Moge de beste overtuigen, een onderzoek naar de klassieke ...

Obama in de praktijk
De kenmerken van Obama’s redevoeringen en zijn toepassing van de klassieke ‘regels’
Cicero was een groot redenaar- misschien wel de grootste die de wereld ooit gekend heeft.
Nog steeds wordt hij in retorische geschriften als voorbeeld gebruikt en nog steeds worden
zijn boeken gelezen. Zijn theorieën met betrekking tot de retorica hebben grotendeels stand
gehouden. De moderne retorica heeft zijn wortels nog steeds in de klassieke retorica liggen.
Dus ook Cicero’s theorieën worden nog steeds gebruikt in moderne geschriften over retorica.
Cicero mag dan misschien wel een zeer overtuigende rhetor zijn geweest, ook in onze tijd
hebben we goede sprekers. De interesse in retorica is met de komst van de politicus Barack
Obama weer opgelaaid. Obama staat bekend om zijn melodische voordracht en groot retorisch
talent. Daarom vond ik het interessant om hem naast Cicero te leggen.
Ook bij Obama geldt dat ik een algemeen beeld van de kenmerken van zijn redevoeringen wil
geven door één redevoering als voorbeeld te gebruiken. Ik heb gekozen voor zijn redevoering
in New Hampshire op 8 januari 2008. Daar gebruikt hij veelvuldig de (nu al bijna
legendarische) woorden: “Yes we can!” Deze speech heeft veel impact gehad. De
Amerikaanse rapper en producer Will.I.Am heeft delen van Obama’s tekst op muziek gezet.
Verscheidene artiesten zongen de tekst en op de achtergrond is ook Obama’s stem te horen.
Het nummer werd een hit op YouTube. Dat geeft toch wel aan dat het iets in de maatschappij
teweeg heeft gebracht. Het leek mij –mede daarom- interessant om deze redevoering eens
grondig te analyseren.
Deze redevoering hield Obama, nadat hij in de voorverkiezingen in New Hampshire nipt had
verloren van zijn grote rivale Hilary Clinton. Obama streedt met Clinton en John Edwards om
de kandidatuur voor de Democraten in de Presidentsverkiezingen in november. De
voorverkiezingen waren net begonnen: op 3 januari was de eerste voorverkiezing in Iowa,
waar Obama tegen alle verwachtingen in een meerderheid van 56% behaalde. De verkiezing
in New Hampshire was de tweede proef voor Obama, maar Hilary kreeg 39% van de
stemmen, wat net genoeg was voor de winst. Obama behaalde ‘slechts’ 36% van de stemmen.
Hij had dus verloren, maar hij moest ervoor zorgen dat zijn team nog niet de hoop op zou
geven. Er was immers pas in twee staten gestemd en Obama had dus nog alle kans om die
felbegeerde kandidatuur te winnen.
Daarom heeft deze redevoering wel iets weg van een peptalk. Obama geeft aan dat hij de slag
misschien wel verloren heeft, maar de oorlog nog lang niet. Hij spreekt in Nashua, voor
toeschouwers die hoogstwaarschijnlijk wel op hem hebben gestemd. In dat opzicht heeft
Obama het natuurlijk makkelijk: zijn aanhangers zijn sowieso eerder geneigd om hem te
geloven. Deze rede werd echter ook op de televisie uitgezonden, waardoor het publiek dat hij
bereikte groter werd dan de aanwezigen in de zaal. Daarom kon ik ook de presentatie bekijken
en daar mijn licht over laten schijnen.
Ook bij Obama heb ik eerst de redevoering in dit verslag opgenomen, voordat ik met de
analyse begin. Omdat ik Obama’s speech ook zelf gehoord en gezien heb, behandel ik ook de
presentatie van de redevoering.
24