau houdt<br />
alle processen nauwlettend in de gaten en<br />
zorgt dat iedereen op het juiste moment<br />
zijn ding kan doen. Als alles volgens planning<br />
verloopt is Amazonica rondom Pasen<br />
2013 af. Zodra zogezegd de sleutel wordt<br />
afgegeven en Amazonica wordt opgeleverd<br />
zit de taak <strong>van</strong> het Projectbureau<br />
erop. Maar dat wil niet zeggen dat zij dan<br />
niets meer te doen hebben. Binnen een<br />
dierentuin als Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> staan<br />
altijd wel grotere en kleinere bouwprojecten<br />
op stapel.
EEN RONDJE LANGS DE WEIDEVOGELS<br />
Misschien was mijn eerste kennismaking met de kievit wel in een dictee<br />
op de lagere school. Kievit is een <strong>van</strong> de woorden die in het meervoud<br />
geen verdubbeling <strong>van</strong> medeklinker krijgt; kieviten dus! Zo’n<br />
rijtje leerde ik braaf uit het hoofd. De kievit ging samen met de monnik,<br />
de leeuwerik en de dreumes. Iets anders wat ik gauw wist <strong>van</strong> de<br />
kievit was het belang <strong>van</strong> het eerste ei. Het eerste kievitsei is gevonden,<br />
het voorjaar is begonnen! En dan zie je als kind voor het eerst een<br />
kievit in de wei. Of eigenlijk ziet je vader hem en wijst jou daarop. Een<br />
moment om te herinneren. Het kan zomaar zo zijn dat veel kinderen<br />
hun eerste kievit in <strong>Blijdorp</strong> spotten. De weidevogelvolière biedt de<br />
ideale mogelijkheid om de Nederlandse weidevogels <strong>van</strong> dichtbij te bekijken.<br />
We maken een rondje!<br />
De volière is verdeeld in twee delen. Voor<br />
nu beperk ik me tot het stuk met het gras<br />
en de knotwilgen. Hier lopen onder andere<br />
de kluut, de kievit, de tureluur, de<br />
grutto, de wulp en de kemphaan. De kievit<br />
is een weidevogel uit de familie <strong>van</strong> de<br />
Tekst: Trix Vermeulen<br />
plevieren. De andere vogels behoren tot<br />
de steltloperachtigen. Alleen de kluut is<br />
deel <strong>van</strong> de familie <strong>van</strong> kluten, de andere<br />
horen bij de familie <strong>van</strong> de strandlopers<br />
en snippen.<br />
Kemphanen - foto: Samantha Eeland<br />
Kluut - foto: Peter <strong>van</strong> Norde<br />
Kluut<br />
Deze zwartwitte vogel staat hoog op de<br />
poten en is makkelijk te herkennen aan<br />
zijn lange, op het eind naar boven gekromde<br />
snavel. Net als bij de andere steltlopers<br />
is aan de snavel te zien hoe de<br />
vogel aan eten komt. De kluut vindt zijn<br />
eten in ondiep water waar de bodem los<br />
en modderig is. Hij beweegt zijn snavel<br />
snel door het water met de snavel een<br />
stukje open. Als hij iets voelt tussen de<br />
snavelhelften, sluit hij zijn bek en heeft hij<br />
de prooi ge<strong>van</strong>gen. Hij haalt <strong>van</strong> alles uit<br />
het water om te eten: kleine kreeftjes,<br />
wormen en insecten. De kluut vindt zijn<br />
voedsel op de tast, waardoor helder water<br />
geen vereiste is. In Nederland zijn kluten<br />
vooral te zien in het broedseizoen langs<br />
waterrijke gebieden.<br />
Tureluur<br />
De tureluur is het hele jaar door in Nederland<br />
te zien. De Nederlandse tureluurs<br />
overwinteren in Portugal en Spanje en de<br />
vogels die broeden in Noord-Europa overwinteren<br />
in Nederland. Hoewel het aantal<br />
broedparen nog groot is, is er toch ook<br />
een afname <strong>van</strong> zo’n vijf procent per jaar.<br />
Daarom staat de tureluur als ‘gevoelig’ op<br />
de Nederlandse rode lijst <strong>van</strong> bedreigde of<br />
kwetsbare vogels. Opvallend is dat de tureluur<br />
vaak vlakbij de kievit broedt. Zo<br />
profiteert hij <strong>van</strong> de technieken die de kievit<br />
gebruikt om vijanden op afstand te<br />
houden.<br />
Grutto<br />
Met een beetje fantasie roept de grutto<br />
zijn eigen naam, het klinkt meer als ‘utto<br />
utto utto’. Het mannetje heeft in de<br />
zomer een oranje nek, kop en borst. Zijn<br />
snavel is lang en recht. De grutto broedt<br />
in veenweidegebieden. Oorspronkelijk<br />
broedde hij in open moerassen en hoog-<br />
17 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
veen. Veel <strong>van</strong> die gebieden werden in gebruik<br />
genomen door de landbouw. De<br />
grutto wist zich hier goed aan aan te passen.<br />
De grutto maakt zijn nest in een kuiltje<br />
in het gras. Hij buigt het gras over het<br />
nest heen om het onzichtbaar te maken.<br />
Negentig procent <strong>van</strong> alle grutto’s in<br />
Noordwest-Europa broedt in Nederland.<br />
In 1990 waren er nog 100.000 broedparen<br />
in Nederland, in 2000 nog maar de helft.<br />
In 2003 is een campagne gestart voor het<br />
behoud <strong>van</strong> de grutto. Vooral in de natuurreservaten<br />
nam het aantal grutto’s af.<br />
Hier zijn verschillende oorzaken voor aan<br />
te wijzen. Gebruik <strong>van</strong> mest zorgt voor<br />
verzuring <strong>van</strong> de grond, wat zorgt voor<br />
minder voedsel (wormen) voor de grutto.<br />
Het beheer in de reservaten is vooral gericht<br />
op het beheer <strong>van</strong> vogels als de kemphaan<br />
en de watersnip. De grutto heeft een<br />
ander soort beheer nodig. Als laatste<br />
komt er steeds meer bos in de reservaten,<br />
omdat er niet gemaaid wordt. Het leefgebied<br />
<strong>van</strong> de grutto wordt hierdoor kleiner.<br />
Het kost veel moeite om het aantal grutto’s<br />
in Nederland op peil te houden. De<br />
grutto staat dan ook als ‘gevoelig’ op de<br />
Nederlandse rode lijst.<br />
Wulp<br />
De wulp is een grote steltlopen <strong>van</strong> wel<br />
een halve meter hoog. Hij heeft een lange<br />
snavel die naar beneden gebogen is. Een<br />
opvallende verschijning die makkelijk te<br />
herkennen is. Hij is alleen te verwarren<br />
met de iets kleinere regenwulp, die ik<br />
leerde kennen dankzij Maarten ’t Hart.<br />
In Nederland zijn wulpen het hele jaar<br />
aan te treffen. Hij broedt in open weidelandschappen<br />
en in natuurgebieden.<br />
Grappig genoeg kiest het merendeel <strong>van</strong><br />
de wulpen voor broeden in de weilanden<br />
en laten ze de natuurgebieden links lig-<br />
18 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
Wulp foto: Joost Hubeek<br />
gen. De vogels die hier broeden, trekken<br />
verder naar het zuiden om te overwinteren.<br />
In de winter verblijven hier de wulpen<br />
uit Scandinavië en Rusland.<br />
Kemphaan<br />
De kemphaan is een steltloper met een<br />
lange nek. Mannetjes en vrouwtjes zien er<br />
heel verschillend uit. Het mannetje is een<br />
stuk groter dan het vrouwtje. In het<br />
broedseizoen heeft het mannetje een<br />
kleurrijke kraag en kuif. Deze kleuren verschillen<br />
onderling zeer, <strong>van</strong> egaal <strong>van</strong><br />
kleur of een combinatie <strong>van</strong> de kleuren<br />
zwart, roodbruin, oranje of wit.<br />
De spreekwoordelijke kemphaan als ruziezoeker<br />
is niet voor niets ontstaan. Mannetjes<br />
kemphanen komen bij elkaar op een<br />
zogenaamde stoeiplaats waar ze schijngevechten<br />
houden. De vrouwtjes zijn de toeschouwers<br />
en paren met een mannetje<br />
naar keuze.<br />
In Nederland kan de kemphaan het hele<br />
jaar worden gezien, als trekvogel. In april<br />
trekken de kemphanen in grote getale<br />
door ons land. Als broedvogel is de vogel<br />
bijna uitgestorven in Nederland en hij<br />
staat daarom als ‘ernstig bedreigd’ op de<br />
rode lijst. In Vlaanderen staat hij zelfs als<br />
‘verdwenen’.<br />
Kievit<br />
De kuif is karakteristiek voor de kievit. Bij<br />
mannetjes is de kuif groter dan bij vrouwtjes.<br />
Van een afstand lijkt de vogel zwartwit.<br />
Van dichterbij gezien is zijn rug<br />
donkergroen met een paarse gloed. De<br />
kievit is een <strong>van</strong> de bekende weidevogels<br />
in Europa. Oorspronkelijk broedde de kievit<br />
op grassteppen in Europa en Azië. De<br />
grassteppen werden steeds meer gebruikt<br />
als landbouwgrond. Net als de grutto’s<br />
konden de kieviten zich goed aanpassen<br />
aan de veranderde omgeving. Nu broeden<br />
kieviten in allerlei open terreinen, zowel in<br />
het binnenland als langs de kust.<br />
Het broedseizoen loopt <strong>van</strong> maart tot juli.<br />
De mannetjes zoeken een plek uit met<br />
voldoende voedsel. Ze beschermen deze<br />
tegen kapers op de kust. Een partijtje<br />
vechten is dan heel normaal. Om een<br />
vrouwtje naar deze plek te lokken, haalt<br />
het mannetje de mooiste capriolen uit in<br />
de lucht. Hij stijgt op, vliegt een stukje,<br />
stijgt verder en op zijn vlucht naar beneden<br />
buitelt hij en maakt koprollen in de<br />
lucht. Op de grond gaat het baltsen verder.<br />
Het mannetje draait nestkuilen en<br />
loopt opgewonden met grassprieten rond.<br />
De eieren worden door vader en moeder<br />
uitgebroed. Eventuele vijanden worden<br />
weggejaagd met luid geschreeuw. Een andere<br />
methode om vijanden weg te lokken<br />
is te doen alsof je gewond bent. De kieviet<br />
loopt met een manke vleugel <strong>van</strong> het nest<br />
weg. De rover gaat achter de makkelijke<br />
prooi, de gewonde kievit, aan. Als ze ver<br />
genoeg <strong>van</strong> het nest verwijderd zijn, blijkt<br />
de kievit weer springlevend en ontsnapt.<br />
Kievit foto: Peter <strong>van</strong> Norde<br />
Het eerste kievitsei<br />
In Friesland bestaat de traditie <strong>van</strong> het<br />
eerste kievitsei. Dit ei betekent het begin<br />
<strong>van</strong> het voorjaar en wordt aangeboden<br />
aan de commissaris <strong>van</strong> de koningin, vroeger<br />
aan de koningin zelf. In de Europese<br />
Unie geldt een verbod op het rapen <strong>van</strong><br />
kievitseieren. Friesland heeft hier een ontheffing<br />
voor gehad en deze is later weer<br />
opgeheven. Later is er een maximum gesteld<br />
aan het te rapen eieren.<br />
Voorstanders <strong>van</strong> het behoud <strong>van</strong> de traditie<br />
vinden het rapen niet schadelijk voor<br />
de populatie, omdat de kievit goed in<br />
staat is een tweede legsel te produceren.<br />
Daarnaast zorgen de eizoekers voor nazorg:<br />
het nest wordt gemarkeerd, zodat<br />
het niet omgemaaid wordt door boeren.<br />
Tegenstanders zeggen dat door het steeds<br />
vroeger maaien juist de tweede legsels<br />
verloren gaan. Gelukkig is het aantal kieviten<br />
en broedparen in Nederland vrij constant.<br />
In het wild zijn jonge kieviten lastig<br />
te zien, maar in <strong>Blijdorp</strong> komen ook regelmatig<br />
jonge kieviten uit het ei. Dat maakt<br />
de weidevogelvolière tot een heel levendig<br />
stukje <strong>van</strong> de Diergaarde.<br />
Bronnen: wikipedia, website <strong>Blijdorp</strong> en website Nederlandse vogelbescherming
KENNISMAKING MET<br />
ONZE HUISNOTARIS<br />
Sinds kort heeft onze vereniging een "huisnotaris".<br />
Deze notaris is verbonden met onze vereniging en<br />
brengt een belangrijk stuk kennis in over onder andere<br />
schenkingen en nalatenschappen. Bijvoorbeeld<br />
in geval onze vereniging erfgenaam is of een<br />
legaat ont<strong>van</strong>gt. Ons bestuur heeft deze specifieke kennis niet<br />
en wordt dan bijgestaan door de huisnotaris . Ook leven er onder<br />
onze leden heel wat vragen op dit gebied . Daarom zijn we heel<br />
blij dat notaris Helma Leonhard-Strien zich voor de <strong>Vrienden</strong> beschikbaar<br />
wil stellen.<br />
Helma Leonhard is al 30 jaar werkzaam bij Kooijman Lambert te<br />
Rotterdam (notarissen, juristen en adviseurs). Een kantoor met<br />
traditionele dienstverlening gekoppeld aan de eisen <strong>van</strong> de moderne<br />
tijd. Dit is ook de sfeer die het kantoor aan de Straatweg 7<br />
in Rotterdam uitademt. Een prachtig oud pand met een moderne<br />
en toch gezellige inrichting. Aan de muur hangt een schilderij<br />
<strong>van</strong> een panter in <strong>Blijdorp</strong> achter ouderwets gaas, op de voorgrond<br />
staat een vrouw in een jurk met dezelfde print!<br />
Wat heeft u met <strong>Blijdorp</strong>?<br />
“Ik ben een echte Rotterdamse, geboren en getogen op de grens<br />
<strong>van</strong> Kralingen en Crooswijk. Mijn ouders woonden aan de Goudse<br />
Rijweg tegenover de Veemarkt. Eén <strong>van</strong> mijn eerste herinneringen<br />
uit mijn jeugd is een bezoek aan <strong>Blijdorp</strong>.”<br />
Wat vindt u <strong>van</strong> ‘<strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>’?“Organisaties als Diergaarde<br />
<strong>Blijdorp</strong> kunnen niet zonder vrijwilligers en een vriendenvereniging<br />
die naast hun financiële bijdragen, deze organisaties<br />
vooral ook moreel steunen. Het geeft samenhang in de maatschappij.”<br />
Kunt u uitleggen hoe leden het best met giften aan de<br />
vereniging om kunnen gaan?<br />
“Natuurlijk, één <strong>van</strong> de leuke aspecten <strong>van</strong> het doen <strong>van</strong> giften is<br />
dat deze fiscaal aftrekbaar kunnen zijn.<br />
Waar vaak beter gebruik <strong>van</strong> kan worden gemaakt is de regeling<br />
rond ‘periodieke’ giften aan ANBI instellingen. Periodieke giften<br />
zijn giften die de vorm hebben <strong>van</strong> een jaarlijkse uitkering die<br />
vastgelegd moeten worden bij notariële akte. Je gaat dan een<br />
verplichting aan voor minimaal 5 jaar. Zij zijn volledig fiscaal aftrekbaar<br />
voor de inkomstenbelasting.”<br />
“Wanneer je dus niet gehinderd wil worden door een fiscale<br />
drempel en bij de schenking optimaal wil profiteren <strong>van</strong> de fiscale<br />
mogelijkheden, kun je gebruik maken <strong>van</strong> periodieke giften.<br />
Het aardige is dat deze ‘uitkeringen’ aan bijvoorbeeld de <strong>Vrienden</strong><br />
<strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>, ook wel ‘lijfrenteschenkingen’ genaamd, volledig fiscaal<br />
aftrekbaar zijn. Afhankelijk <strong>van</strong> het inkomen krijg je dan het<br />
percentage <strong>van</strong> de hoogste belastingschijf die voor jou geldt <strong>van</strong><br />
de belasting terug!<br />
Voor de Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> is het ook <strong>van</strong> belang<br />
om te weten dat zij gedurende een aantal jaren verzekerd is <strong>van</strong><br />
bepaalde jaarlijkse inkomsten. Je kunt dan met recht tegen de<br />
Belastingdienst zeggen: Leuker kun je het inderdaad niet maken.”<br />
Maar hoe werkt dat nu precies? En wat kost dat?<br />
“Door ons kantoor is met de Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> afgesproken<br />
dat voor de leden en voor de vereniging geen kosten<br />
V R I E N D E N<br />
aan de schenkingen zijn verbonden. Wel is de afspraak<br />
dat het minimaal een bedrag <strong>van</strong> 100 euro<br />
per jaar moet betreffen, omdat anders de opmaak<br />
<strong>van</strong> een akte niet echt zinvol is.”<br />
1. Leden die hier gebruik <strong>van</strong> willen maken kunnen<br />
bij de Vereniging een inlichtingenformulier krijgen.<br />
Dit kan worden ingevuld en verstuurd naar: Kooijman<br />
Lambert , Antwoordnummer 50511 3050 WB<br />
Rotterdam. U kunt het formulier ook downloaden<br />
op de site www.kooijmanlambert.nl<br />
2. Daarna ont<strong>van</strong>gt u een conceptakte en een volmacht, en indien<br />
gehuwd een toestemmingsverklaring. Als u akkoord gaat<br />
met de inhoud <strong>van</strong> de akte, kunnen de volmacht en de toestemmingsverklaring<br />
worden ondertekend.<br />
3. De volmacht dient in verband met de legalisatie <strong>van</strong> uw handtekening<br />
door u op een notariskantoor te worden ondertekend.<br />
Hierbij is een geldig legitimatiebewijs (paspoort, rijbewijs of<br />
identiteitskaart) nodig. Ook dit doet ons kantoor gratis.<br />
4. Gaat u naar een andere notaris voor de legalisatie dan stuurt u<br />
de volmacht na de legalisatie tezamen met een kopie <strong>van</strong> het legitimatiebewijs<br />
naar ons kantoor.<br />
Als de volmacht vóór uiterlijk 1 november <strong>2012</strong> retour is, dan zal<br />
de akte op basis <strong>van</strong> de door alle personen afgegeven volmachten<br />
worden gepasseerd in de maand november <strong>2012</strong>.<br />
Dit is een geweldige tip! Maar nog even terug naar het<br />
notarisschap. Moet ik bij notarissen alleen denken aan<br />
het passeren <strong>van</strong> akten?<br />
“Neen, de notaris is tevens een onafhankelijke raadgever op het<br />
gebied <strong>van</strong> familierecht, vennootschapsrecht en onroerend goed.<br />
Ik ben zelf ook mediator, iets wat in echtscheidingszaken goed<br />
<strong>van</strong> pas komt. Zaken zijn zelden puur zakelijk; er komt altijd emotie<br />
bij. De balans bewaken in het belang <strong>van</strong> de cliënt is heel belangrijk.”<br />
Heeft u nog een voorbeeld <strong>van</strong> wat fout en wat soms<br />
goed gaat?<br />
“Wat echt aandacht behoeft is dat een huwelijk of relatie niet<br />
statisch is. Mensen vergeten vaak huwelijkse voorwaarden of samenlevingscontracten<br />
te herzien. Zelfs na ingrijpende gebeurtenissen.<br />
Dit kan ongewild hele vervelende gevolgen hebben.”<br />
“En leuk vond ik een geval <strong>van</strong> een stel dat veel te regelen had<br />
rond hun scheiding. Gedurende het traject moesten ze met mijn<br />
hulp praktisch samenwerken. Dit ging zo goed dat een vervolgafspraak<br />
werd afgezegd en dat ze besloten toch maar weer samen<br />
door te gaan!”<br />
Wat kunnen we nog meer <strong>van</strong> u verwachten?<br />
“Het zou leuk zijn om de <strong>Vrienden</strong> regelmatig <strong>van</strong> informatie en<br />
advies te voorzien over notariële onderwerpen. Denk bijvoorbeeld<br />
aan ‘echtscheiding en dieren’ of ‘wat als uw huisdier u overleeft’.”<br />
Bedankt voor dit gesprek. Het mag duidelijk zijn dat we<br />
te maken hebben met een notaris(kantoor) dat de samenleving<br />
centraal stelt en een warm hart voor dieren<br />
en Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> in het bijzonder heeft.<br />
Tekst: Theo <strong>van</strong> de Velde Info: Notaris Mr. Helma Leonhard-Strien<br />
19 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
Tekst: Karin <strong>van</strong> Leeuwen Foto’s: David Verhagen<br />
EEN MEERDAAGSE REIS NAAR DRIE FRANSE TOPTUINEN!<br />
Op 31 mei was het zo ver, we vertrokken voor de vijfdaagse reis richting<br />
Frankrijk. Met een groep met uiteenlopende leeftijden <strong>van</strong> nog<br />
geen twintig tot in de tachtig jaar en gevarieerde interesses en specialiteiten,<br />
maar allen met een passie voor dierentuinen, vertrokken we<br />
's ochtends <strong>van</strong>uit Rotterdam. De laatste deelneemster zou 's avonds in<br />
ons hotel in Frankrijk bij de groep aansluiten. Naast de vaste kern<br />
waren er ook een aantal nieuwe deelnemers die goed integreerden in<br />
de groep. Zo hebben we met een recordaantal <strong>van</strong> 44 deelnemers weer<br />
een gezellige meerdaagse reis gemaakt.<br />
Zoo de Lille<br />
Een leuke verrassing op de heenreis was<br />
een lunchpauze <strong>van</strong> een uur bij het gratis<br />
toegankelijke dierenparkje in Lille. Er is<br />
een rijtje met volières en verblijven voor<br />
kleine zoogdieren, er zijn enkele apeneilanden,<br />
een Afrikasa<strong>van</strong>ne(tje), een Zuid-<br />
Amerikapampa en een heus klein donker<br />
nachtdierenhuis. Zoo de Lille is dus een<br />
klein park en we hadden precies genoeg<br />
tijd om alles gezien te hebben, een erg<br />
leuke bonus!<br />
Daar stond echter een negatieve verrassing<br />
tegenover. Het was namelijk niet de<br />
bedoeling geweest om twee uur te doen<br />
over het rijden <strong>van</strong> de weg rondom Parijs.<br />
Uiteindelijk kwamen we om ongeveer<br />
20 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
kwart voor tien aan bij het luxe hotel,<br />
waar het diner voor ons klaar stond.<br />
ZooParc de Beauval<br />
ZooParc de Beauval is een hoogtepunt<br />
onder de dierenparken <strong>van</strong> Europa. De collectie<br />
bestaat uit zo'n 4600 dieren in ongeveer<br />
500 verschillende diersoorten. Het is<br />
een heel complete tuin, inclusief bijzondere<br />
soorten die je niet veel tegenkomt in<br />
dierenparken.<br />
Iets na negen uur begonnen we met de<br />
rondleiding, gegeven door een leuke Engelsman<br />
die hier nu ongeveer een half jaar<br />
werkzaam was. Hij vertelde eerst over de<br />
geschiedenis <strong>van</strong> de tuin. De oprichtster,<br />
Françoise Delord, woonde eerst in Parijs en<br />
hield daar een paar exotische vogels, en<br />
toen nog een paar, en nog een paar. Uiteindelijk<br />
had ze driehonderd vogels en zag<br />
ze in dat zoveel vogels niet zo goed pasten<br />
in haar huis in Parijs. Ze kocht een stuk<br />
land en in 1980 werd dat geopend als vogelpark.<br />
In die ruim dertig jaar kwamen er<br />
steeds meer dieren bij en is het uitgegroeid<br />
tot het park met de grootste collectie<br />
<strong>van</strong> Frankrijk.
Vervolgens gaf de gids algemene informatie<br />
over de diersoorten en over de individuele<br />
dieren <strong>van</strong> Beauval. Gedurende de<br />
rondleiding was een ieder zoals altijd vrij<br />
om zijn eigen weg te gaan. Daar maakten<br />
steeds meer mensen gebruik <strong>van</strong>, omdat<br />
ze bang waren anders niet genoeg tijd te<br />
hebben om dit grote park <strong>van</strong> vijfentwintig<br />
hectare helemaal te kunnen bekijken.<br />
De gids maakte met ons een reis door de<br />
tijd in het park, beginnende bij het oude<br />
deel met de vogels. Hij eindigde zijn rondleiding<br />
bij de nieuwste toevoeging <strong>van</strong><br />
het park en tevens één <strong>van</strong> de grote publiekstrekkers,<br />
de reuzenpanda's. De twee<br />
dieren zijn begin dit jaar gearriveerd en<br />
hebben een heel mooi verblijf gekregen.<br />
Een andere recente toevoeging aan het<br />
park is okapi Demba. Zij is vorig jaar in de<br />
herfst <strong>van</strong>uit <strong>Blijdorp</strong> naar Beauval verhuisd.<br />
Twee <strong>van</strong> de drie andere aanwezige<br />
okapi’s, Camilla en Dayo, hadden eerder al<br />
diezelfde weg afgelegd. Het was leuk om<br />
te zien waar zij terecht zijn gekomen.<br />
Eigenlijk zijn er te veel mooie verblijven in<br />
Beauval om te beschrijven. Enkele opvallende<br />
hoogtepunten waren het Australiëhuis<br />
met onder andere koala's en twee<br />
soorten boomkangoeroes, het zeekoeienverblijf,<br />
het verblijf <strong>van</strong> vijf hectare voor<br />
vijf Afrikaanse olifanten, de Afrikasa<strong>van</strong>ne<br />
en het biotoop waar zowel Indische neushoorns<br />
en in een ander verblijf Maleise tapirs<br />
beide gecombineerd met diverse<br />
hoefdiersoorten worden gehouden, enzovoort,<br />
enzovoort.<br />
Er was voor ieder wat wils en het was ideaal<br />
dat ons hotel voor de deur <strong>van</strong> het park<br />
lag, waardoor iedereen op zijn eigen tijd te<br />
voet weer terug naar het hotel kon gaan.<br />
Zoo de La Flèche<br />
Na een avontuurlijke route, inclusief knap<br />
(achteruit)rijwerk <strong>van</strong> onze chauffeur over<br />
smalle Franse landweggetjes kwamen we<br />
om kwart voor elf aan bij Zoo de La Flèche.<br />
Voor de meeste <strong>Vrienden</strong> was dat precies<br />
op tijd voor de ijsberenvoedering. De<br />
vrouwelijke ijsbeer Katinka is in 1990 in<br />
Rotterdam geboren. Voor sommige <strong>Vrienden</strong><br />
was het leuk om weer een oude bekende<br />
terug te zien.<br />
Er bleken nog meer dieren uit <strong>Blijdorp</strong> afkomstig<br />
te zijn, waaronder een Californische<br />
zeeleeuw, waar ze hier een<br />
mannengroep <strong>van</strong> houden.<br />
Onze gids, de dierenarts en curator<br />
<strong>van</strong> het park, vertelde<br />
verder dat de fokman bij de<br />
vissende katten ook uit <strong>Blijdorp</strong><br />
afkomstig was. De vissende<br />
kat had zijn werk goed<br />
gedaan, want er zijn vorig jaar<br />
vier jongen geboren.<br />
Binnenkort zullen er ook nog<br />
Mada-gaskar stralenschildpadden<br />
<strong>van</strong>uit <strong>Blijdorp</strong> naar La Flèche<br />
verhuizen. Zij zullen hun<br />
intrek nemen in het nieuwe<br />
Madagaskargebied, waar tijdens<br />
ons bezoek vier soorten<br />
lemuren leefden en binnenkort ook flamingo's<br />
zullen worden toegevoegd. Het is<br />
een leuk aangelegd en ruim biotoop.<br />
Tijdens de rondleiding <strong>van</strong> anderhalf uur<br />
beantwoordde de gids vele vragen, met<br />
name over de geschiedenis en de toekomstplannen<br />
<strong>van</strong> de tuin. Het park heeft<br />
nog ongeveer vijf hectare tot zijn beschikking<br />
voor uitbreidingen, maar zal eerst<br />
een aantal huidige verblijven op willen<br />
knappen. Tevens kregen we een kijkje achter<br />
de schermen in de olifantenstal.<br />
Het mooi aangelegde berenverblijf moet<br />
ook nog even vermeld worden. Het is een<br />
heel natuurlijk ingericht verblijf met watervalletjes<br />
en veel begroeiing. Het was<br />
ook heel leuk om een verblijf met dwergnijlpaarden,<br />
bongo’s en kroonkraanvogels<br />
te zien, een originele combinatie. Het is<br />
dat onze rondleider vertelde dat deze<br />
soorten lastig te combineren zijn, anders<br />
was het een leuk idee voor <strong>Blijdorp</strong> geweest,<br />
toch?<br />
La Flèche is een leuk park met een aantal<br />
mooie landschappelijk ingerichte verblijven.<br />
Bioparc Zoo de Doué la Fontaine<br />
Na twee dagen volle zonneschijn, was het<br />
tijdens ons bezoek aan Doué iets bewolkter<br />
en daardoor ook iets koeler, maar dat<br />
was voor velen juist ook wel weer even<br />
lekker.<br />
Zoo de Doué is in 1961 opgericht door<br />
Louis Gay en is een echt familiebedrijf.<br />
Zijn zoon (Pierre Gay) heeft het overgenomen<br />
en inmiddels heeft diens zoon (François<br />
Gay) het weer overgenomen. Pierre<br />
V R I E N D E N<br />
en François hadden geen tijd voor een<br />
rondleiding, in verband met aanwezige<br />
bruiloftsgasten voor de bruiloft<br />
<strong>van</strong> een familielid. Toch maakte Pierre<br />
wel tijd om ons in een half uur <strong>van</strong><br />
alles te vertellen over de geschiedenis<br />
<strong>van</strong> het park en al zijn toekomstdromen.<br />
Het is een ontzettend gepassioneerde<br />
man die met zijn enthousiasme een<br />
hoop heeft weten te bereiken. In het<br />
verleden heeft hij een aantal winters<br />
achter elkaar diverse dierentuinen in<br />
een aantal Europese landen bezocht.<br />
Daar heeft hij ideeën opgedaan en<br />
contacten gelegd voor zijn eigen dierentuin.<br />
Tevens heeft hij verschillende<br />
exotische oorden bezocht om daar bij te<br />
dragen aan projecten ten behoeve <strong>van</strong> de<br />
natuur. Hij heeft conservatie hoog in het<br />
vaandel staan.<br />
Het park is gehuisvest in een steengroeve<br />
en mede daardoor heb je bijna overal verblijven<br />
met heel natuurlijk ogende afscheidingen<br />
en een mooie natuurlijke<br />
inrichting. Pierre hield zijn verhaal in de<br />
Zuid-Amerika volière, de nieuwste grote<br />
toevoeging aan het park uit 2009. Als je in<br />
deze volière met een oppervlakte <strong>van</strong> één<br />
hectare (!) loopt, ervaar je dat niet als een<br />
volière. Je ziet de muren om je heen <strong>van</strong><br />
de steengroeve en er zijn meer dan vijfhonderd<br />
vogels die om je heen kunnen<br />
vliegen. Pas als je bewust naar boven kijkt,<br />
blijkt er toch een net boven te zitten. In<br />
een bepaald deel leven sinds kort Humboldtpinguïns<br />
en er is een ruimte voor<br />
reuzenmiereneters en daarnaast Darwinnandoes.<br />
Verder vliegen er vele soorten<br />
vogels uit Zuid-Amerika, <strong>van</strong> incastern tot<br />
Boliviaanse soldatenara en <strong>van</strong> kalkoengier<br />
tot zwartmaskeribis. Er kunnen zelfs<br />
Andescondors met een spanwijdte <strong>van</strong><br />
ongeveer drie meter zomaar over je heen<br />
scheren. Heel indrukwekkend!<br />
Bioparc Doué is niet heel groot en huisvest<br />
niet veel grote diersoorten, maar<br />
dankzij de unieke uitstraling behoort<br />
Doué ook absoluut tot de parken die je gezien<br />
moet hebben.<br />
De terugreis verliep ondanks de regen<br />
voorspoedig en we kwamen zelfs een paar<br />
uur eerder dan gepland aan bij Capelsebrug.<br />
Met een voldaan gevoel kunnen we<br />
terugdenken aan een mooie reis met een<br />
leuke verrassing op de heenweg en vervolgens<br />
drie Franse toptuinen!<br />
21 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
VRIENDEN<br />
WINKEL<br />
OP INTERNET!<br />
Om een leuk cadeautje te kopen bij de<br />
<strong>Vrienden</strong>winkel hoeft u voortaan uw<br />
huis niet meer uit.<br />
Via de webshop op onze website<br />
www.vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
uw favoriete knuffel thuis laten bezorgen.<br />
Betalen gaat eenvoudig via Ideal<br />
en UPS brengt het<br />
pakje gewoon bij u thuis.<br />
SNEAK PREVIEW DE VRIENDEN ONDERSTEUNEN BLIJDORP, OOK IN VIETNAM<br />
JUBILEUMREIS 2013<br />
Volgend jaar bestaat onze vereniging<br />
50 jaar! Dit gaan we<br />
vieren met o.a. een spectaculaire<br />
jubileumreis. Het reisteam<br />
is al in een heel<br />
vergevorderd stadium voor een<br />
spectaculaire dierentuinreis<br />
naar Californië in de Verenigde<br />
Staten!<br />
De basis gaat een 14-daagse vlieg/selfdrive<br />
reis worden waarin we, op de<br />
vliegdagen en één dag na, elke dag<br />
een dierentuin kunnen bezoeken. We<br />
starten ons USA-zoo avontuur in San<br />
Francisco en eindigen deze in Hollywood.<br />
De eerste week is het meest<br />
divers met verschillende hotellocaties.<br />
De tweede week wordt intens genieten<br />
<strong>van</strong> de zootoppers <strong>van</strong> Zuid-<br />
Californië met nauwelijks reizen en<br />
slechts één verplaatsing <strong>van</strong> San Diego<br />
naar Hollywood.<br />
Voor wie nog niet genoeg gezien heeft<br />
bestaat de mogelijkheid om op de terugreis<br />
een stopover te maken in<br />
Atlanta voor nog twee zootoppers.<br />
Qua prijs moet u denken aan<br />
€ 2.100 (14 dagen) tot € 2.300 (16<br />
dagen). De reisperiode in 2013 wordt<br />
vermoedelijk eind mei begin juni. En<br />
leuk om te weten…Tijdens de hele reis<br />
rijden wij minder dan tijdens de 5daagse<br />
dierentuinreis naar Frankrijk<br />
dit jaar!<br />
22 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong><br />
Jonge Annam waterschildpad - foto: Rob Doolaard<br />
De <strong>Vrienden</strong> hebben €100.000,- bijgedragen aan de herinrichting <strong>van</strong><br />
het Aziëhuis. Daarnaast is €7500,- beschikbaar gesteld voor het beschermingsprogramma<br />
<strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> voor de Vietnam waterschildpad.<br />
Samen met Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> gaat IUCN NL zich inzetten voor verschillende soorten<br />
zoetwaterschildpadden in Zuidoost-Azië. De dieren worden ernstig bedreigd door de illegale<br />
handel. Maar liefst de helft <strong>van</strong> alle zoetwaterschildpadden staat als bedreigd tot<br />
ernstig bedreigd op de Rode Lijst <strong>van</strong> bedreigde soorten <strong>van</strong> IUCN.<br />
Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> en het fonds voor de aankoop <strong>van</strong> natuurgebieden <strong>van</strong> IUCN NL<br />
steunen de lokale Vietnamese natuurorganisatie Education for Nature Vietnam (ENV) en<br />
het Asian Turtle Programme in hun strijd voor bescherming <strong>van</strong> schildpadden. Met een<br />
bijdrage <strong>van</strong> 65.000 euro <strong>van</strong> IUCN NL wordt een belangrijk leefgebied <strong>van</strong> de Vietnamwaterschildpad<br />
geleased en voor een periode <strong>van</strong> 49 jaar beschermd.<br />
Op termijn kunnen in Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> gekweekte exemplaren worden geherintroduceerd<br />
in hun natuurlijk leefgebied. De <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> dragen bij aan de afrastering<br />
<strong>van</strong> dit leefgebied terwijl Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> met een lokale ngo in overleg is over het<br />
ondersteunen <strong>van</strong> haar educatieprogramma’s.<br />
In Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> wordt al met een aantal bedreigde soorten gekweekt, waaronder<br />
de Vietnamwaterschildpad, de McCord slangenhalsschildpad en drie soorten doosschildpadden<br />
<strong>van</strong> het in Azië voorkomende geslacht Cuora.<br />
IUCN<br />
IUCN Nederlands Comité (IUCN NL) is de samenwerkingsorganisatie <strong>van</strong> de 36 in Nederland<br />
gevestigde leden <strong>van</strong> IUCN, de International Union for Conservation of Nature.<br />
IUCN NL vormt de brug tussen maatschappelijke organisaties, de overheid, het bedrijfsleven<br />
en de wetenschap op allerlei onderwerpen die te maken hebben met het tegengaan<br />
<strong>van</strong> het verlies aan biodiversiteit. Met diezelfde partners werkt IUCN NL samen om deze<br />
kennis toe te passen. Op die manier probeert IUCN NL te komen tot een constructieve<br />
bijdrage <strong>van</strong> Nederland aan de oplossing <strong>van</strong> mondiale natuur- en milieuvraagstukken.<br />
IUCN NL zet ook zelf projecten op waarin onderzocht wordt hoe Nederland bijdraagt aan<br />
de toename (of het verlies) <strong>van</strong> biodiversiteit. Verder biedt IUCN NL financiële ondersteuning<br />
aan maatschappelijke organisaties - voornamelijk in ontwikkelingslanden - die zich<br />
richten op het behoud <strong>van</strong> de natuur en de verbetering <strong>van</strong> het milieu in relatie tot armoedebestrijding.
M U T A T I E S<br />
In deze rubriek vindt u een selectie uit de mutatielijst <strong>van</strong> de Diergaarde.<br />
Er kan tussentijds het een en ander zijn veranderd. Ook kunnen<br />
dieren zich (niet zichtbaar voor publiek) achter de schermen<br />
bevinden. Waar bekend wordt aangegeven of het een mannetje (het<br />
eerste cijfer) of een vrouwtje (het tweede cijfer) betreft, of dat het geslacht<br />
nog niet bekend is (het derde cijfer). Voorbeeld: 1.1.0 Leeuw =<br />
Twee leeuwen, één mannetje en één vrouwtje.<br />
Geboren Geboren<br />
3 apr/0.0.1 maraboe, 3 apr/0.0.1 Rüppell’s<br />
gier, 10 apr/0.0.1 Mhorr gazelle, 11<br />
apr/0.0.1 François langoer, 28 apr/0.0.1<br />
witneusmeerkat, 6 mei/0.1.0 bizon, 27<br />
mei/1.0.0 onager, 6 jun/0.0.1 vissende kat,<br />
14 jun/1.0.0 Californische zeeleeuw, 17<br />
jun/0.0.1 papegaaiduiker, 23 jun/1.0.0 Californische<br />
zeeleeuw, 25 jun/0.0.8 klipdas,.<br />
Gestorven<br />
1 apr/1.0.0 moeraswallabie, 11 apr/0.1.0<br />
Chinese krokodil hagedis (31 jaar), 20<br />
apr/0.1.0 Utila leguaan (9 jaar), 14<br />
mei/1.0.0 Utila leguaan (9 jaar), 18<br />
mei/1.0.0 schildhagedis (7 jaar), 24<br />
mei/1.0.0 Birmese python, 15 jun/0.1.0<br />
Cubaanse boa (14 jaar), 23 jun/0.1.0 okapi<br />
(9 jaar - Kabina, overleden in Zoo Stuttgart).<br />
Gearriveerd<br />
4 apr/2.0.0 Aziatische cobra, 5 apr/1.0.0<br />
Aziatische cobra, 17 apr/3.0.0 Mexicaanse<br />
soldatenara (uit Lesna, Tsjechië), 25<br />
INGEZONDEN:<br />
Beste <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>,<br />
mei/2.0.0 Amerikaans slurfhondje (uit<br />
Denver) - op 30 mei is 1.0.0 overleden, 19<br />
jun/0.0.2 Bengaalse oehoe (uit Wonderwereld,<br />
Ter Apel).<br />
Verzonden Verzonden<br />
Gisteren bij jullie geweest en het was geweldig. En passant op<br />
een <strong>van</strong> de terrasjes kwam ik bijgaande duif tegen die opviel<br />
door zijn gehinkel. Er bleek rond beide pootjes een stuk draad<br />
in de knoop te zitten met een kort stukje tussen beide pootjes.<br />
Na wat achtervolgingen hem kunnen <strong>van</strong>gen en met een<br />
groot broodmes uit de broodjeszaak! hebben we uiteindelijk<br />
al het touw kunnen verwijderen en vloog hij weer vrolijk verder!<br />
Met vriendelijke groeten,<br />
Peter de Ridder<br />
10 apr/1.0.0 François langoer (naar Twycross),<br />
10 apr/1.0.0 dwergnijlpaard (naar<br />
Pilzen), 10 apr/1.0.0 takin (naar Warschau),<br />
12 apr/1.0.0 Afrikaans stekelvarken (naar<br />
Keulen), 17 apr/1.1.0 gevlekte hyena (naar<br />
Singapore), 17 apr/1.0.0 banteng (naar<br />
Singapore), 8 mei/0.2.0 Indische olifant<br />
(Douanita en Tonya - naar Praag), 8<br />
mei/1.0.0 goudkat (naar Edinburgh), 15<br />
mei/1.1.0 Europese otter (naar Krakow en<br />
Warschau), 21 mei/0.1.0 Europese otter<br />
(naar Zürich), 7 jun/2.1.0 roestkat (naar<br />
Ostrava), 12 jun/1.1.0 Maliese civetkat<br />
(naar zoo de Pont Scorff), 13 jun/0.1.0<br />
Mhorr gazelle (naar Madrid), 19 jun/1.0.0<br />
pinché aap (naar Wonderwereld Ter Apel),<br />
22 jun/1.1.0 Visaya wrattenzwijn (naar<br />
Amiens), 26 jun/1.0.0 scholekster (naar<br />
Heidelberg).<br />
TWEEDE KWARTAAL <strong>2012</strong><br />
Klipdasjes - foto: Greet <strong>van</strong> Norde<br />
Jonge maraboe - foto: Peter <strong>van</strong> Norde<br />
Onagerveulen - foto: Aart Pijl<br />
23 | <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> 3 | <strong>2012</strong>
a g e n d a<br />
Denkt u na over een (periodieke)<br />
schenking aan onze vereniging?<br />
Kijk dan op<br />
www.vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
en klik op ‘giften en schenkingen’.<br />
Onze huisnotaris kan u helpen!<br />
Zaterdag 6 oktober <strong>2012</strong>:<br />
<strong>Vrienden</strong>reis naar Dierenpark Emmen (zie blz. 12)<br />
Zondag 11 november <strong>2012</strong>: 11.00-12.30 uur.<br />
Winterlezing <strong>van</strong> Melitta <strong>van</strong> Bracht en Juul <strong>van</strong> Dam over de (zeer belangrijke)<br />
botanische aspecten <strong>van</strong> Amazonica.<br />
Zondag 9 december <strong>2012</strong>: 11.00-12.30 uur.<br />
Winterlezing <strong>van</strong> Louwerens-Jan Nederlof over de hoofdbewoners <strong>van</strong><br />
Amazonica: de vlinders.<br />
Zondag 13 januari 2013: 11.00-12.30 uur.<br />
Nieuwjaarslezing <strong>Blijdorp</strong>-directeur Marc Damen: <strong>Blijdorp</strong> in het voorbije<br />
en komende jaar en start jubileumjaar ’50 jaar <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>’.<br />
De lezingen worden gehouden in het Eauditorium in het Oceanium.<br />
<strong>Vrienden</strong> hebben op de genoemde data gratis toegang tot de Diergaarde<br />
tot aan<strong>van</strong>g <strong>van</strong> de bijeenkomst en op vertoon <strong>van</strong> hun lidmaatschapskaart<br />
voor het betreffende jaar. Er is niet meer dan één introducé per lid<br />
toegestaan. U kunt in het Eauditorium uitrijkaarten kopen.<br />
NB. De zaal gaat al om 9.30 uur open. U heeft dan alle tijd om onder het<br />
genot <strong>van</strong> een kopje koffie of een andere versnapering bij te praten met<br />
collega-leden of te kijken of Koos <strong>van</strong> Leeuwen iets interessants voor u<br />
heeft op zijn curiosa-kraam.<br />
a d r e s B l i j d o r p<br />
Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>, <strong>Blijdorp</strong>laan 8, Rotterdam<br />
Bezoekersinformatie: 010 - 443 14 95<br />
Postadres: Postbus 532, 3000 AM Rotterdam<br />
Openingstijden: Het gehele jaar, iedere dag geopend!<br />
Wintertijd: 09.00 tot 17.00 uur. Zomertijd: 09.00 tot 18.00 uur<br />
c o l o f o n<br />
34e jaargang, nummer 3, oplage: 6500<br />
Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong><br />
Sonoystraat 6a, 3039 ZT Rotterdam<br />
<strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> is een uitgave <strong>van</strong> de Vereniging<br />
<strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> en verschijnt vier maal per jaar.<br />
De Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> stelt zich ten doel: “Het<br />
in zo breed mogelijke zin ondersteunen <strong>van</strong> Diergaarde <strong>Blijdorp</strong>”.<br />
De jaarlijkse minimale contributie bedraagt € 41,-,<br />
waarvoor de leden 4 keer per jaar het verenigingsorgaan<br />
<strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong> ont<strong>van</strong>gen, alsmede 2 gratis toegangsbewijzen<br />
voor Diergaarde <strong>Blijdorp</strong> in Rotterdam. Bovendien<br />
worden de leden in staat gesteld deel te nemen aan diverse<br />
activiteiten, die speciaal voor hen georganiseerd worden,<br />
zoals excursies en lezingen.<br />
Secretariaat:<br />
Koos <strong>van</strong> Leeuwen, Sonoystraat 6a,<br />
3039 ZT Rotterdam - Telefoon 010-4676637<br />
Email: info@vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
ING Bank nr: 13 57 803<br />
IBAN/SEPA nummer: NL39INGB 0001 3578 03<br />
BIC nummer: INGBNL2A<br />
Reizen:<br />
Peter Biesta, Dijkstraat 7-B, 2675 AT Honselersdijk<br />
Telefoon: 06-48808538<br />
Email: peterbiesta@vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
Promotieteam:<br />
Marianne Nichting, Email: promotie@vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
Redactie-adres <strong><strong>Vrienden</strong>nieuws</strong>:<br />
Marcel Kreuger, hoofdredacteur<br />
Goudsesingel 235d, 3031 EL Rotterdam<br />
Email: marcelkreuger@vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
Redactie-medewerkers:<br />
Jan Breedijk, Monique <strong>van</strong> Leeuwen-Maat,<br />
Angeline Peters, Alex Schouten, Gerda Nijssen<br />
Theo <strong>van</strong> de Velde, Trix Vermeulen<br />
Vormgeving en druk: Argus, Rotterdam<br />
<strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> op Internet:<br />
Website: http://www.vrienden<strong>van</strong>blijdorp.nl<br />
Samenstelling Verenigingsbestuur:<br />
Voorzitter Marcel Kreuger<br />
Secretaris Koos <strong>van</strong> Leeuwen<br />
Tweede secretaris Sylvia Visser-Noordijk<br />
Penningmeester /<br />
Vice-voorzitter Arie Bos<br />
Leden Peter Biesta - Reizen<br />
Marianne Nichting - Promotieteam<br />
Bart Noordegraaf - Ext. comm. / PR<br />
ISSN: 1568-3400<br />
TWITTER<br />
@BLIJDORPVRIEND<br />
Artikelen geschreven door derden vertegenwoordigen<br />
de mening <strong>van</strong> de auteur en niet noodzakelijkerwijs die <strong>van</strong><br />
de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen<br />
in te korten of te weigeren.<br />
Toegezonden foto’s kunnen met vermelding <strong>van</strong> de naam<br />
<strong>van</strong> de fotograaf rechtenvrij gebruikt worden ten behoeve<br />
<strong>van</strong> activiteiten zonder winstoogmerk <strong>van</strong> de Vereniging<br />
<strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong>. Tenzij schriftelijk anders wordt aangegeven<br />
worden toegezonden foto’s opgenomen in het fotoarchief<br />
<strong>van</strong> de Vereniging <strong>Vrienden</strong> <strong>van</strong> <strong>Blijdorp</strong> en aldus<br />
niet geretourneerd.