16.09.2013 Views

juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname

juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname

juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

JAARGANG 13 NR. 2<br />

JUNI <strong>2011</strong><br />

ADEKUS<br />

INFOBULLETIN<br />

THE FUTURE OF<br />

WIND ENERGY IN SURINAME<br />

De invloed van beleid<br />

in een religieus diverse<br />

samenleving<br />

De promotie van<br />

dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />

Challenges<br />

Ground Water<br />

Purification<br />

EEN UITGAVE VAN DE ANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME


2<br />

COLOFON<br />

A<strong>de</strong>KUS Info Bulletin is een<br />

kwartaaluitgave van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong> en<br />

wordt uitgegeven door <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling<br />

Public Relations.<br />

REDACTIEADRES<br />

<strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van<br />

<strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS)<br />

Leysweg 86, Postbus 9212<br />

Paramaribo, <strong>Suriname</strong><br />

Telefoon: +597 465558<br />

Fax: +597 494697<br />

info@uvs.edu<br />

http:/a<strong>de</strong>kus.uvs.edu<br />

SAMENSTELLING EN<br />

EINDREDACTIE<br />

Public Relations <strong>de</strong>partment<br />

SPECIALE DANK<br />

VOOR DE BIJDRAGE<br />

Riad Nurmohamed<br />

Ton Wolf<br />

GRAFISCHE VORMGEVING<br />

ESEM Production<br />

DRUK<br />

Drukkerij Leo Victor<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

INHOUDSOPGAVE<br />

INHOUDSOPGAVE<br />

De promotie van dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />

Win<strong>de</strong>nergie alternatieve energiebron voor<br />

<strong>Suriname</strong>?<br />

Challenges ground water purification<br />

Het Pan – Amazonisch Netwerk voor Wetenschap,<br />

Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg<br />

(CT&IS)<br />

Speech meeting <strong>of</strong> pan-amazonian<br />

De invloed van beleid in een religieus diverse<br />

samenleving<br />

Global Watership-Caribbean<br />

Goed <strong>of</strong> Fout - en dan? De diagnostiek van<br />

misvattingen<br />

Nieuws Universiteitsbibliotheek (UB)<br />

Personeelsvaria<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

3<br />

5<br />

7<br />

8<br />

9<br />

12<br />

15<br />

17<br />

19<br />

22


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

De promotie van dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />

p woensdag 6 april <strong>2011</strong> promoveer<strong>de</strong> ir.<br />

Ferdinand Klas cum lau<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> <strong>Anton</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit tot Doctor in <strong>de</strong><br />

Technologische Wetenschappen. Zijn proefschrift<br />

was getiteld: VIRUS-RESISTANT TRANSGENIC<br />

SQUASH (Cucurbita pepo L.):<br />

a Crop Protection Tool that Alters the Dynamics <strong>of</strong><br />

Cucurbit Viruses<br />

Dr. ir. Klas heeft na <strong>de</strong> B-richting van <strong>de</strong> Algemene<br />

Mid<strong>de</strong>lbare School te Paramaribo, van 1966-1972<br />

Phytopathologie (met specialisatie <strong>de</strong> Plantenvirologie)<br />

gestu<strong>de</strong>erd aan <strong>de</strong> Landbouwuniversiteit te Wageningen<br />

in Ne<strong>de</strong>rland. Zijn afstu<strong>de</strong>erpakket omvatte <strong>de</strong> vakken<br />

Virologie (ho<strong>of</strong>dvak), Biochemie en <strong>de</strong> Wiskundige<br />

Statistiek (verzwaard).<br />

Van 1973-1990 werkte hij als viroloog en biometricus<br />

op het Landbouwproefstation in Paramaribo. Daarnaast<br />

heeft hij ruime internationale on<strong>de</strong>rzoekservaring<br />

opgedaan aan diverse instituten en universiteiten.<br />

Zo was hij in 1975 werkzaam aan <strong>de</strong> Biologische<br />

Bun<strong>de</strong>sanstalt für Land- und Forstwirtschaft te<br />

Braunschweig (Duitsland) waar hij zich bekwaam<strong>de</strong> in<br />

<strong>de</strong> virusserologie. In 1990 vertrok hij naar <strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong><br />

Staten van Amerika waar hij aan <strong>de</strong> universiteit van<br />

Idaho in teamverband een bijdrage heeft geleverd<br />

aan het ontwikkelen van een stochastisch mo<strong>de</strong>l voor<br />

<strong>de</strong> simulatie van <strong>de</strong> verspreiding van <strong>de</strong> virussen<br />

PVY(Potato Virus Y) en PLRV (Potato Leafroll<br />

Virus). Hierna stapte hij in 1991 over naar <strong>de</strong> Cornell<br />

<strong>University</strong>, om op <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Plant Pathology <strong>de</strong><br />

verbetering van een mechanistisch simulatiemo<strong>de</strong>l<br />

voor <strong>de</strong> bestu<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> verspreiding van <strong>de</strong><br />

schimmelziekte Banana Sigatoka ter hand te nemen.<br />

Het duur<strong>de</strong> niet lang <strong>of</strong> zijn biomathematische<br />

skills wer<strong>de</strong>n ook opgemerkt door <strong>de</strong> werkgroep<br />

voor virusepi<strong>de</strong>miologie van <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Plant<br />

Pathology and Plant-Microbe Biology van <strong>de</strong> Cornell<br />

<strong>University</strong>, die hem aantrok. Hij werd belast met <strong>de</strong><br />

opdracht om binnen het project “Risk Assessment<br />

<strong>of</strong> the Release <strong>of</strong> Transgenic Cucurbits in the<br />

Environment” vergelijken<strong>de</strong> studies te doen m.b.t. <strong>de</strong><br />

verspreidingsdynamiek van cucurbitaceae-virussen in<br />

transgene en niet-transgene cucurbitaceae-genotypen.<br />

De resultaten van dit werk liggen ten grondslag aan zijn<br />

proefschrift.<br />

DE PROBLEEMSTELLING<br />

Tot voor kort bestond <strong>de</strong> virusbestrijding voornamelijk<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

uit <strong>de</strong> aanwending van cultuurmaatregelen, waarbij<br />

virusreservoirs in het veld wer<strong>de</strong>n verwij<strong>de</strong>rd en<br />

virusvectorpopulaties wer<strong>de</strong>n gereduceerd. Laatstbedoel<strong>de</strong><br />

reductie vond plaats m.b.v. insectici<strong>de</strong>n (tegen<br />

vectorinsecten) en mineraalolie, die een barrière vorm<strong>de</strong><br />

voor insecten om op het blad te lan<strong>de</strong>n en scha<strong>de</strong> aan<br />

te richten. Het is evenwel haast onmogelijk om <strong>de</strong><br />

insectenvectorpopulatie volledig uit te roeien, ongeacht <strong>de</strong><br />

hoeveelheid insectici<strong>de</strong> die wordt toegediend. An<strong>de</strong>rzijds<br />

is mineraalolie niet in staat om voor <strong>de</strong> volle 100% te<br />

voorkomen dat bladluisvirusvectoren virussen kunnen<br />

overbrengen, omdat na een mineraaloliebespuiting <strong>de</strong> plant<br />

gewoon doorgroeit; hetgeen betekent dat nieuwe bla<strong>de</strong>ren<br />

niet be<strong>de</strong>kt zullen zijn met mineraalolie en <strong>de</strong>rhalve niet<br />

beschermd zijn tegen insectenbezoek en virusoverdracht<br />

door virusvectoren. Hierbij komt nog, dat <strong>de</strong> olie <strong>de</strong><br />

huidmondjes van het blad kan binnendringen, waardoor <strong>de</strong><br />

fotosynthese afneemt en daarmee ook <strong>de</strong> productie van het<br />

gewas.<br />

AANPAK VAN DE PROBLEEMSTELLING<br />

Naarmate <strong>de</strong> insectenvector-(bladluis-) populatie<br />

geduren<strong>de</strong> het groeiseizoen toeneemt wor<strong>de</strong>n voornoem<strong>de</strong><br />

virusbestrijdingsmetho<strong>de</strong>n ineffectief. Er moest daarom<br />

naar betere virusbestrijdingsmetho<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n omgezien.<br />

Die heeft men gevon<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> Coat Protein-Mediated<br />

Protection, zoals ont<strong>de</strong>kt en ver<strong>de</strong>r ontwikkel door Powel-<br />

Abel en Beachy. Hierbij wordt het manteleiwitgen van<br />

het virus ingebouwd in het genoom (chromosoom) van <strong>de</strong><br />

plant. Hierdoor verkrijgt men een transgene plant die het<br />

virusmanteleiwit kan aanmaken; hetgeen <strong>de</strong> ontmanteling<br />

en replicatie (vermeer<strong>de</strong>ring) van het virus afremt. Op <strong>de</strong>ze<br />

afremming (afweer) van het virus door <strong>de</strong> plant berust nu<br />

3


<strong>de</strong> virusresistentie van <strong>de</strong> transgene plant.<br />

De bij dit on<strong>de</strong>rzoek aangewen<strong>de</strong> genconstructie voor<br />

<strong>de</strong> transformatie van yellow crookneck squash was <strong>de</strong><br />

pPRBN-ZYMV72/WMBN22 “genconstructie” en<br />

bevatte zowel het manteleiwitgen van Zucchini Yellow<br />

Mosaic Virus (ZYMV) als van Watermelon Mosaic<br />

Virus 2 (WMV 2); twee virussen die wereldwijd enorme<br />

scha<strong>de</strong> aanrichten in aanplantingen van komkommerachtigen,<br />

die een belangrijk <strong>de</strong>el van ons voedselpakket<br />

uitmaken (als vóór- en als nagerecht).<br />

Bij <strong>de</strong> voornoem<strong>de</strong> transformatie wer<strong>de</strong>n er twee<br />

squashgenotypen verkregen, te weten ZW-20H en ZW-<br />

20B. In dit proefschrift werd hun performance on<strong>de</strong>r<br />

veldomstandighe<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzocht; hetgeen o.a. <strong>de</strong><br />

volgen<strong>de</strong> resultaten oplever<strong>de</strong>:<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4<br />

ZW-20H squash was volledig resistent tegen<br />

<strong>de</strong> virussen ZYMV en WMV-2 en bleef<br />

symptoomloos, terwijl ZW-20B een iets lager<br />

niveau van resistentie bezat en vooral on<strong>de</strong>r<br />

omstandighe<strong>de</strong>n van hoge infectiedruk wel mil<strong>de</strong><br />

symptomen (blotches) van <strong>de</strong>ze virussen liet zien op<br />

<strong>de</strong> bla<strong>de</strong>ren. In bei<strong>de</strong> genotypen bleven <strong>de</strong> vruchten<br />

gaaf en gezond, in tegenstelling tot <strong>de</strong> nietgetransformeer<strong>de</strong><br />

squashvruchten, die alle <strong>de</strong>nkbare<br />

vormen van vruchtmisvorming lieten zien.<br />

De opbrengsten van zowel ZW-20H en ZW-20B<br />

waren vergelijkbaar en vele malen hoger dan die<br />

van <strong>de</strong> niet-getransformeer<strong>de</strong> squash.<br />

De virussen ZYMV en WMV 2 oefen<strong>de</strong>n geen<br />

invloed uit op het productieritme van <strong>de</strong> transgene<br />

squashgenotypen ZW-20B en ZW-20H, maar wel<br />

op dat van <strong>de</strong> niet-getransformeer<strong>de</strong> squash .<br />

De resultaten van dit on<strong>de</strong>rzoek wer<strong>de</strong>n in het<br />

vervolgtraject door Asgrow Seed Company<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

(Kalamazoo, Michigan) meegenomen om kruisingen met<br />

<strong>de</strong> volledig resistente ZW-20H uit te voeren om zodoen<strong>de</strong><br />

te komen tot een hybri<strong>de</strong> lijn die on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> naam Freedom<br />

II in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbaar is. Deze lijn geeft <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

hoge opbrengsten en <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> hoge fruitkwaliteit als ZW-<br />

20H, zoals beschreven in dit proefschrift.<br />

Als we thans <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>r gestel<strong>de</strong> probleemstelling weer<br />

voor <strong>de</strong> geest halen, dan lei<strong>de</strong>n <strong>de</strong> verkregen resultaten<br />

ons naar <strong>de</strong> algemene conclusie dat schimmel- en<br />

bacterieziekten met in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbare chemische<br />

mid<strong>de</strong>len aangepakt kunnen wor<strong>de</strong>n, terwijl virusziekten<br />

bij planten thans bestre<strong>de</strong>n kunnen wor<strong>de</strong>n met<br />

transgeen-resistente planten, waarvan <strong>de</strong> za<strong>de</strong>n eveneens<br />

in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbaar zijn.<br />

Met <strong>de</strong> resultaten van dit on<strong>de</strong>rzoek is me<strong>de</strong> een mo<strong>de</strong>l<br />

aangedragen en getoetst, om <strong>de</strong> voedselzekerheid op te<br />

voeren. Hiermee is <strong>de</strong> opbrengst<strong>de</strong>rving, veroorzaakt<br />

door virusinfecties, tot praktisch nul gereduceerd. Tevens<br />

is <strong>de</strong> voedselveiligheid gegaran<strong>de</strong>erd omdat er bij <strong>de</strong><br />

transformatie van het gewas geen elementen gebruikt zijn<br />

die er van nature niet reeds in ons voedsel voorkomen.


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Win<strong>de</strong>nergie alternatieve energiebron voor <strong>Suriname</strong>?<br />

Door: Noël Filemon<br />

De vraag naar energie neemt wereldwijd toe. <strong>Suriname</strong><br />

vormt hierop geen uitzon<strong>de</strong>ring. Aangezien<br />

<strong>de</strong> voorraad fossiele brandst<strong>of</strong>fen mondiaal<br />

steeds kleiner wordt, is het zaak uit te kijken naar alternatieve<br />

duurzame energiebronnen. In ons land zijn <strong>de</strong><br />

afgelopen perio<strong>de</strong>n maatschappelijke discussies losgebarsten<br />

met betrekking tot het energievraagstuk. Vroeger<br />

was het zo dat meer dan 90% van <strong>de</strong> energie werd<br />

aangeleverd door <strong>de</strong> waterkrachtcentrale te Afobaka;<br />

<strong>de</strong>ze energiebron begint gelei<strong>de</strong>lijk aan af te nemen en<br />

we wor<strong>de</strong>n steeds afhankelijker van diesel. Ook <strong>de</strong> turbulente<br />

politieke situatie in <strong>de</strong> olieproduceren<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n<br />

is re<strong>de</strong>n genoeg om uit te kijken naar alternatieve energiebronnen.<br />

On<strong>de</strong>rzoekingen, verricht door <strong>de</strong> studierichting<br />

Electrotechniek-Energie in Nickerie en Galibi<br />

in 2009, naar <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n van win<strong>de</strong>nergie in <strong>Suriname</strong><br />

bie<strong>de</strong>n positieve perspectieven.<br />

BELANG WINDSNELHEIDSMETINGEN<br />

Om <strong>de</strong> windsnelheidsresultaten bekend te maken die geduren<strong>de</strong><br />

een jaar vergaard zijn in Galibi en Nickerie, is er<br />

op woensdag 16 februari <strong>2011</strong> een seminar gehou<strong>de</strong>n in<br />

het <strong>University</strong> Guesthouse. De titel van het seminar was<br />

The Future <strong>of</strong> Wind Energy in <strong>Suriname</strong>. De uitvoering<br />

van het project lag in han<strong>de</strong>n van Cornel Wijngaar<strong>de</strong> MSc.<br />

Het project is voortgekomen uit een samenwerkingsovereenkomst<br />

in 2009 tussen het Ministerie van Natuurlijke<br />

Hulpbronnen en het Caricom-Secretariaat binnen het Caribbean<br />

Renewable Energy Program (CREDP). Het twee<strong>de</strong><br />

doel van het seminar was om op grond van <strong>de</strong> metingen<br />

die zijn vergaard aan te geven <strong>of</strong> <strong>de</strong> snelhe<strong>de</strong>n die gemeten<br />

zijn internationaal aanvaardbaar zijn om win<strong>de</strong>lektriciteit<br />

op te wekken.<br />

<strong>Suriname</strong> beschikte eer<strong>de</strong>r niet over goe<strong>de</strong> windsnelheidsmetingen.<br />

De meeste metingen waarop men terugviel waren<br />

die van <strong>de</strong> nationale dienst voor ruimteon<strong>de</strong>rzoek in<br />

<strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong> Staten (NASA). “Deze metingen zijn echter<br />

niet zo nauwkeurig als <strong>de</strong> metingen die verricht wor<strong>de</strong>n<br />

vanuit grondmeetstations”, legt Wijngaar<strong>de</strong> uit. “Als je bezig<br />

bent met win<strong>de</strong>nergie wil je exact weten wat <strong>de</strong> snelhe<strong>de</strong>n<br />

zijn geduren<strong>de</strong> hoeveel minuten en hoeveel uren, hoe<br />

vaak een bepaal<strong>de</strong> snelheid voorkomt en wat <strong>de</strong> maximale<br />

snelhe<strong>de</strong>n zijn. <strong>Suriname</strong> was een van <strong>de</strong> weinige Caribische<br />

lan<strong>de</strong>n waar er geen grondmetingen waren verricht.<br />

De huidige windmetingen zijn correcte metingen.”<br />

Speciaal voor dit seminar kwamen twee <strong>de</strong>skundigen van<br />

<strong>de</strong> Duitse overheidsorganisatie voor Internationale Samenwerking<br />

(GIZ) naar <strong>Suriname</strong>. De heer Benjamin Jargstorf,<br />

een internationaal herwinbare-energie-expert, die<br />

sinds 1985 win<strong>de</strong>nergieprojecten in meer dan 50 lan<strong>de</strong>n<br />

heeft uitgevoerd, en <strong>de</strong> heer Thomas Scheutzlich, die senior<br />

consultant is van GIZ voor het CREDP-project.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

Grondmeetstation te Galibi, district Marowijne<br />

Source:<br />

Cornel Wijngaar<strong>de</strong> and Anand Kalpoe:”Wind Speed Measurements in <strong>Suriname</strong>”, paper<br />

presented at the “ The Future <strong>of</strong> Wind Energy in <strong>Suriname</strong>”, 16-02-<strong>2011</strong><br />

ONDERZOEKSRESULTATEN<br />

De on<strong>de</strong>rzoeksresultaten in Nickerie zijn gunstig te<br />

noemen als gekeken wordt naar <strong>de</strong> hoogte waarop<br />

mo<strong>de</strong>rne windturbines opereren. In termen van hoogten<br />

rond <strong>de</strong> 70 meter halen we een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> dat<br />

voldoet aan <strong>de</strong> minimale eisen, meent Wijngaar<strong>de</strong>. “Internationaal<br />

zegt men dat, wanneer je een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

hebt van 6 meter per secon<strong>de</strong>, dat commercieel<br />

al aantrekkelijk is.” Zowel in Galibi als in Nickerie zijn<br />

op die hoogten snelhe<strong>de</strong>n met een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

van iets meer dan 6 meter per secon<strong>de</strong> gemeten. In <strong>de</strong><br />

maan<strong>de</strong>n november tot april zijn er snelhe<strong>de</strong>n van gemid<strong>de</strong>ld<br />

boven <strong>de</strong> 6 meter per secon<strong>de</strong> gehaald. In <strong>de</strong><br />

overige maan<strong>de</strong>n is er een afname van <strong>de</strong> windsnelhe<strong>de</strong>n<br />

merkbaar. Met speciale windturbines die voor lage<br />

windsnelhe<strong>de</strong>n geschikt zijn (IEC klasse III en IV), zou<strong>de</strong>n<br />

commerciële windturbineparken opgezet kunnen<br />

wor<strong>de</strong>n. In bei<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n en langs <strong>de</strong> kust bestaan<br />

dus voldoen<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n om win<strong>de</strong>nergie op te<br />

wekken.<br />

5


Win<strong>de</strong>nergiemogelijkhe<strong>de</strong>n in galibi en<br />

nickerie<br />

Ten aanzien van Nickerie en Galibi zijn 2 verschillen<strong>de</strong><br />

voorstellen gedaan door <strong>de</strong> win<strong>de</strong>nergie<strong>de</strong>skundigen. In<br />

Nickerie, dat reeds over een ‘sterke‘ grid van <strong>de</strong> Energie<br />

Bedrijven <strong>Suriname</strong> (EBS) beschikt, is voorgesteld om 4<br />

windturbines van 750 kilowatt op te zetten. Dit komt neer<br />

op een totaal van 3 megawatt. Wijngaar<strong>de</strong> legt uit: “Internationaal<br />

gezien draaien <strong>de</strong> windturbines meestal op<br />

een capaciteitsfactor (aantal procenten van het maximaal<br />

nominaal vermogen) en dat is al re<strong>de</strong>lijk, om commercieel<br />

bezig te kunnen zijn. Van <strong>de</strong> 3 megawatt die je daar<br />

zou installeren zou ongeveer een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> daadwerkelijk<br />

geproduceerd wor<strong>de</strong>n. Bij windturbines kijk je niet naar<br />

het vermogen, maar naar <strong>de</strong> geproduceer<strong>de</strong> energie.<br />

Met <strong>de</strong>ze turbines kunnen we stellen dat we een paar<br />

hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n huishou<strong>de</strong>ns in Nickerie met een gemid<strong>de</strong>ld<br />

verbruik van 500 kilowatt uur per maand van energie<br />

kunnen voorzien.”<br />

Voor Galibi is er een an<strong>de</strong>r voorstel gedaan, omdat daar<br />

een kleiner systeem aanwezig is dan in Nickerie. Het systeem<br />

draait van 6 uur ’s middags tot 10 uur ’s avonds.<br />

Het doel moet volgens <strong>de</strong> Duitse <strong>de</strong>skundigen zijn om<br />

het dieselgebruik te reduceren. Daarom is voorgesteld<br />

om een kleine windturbine van zeven en een half (7,5)<br />

kilowatt te installeren. Deze kan parallel gekoppeld wor<strong>de</strong>n<br />

met <strong>de</strong> dieselgenerator, zon<strong>de</strong>r teveel ingewikkel<strong>de</strong><br />

controlesystemen bij te plaatsen. Het voor<strong>de</strong>el hiervan<br />

is dat <strong>de</strong> mensen langer kunnen doordraaien bij speciale<br />

aangelegenhe<strong>de</strong>n zoals feesten.<br />

Als op grotere schaal gedacht wordt, zou aansluiting gezocht<br />

moeten wor<strong>de</strong>n op het hydro-netwerk (Paramaribo<br />

en omgeving) van <strong>de</strong> EBS, geven <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundigen aan. Ze<br />

vullen elkaar volgens Wijngaar<strong>de</strong> goed aan: “Wanneer <strong>de</strong><br />

wind in <strong>Suriname</strong> vrij goed is, blijkt <strong>de</strong> waterstand in het<br />

stuwmeer vrij laag te zijn. Als je zo een windturbinepark<br />

koppelt op het EBS-EPAR-netwerk dan wordt hierdoor<br />

water bespaard. En wanneer je komt in perio<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong><br />

energie nodig is, is het meer goed gevuld. Het gaat hier<br />

A) Benjamin Jargstorf, internationale<br />

herwinbare-energie-expert<br />

6<br />

B) De minister van Natuurlijke Hulpbronnen<br />

Jim Hok op het seminar<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

om een grotere investering waarvoor 15 windturbines<br />

van 2 MW zijn voorgesteld. Wat nu van belang is, is dat er<br />

een plek uitgezocht wordt waar windmetingen gedaan<br />

kunnen wor<strong>de</strong>n, waarbij een koppeling kan komen op<br />

het Epar-netwerk (energievoorziening Paramaribo en<br />

omstreken) van <strong>de</strong> EBS.<br />

ToekomsT<br />

Waar er nog concreet windmetingen gedaan zullen wor<strong>de</strong>n<br />

is in Coronie en aan <strong>de</strong> Henry Fernan<strong>de</strong>sweg. Op<br />

mid<strong>de</strong>llange termijn zal gekeken wor<strong>de</strong>n naar bepaal<strong>de</strong><br />

locaties in het binnenland. Een goe<strong>de</strong> gelegenheid is in<br />

<strong>de</strong> nabijheid van het stuwmeer, stelt Wijngaar<strong>de</strong>, omdat<br />

het meer zich als een zee kan gedragen. Wijngaar<strong>de</strong>: “ Parallel<br />

aan <strong>de</strong> metingen moeten we proberen om in Galibi<br />

<strong>de</strong> 7.5 kilowatt windturbine te plaatsen. Dat kan zon<strong>de</strong>r<br />

ingewikkel<strong>de</strong> technologie. Er wordt naar gestreefd om<br />

<strong>de</strong> nodige fondsen te zoeken en met commitment van<br />

<strong>de</strong> overheid in Galibi een windturbine van 7.5 kilowatt<br />

op te zetten.” Voor <strong>de</strong> aanleg van zo’n windturbine zal<br />

een flinke som geld op tafel gelegd moeten wor<strong>de</strong>n. Eën<br />

geïnstalleer<strong>de</strong> kilowatt kost ongeveer 3000 dollar. Dit betekent<br />

dat voor het kleine windturbinepark van 7.5 kilowatt<br />

dat op Galibi moet komen, een bedrag van tenminste<br />

25.000 U.S. dollar nodig is. Het voor<strong>de</strong>el is dat je<br />

geduren<strong>de</strong> 15 tot 20 jaar min<strong>de</strong>r kosten hebt aan brandst<strong>of</strong><br />

en on<strong>de</strong>rhoud. Voor Nickerie zou dat betekenen dat<br />

er een bedrag van 9 miljoen U.S. dollar nodig is voor het<br />

opzetten van een windturbinepark. Voor zowel Nickerie<br />

als Galibi betekent het hebben van windturbineparken<br />

dat diesel bespaard wordt. De voorraad van Staatsolie<br />

kan hierdoor langer mee en import van diesel kan wor<strong>de</strong>n<br />

beperkt. Het werkgelegenheidsaspect moet daarbij<br />

niet uit het oog verloren wor<strong>de</strong>n. Wijngaar<strong>de</strong> is van mening<br />

dat, gezien <strong>de</strong> minimale windsnelhe<strong>de</strong>n die gemeten<br />

zijn, <strong>Suriname</strong> op kleine schaal gebruik kan maken<br />

van win<strong>de</strong>nergie. Voor gebruik op grote schaal moeten<br />

er nog diepgaan<strong>de</strong> studies verricht wor<strong>de</strong>n. <br />

C) Cornel Wijngaar<strong>de</strong>, MSc., een van <strong>de</strong><br />

inlei<strong>de</strong>rs op het seminar<br />

D) Anand Kalpoe, MSc. verzorg<strong>de</strong> eveneens<br />

een inleiding tij<strong>de</strong>ns het seminar


The training consisted <strong>of</strong> theoretical sessions, practical<br />

sessions and excursions. The following topics<br />

were discussed: water quality and standards, aeration,<br />

filtration, lime-carbonate relation, s<strong>of</strong>ten, conditioning,<br />

groundwater wells and threats, membrane filtration,<br />

and oxidation. During the practical sessions (in working<br />

groups), assignments had to be ma<strong>de</strong> about conditioning,<br />

aeration and filtration, and the formulation <strong>of</strong> a master plan<br />

for drinking water supply. Excursions were organized to<br />

the drinking water supply stations Leysweg and Blauwgrond.<br />

Explanations about the processes and problems at<br />

these stations were given by experts <strong>of</strong> the SWM. The last<br />

day, participants had to present their master plan for <strong>Suriname</strong>.<br />

The outputs <strong>of</strong> this training program are, that:<br />

• Participants have gained extra knowledge about new<br />

technologies for drinking water supply systems un<strong>de</strong>r<br />

different conditions (coastal and inland/river systems)<br />

• Participants are able to i<strong>de</strong>ntify practical problems at<br />

stations and suggest measures to be un<strong>de</strong>rtaken<br />

• Participants are able to make basic calculations for<br />

conditioning, aeration and filtration, and<br />

• Participants are able to set up a master plan for drinking<br />

water supply.<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Challenges ground water purification<br />

In the period 7-11 February <strong>2011</strong>, the Caribbean Water Association (CWA) and Oasen<br />

Drinking Water, organized a 5 day training program about “Challenges in the<br />

groundwater purification” in <strong>Suriname</strong> in cooperation with the <strong>Suriname</strong> Water Supply<br />

Company (SWM) and the <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS). The course<br />

instructors were: ir. Ruud Kolpa (Oasen) and ir. Weren <strong>de</strong> Vet (Oasen/TUDelft), assisted by<br />

ir. A. Salmin and R. Nurmohamed, Ph.D. About 25 persons from the SWM, the Ministry <strong>of</strong><br />

Natural resources, A<strong>de</strong>KUS and Aqualectra (Curaçao) have participated in this training.<br />

The location was the <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>, Faculty <strong>of</strong> Technology. The<br />

opening was performed by R. Nurmohamed, Ph.D. (A<strong>de</strong>KUS), ir. A. Salmin (SWM) and<br />

A. Vos <strong>de</strong> Wael (Director Oasen).<br />

Successful participants received a certificate, a original<br />

book <strong>of</strong> “Drinking water: principles and practices”, and<br />

a CD with all the course materials. The closing ceremony<br />

was also atten<strong>de</strong>d by the Director <strong>of</strong> the SWM, Director <strong>of</strong><br />

the Oasen, the Chairman <strong>of</strong> CWA, staff members <strong>of</strong> Aqualectra<br />

(Curaçao) and representatives from the Ministry <strong>of</strong><br />

Infrastructure and Environment <strong>of</strong> the Netherlands. <br />

More information about this activity can be requested from: R. Nurmohamed Ph.D. at r.nurmohamed@uvs.edu.<br />

CWA: www.caribbeanwaterassociation.com/│ OASEN: www.oasen.nl │SWM: www.swm.sr│ A<strong>de</strong>KUS: http://a<strong>de</strong>kus.uvs.edu/│<br />

TUDelft: www.bt.tu<strong>de</strong>lft.nl; www.drinkwater.tu<strong>de</strong>lft.nl<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

7


Het Pan – Amazonisch Netwerk voor Wetenschap,<br />

Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg<br />

(CT&IS) is een coöperatief netwerk tussen on<strong>de</strong>rwijs,<br />

on<strong>de</strong>rzoek en uitvoeren<strong>de</strong> instituten die <strong>de</strong> acht lidlan<strong>de</strong>n<br />

(Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana,<br />

Peru, <strong>Suriname</strong> en Venezuela) van <strong>de</strong> Amazon Cooperation<br />

Treaty Organization (ACTO) integreren. De<br />

CT&IS is medio 2007 voorgesteld en geïnstalleerd .<br />

De missie van het netwerk is om prikkels te geven<br />

en bijdragen te leveren aan <strong>de</strong> implementatie van beleid<br />

voor regionale integratie in <strong>de</strong> Amazone, voor <strong>de</strong><br />

ontwikkeling en benutting van wetenschappelijk en<br />

technologisch on<strong>de</strong>rzoek, en on<strong>de</strong>rzoek van nieuwe<br />

producten en processen. Het doel van het netwerk is<br />

<strong>de</strong> gelijkheid te bevor<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> gezondheidszorg en<br />

het genereren van technische competenties in het ka<strong>de</strong>r<br />

van problemen en algemene, regionale en nationale<br />

uitdagingen.<br />

De structuur van CT&IS bestaat uit een uitvoerend<br />

orgaan van het Pro-Pan Amazonisch Netwerk, gevormd<br />

door <strong>de</strong> ACTO, PAHO/WHO, Fiocruz, UNA-<br />

MAZ, en <strong>de</strong> presi<strong>de</strong>nt van het intergouvernementeel<br />

Amazone Comité van <strong>de</strong> CT&IS. Het intergouvernementeel<br />

Comité wordt gevormd door vertegenwoordigers<br />

van <strong>de</strong> ministeries van Gezondheid van <strong>de</strong> acht<br />

lidlan<strong>de</strong>n.<br />

8<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Het PAN-Amazonisch Netwerk voor<br />

Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong><br />

Gezondheidszorg (CT&IS)<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

INSTITUTEN DIE DEEL UITMAKEN VAN DE<br />

CT&IS ZIJN:<br />

1. De Amazon Cooperation Treaty Organization -<br />

ACTO;<br />

2. De Pan- American Health Organization / World<br />

Health Organization - PAHO / WHO;<br />

3. Fundation Oswaldo Cruz- Fiocruz<br />

4. De ministeries van Volksgezondheid van <strong>de</strong> acht<br />

Amazone lan<strong>de</strong>n<br />

5. De Associatie van <strong>de</strong> Amazonische Universiteiten<br />

– UNAMAZ<br />

6. On<strong>de</strong>rzoeksinstituten<br />

7. Gezondheidorganisatie Andino – Organismo Andino<br />

<strong>de</strong> Salud –ORAS;<br />

PRIORITEITSGEBIEDEN VAN DE CT&IS ZIJN:<br />

• Tele - Gezondheid;<br />

• Innovatie en intellectuele eigendommen;<br />

• Gezondheid en Milieu;<br />

• On<strong>de</strong>rzoek op het gebied van Malaria;<br />

• On<strong>de</strong>rzoek van gezondheidszorgsystemen en<br />

diensten van <strong>de</strong> Amazone;<br />

• Pan- Amazone Virtuele Bibliotheek van Gezondheid<br />

(BVS) van CT&IS. <br />

Bron:<br />

Fol<strong>de</strong>r van het Pan-Amazonische Netwerk voor Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg (CT&IS)<br />

Meer informatie is te verkrijgen op <strong>de</strong> websites:<br />

http://www.amazonia.fiocruz.br/re<strong>de</strong>pan<br />

http://www.panamazonica.bvsalud.org/php/in<strong>de</strong>x.php


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

VIJFDE VERGADERING VAN DE (CT&IS)<br />

Op 7 en 8 <strong>de</strong>cember 2010 werd in Courtyard Marroitt <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring gehou<strong>de</strong>n van het Pan – Amazonisch<br />

Netwerk voor Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg (CT&IS). Het thema van het evenement<br />

was: Gezondheid en Milieu in <strong>de</strong> Amazone vanuit het Perspectief van Klimaatsveran<strong>de</strong>ring.<br />

Het evenement heeft plaatsgevon<strong>de</strong>n in samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>, De Amazon<br />

Cooperation Treaty Organization - ACTO, De Associatie van Amazonische Universiteiten- UNAMAZ, De Pan- Amerikaanse<br />

Gezondheidsorganisatie (PAHO) en <strong>de</strong> Fundation Oswalsdo Cruz – FIOCRUZ<br />

De sprekers bij <strong>de</strong> opening van het evenement waren <strong>de</strong> secretaris<br />

van <strong>de</strong> Minister van Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong><br />

, Dhr Edwin Noordzee, <strong>de</strong> directeur van het Ministerie van<br />

Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>, Mw dr. Marthelise Eersel,<br />

<strong>de</strong> PAHO vertegenwoordiger in <strong>Suriname</strong>, dr. Gerry Eijkemans,<br />

<strong>de</strong> vertegenwoordiger van <strong>de</strong> UNAMAZ, <strong>de</strong> waarnemend<br />

voorzitter van het Bestuur van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> De <strong>Kom</strong><br />

Universiteit van <strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS), dr. Allan Li Fo Sjoe,<br />

<strong>de</strong> vertegenwoordiger van het uitvoerend orgaan van het<br />

Pan-amazonisch Netwerk, dr. Roberto Sena Rocha, Secretaris<br />

Generaal van <strong>de</strong> ACTO, dr <strong>Anton</strong>io Restrepo, <strong>de</strong> presi<strong>de</strong>nt<br />

van het Intergouvernementele Amazonisch Comité<br />

van <strong>de</strong> CT&IS, dr Luis Santamaria.<br />

De waarnemend voorzitter van het Bestuur van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong>, Dr. Allan Li Fo Sjoe<br />

heeft het in zijn speech gehad over <strong>de</strong> missie en visie van<br />

<strong>de</strong> UNAMAZ, alsook over <strong>de</strong> belangrijkste activiteiten van<br />

<strong>de</strong> UNAMAZ, waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Institutionele versterking van<br />

<strong>de</strong> UNAMAZ, <strong>de</strong> Internationalisatie van Hoger On<strong>de</strong>rwijs,<br />

Waterhulpbronnen en Gezondheid. Als additionele participant<br />

namens <strong>de</strong> UNAMAZ was ook Mw. A. I. Jubithana-<br />

Fernand MSc. van A<strong>de</strong>KUS aanwezig.<br />

Op <strong>de</strong> eerste dag van het evenement zijn er presentaties<br />

gehou<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> thema’s Malaria, Tele- Gezondheidszorg,<br />

Gezondheidszorgsystemen en -diensten, Interculturaliteit<br />

en Gezondheid, Wetenschappelijk On<strong>de</strong>rzoek en Technologie<br />

(Virtuele Bibliotheek over Gezondheid - BVS)<br />

(http://regional.bvsalud.org), Innovatie en Intellectuele<br />

Eigendom. Na <strong>de</strong> presentaties zijn er werkgroepen gevormd<br />

aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> thema’s.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

Het doel van het vormen van <strong>de</strong> werkgroepen was om het<br />

vervolgtraject voor <strong>de</strong> participeren<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n te bepalen<br />

met betrekking tot <strong>de</strong> thema’s. Voor al <strong>de</strong> aanwezig participeren<strong>de</strong><br />

lan<strong>de</strong>n zijn er focal pointes voor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />

werkgroepen geï<strong>de</strong>ntificeerd en aangewezen, indien die er<br />

nog niet waren. De werkgroepen hebben daarna ook <strong>de</strong><br />

resultaten van hun discussies gepresenteerd.<br />

Vervolgens is het boek Gezondheid van het Gezin: Prioriteit<br />

binnen <strong>de</strong> Amazone, van Rosa Acevedo Marin en Rosa<br />

Carmina <strong>de</strong> Sena Couta gepresenteerd door Rosa Acevedo.<br />

De planning van het Strategisch Gezondheidsprogramma<br />

van <strong>de</strong> ACTO is gepresenteerd door <strong>de</strong> secretaris Generaal<br />

van <strong>de</strong> ACTO, Dr <strong>Anton</strong>io Restrepo.<br />

Op <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> dag van het evenement hebben ook parallel<br />

aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re activiteiten <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ringen van het Intergouvernementeel<br />

Comité en het uitvoerend Comité van<br />

het Pan-Amazonisch Netwerk van <strong>de</strong> CT&IS plaats gevon<strong>de</strong>n.<br />

Aan het eind van het evenement heeft <strong>de</strong> overdrachtsceremonie<br />

van het presi<strong>de</strong>ntschap van <strong>de</strong> CT&IS plaats gevon<strong>de</strong>n.<br />

De vorige presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> CT&IS was Dr. Luis<br />

Santamaria van het Nationaal gezondheidsinstituut van<br />

Peru en <strong>de</strong> nieuwe presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> CT&IS is Dhr Edwin<br />

Noordzee van <strong>Suriname</strong>, Secretaris van <strong>de</strong> Minister van<br />

Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>. <br />

9


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

SPEECH TO THE V MEETING OF THE PAN-AMAZONIAN NETWERK FOR SCIENCE, TECHNO-<br />

LOGY AND INNOVATION IN THE HEALTH SECTOR (CT&IS) 07 – 08 DECEMBER 2010, Courtyard<br />

by Marriot, Paramaribo, <strong>Suriname</strong>,<br />

by the Former Chairman <strong>of</strong> the Board <strong>of</strong> the <strong>Anton</strong> De <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>, Dr. Allan Li Fo Sjoe.<br />

Tuesday 07 December 2010<br />

Secretary <strong>of</strong> the Ministry <strong>of</strong> Health in <strong>Suriname</strong>,<br />

Mr Edwin Noordzee; Dr. Marthelise Eersel, Permanent<br />

Secretary <strong>of</strong> the Ministry <strong>of</strong> Health; General<br />

Secretary for Health <strong>of</strong> the ACTO, Dr <strong>Anton</strong>io Restrepo;<br />

Dr Roberto Sena Rocha <strong>of</strong> the Executive<br />

Comity <strong>of</strong> the Pan–Amazonian Network; Dr. Luis<br />

Santamaria, Presi<strong>de</strong>nt <strong>of</strong> the Inter governmental<br />

Amazonian Comity for CT&IS; Dr. Gerry Eijkemans,<br />

<strong>Suriname</strong> representative <strong>of</strong> the PAHO, other distinguished<br />

participants, ladies and gentlemen, especially<br />

those from abroad.<br />

It is a great pleasure and honor that I represent the<br />

Association <strong>of</strong> Amazonian Universities (UNAMAZ)<br />

at this most important meeting where you will<br />

discuss new strategies with regard to the present<br />

role <strong>of</strong> Health and Environment issues in the perspective<br />

<strong>of</strong> climate change.<br />

First <strong>of</strong> all on behalf <strong>of</strong> UNAMAZ I want to congratulate<br />

ACTO with this initiative and especially<br />

for organizing this Seminar in <strong>Suriname</strong>.<br />

As known the UNAMAZ is the Association <strong>of</strong> Amazonian<br />

Universities which was foun<strong>de</strong>d in September<br />

1987 in the scope <strong>of</strong> the Amazonian Cooperation<br />

Agreement. About 68 public research<br />

institutions and public Universities <strong>of</strong> Brasil, Bolivia,<br />

Colombia, Ecuador, Guyana, <strong>Suriname</strong> ,Peru<br />

and Venezuela are at this moment member <strong>of</strong> the<br />

UNAMAZ.<br />

The mission <strong>of</strong> the UNAMAZ is to promote aca<strong>de</strong>mic<br />

cooperation and integration in or<strong>de</strong>r to<br />

strengthen the public goods, the higher education,<br />

the scientific research and the social integration<br />

for sustainable human <strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> the<br />

Pan-Amazonian region.<br />

Based on this mission the future vision is that in<br />

2020 the UNAMAZ must be recognized as a network<br />

<strong>of</strong> aca<strong>de</strong>mic and scientific institutions, a<br />

world regional and local lea<strong>de</strong>r in the integration<br />

and articulation for the formation <strong>of</strong> human resources<br />

and research in the member states <strong>of</strong> the<br />

UNAMAZ for sustainable welfare and wellbeing.<br />

Given this mission and vision <strong>of</strong> the UNAMAZ it<br />

10<br />

is clear that the UNAMAZ has great interest in participating<br />

in this meeting to see how the Association can<br />

further contribute to future health and environmental<br />

program <strong>of</strong> ACTO / PAHO.<br />

Concerning the structure <strong>of</strong> the UNAMAZ:<br />

The UNAMAZ is an entity <strong>of</strong> education and research<br />

with power and flexibility to un<strong>de</strong>rtake actions and administrative<br />

resources . It must not be confused with a<br />

foundation. Further the structure <strong>of</strong> the UNAMAZ is <strong>de</strong>scribed<br />

in the Internal Regulations <strong>of</strong> the UNAMAZ.<br />

Main activities <strong>of</strong> the UNAMAZ are:<br />

The institutional Strengthening <strong>of</strong> the UNAMAZ to guaranty<br />

the functioning <strong>of</strong> the organization<br />

Internationalization <strong>of</strong> Higher Education<br />

For the UNAMAZ as a network <strong>of</strong> education, the internationalization<br />

<strong>of</strong> Higher Education is a priority issue.<br />

It is essentially to strengthen its members through the<br />

cooperation within member countries.<br />

With regard to the environment and especially the Amazonian<br />

Biodiversity, the sustainable use and conservation<br />

<strong>of</strong> renewable natural resources <strong>of</strong> the Amazonian<br />

has special importance for the UNAMAZ. The OTCA and<br />

UNAMAZ signed a technical agreement (in the scope <strong>of</strong><br />

the Biodiversity project OTCA/IDB )for the elaboration <strong>of</strong><br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN


esearch projects for the conservation and sustainable<br />

use <strong>of</strong> the Amazonian Biodiversity. The UNAMAZ also<br />

started a project with the UNESCO, which through its<br />

secretary helps with the implementation <strong>of</strong> the project<br />

“ The Management <strong>of</strong> the reserves <strong>of</strong> the Amazonian<br />

continental Biosphere”.<br />

Within the Thematic line <strong>of</strong> water resources , the<br />

UNAMAZ has organized a seminar –workshop in<br />

Rurrenabaque, Bolivia in 2007. The OTCA and other<br />

governmental organizations <strong>of</strong> different countries<br />

had participated. In or<strong>de</strong>r to continue with the activities<br />

the UNAMAZ realized finance for the organization<br />

and formulation <strong>of</strong> integrated actions <strong>of</strong> the<br />

Amazonian Bacin. The objective <strong>of</strong> the project is the<br />

formation <strong>of</strong> human resources at technical level from<br />

national organs responsible for actions <strong>of</strong> water resources<br />

in the Amazon. At the moment the project is<br />

being analyzed by donors.<br />

With regard to the theme <strong>of</strong> Health <strong>of</strong> the UNAMAZ<br />

the priority is insertion in the Pan-Amazonian network<br />

<strong>of</strong> Science, Technology and Innovation in Health<br />

(CT&IS). As a result <strong>of</strong> these work UNAMAZ is mem-<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

ber <strong>of</strong> the Committee Pro-Pan Amazonian Network<br />

consisting <strong>of</strong> OTCA, PAHO/WHO.<br />

The proposal <strong>of</strong> the network is to stimulate and contribute<br />

for the implementation <strong>of</strong> politics and regional<br />

integration in the Amazonian for the <strong>de</strong>velopment<br />

and utilization <strong>of</strong> scientific, technological research,<br />

products and innovated processes, with the purpose<br />

to promote equity in health and the production <strong>of</strong><br />

technical capabilities to face problems at global, regional<br />

and national level”.<br />

Coming to the end <strong>of</strong> my brief presentation I once<br />

more want to emphasize that UNAMAZ as an Association<br />

<strong>of</strong> nearly 70 Higher Institutions fully wants to<br />

cooperate and contribute to the success <strong>of</strong> the Strategic<br />

Health Program <strong>of</strong> ACTO / PAHO.<br />

Finally may I wish the working groups and all participants<br />

to this Seminar a fruitful discussion in the<br />

coming hours.<br />

Thank you.<br />

MISSION<br />

“To promote aca<strong>de</strong>mic integration and<br />

cooperation in or<strong>de</strong>r to strengthen as a public<br />

goods higher education, scientific research and<br />

social interaction for the sustainable human<br />

<strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> the Pan-Amazon with social and<br />

environmental pertinence”.<br />

Bolivia Brasil Colombia Equador Guyana Peru <strong>Suriname</strong> Venezuela<br />

11


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

De invloed van beleid in een religieus<br />

diverse samenleving<br />

INSPIRATIEBRON<br />

Het begon volgens Kirtie allemaal<br />

met het exploreren van interreligieuze<br />

relaties. Op een gegeven moment<br />

kreeg ze tij<strong>de</strong>ns het on<strong>de</strong>rzoek<br />

een boek aangereikt van haar studiebegelei<strong>de</strong>r,<br />

Jack Menke. Het boek,<br />

“Jhandi and the Cross” van Selwyn<br />

Ryan, han<strong>de</strong>l<strong>de</strong> over conflicten tussen<br />

verschillen<strong>de</strong> culturen in Trinidad,<br />

vooral tussen hindoes en christenen.<br />

Het boek was voor Kirtie een<br />

ware inspiratiebron. “Ik vroeg me<br />

af hoe het komt dat een aca<strong>de</strong>micus<br />

zoveel aandacht besteedt aan interreligieuze<br />

conflicten in een samenleving<br />

die net als <strong>Suriname</strong> bekend<br />

staat om haar culturele diversiteit”.<br />

De interesse die dit boek heeft gewekt,<br />

gevolgd door <strong>de</strong> mogelijkheid<br />

om te participeren aan een on<strong>de</strong>rzoeksproject<br />

over “Diversity, Development<br />

and Democracy”, heeft haar<br />

doen besluiten haar thesis te richten<br />

op vergelijkend on<strong>de</strong>rzoek naar religieuze<br />

diversiteit in <strong>Suriname</strong> en in<br />

Trinidad. Wat bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n zo inte-<br />

12<br />

ressant maakte bij het on<strong>de</strong>rzoek is dat<br />

zij <strong>de</strong>el uitmaken van het Caraїbisch gebied<br />

en een vergelijkbaar koloniaal verle<strong>de</strong>n<br />

hebben. Ver<strong>de</strong>r zijn <strong>de</strong> drie grootste<br />

religieuze groepen, het christendom, het<br />

hindoeïsme, en <strong>de</strong> islam, in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n<br />

vertegenwoordigd. Ook hebben <strong>de</strong>ze<br />

twee lan<strong>de</strong>n te maken gehad met uitdagingen<br />

op het gebied van institutionele<br />

ontwikkeling van met name het hindoeïsme<br />

en <strong>de</strong> islam. “Wil je interreligieuze<br />

verhoudingen begrijpen, dan zal je moeten<br />

letten op <strong>de</strong> manier waarop verschillen<strong>de</strong><br />

religieuze instituten zich hebben<br />

ontwikkeld,” zegt Kirtie.<br />

Deze invalshoek om interreligieuze relaties<br />

te begrijpen koos zij op basis van<br />

gegevens van comparatief on<strong>de</strong>rzoek op<br />

internationaal niveau. Op regionaal en<br />

lokaal niveau was er echter heel weinig<br />

comparatief on<strong>de</strong>rzoek verricht naar interreligieuze<br />

verhoudingen. En daaraan<br />

wil<strong>de</strong> Kirtie een bijdrage leveren. Op<br />

basis van inzichten die zij verkreeg uit<br />

internationale studies heeft zij <strong>de</strong> draad<br />

ver<strong>de</strong>r opgepakt. “Ik heb toen besloten<br />

om te kijken naar <strong>de</strong> ontwikkeling van<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

Door: Noël Filemon<br />

Dat beleid invloed heeft op <strong>de</strong> verhoudingen tussen groepen in een religieus diverse samenleving<br />

blijkt dui<strong>de</strong>lijk uit een studie naar <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling van christendom,<br />

hindoeïsme en islam in <strong>Suriname</strong> en Trinidad, twee lan<strong>de</strong>n die een vergelijkbaar koloniaal<br />

verle<strong>de</strong>n hebben. <strong>Suriname</strong> kent een zekere saamhorigheid tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze groepen;<br />

in Trinidad daarentegen zijn er meer conflicten gerapporteerd. Dit gegeven was voor Kirtie<br />

Algoe, die op 27 januari <strong>2011</strong> afstu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong>, re<strong>de</strong>n<br />

genoeg om een diepgaand on<strong>de</strong>rzoek te verrichten. Haar thesis was getiteld: “Religious diversity in<br />

<strong>Suriname</strong> and Trinidad- An exploration <strong>of</strong> the institutional <strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> Christianity, Hinduism<br />

and Islam”. Zij verkreeg hiermee <strong>de</strong> titel van Master <strong>of</strong> Science in Development and Policy.<br />

<strong>de</strong> religieuze instituten in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n.”<br />

Het begrip institutionele ontwikkeling<br />

omschrijft Kirtie in haar thesis<br />

als een proces waarbij religieuze<br />

instituten hun behoeften bevredigen<br />

door <strong>de</strong> mobilisatie van eigen<br />

potenties en bronnen in interactive<br />

response met <strong>de</strong> omgeving. Het begrip<br />

ontwikkeling heeft zij gemeten<br />

aan <strong>de</strong> hand van drie pilaren: sustainability,<br />

participation, en converted<br />

diversity. Van <strong>de</strong>ze drie pilaren is<br />

converted diversity het interessantst<br />

als het gaat om het begrijpen van interreligieuze<br />

verhoudingen conclu<strong>de</strong>ert<br />

Kirtie.<br />

CONVERTED DIVERSITY<br />

Kirtie geeft aan dat Converted Diversiy<br />

te vergelijken is met een concert.<br />

“In een concert wordt gebruik<br />

gemaakt van verschillen<strong>de</strong> soorten<br />

instrumenten. Als <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />

instrumenten i<strong>de</strong>ntiek zijn, kan er


geen sprake zijn van een concert. Zo<br />

kan een samenleving ook bestu<strong>de</strong>erd<br />

wor<strong>de</strong>n. Een samenleving bestaat uit<br />

verschillen<strong>de</strong> groepen, en die verschillen<strong>de</strong><br />

groepen hebben allen hun<br />

eigenhe<strong>de</strong>n. Deze eigenhe<strong>de</strong>n kunnen<br />

een bijdrage leveren aan <strong>de</strong> culturele<br />

en religieuze rijkdom van zo’n samenleving,<br />

wat vergelijkbaar is met het<br />

‘concert’ van die samenleving. Het<br />

punt is dat je moet kunnen <strong>de</strong>alen met<br />

verstrengel<strong>de</strong> belangen.” Converted<br />

Diversity is een concept waarmee verstrengel<strong>de</strong><br />

belangen opgelost kunnen<br />

wor<strong>de</strong>n, door te on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len en in te<br />

leveren. Kirtie heeft zich gefocust op<br />

<strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> hindoeïstische,<br />

islamitische en christelijke instituten<br />

in zowel Trinidad als <strong>Suriname</strong> zich<br />

vanaf 1900 hebben ontwikkeld en hoe<br />

<strong>de</strong>ze <strong>de</strong> interreligieuze verhoudingen<br />

hebben beïnvloed.<br />

INTERRELIGIEUZE<br />

VERHOUDINGEN IN<br />

SURINAME EN TRINIDAD<br />

Een van <strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen waarom wij in<br />

<strong>Suriname</strong> niet zoveel interreligieuze<br />

conflicten hebben gehad in vergelijking<br />

met Trinidad is dat het koloniaal<br />

beleid in Trinidad weinig ruimte bood<br />

voor <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />

van het hindoeïsme en <strong>de</strong> islam. Dit<br />

beleid heeft Kirtie bekeken op zes gebie<strong>de</strong>n:<br />

politiek, on<strong>de</strong>rwijs, religieuze<br />

festiviteiten, media, sociale diensten<br />

en arbeid. In <strong>Suriname</strong> mochten <strong>de</strong><br />

hindoes en <strong>de</strong> moslims vanaf 1900<br />

tot een bepaal<strong>de</strong> mate hun religieuze<br />

festiviteiten ontplooien. In Trinidad<br />

daarentegen was <strong>de</strong>ze religieuze vrijheid<br />

min<strong>de</strong>r. Zo kreeg je <strong>de</strong> afschaffing<br />

van een aantal hindoerituelen en<br />

<strong>de</strong> boycot van islamactiviteiten, terwijl<br />

christelijke festiviteiten vrijelijk wer<strong>de</strong>n<br />

gestimuleerd. Deze han<strong>de</strong>lwijze<br />

heeft geresulteerd in min<strong>de</strong>r faciliteiten<br />

voor <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />

van het hindoeïsme en <strong>de</strong> islam<br />

in Trinidad dan in <strong>Suriname</strong>. Behalve<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

dat het koloniaal beleid <strong>de</strong> institutionele<br />

ontwikkeling van <strong>de</strong>ze religies<br />

onvoldoen<strong>de</strong> faciliteer<strong>de</strong>, bemoeilijkten<br />

<strong>de</strong> religieuze instituten hun<br />

ontwikkeling ook zelf. De religieuze<br />

organisaties in Trinidad waren veel<br />

strenger en had<strong>de</strong>n veel meer issues<br />

dan in <strong>Suriname</strong>. Een voorbeeld is<br />

<strong>de</strong> Aziatische huwelijkswetgeving.<br />

Door allerlei conflicteren<strong>de</strong> situaties<br />

binnen <strong>de</strong> hindoe-instituten in Trinidad<br />

werd <strong>de</strong> hindoewetgeving later<br />

ingevoerd dan in <strong>Suriname</strong>. “In <strong>Suriname</strong><br />

hebben we soortgelijke interne<br />

issues on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> hindoes niet gehad,”<br />

stelt Kirtie. Ver<strong>de</strong>r heeft <strong>de</strong> koloniale<br />

overheid on<strong>de</strong>r leiding van gouverneur<br />

Kielstra in <strong>Suriname</strong> er zelfs op<br />

aangedrongen dat <strong>de</strong> hindoes en <strong>de</strong><br />

moslims hun eigen huwelijkswetgeving<br />

had<strong>de</strong>n. De re<strong>de</strong>n hiervoor was<br />

niet zozeer omdat <strong>de</strong>ze overheid zo<br />

aardig was, maar omdat zij <strong>de</strong>ze twee<br />

religieuze groepen zo goed mogelijk<br />

wil<strong>de</strong> accommo<strong>de</strong>ren voor het behou<strong>de</strong>n<br />

van arbeidsrust als een noodzakelijke<br />

voorwaar<strong>de</strong> voor arbeidsproductiveit.<br />

De economische motieven<br />

waren dus <strong>de</strong> bepalen<strong>de</strong> factor voor<br />

<strong>de</strong> invoering van <strong>de</strong> zgn. Aziatische<br />

huwelijkswetgeving in <strong>Suriname</strong>. Dit<br />

beleid heeft ertoe geleid dat er in <strong>Suriname</strong><br />

een stukje balans kwam in <strong>de</strong><br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

institutionele ontwikkeling van <strong>de</strong> religies.<br />

In Trinidad heeft het kastenstelsel<br />

binnen het hindoeïsme ook een rol<br />

gespeeld in <strong>de</strong> religieuze ontwikkeling.<br />

In <strong>Suriname</strong> is <strong>de</strong> invloed van het<br />

kastenstelsel niet zo sterk geweest.<br />

DE INVLOED VAN DE MEDIA<br />

Om meer inzicht te verkrijgen in <strong>de</strong><br />

interreligieuze verhoudingen na <strong>de</strong><br />

Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog is Kirtie in haar<br />

on<strong>de</strong>rzoek ver<strong>de</strong>r ingegaan op <strong>de</strong> institutionele<br />

ontwikkeling in <strong>de</strong> sfeer<br />

van <strong>de</strong> media. Deze verdieping wees<br />

uit dat <strong>de</strong> koloniale overheid in Trinidad<br />

amper faciliteiten bood voor het<br />

uitzen<strong>de</strong>n van religieuze programma’s<br />

voor moslims en hindoes. “Deze twee<br />

groepen had<strong>de</strong>n weinig uitzendtijd,<br />

en er was geen vergunningenbeleid<br />

waardoor ze geen radio- en televisiestations<br />

kon<strong>de</strong>n opzetten. Ook stel<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> instituten hindoes en<br />

moslims nauwelijks in <strong>de</strong> gelegenheid<br />

om hun religieuze programma’s<br />

via <strong>de</strong> radio en televisie uit te zen<strong>de</strong>n.”<br />

In <strong>Suriname</strong> had<strong>de</strong>n we een an<strong>de</strong>r koloniaal<br />

beleid. Ten eerste, er bestond<br />

<strong>de</strong> mogelijkheid om radio- en televisiestations<br />

op te richten. Ten twee<strong>de</strong>,<br />

alle radiostations hebben spontaan<br />

uitzendtijd beschikbaar gesteld voor<br />

13


<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze groepen.<br />

“Er was dus wel <strong>de</strong>gelijk ruimte om je<br />

religieuze i<strong>de</strong>ntiteit uit te dragen. Gelei<strong>de</strong>lijk<br />

aan veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>ze situatie<br />

na <strong>de</strong> liberalisatie van <strong>de</strong> media.”<br />

In Trinidad werd er ook geliberaliseerd,<br />

<strong>de</strong>sondanks had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> hindoes<br />

en <strong>de</strong> moslims moeite om respectievelijk<br />

een vergunning voor een radiostation<br />

en televisiestation te krijgen.<br />

Een hindoe-organisatie heeft zelfs<br />

een rechtszaak aanhangig gemaakt<br />

tegen <strong>de</strong> staat om een vergunning te<br />

krijgen, die zij uitein<strong>de</strong>lijk gewonnen<br />

heeft. Conclu<strong>de</strong>rend kan gesteld wor<strong>de</strong>n<br />

dat <strong>de</strong> faciliteiten die ter beschikking<br />

wer<strong>de</strong>n gesteld door <strong>de</strong> koloniale<br />

overheid en <strong>de</strong> mediahuizen hebben<br />

bijgedragen aan <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />

van <strong>de</strong> religies in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n.<br />

En <strong>de</strong>ze ontwikkeling heeft voor<br />

een <strong>de</strong>el bijgedragen aan <strong>de</strong> interreligieuze<br />

verhoudingen. In Trinidad zijn<br />

als gevolg van <strong>de</strong> vele restricties voor<br />

institutionele ontwikkeling veel meer<br />

spanningen tussen <strong>de</strong> religieuze groepen<br />

geï<strong>de</strong>ntificeerd die te merken waren<br />

in <strong>de</strong> mediaberichten. In <strong>Suriname</strong><br />

hebben wij dit soort situaties echter<br />

niet gekend.<br />

MAATSCHAPPELIjKE<br />

RELEVANTIE<br />

De thesis geeft aan hoe interreligieuze<br />

verhoudingen beïnvloed kunnen<br />

wor<strong>de</strong>n door het koloniaal beleid en<br />

<strong>de</strong> religieuze organisaties zelf. Het<br />

on<strong>de</strong>rzoek geeft inzicht in <strong>de</strong> maatschappelijke<br />

ontwikkeling van religieuze<br />

groepen.<br />

De belangrijkste aanbeveling die Kirtie<br />

doet is dat <strong>de</strong> dimensie participation<br />

ver<strong>de</strong>r uitgewerkt wordt voor<br />

follow-up-research, omdat <strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rbelicht<br />

is in <strong>de</strong> thesis. “Bij participatie<br />

kan gelet wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> rol van<br />

<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze instituten<br />

in besluitvormingsprocessen in zowel<br />

14<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Trinidad als <strong>Suriname</strong>. Ook kan <strong>de</strong><br />

wisselwerking tussen etniciteit en religie<br />

in <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />

van bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzocht<br />

wor<strong>de</strong>n.”<br />

De belangrijkste conclusie is dat <strong>de</strong><br />

drie dimensies van ontwikkeling: sustainability,<br />

participation en converted<br />

diversity het best tot uiting komen in<br />

een bepaal<strong>de</strong> sfeer namelijk: religieuze<br />

festiviteiten en praktijken. Een<br />

an<strong>de</strong>re conclusie is dat converted diversity<br />

tot uiting kwam op zowel gemeenschapsniveau<br />

als institutioneel<br />

niveau. “Op gemeenschapsniveau<br />

blijkt er veel meer harmonie te zijn<br />

in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n, hetgeen blijkt uit <strong>de</strong><br />

participatie aan religieuze festiviteiten<br />

van <strong>de</strong> drie religieuze groepen.<br />

Op institutioneel niveau schijnt er iets<br />

an<strong>de</strong>rs aan <strong>de</strong> hand te zijn. Hier zien<br />

wij meer conflicten in Trinidad dan in<br />

<strong>Suriname</strong>,” geeft Kirtie aan. “De condities<br />

die min<strong>de</strong>r bevor<strong>de</strong>rlijk waren<br />

voor <strong>de</strong> ontwikkeling, hebben dwars<br />

door alle sferen een impact gehad op<br />

<strong>de</strong> interreligieuze relaties die het meest<br />

De pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> Kirtie Algoe geflankeerd door vrien<strong>de</strong>n<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

tot uiting kwamen in <strong>de</strong> media.”<br />

LERING VOOR SURINAME<br />

Volgens Kirtie kan <strong>Suriname</strong> uit <strong>de</strong><br />

studie leren hoe overheidsbeleid invloed<br />

heeft op <strong>de</strong> verhoudingen tussen<br />

groepen in een religieus diverse<br />

samenleving. “Het beleid moet met<br />

<strong>de</strong>ze diversiteit rekening hou<strong>de</strong>n.<br />

Hiernaast spelen <strong>de</strong> religieuze organisaties<br />

zelf een belangrijke rol. De studie<br />

laat zien hoe in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jaren<br />

saamhorigheid tussen religieuze groepen<br />

on<strong>de</strong>r druk kan komen te staan<br />

als er niet zorgvuldig omgesprongen<br />

wordt met (conflicteren<strong>de</strong>) belangen.<br />

In <strong>Suriname</strong> is <strong>de</strong>ze druk min<strong>de</strong>r geweest<br />

dan in Trinidad, veelal doordat<br />

we een historische kracht ontwikkeld<br />

hebben vanuit <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> lagen<br />

om met diversiteit en (conflicteren<strong>de</strong>)<br />

belangen om te gaan op zowel gemeenschaps-<br />

als institutioneel niveau.<br />

De sterkste kracht van <strong>Suriname</strong> is dat<br />

wij weten hoe te on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len op dit<br />

gebied.”


p 30 april en 1 mei 2010<br />

heeft <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit<br />

van <strong>Suriname</strong>, vertegenwoordigd<br />

door <strong>de</strong> studierichting<br />

Infrastructuur van <strong>de</strong> Faculteit<br />

<strong>de</strong>r Technologische Wetenschappen,<br />

voor het eerst <strong>de</strong> 12<strong>de</strong> Steering<br />

Committee Meeting en <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual<br />

Meeting <strong>of</strong> the General Assembly<br />

van Global Water Partnership<br />

– Caribbean (GWP-C) in <strong>Suriname</strong><br />

georganiseerd. De voorbereiding en<br />

<strong>de</strong> organisatie waren in han<strong>de</strong>n van<br />

dhr. Riad Nurmohamed (steering<br />

committee member GWP-C).<br />

De doelen van <strong>de</strong> GWP-C zijn:<br />

• “To promote Integrated Water Resource<br />

Management (IWRM) as the<br />

approach to water resources management<br />

in the region and to obtain<br />

national commitment towards IWRM<br />

implementation.<br />

• To establish proactive alliances in water<br />

resource management that are<br />

representative, gen<strong>de</strong>r sensitive and<br />

participatory at the community, national,<br />

regional and international levels.<br />

• To align the Caribbean region with<br />

hemispheric and other global water<br />

initiatives in or<strong>de</strong>r to capitalize on<br />

international experiences and opportunities<br />

for regional capacity building<br />

in IWRM, and<br />

• To improve water governance through<br />

the promotion, enhancement and effective<br />

implementation <strong>of</strong> legislation,<br />

policy, programmes and institutional<br />

regulatory and administrative frameworks”.<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Global Water Partnership-Caribbean<br />

(GWP-C) verga<strong>de</strong>ringen in <strong>Suriname</strong><br />

Openingswoor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> AGM van GWP-C in <strong>Suriname</strong> door dr. R. Nurmohamed (GWP-C<br />

representative <strong>of</strong> A<strong>de</strong>KUS), (links naar rechts:) pr<strong>of</strong>. J. Opa<strong>de</strong>yi (GWP-Chair, <strong>University</strong> <strong>of</strong> the<br />

West Indies), dr. T. Gittens (Country Director UNDP-<strong>Suriname</strong>), dr. G. Rusland (the former<br />

Honorable Minister <strong>of</strong> Natural Resources, <strong>Suriname</strong>) en ir. H. Martinus (Dean, Faculty <strong>of</strong> Technology),<br />

1 mei 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong><br />

Enkele van <strong>de</strong> GWP-C activiteiten<br />

zijn:<br />

• “Awareness building on water<br />

conservation and IWRM in the<br />

Caribbean.<br />

• Annual High Level Sessions<br />

(HLS) with Ministers <strong>of</strong> water<br />

and managers <strong>of</strong> water utilities.<br />

• Youth consultations with environmental<br />

youth councils.<br />

• Capacity building and training<br />

in:<br />

1. Climate change and the implication<br />

for water resources.<br />

2. Climate change and disaster<br />

management.<br />

3. Water and sanitation policies.<br />

4. Economic and financial instruments<br />

for water financing.<br />

5. Impacts and policy implications<br />

for water resources management.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

6.<br />

7.<br />

Water use efficiency in the agriculture<br />

sector.<br />

Best practices for water governance<br />

in coastal and rural hinterland<br />

regions.<br />

De partnerlan<strong>de</strong>n zijn: Anguilla,<br />

Aruba, Bahama’s, Barbados, British<br />

Virgin Islands, Cuba, Dominica, Dominican<br />

Republic, Grenada, Guyana,<br />

Haïti, Jamaica, Martinique, Montserrat,<br />

Puerto Rico, St. Kitts, St. Lucia,<br />

St. Vincent, <strong>Suriname</strong>, Trinidad en<br />

Tobago.<br />

De 5<strong>de</strong> AGM in <strong>Suriname</strong> werd geopend<br />

door R. Nurmohamed Ph.D.<br />

Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> openingsceremonie is<br />

het woord gevoerd door ir. H. Martinus<br />

(Decaan FTeW) en dr. T. Gittens<br />

(Country Director, UNDP). De<br />

openingspresentatie is gehou<strong>de</strong>n<br />

15


door dr. G. Rusland (toenmalige Minister<br />

van Natuurlijke Hulpbronnen). Na<br />

<strong>de</strong>ze sessie is <strong>de</strong> formele verga<strong>de</strong>ring<br />

gestart, welke geleid werd door pr<strong>of</strong>.<br />

dr. J. Opa<strong>de</strong>yi (GWP-C Chair, <strong>University</strong><br />

<strong>of</strong> the West Indies). De volgen<strong>de</strong><br />

zaken zijn o.a. besproken tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze<br />

verga<strong>de</strong>ring: verslag activiteiten 2009,<br />

financieel rapport 2009, balans 2009,<br />

werkplan en budget 2010, rapportage<br />

van activiteiten door elke aanwezige<br />

vertegenwoordiger, het GWP-C learning<br />

review report, statuten, en verkiezingen<br />

van nieuwe Steering Committeele<strong>de</strong>n.<br />

Deze AGM werd bijgewoond<br />

door 35 personen van verschillen<strong>de</strong><br />

Caribische lan<strong>de</strong>n incl. Guyana en <strong>Suriname</strong>.<br />

Voorafgaand aan <strong>de</strong> AGM was van 28<br />

april tot 30 april 2010 een driedaagse<br />

workshop/training over “Economic<br />

and Financial Instruments for Integrated<br />

Water Resources Management”<br />

georganiseerd door R. Nurmohamed<br />

i.s.m. GWP-C. De trainer was dr. G.<br />

Khan (Deputy Executive Director <strong>of</strong><br />

the Regulated Industries Commission<br />

<strong>of</strong> Trinidad and Tobago) en <strong>de</strong> inleiding<br />

was verzorgd door pr<strong>of</strong>. S. Naipal over<br />

“Land and Water Management Issues<br />

Dr. G. Khan in discussie met participanten tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> IWRM workshop<br />

van 28-30 april 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong><br />

<strong>Suriname</strong>.<br />

16<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Participanten geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual Meeting <strong>of</strong> the General Assembly <strong>of</strong> GWP-C in <strong>Suriname</strong>,<br />

1 mei 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>.<br />

in <strong>Suriname</strong>”. De opening werd verricht<br />

door dhr. R. Nurmohamed, terwijl<br />

dhr. Trevor Thompson (Grenada)<br />

het welkomstwoord uitsprak namens<br />

GWP-C. De on<strong>de</strong>rwerpen die aan <strong>de</strong><br />

or<strong>de</strong> zijn gekomen tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze workshop<br />

zijn: “principles, concepts, water<br />

issues and economic instruments; applications<br />

<strong>of</strong> economic instruments;<br />

and valuation techniques”. Groepsdiscussies<br />

zijn georganiseerd over<br />

“putting financial and economic instruments<br />

to IWRM; applying economic<br />

instruments in different sectors;<br />

i<strong>de</strong>ntification <strong>of</strong> sector needs; and<br />

strategic actions for implementation”.<br />

Deze workshop tel<strong>de</strong> 20 <strong>de</strong>elnemers.<br />

De informatie van <strong>de</strong>ze workshop zal<br />

binnenkort op <strong>de</strong> SWRIS-website ge-<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

plaatst wor<strong>de</strong>n.<br />

Zowel <strong>de</strong> 12<strong>de</strong> Steering Committee<br />

Meeting als <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual Meeting<br />

<strong>of</strong> the General Assembly van Global<br />

Water Partnership – Caribbean zijn<br />

succesvol afgesloten en <strong>de</strong> organisatie<br />

heeft <strong>de</strong> lokale host, A<strong>de</strong>KUS, bedankt<br />

voor <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> organisatie. Momenteel<br />

is in <strong>de</strong> planning om dit jaar<br />

nog twee GWP-C-activiteiten in <strong>Suriname</strong><br />

te organiseren, t.w. een workshop/training<br />

over “climate change<br />

and natural resources” voor <strong>de</strong> jeugd<br />

en <strong>de</strong> pers en “climate change and<br />

water resources mo<strong>de</strong>ling” voor beleidsmakers.<br />

<br />

Welkomstwoord door <strong>de</strong> Decaan van <strong>de</strong> FTeW, ir. H. Martinus tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> 12<strong>de</strong><br />

Steering Committee meeting op 30 april 2010, Conference Room, IGSR,<br />

<strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>.<br />

Voor meer informatie over GWP-C kunt u contact maken met <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur | Dhr. R. Nurmohamed Ph.D. | r.nurmohamed@uvs.edu | 465558 ext 351.<br />

Dhr R. Nurmohamed is docent en on<strong>de</strong>rzoeker en reeds enkele jaren richtingscoördinator van <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur, en opleidingscoördinator van <strong>de</strong> BScprogramma’s<br />

Bouwkun<strong>de</strong>, Civiele techniek, Land en waterbeheersing, Landinformatiemanagement en planning, en van <strong>de</strong> MSc-opleiding in Sustainable Management<br />

<strong>of</strong> Natural Resources.<br />

Relevante websites:<br />

Global Water Partnership Caribbean (GWP-C): http://www.gwp-caribbean.org/ (ook voor <strong>de</strong> GWP-C newsletter “Caribbean Water Insight”. )


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Goed <strong>of</strong> fout – en dan? De diagnostiek van misvattingen.<br />

Zijn <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> uitspraken waar <strong>of</strong><br />

niet?<br />

• De verschillen<strong>de</strong> typen cellen in<br />

iemands lichaam bevatten verschillend<br />

DNA.<br />

• Bergen ontstaan door het opstapelen<br />

van gesteente.<br />

• Sommige leven<strong>de</strong> <strong>de</strong>len van organismen<br />

bestaan niet uit cellen.<br />

Deze drie quizvragen staan aan het<br />

begin van Katherine Harmons blog<br />

“Are you smarter than a middle<br />

schooler? New site tracks science<br />

misconceptions” voor Scientific<br />

American van 8 april <strong>2011</strong>. De helft<br />

tot driekwart van <strong>de</strong> leerlingen van<br />

Amerikaanse middle en high schools<br />

(zeg maar voj en vos) <strong>de</strong>nkt dat <strong>de</strong>ze<br />

drie beweringen juist zijn (58%, 52%<br />

en 75%). Maar ze zijn onjuist – al is<br />

dat wel een beetje afhankelijk van<br />

<strong>de</strong> context: bij een bevruchting bevin<strong>de</strong>n<br />

zich immers een eicel en een<br />

zaadcel met verschillend DNA in<br />

hetzelf<strong>de</strong> lichaam.<br />

De kunst van het on<strong>de</strong>rwijs in <strong>de</strong><br />

natuurwetenschappen is niet alleen<br />

het aankweken van juiste begrippen,<br />

inzichten en re<strong>de</strong>neringen, maar<br />

zeker ook het doorzien en afleren<br />

van gangbare misvattingen. Helaas<br />

is het vaak niet eenvoudig om uit te<br />

zoeken waar <strong>de</strong> misvattingen precies<br />

schuilen. Docenten hebben daar<br />

doorgaans geen tijd voor en zijn er<br />

evenmin voor opgeleid.<br />

De American Association for the<br />

Advancement <strong>of</strong> Science (AAAS) wil<br />

hierbij hulp bie<strong>de</strong>n met Project 2061.<br />

Op <strong>de</strong> website van dat project (vrij<br />

toegankelijk na eenmalige registratie)<br />

wordt voor vele on<strong>de</strong>rwerpen<br />

uit <strong>de</strong> natuurwetenschappen een<br />

uitvoerige lijst van kernbegrippen<br />

aangebo<strong>de</strong>n. Bij elk daarvan is vervolgens<br />

een lijst van <strong>de</strong>elbegrippen,<br />

testvragen met afnameresultaten en<br />

gangbare misverstan<strong>de</strong>n beschikbaar.<br />

Voorbeeld: Force and Motion<br />

Kernbegrip: A force is a push or a<br />

pull between two objects.<br />

Deelbegrippen: Stu<strong>de</strong>nts are expected<br />

to know that:<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

A force is an interaction between<br />

objects, not a property <strong>of</strong> an object<br />

or something that resi<strong>de</strong>s<br />

within an object.<br />

Forces can be interactions<br />

between two objects in direct<br />

contact with each other or operating<br />

at a distance as in the case<br />

<strong>of</strong> gravity or a magnetic force.<br />

Forces between objects in direct<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

Door: Ton Wolf (IMWO)<br />

contact with each other can be<br />

passive, such as a book sitting on<br />

a table, or active, such as the pushes<br />

and pulls <strong>of</strong> mechanical <strong>de</strong>vices<br />

or caused by various human<br />

activities.<br />

Testvragen met afnameresultaten (in percentages correcte antwoor<strong>de</strong>n op ja/nee-vragen):<br />

Knowledge Being Assessed Gra<strong>de</strong>s<br />

6-8<br />

For a tire swing hanging from a tree, both the force <strong>of</strong><br />

gravity and the force <strong>of</strong> the rope on the tire are forces<br />

acting on the tire.<br />

A ball does not acquire a force when it is rolled <strong>of</strong>f a<br />

table.<br />

Gra<strong>de</strong>s<br />

9-12<br />

73% 79%<br />

28% 21%<br />

An object does not acquire a force by being shoved. 26% 21%<br />

Misvattingen (in percentages respon<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong>nken dat het waar is; literatuurverwijzingen<br />

weggelaten):<br />

Stu<strong>de</strong>nt Misconception Gra<strong>de</strong>s<br />

6-8<br />

An impelling force (impulse or impetus) can become<br />

part <strong>of</strong> an object. For example, the force involved<br />

in throwing or hitting an object becomes part <strong>of</strong> the<br />

thrown or hit object.<br />

Passive objects (stationary rope, tabletop) cannot exert<br />

a force.<br />

Natuurlijk moeten docenten, curriculumontwikkelaars<br />

en testopstellers<br />

hier verstandig mee omgaan.<br />

Twee van <strong>de</strong> drie testvragen hierboven<br />

bevatten bijvoorbeeld een<br />

ontkenning (“not”), waarvan bekend<br />

is dat alleen daardoor al een aantal<br />

leerlingen <strong>de</strong> vraag verkeerd zal interpreteren.<br />

Ook zullen <strong>de</strong> gebruikers<br />

zich moeten afvragen <strong>of</strong> hun<br />

Gra<strong>de</strong>s<br />

9-12<br />

67% 75%<br />

18% 15%<br />

formulering van testvragen en mogelijke<br />

misvattingen wel goed aansluit bij<br />

<strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> leerdoelen. Maar als ze<br />

daaraan voldoen, hebben ze wel iets<br />

heel belangrijks in han<strong>de</strong>n gekregen: ze<br />

weten niet alleen welke leerling welke<br />

vragen fout beantwoordt, maar ze<br />

weten ook ineens waarom. Dat geeft<br />

hun <strong>de</strong> mogelijkheid daar in een nabespreking<br />

en in vervolglessen bij aan te<br />

knopen en <strong>de</strong> leerlingen te laten inzien<br />

17


waar het misging en dat zelf te herstellen.<br />

Deze beperkingen zijn ook bij <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />

van Project 2061 bekend.<br />

Geduren<strong>de</strong> zeven jaar hebben zij<br />

meer dan 150.000 leerlingen getest<br />

en geïnterviewd om erachter te komen<br />

hoe goed hun testvragen het on<strong>de</strong>rliggen<strong>de</strong><br />

begrip bena<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n. Een<br />

voorbeeld van een vraag die daaruit is<br />

voortgekomen:<br />

• Wat is waar over zowel katten als<br />

wormen?<br />

A.<br />

B.<br />

C.<br />

D.<br />

Wie antwoord A kiest, heeft gelijk.<br />

Dat <strong>de</strong><strong>de</strong>n echter slechts 37% van <strong>de</strong><br />

6th-8th gra<strong>de</strong>rs (voj) en 48 % van <strong>de</strong><br />

high schoolers (vos). De meeste an<strong>de</strong>ren<br />

kozen voor antwoord C, zodat<br />

dui<strong>de</strong>lijk is dat daarin een veel voorkomen<strong>de</strong><br />

misvatting wordt uitgedrukt<br />

waar een docent gericht aan kan gaan<br />

werken.<br />

Niet alle wanbegrip ontstaat in <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijscontext<br />

zelf. Leerlingen baseren<br />

hun i<strong>de</strong>eën natuurlijk ook vaak op<br />

hun ervaringen. En volwassenen hebben<br />

ook een groot aan<strong>de</strong>el in het propageren<br />

van misvattingen. De Amerikaanse<br />

Aca<strong>de</strong>my <strong>of</strong> Arts and Sciences<br />

publiceer<strong>de</strong> in februari een rapport<br />

waaruit blijkt dat 15% <strong>de</strong>r volwassenen<br />

<strong>de</strong>nkt dat planten en dieren geen<br />

DNA hebben. (En 40% weigert <strong>de</strong><br />

juistheid van evolutie te aanvaar<strong>de</strong>n.)<br />

18<br />

Er zijn zowel overeenkomsten als<br />

verschillen tussen katten en wormen.<br />

Er zijn wel overeenkomsten maar<br />

geen verschillen tussen katten en<br />

wormen.<br />

Er zijn wel verschillen maar geen<br />

overeenkomsten tussen katten en<br />

wormen.<br />

Er is geen manier om te bepalen<br />

<strong>of</strong> katten en wormen overeenkomsten<br />

en verschillen hebben.<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Vakgebie<strong>de</strong>n<br />

Er is bij Project 2061 van alles te vin<strong>de</strong>n over biologie, scheikun<strong>de</strong>,<br />

aardrijkskun<strong>de</strong> en <strong>de</strong> wetenschapsbeoefening zelf:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Life Science Physical Science Earth Science<br />

Cells<br />

• Atoms, Molecules, and • Plate Tectonics<br />

Evolution and Natural States <strong>of</strong> Matter • Weathering, Erosion,<br />

Selection<br />

• Energy: Forms, Trans- and Deposition<br />

Human Body Systems formation, Transfer, • Weather and Climate<br />

Inter<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nce in<br />

and Conservation<br />

(available Fall <strong>2011</strong>)<br />

Ecosystems<br />

• Force and Motion<br />

Matter and Energy in<br />

Living Systems<br />

Reproduction, Genes,<br />

and Heredity<br />

• Substances, Chemical<br />

Reactions, and Conservation<br />

<strong>of</strong> Matter<br />

•<br />

•<br />

Nature <strong>of</strong> Science<br />

Control <strong>of</strong> Variables<br />

Mo<strong>de</strong>ls<br />

Bronnen<br />

www.scientificamerican.com/blog/post.cfm?id=are-yousmarter-than-a-middle-schoo-<strong>2011</strong>-04-08&WT.mc_id=SA_CAT_<br />

physics_<strong>2011</strong>0415<br />

assessment.aaas.org<br />

www.amacad.org/publications/scienceSLAC.aspx<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN


NIEUWS<br />

UIT DE UB<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

p Curaçao is van 23-25 februari j.l. het seminar van <strong>de</strong> Dutch Caribbean Libraries met<br />

als thema ‘Informatievaardighe<strong>de</strong>n en digitalisering: belangrijke elementen van een<br />

duurzame maatschappij’ gehou<strong>de</strong>n. Het doel was het verkennen van nieuwe perspectieven<br />

voor samenwerking.<br />

Het resultaat van het<br />

seminar is een intentieverklaring<br />

waarin besloten<br />

is tot <strong>de</strong> oprichting<br />

van <strong>de</strong> Dutch Caribbean<br />

Library Association. Deskundigen<br />

uit <strong>de</strong> informatiesector<br />

uit on<strong>de</strong>r<br />

an<strong>de</strong>re Aruba, Curaçao,<br />

St.-Maarten en <strong>Suriname</strong><br />

teken<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze verklaring<br />

en verwachten dat <strong>de</strong> associatie<br />

(vereniging) nog<br />

dit jaar een feit is. Daarmee<br />

wordt een belangrijke<br />

stap gezet voor het<br />

pr<strong>of</strong>essionaliseren van<br />

onze kennis- en informatiecentra,<br />

waaron<strong>de</strong>r<br />

bibliotheken en cultuurhistorische<br />

instellingen, en voor het verbre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> informatiedienstverlening<br />

aan onze samenleving.<br />

De Surinaamse <strong>de</strong>legatie bestond uit Jane Smith, Ingrid<br />

Dors (Bibliotheek Universiteit van <strong>Suriname</strong>) en Hil<strong>de</strong><br />

Neus (Stichting Nationale Database <strong>Suriname</strong> en Stichting<br />

Surinaams Museum).<br />

De minister van On<strong>de</strong>rwijs, Cultuur en Sport, dr. René<br />

Rosalia, sprak op <strong>de</strong> slotdag van het seminar zijn waar<strong>de</strong>ring<br />

uit voor het werk van het platform en on<strong>de</strong>rstreepte<br />

het belang van samenwerking van onze kennisinstituten.<br />

Keynote speaker Jesús Lau van <strong>de</strong> International Fe<strong>de</strong>ration<br />

<strong>of</strong> Library Associations (IFLA) gaf in zijn openingsre<strong>de</strong><br />

mid<strong>de</strong>ls statistieken aan dat voor <strong>de</strong> sociaal-economische<br />

ontwikkeling van een land <strong>de</strong> beschikbaarheid en een goed<br />

gebruik van kennis en informatie essentieel zijn. Zo is er<br />

Intentieverklaring regionale<br />

bibliotheken getekend<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

bijvoorbeeld een direct<br />

verband tussen <strong>de</strong> investering<br />

in on<strong>de</strong>rwijs<br />

in China en <strong>de</strong> opkomst<br />

van dit land in <strong>de</strong> werel<strong>de</strong>conomie.<br />

Daarom<br />

waren ook vertegenwoordigers<br />

uit on<strong>de</strong>rwijs<br />

en ict uitgenodigd<br />

bij <strong>de</strong> openingsdag van<br />

het seminar.<br />

Een an<strong>de</strong>re kans die internet<br />

biedt, is het conserveren<br />

van cultureel<br />

erfgoed, zoals kranten,<br />

tijdschriften, historische<br />

documenten, foto’s en<br />

geluidsopnamen. Met<br />

het digitaliseren van dit<br />

materiaal wordt het bovendien<br />

mogelijk om <strong>de</strong>ze belangrijke bronnen voor een<br />

veel bre<strong>de</strong>r publiek beschikbaar te stellen.<br />

Keynote speaker Brooke Wooldridge, coördinator van <strong>de</strong><br />

Digital Library <strong>of</strong> the Caribbean (DLoC) en expert op dat<br />

gebied, heeft het digitaliseringproces van een groeiend aantal<br />

bibliotheken uit <strong>de</strong> regio begeleid. Op <strong>de</strong> website van<br />

dit platform (http://dloc.com/) is inmid<strong>de</strong>ls on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />

<strong>de</strong> Nieuwe West-Indische Gids digitaal raadpleegbaar. Op<br />

die manier wordt kwetsbaar en zeldzaam bronmateriaal<br />

uit onze regio digitaal voor een breed publiek beschikbaar<br />

gemaakt. De samenwerking tussen <strong>de</strong> kenniscentra van<br />

onze regio is daarom een belangrijke eerste stap.<br />

Het ligt in <strong>de</strong> bedoeling om in <strong>de</strong> nabije toekomst ook <strong>de</strong><br />

documenten van <strong>de</strong> Nationale Database <strong>Suriname</strong> (www.<br />

nationallibrary.sr ) digitaal beschikbaar te stellen. <br />

19


20<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

AANRADERS IN DE UB-COLLECTIE<br />

SK 0018-11 339.9<br />

Dijck, Pitou van, red.<br />

De toe<strong>Kom</strong>St van De relatie neDerlanD-<strong>Suriname</strong><br />

amsterdam : rozenberg, 2004. - 176 p. : ill.<br />

Bij <strong>de</strong> onafhankelijkheid van <strong>Suriname</strong> werd ons ontwikkelingshulp<br />

door Ne<strong>de</strong>rland toegezegd. He<strong>de</strong>n is <strong>de</strong> ontwikkelingshulprelatie tussen<br />

bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n nog steeds een on<strong>de</strong>rwerp van controverse en conflict.<br />

Deze bun<strong>de</strong>l beschrijft <strong>de</strong> bilaterale hulprelatie vanaf 1975 bekeken vanuit<br />

verschillen<strong>de</strong> disciplines en geeft inzichten over <strong>de</strong> toekomst.<br />

SK 002-11 342.7 341.24<br />

abhelakh, ranu<br />

De formule van De SurinaamSe iDentiteit.<br />

toescheidingsovereenkomst, dubbele nationaliteit, PSo-kaart <strong>of</strong> duaal<br />

burgerschap<br />

Paramaribo : auteur, 2010. - 145 p. : ill.<br />

Door <strong>de</strong> Toescheidingsovereenkomst, een nationaliteitenregeling, heeft<br />

<strong>Suriname</strong> nog altijd een verbon<strong>de</strong>nheid met zijn toenmalige moe<strong>de</strong>rland<br />

Ne<strong>de</strong>rland. Maar <strong>de</strong> uitvoering van <strong>de</strong>ze overeenkomst blijkt nog altijd voor<br />

conflicten te zorgen. Dit komt dui<strong>de</strong>lijk tot uiting in dit boek mid<strong>de</strong>ls een<br />

case van Mahin Jankie, een Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r in <strong>Suriname</strong> geboren, tegen <strong>de</strong> Staat<br />

<strong>Suriname</strong>.<br />

SK 0020-11 39 316.7<br />

Carlin, eithne B. en Goethem, Die<strong>de</strong>rik van, fotogr.<br />

in De SChaDuw van De tijGer : De inDianen van<br />

<strong>Suriname</strong><br />

amsterdam : Kit, 2009. - 107 p. : ill.<br />

Rond 1650 leef<strong>de</strong>n er wel twintig verschillen<strong>de</strong> Indiaanse volken op ons<br />

grondgebied. Na <strong>de</strong> komst van <strong>de</strong> Europeanen was hun leven voorgoed<br />

veran<strong>de</strong>rd. Dit boek verschaft informatie over het leven van <strong>de</strong> acht kleine<br />

overgebleven Inheemse gemeenschappen die diep in ons binnenland<br />

leven.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN


SK 0012-11 72<br />

veen, fineke van <strong>de</strong>r; Steege, Dick ter; Binnendijk,<br />

Chandra van<br />

DromerS DoemDenKerS en DoorzetterS:<br />

verhalen van mensen en gebouwen in Coronie<br />

amsterdam : Kit, 2010. - 192 p. : ill.<br />

De ou<strong>de</strong> houten huizen op <strong>de</strong> ruime erven, het vele groen,<br />

<strong>de</strong> wuiven<strong>de</strong> kokospalmen: met zijn uiterlijke schoonheid<br />

heeft Coronie menigeen weten te verlei<strong>de</strong>n. Dat was<br />

<strong>de</strong> drijfveer om <strong>de</strong> architectonische en bouwhistorische<br />

aspecten van <strong>de</strong>ze ou<strong>de</strong> gebouwen te documenteren voor<br />

het nageslacht. Een prachtige presentatie van een momentopname<br />

van het leven van Coronie.<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

SK 0019-11 325 314.7<br />

miGratie en Cultureel erfGoeD: verhalen van javanen<br />

in <strong>Suriname</strong>, indonesie en ne<strong>de</strong>rland = migrasi dan warisan<br />

budaya: cerita-cerita orang jawa di <strong>Suriname</strong>, indonesia dan di<br />

negeri Belanda = migration and cultural heritage : stories <strong>of</strong> javanese<br />

in <strong>Suriname</strong>, indonesia and the netherlands<br />

Djasmadi, lisa, samenst.; hoefte, rosemarijn, samenst.: mingoen,<br />

hariette, samenst.<br />

lei<strong>de</strong>n : Kitlv, 2010. - 158 p. : ill.<br />

Dit boek belicht <strong>de</strong> unieke geschie<strong>de</strong>nis van Surinaams-Javaanse migranten<br />

mid<strong>de</strong>ls korte levenverhalen van Surinaamse Javanen. Duizen<strong>de</strong>n<br />

Javanen die migreer<strong>de</strong>n uit het toenmalige Ne<strong>de</strong>rlands-Indië<br />

van het ene naar het an<strong>de</strong>re continent naar <strong>Suriname</strong>. Deze migraties<br />

hebben tastbare en ontastbare sporen nagelaten in zowel <strong>Suriname</strong><br />

als Indonesië en Ne<strong>de</strong>rland. De Javaanse migratiebewegingen wor<strong>de</strong>n<br />

als basis voor een gemeenschappelijk cultureel erfgoed van <strong>de</strong>ze<br />

drie lan<strong>de</strong>n mid<strong>de</strong>ls interviews gepresenteerd.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

21


22<br />

JUBILARISSEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

Perio<strong>de</strong>: januari t/m april.<strong>2011</strong><br />

d.i.t.*<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

a<strong>de</strong>k/ovh/celos<br />

(dg./mnd./jr.) Naam Functie/Categorie Af<strong>de</strong>ling # dienstjr. Opmerking<br />

jANUARI <strong>2011</strong><br />

02 jan. 1996 Makhanlal, Joy 1ste lab. me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FTeW 15 jaar<br />

02 jan. 2001 Moe Soe Let, Natascha J./drs. On<strong>de</strong>rzoeker / WET IMWO 10 jaar<br />

02 jan. 2001 Pocorni, Haidy Adm. me<strong>de</strong>werker / TAP Interne Controle 10 jaar<br />

16 jan. 1981 Abdoelbasier, S. Adm. me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FTeW 30 jaar<br />

FEBRUARI <strong>2011</strong><br />

01 feb. 1981 Peelen-Kross, Olivia Chef boekh. / TAP FZ 30 jaar d.i.t. UvS 01 mrt. 1993<br />

02 feb. 1981 Egger, Jerome L. Alg. Docent / WET FMijW 30 jaar d.i.t. UvS 01 <strong>de</strong>c. 2006<br />

01 feb. 1991 Ishaak, Fariel / drs. Alg. Docent / WET FMijW 20 jaar d.i.t. UvS 01 okt. 2007<br />

01 feb. 1991 Muller, Joan / MSc. Alg. Docent / WET FTeW 20 jaar<br />

13 feb. 1991 Shewnaik, B. W. Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP NZCS 20 jaar<br />

13 feb. 2001 Li Fo Sjoe, Allan / Dr. Ho<strong>of</strong>dcoördinator / Staf IKIM 10 jaar<br />

MAART <strong>2011</strong><br />

02 mrt. 1981 Schenker-Toekimin, S.* Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FMijW 30 jaar d.i.t. UvS 01 nov. 1995<br />

11 mrt. 1996 Wirjosemito-Sariman, Riana Souchef / TAP HHD 15 jaar<br />

01 mrt. 2001 Carilho, Sonja T. / MSc. Alg. Docent / WET FTeW 10 jaar<br />

18 mrt. 1996 Burleson, Siegmien R. O. Alg. Docent / WET FMijW 15 jaar<br />

01 okt. 1978 Redjosentono, Saimin / ir.*<br />

(verschuiving dienstperio<strong>de</strong>)<br />

Ho<strong>of</strong>ddocent / WET FTeW 25 jaar<br />

APRIL <strong>2011</strong><br />

01 apr. 1991 Kasanredjo, Indoen Meewerkend groepslei<strong>de</strong>r / TAP HHD 20 jaar<br />

01 apr. 1991 <strong>Kom</strong>proe, Joan Pantry-me<strong>de</strong>w. / TAP Pantry 20 jaar<br />

01 apr. 1991 Laing, Ivan On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />

01 apr. 1991 Morrison, Ultra On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />

01 apr. 1991 Soeroredjo, Soekinem On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />

09 apr. 2001 Atmopawiro, Lincy Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FMijW 10 jaar<br />

d.i.t.*: Datum indiensttreding<br />

PERSONEELSVARIA<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

INDIENSTTREDINGEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

VOLTIJDSE WETENSCHAPPERS / ONDERZOEKERS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />

Ori, Henry R. / drs. Algemeen docent FMijW (Socio & Masteropl.) 01 / 10 / 2010<br />

Hassankhan, Maurits S. H. / drs.** Ho<strong>of</strong>ddocent IGSR (Fac. <strong>de</strong>r Humaniora/IMWO) 01 / 10 / 2010<br />

Rusland, Gregory / dr.** Wetensch. Hfd. Me<strong>de</strong>w. FTeW 01 / 10 / 2010<br />

** aangemeld na perio<strong>de</strong> v. non-actief i.v.m. het aanvaar<strong>de</strong>n Ministerambt (perio<strong>de</strong> sep.2005- aug.2010)<br />

VOLTIJDSE TAPPERS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />

Alantee, Chanilda I. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMijW 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Wagimin, Elisah A. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Coulor, Redon E. E. Controle assistent Interne Controle 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Marapengopi, Nalini Secretarieel me<strong>de</strong>w. Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Maatstap, Wendy S. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Karsan, Exs Wasino Bo<strong>de</strong> (Buitendienst) Agenda & Archief 07 feb. <strong>2011</strong><br />

Melcherts-Sedney, Chiquita D. Adm. me<strong>de</strong>werker INTEC; Bureau FTeW 09 mrt. <strong>2011</strong><br />

Kalidien-Kromowidjojo, Soewanie Adm. me<strong>de</strong>werker FZ 21 mrt. <strong>2011</strong><br />

Dijk van, Petra J. Adm. me<strong>de</strong>werker PZ 01 apr. <strong>2011</strong><br />

DEELTIJDSE WETENSCHAPPERS / ONDERZOEKERS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />

Koorndijk, Guido G. / ir. Buitengew. docent FTeW (Infra) 01 apr. <strong>2011</strong><br />

Bendter-Adams, Ludwina / drs. Buitengew. docent Fac. <strong>de</strong>r Humanoria 01 apr. <strong>2011</strong><br />

Hiwat-Mahabiersing, Shebani / MA Buitengew. docent Fac. <strong>de</strong>r Humanoria 01 apr. <strong>2011</strong><br />

Jharap, Ria M. / ir. Buitengew. docent FTeW (Infra) 01 apr. <strong>2011</strong><br />

Sallons-Mitro, Sukarni / MSc. Adj. Wet. Me<strong>de</strong>w. FTeW (Wisk. & Natk.) 01 mrt. <strong>2011</strong><br />

PENSIONERINGEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) Datum met pensioen<br />

Kong-A-San, Margo Chef <strong>de</strong> Bureau Bureau FMeW 16 aug. 1974 31 jan. <strong>2011</strong><br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

23


24<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

UITDIENSTTREDINGEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

VOLTIJDS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) d.u.t.** (dg/mnd/jr)<br />

VOLTIJDS<br />

Karw<strong>of</strong>odi-Rijkland, Vanessa / BSc. Project-<strong>of</strong>ficer Democracy Unit 15 jul. 2009 14 jan. <strong>2011</strong><br />

Algoe, Rishmi<strong>de</strong>vi Kirti Adj. on<strong>de</strong>rzoeker IGSR 18 jan. 2010 17 jan. <strong>2011</strong><br />

Vran<strong>de</strong> van <strong>de</strong>, Joannes / ir. Ho<strong>of</strong>ddocent FTeW 31 mrt. 1995 31 mrt. <strong>2011</strong><br />

Mungra, Subhas / drs.<br />

Ho<strong>of</strong>ddocent<br />

IGSR<br />

Soentik, Robert / drs. *1)<br />

Alg. Docent<br />

FMijW<br />

01 okt. 1998<br />

28 feb. <strong>2011</strong><br />

Praag, Robert / mr. *2)<br />

Alg. Docent<br />

FMijW<br />

01 <strong>de</strong>c. 1995<br />

19 apr. <strong>2011</strong><br />

Sitaram, Wandana<br />

Secretarieel me<strong>de</strong>w. IGSR<br />

01 nov. 2010<br />

30 apr. <strong>2011</strong><br />

Li Fo Sjoe, Allan / dr.<br />

Ho<strong>of</strong>dcoordinator<br />

IKIM<br />

15 feb. 2001<br />

28 mrt. <strong>2011</strong><br />

DEELTIJDS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) d.u.t. (dg/mnd/jr)<br />

Lachman, Rachel Deeltijds documentatie assistent Democracy Unit 15 jan. <strong>2011</strong> 01 mrt. <strong>2011</strong><br />

*1+*2) Meteen omgezet in een <strong>de</strong>eltijdse dienstbetrekking, op hun verzoek & na goedkeuring v.h. Bestuur<br />

d.u.t.**: Datum uitdiensttreding<br />

OVERPLAATSINGEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

VOLTIJDS<br />

Naam Ou<strong>de</strong> functie Van Naar Per Nieuwe Functie<br />

Louwers, Miriam G. Adm. me<strong>de</strong>werker PZ Fac. <strong>de</strong>r Humaniora 10 jan. <strong>2011</strong> Adm. me<strong>de</strong>werker<br />

Melcherts-Sedney, Chiquita Adm. me<strong>de</strong>werker INTEC Bureau FTeW 14 apr. <strong>2011</strong> Adm. me<strong>de</strong>werker<br />

OMZETTING DIENSTVERBAND A<strong>de</strong>KUS anno <strong>2011</strong><br />

Naam Ou<strong>de</strong> Functie Van Naar Per Nieuwe Functie<br />

Soentik, Robert / drs.<br />

Praag, Robert / mr.<br />

Alg. Docent (voltijds)<br />

Alg. Docent (voltijds)<br />

FMijW<br />

FMijW<br />

FMijW<br />

FMijW<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

01 mrt. <strong>2011</strong><br />

14 apr. <strong>2011</strong><br />

Buitengew. docent (<strong>de</strong>eltijds)<br />

Buitengew. docent (<strong>de</strong>eltijds)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!