WATERVAL twee

kruiden met "de Oost", en in slaven. Nederland was al vroeg kapitalistisch, je kon reeds in de 17de eeuw aandelen VOC kopen.
Koloniën werden tot op het bot uitgebuit. De eerste banken ontstonden toen; de Nederlandse bankensector is nog steeds sterk,
en innovatief. Nederlanders spaarden altijd, en hebben ook tegenwoordig nog een hoge "spaarquote". "Ons bin zunig (=zuinig,
spaarzaam)", zeggen veel Nederlanders, met enige zelfspot.
Nederlanders zijn dus kooplui, maar tegelijk spreken ze vaak met de stem van de dominee. Rijkdom was (in de Gouden Eeuw),
en is, soms problematisch: mag dat wel van God? Waaraan hebben wij dat verdiend? Nederlanders kunnen ook heel moralistisch
zijn, en elkaar en de rest van de wereld vertellen hoe men het moet doen.
Dat lijkt - en is - soms hypocriet. Bijvoorbeeld wanneer Nederlanders hun koloniën - en nu ex-koloniën - menen te moeten
preken over mensenrechten. En dat terwijl wij ons daar zelf afschuwelijk gedragen hebben, en nooit een cent hebben
terugbetaald! Anderzijds: bij internationale rampen geven Nederlanders heel gul (=royaal, vrijgeveig).
5. Welke zin vat deze tekst het beste samen?
a. Nederlanders zijn altijd en overal kooplui, handelaars
b. Nederlanders kunnen tamelijk tegenstrijdig zijn
c. Nederlanders verdedigen vaak bepaalde morele principes
6. Kun je zeggen dat bij Nederlanders het financiële gewin altijd voorgaat?
a. Ja, onder de mantel van principes gaat het steeds om het geld
b. Nee, ze zijn juist heel ethisch.
c. Nee, want soms zijn ze ineens weer vrijgevig.
d. Ja, het zijn en blijven handelaars.
d. "Dé oorlog"
Nederland heeft, in tegenstelling tot bijvoorbeeld België, weinig oorlogen gekend. Misschien dat daarom de Tweede
Wereldoorlog zo'n indruk maakte. De inval van de Duitsers in 1940, het wegvoeren van de joodse Nederlanders en de
"collaboratie" van Nederlanders met de bezetter zijn tot op heden (=nu nog steeds) dé voorbeelden van "fout" gedrag; "verzet"
kwam weinig voor. Collaboratie (zwart) en verzet (wit) zijn absolute ijkpunten; het nazisme is datgene waar na-oorlogs
democratisch Nederland zich tegen afzet. Dat de meeste Nederlanders in de oorlog "grijs" waren, gewoon probeerden te
overleven, vergeet men vaak.
Vreemd genoeg is het niet voor iedereen duidelijk dat Nederland zich na 1945 ook misdroeg. In Indonesië, dat onafhankelijk
wilde worden, was Nederland even "fout" en gewelddadig (internationale druk zorgde pas voor dekolonisering). Daar komt de
Hollandse hypocrisie weer om de hoek kijken.
En nog steeds wil ons land de wereld laten zien hoe "goed" het is, maar gaat het vaak fout. Nederland beloofde in 1995 Bosniërs
in hun "veilige haven" Srebrenica te beschermen. Men hield echter volstrekt (=helemaal/totaal) geen rekening met de militaire en
internationale verhoudingen. Srebrenica werd door de Serviërs veroverd, zonder verzet van het Nederlands leger. Het leger was
overigens ook omsingeld, slecht bewapend en internationaal in de steek gelaten. De mannelijke bevolking van Srebrenica werd
vermoord. Nu (2006) gaat Nederland de bevolking van Uruzgan (Afghanistan) beschermen.
Nederland is soms net Calimero: naïef en verongelijkt in een grote, boze wereld. Om met Calimero te spreken: "Dat is niet
eerlijk! Zij zijn groot, en ik is klein!"
7. In Nederland wordt de herinnering aan "de oorlog" gecultiveerd. Waarom? Let op: meerdere antwoorden zijn goed!
a. In de Tweede Wereldoorlog was Nederland "goed", in Indonesië zelf "fout".
b. De Holocaust maakte een geweldige indruk.
c. Nederland heeft weinig oorlogen meegemaakt.
d. Nazisme, collaboratie en verzet zijn nog steeds ethische meetlatten.
8. Hoe wordt Nederlands internationale positie na de Tweede Wereldoorlog geschetst?
a. Men is vaak te naïef, niet realistisch.
b. Nederland verdedigt altijd hoge idealen.
c. De internationale gemeenschap laat Nederland vaak alleen.
e. Twee politieke moorden
De eenentwintigste eeuw is nu, in 2006, een paar jaar onderweg. Onze tijd lijkt mondiaal te worden gekenmerkt door een (door
sommige mensen gecreëerde) tegenstelling tussen "het westen" en de islamitische wereld. Na de aanslagen op de Twin Towers
in New York, op 11 september 2001, neemt de spanning tussen westers en niet-westers toe. In Nederland maakte de politicus
Pim Fortuyn hier gebruik van. Fortuyn was een charismatische, extravagante homoseksueel, die overal waar hij kwam ruzie
kreeg. Hij had echter ook een aantal verrassende ideeën om de Nederlandse bureaucratie vlot te trekken. Fortuyn kreeg echter
pas electoraal succes toen hij de islam "een achterlijke cultuur" noemde. Fortuyn werd in mei 2002 vermoord; zijn rechtspopulistische
partij, de "Lijst Pim Fortuyn" won vlak daarna nog wel de verkiezingen. Hetzelfde gebeurde eind 2004 met de
getalenteerde filmmaker Theo van Gogh. Een film over vrouwenmishandeling in de Islam ("Submission", samen met de
Somalische politica Ayaan Hirsi Ali gedraaid), en van Goghs aanhoudend gescheld op die godsdienst, waren voor de
fundamentalist Mohammed B. aanleiding van Gogh op straat dood te schieten.
De Nederlandse staat gaat intussen hard om met vreemdelingen. De dood van elf afgewezen asielzoekers (in een nietbrandveilige
gevangenis op luchthaven Schiphol) kwam niet uit de lucht vallen. De veelgeroemde Nederlandse tolerantie
tegenover anderen en andersdenkenden staat dus anno 2006 onder druk. Homoseksuelen hebben last van moslimjongeren,
allochtonen hebben last van racisme, vrijdenkers worden bedreigd. Mensen zijn snel geïrriteerd, aangebrand: ze hebben "korte
lontjes".
Zo gezien lijkt het alsof heel het land in brand staat, en sommige politici en media wekken wel die indruk. Niets is echter minder
waar, het leven gaat in het algemeen zijn gangetje. Hoogstens zijn er enkele zeer reële problemen rond nieuwe
86