WATERVAL twee

Regel voegwoorden 2: "splitswoorden"
Bekijk de volgende zinnen eens. Let op het laatste stuk. De plaats van de werkwoorden is anders.
"Ik vind dat (je) een beetje vreemd doet."
"Ik roep wel als (ik) klaar ben."
"Je vraagt waar (je vriend) de laatste tijd is."
"Farid wil weten hoe (het) met zijn zus gaat."
Conclusie: na dat, als, waar, die en hoe eerst subject, dan de rest, dan pas de werkwoorden. Je moet de zin splitsen. Anders
gezegd:
Na splitswoorden werkwoorden achteraan!
Tip: hoe onthoud je splitswoorden?
1. Dat (en omdat, zodat, voordat, nadat, totdat...);
2. Tijd en conditie (als, wanneer, terwijl...);
3. Relatieve voornaamwoorden (die, wie, wat, waar, waarom, waarmee, waardoor...)
4. Of (of, ofschoon) en hoe (hoe, hoewel, hoezeer, hoeveel..)
11. Lees de volgende zinnen en kijk naar de plaats van de werkwoord(en).
1. alle woorden met "dat":
dat: "Ik voel dat (jij) dat allemaal doet."
omdat: "Ik ben boos omdat (je) alles zo slecht doet."
doordat: "Het komt doordat (je) al een hele tijd ziek bent."
nadat: "Hij werd kwaad nadat (de politieagent) hem had gebeten."
tot, totdat: "Ga maar naar je kamer, tot(dat) (je) rustig bent."
voor, voordat: "Hij moet vrij nemen, voor(dat) (hij) overspannen raakt."
zodat: "Ze werkte hard, zodat (ze) gelukkig slaagde."
2. voegwoorden die een tijd of conditie uitdrukken:
als: "Ik ga als (het) vijf uur is."
wanneer (=als): "Mensen worden ziek wanneer (ze) zich niet bewegen."
toen: "Ik werd gek toen (ik) dat zag."
terwijl: "Farid werkt terwijl (Sara) even slaapt."
aangezien = omdat: "Hij gaat, aangezien (hij) hier niet welkom is."
zoals: "Ik ben dom, zoals (iedereen) al lang weet."
indien: "We hebben een probleem, indien (zij) niet komen."
mits: "Je krijgt je diploma wel, mits (je) alles voldoende scoort."
naar=zoals: "U bent terug, naar (wij) gisteren hoorden."
ook naarmate/naargelang: "Je wordt milder, naarmate (je) ouder wordt."
nu: "Ik moet iets doen nu (jullie) dit allemaal zeggen."
sedert en sinds: "Het gaat verkeerd sinds (=sedert) (hij) bij Al Quaida zit."
tenzij (=behalve als): "Ik denk dat het slecht afloopt, tenzij (zij) zelf nadenkt."
zodra: "We gaan zodra (het vliegtuig) op de luchthaven arriveert."
zolang, zolang als: "Ik blijf zolang (als) (het) nog een beetje uitdagend is."
3. relatieve voornaamwoorden:
die: "Zie je de vrouw, die daar in de regen loopt?"
dat: "Zij hoort bij het kind, dat naast haar onder de paraplu wandelt."
welke: "Dat is de persoon welke mij aangevallen heeft."
wie: "We moeten goed weten wie (we) dat werk laten doen."
wat: "Weet je nu wat (je) straks voor me moet doen?"
waar: "Weet je wel waar (je) straks zijn moet?"
waarin: "Hij staat voor het huis waarin (jij) nu woont."
waarom: "Ik snap niet waarom (ze) dat doen."
waarmee: "Wie is de vent waarmee (wij) morgen gaan werken?"
4. woorden met of en hoe:
of: "Maar ik weet niet of (jullie) dan komen."
ofschoon (=hoewel): "Ik moet dit doen, ofschoon (het) me spijt."
hoe: "Ik weet niet hoe (hij) het allemaal doet."
hoewel: "Ik denk dat hij niet slaagt, hoewel (hij) erg knap is."
hoeveel: "Kunt u mij vertellen hoeveel (het) precies kost?"
13