WATERVAL twee

liefdesverhaal as such. Prachtig. Lees ook Een slagerszoon met een brilletje.
8. De renner - Tim Krabbé, 1978
De beste Nederlandse sportroman gaat vreemd genoeg niet over voetballen maar over wielrennen. Het verhaal gaat over een
wielerwedstrijd in (natuurlijk) Frankrijk, die de ik-figuur wel/niet wint (streep door wat onjuist is). Verhaal is echter doorspekt
met andere wielerherinneringen en bespiegelingen over deze sport. Lees ook Krabbé's macabere thriller Het gouden ei
(populairste boek bij tot lezen verplichte Nederlandse scholieren), of bekijk de prima verfilming daarvan (Spoorloos van George
Sluijzer).
7. De dikke man voor altijd - Ischa Meijer
In Nederland zijn de kranten de laatste decennia steeds meer geworden (verworden?) tot in nieuws gehulde vehikels voor (wat
men eerst noemde) cursiefjes (later columns, nu stukjes). Iedereen die een pen of een muis kan vasthouden waant zich koning
eenoog. Simon Carmiggelt was de nan die het genre van het cursiefje (zeer kort verhaal, veel observaties, afgerond door een
pointe) muntte. Dodelijk voor veel stukjes is echter de terreur van de mening, die steeds maar moet worden verkondigd.
Ischa Meijer, geboren in het kamp en in het jaar waar Anne Frank stierf, kon het perfect: optekenen wat hij hoorde, zei, zag en
meemaakte in zijn chaotische leven vol conflicten. En dan maar boetseren aan de taal. Zie ook: Brief aan mijn moeder,
gedichten als Een jongetje dat alles goed zou maken.
6. Knielen op een bed van violen - Jan Siebelink, 2005
De Nederlandse literatuur kent een paar florerende bedrijfstakken:
- de oorlogsindustrie: boeken over dé (Tweede Wereld)oorlog zijn altijd raak.
- chick-lit: een vrouw vertelt "alles" (?). Confessies dus, maar dan vooral over sex en shoppen.
- de gereformeerdenindustrie: boeken met confessies over een verschrikkelijke protestantse jeugd. Wie van dit laatste genre
houdt boft, hij of zij leze alles van Maarten 't Hart. Het veel vitalere werk van Jan Wolkers (Turks fruit, Terug naar
Oegstgeest) is dan verre te prefereren. Maar Jan Siebelink overtreft hen verre. Zowel zijn autobiografisch verhaal - over een
mystieke, violenkwekende vader - als zijn stijl zijn sterker.
5. Tirza - Arnon Grunberg, 2006
Enfant terrible van de Nederlandse literatuur scheidt sinds debuut Blauwe Maandagen
het ene na het andere boek af, zonder misser. Soms gaat de stijl (de afwisseling van lang en kort, van handeling en aforisme, het
macabere) wat irriteren. Later komt er wat meer genegenheid voor zijn personages, bijvoorbeeld voor de hoofdpersoon uit
Tirza die hopeloos probeert zijn dochter te beschermen. Nederlands grootste literaire talent sinds, sinds wanneer eigenlijk?
Sinds het jaar nul (de Romeinen introduceren het schrift in Nederland). Fraai tijdsbeeld van Nederland nu.
4. De Kapellekensbaan - Louis Paul Boon, 1953
Boons meesterwerk kent twee delen, dit en Zomer te Termuren. Het boek heeft drie verhaallijnen: één over het meisje Ondine
en de zich industrialiserende Kapellekensbaan; één over de schoolmeester Janssens (een alter ego van Boon), en een over Boon
zelf. Humor, maatschappijkritiek en kunst voor de prijs van één boek. Boon miste de Nobelprijs omdat hij, toen hij ervoor in
aanmerking kwam, een keuze uit zijn verzameling pornografische prenten publiceerde: hij voelde zich te veel heilig verklaard.
Lees ook: Menuet, Daens, etc.
3. De avonden - Gerard Reve, 1947
De avonden is het verhaal van Frits van Egters, een onuitstaanbare etter, die de laatste dagen van het jaar vol zwartgalligheid en
misantropie doorbrengt in een naargeestig Amsterdam. Het is het eerste grote boek dat na "de oorlog" verscheen, maar oorlog
en shoah blinken uit door afwezigheid. Net als iedere vorm van optimisme trouwens. Aan het einde van De avonden heeft Frits
het over iets dat hij zijn ouders wil zeggen, maar dat ook niet gezegd wordt. Uiteindelijk vindt hij troost bij zijn knuffelkonijn, en
bij God.
Van Reves verdere boeken zijn bijvoorbeeld Op weg naar het einde en Nader tot u zeer aanbevelenswaardig, onder meer
omdat Reve in deze mengelingen van autobiografie en gedichten een lans breekt voor "de homofiel". Kwetsbaar, humoristisch en
wat al niet.
2. Nooit meer slapen - Willem Frederik Hermans, 1966
"De portier is een blinde."
Zo begint deze roman over een jonge geoloog die in Lapland op zoek gaat naar bewijzen voor een waardeloze theorie van zijn
professor. Hij zal niet vinden wat hij zocht, maar verliezen wat hij had (vriendschap, waardering). Zo gaat het vaak. Hermans
paart een zakelijke stijl aan een nihilistische filosofie. Lees ook De donkere kamer van Damocles (een oorlogsroman die de
tweedeling goed/fout ondermijnt), Onder professoren (sleutelroman over het vaak naargeestige universitaire klimaat in
Nederland) of Au pair (struise Zeeuwse au pair beleeft haar coming of age in Parijs).
1. Max Havelaar - Multatuli, 1859
Multatuli (Latijn voor "Ik heb veel gedragen") was het pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, die zichzelf vblijkbaar zielig vond
omdat hij de hele wereld op zijn schouders had genomen. De hoofdpersoon van zijn meesterwerk, Max Havelaar, is weer een
ander alter ego. In het boek worden de wantoestanden in koloniaal Indië, met name uitbuiting en corruptie, aangeklaagd. Het
boek is zo goed omdat dit autobiografische verhaal wordt doorsneden met bijvoorbeeld satires op de Nederlandse cultuur,
sprookjesvertellingen etc. De aanklacht tegen de koloniale toestanden, de kunstige structuur, de stijl en de humor maken dat dit
boek alles heeft wat een boek kan hebben. En je leert veel over Nederland, want toen en nu regeert in dit land altijd de
koopman-dominee.
En nu: allemaal lezen!
Extra - om over te spreken of schrijven:
- Welk boek uit bovenstaande lijst lijkt je interessant? Welk zou je kiezen en waarom?
- Lees jij veel? Wat? Romans, thrillers, stripboeken, poëzie...?
- Lees je wel eens iets in het Nederlands?
- Wat is je lievelingsboek? Waarom? Vertel er eens iets over.
120