juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname
juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname
juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
JAARGANG 13 NR. 2<br />
JUNI <strong>2011</strong><br />
ADEKUS<br />
INFOBULLETIN<br />
THE FUTURE OF<br />
WIND ENERGY IN SURINAME<br />
De invloed van beleid<br />
in een religieus diverse<br />
samenleving<br />
De promotie van<br />
dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />
Challenges<br />
Ground Water<br />
Purification<br />
EEN UITGAVE VAN DE ANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME
2<br />
COLOFON<br />
A<strong>de</strong>KUS Info Bulletin is een<br />
kwartaaluitgave van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong> en<br />
wordt uitgegeven door <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling<br />
Public Relations.<br />
REDACTIEADRES<br />
<strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van<br />
<strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS)<br />
Leysweg 86, Postbus 9212<br />
Paramaribo, <strong>Suriname</strong><br />
Telefoon: +597 465558<br />
Fax: +597 494697<br />
info@uvs.edu<br />
http:/a<strong>de</strong>kus.uvs.edu<br />
SAMENSTELLING EN<br />
EINDREDACTIE<br />
Public Relations <strong>de</strong>partment<br />
SPECIALE DANK<br />
VOOR DE BIJDRAGE<br />
Riad Nurmohamed<br />
Ton Wolf<br />
GRAFISCHE VORMGEVING<br />
ESEM Production<br />
DRUK<br />
Drukkerij Leo Victor<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
INHOUDSOPGAVE<br />
INHOUDSOPGAVE<br />
De promotie van dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />
Win<strong>de</strong>nergie alternatieve energiebron voor<br />
<strong>Suriname</strong>?<br />
Challenges ground water purification<br />
Het Pan – Amazonisch Netwerk voor Wetenschap,<br />
Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg<br />
(CT&IS)<br />
Speech meeting <strong>of</strong> pan-amazonian<br />
De invloed van beleid in een religieus diverse<br />
samenleving<br />
Global Watership-Caribbean<br />
Goed <strong>of</strong> Fout - en dan? De diagnostiek van<br />
misvattingen<br />
Nieuws Universiteitsbibliotheek (UB)<br />
Personeelsvaria<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
3<br />
5<br />
7<br />
8<br />
9<br />
12<br />
15<br />
17<br />
19<br />
22
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
De promotie van dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />
p woensdag 6 april <strong>2011</strong> promoveer<strong>de</strong> ir.<br />
Ferdinand Klas cum lau<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> <strong>Anton</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit tot Doctor in <strong>de</strong><br />
Technologische Wetenschappen. Zijn proefschrift<br />
was getiteld: VIRUS-RESISTANT TRANSGENIC<br />
SQUASH (Cucurbita pepo L.):<br />
a Crop Protection Tool that Alters the Dynamics <strong>of</strong><br />
Cucurbit Viruses<br />
Dr. ir. Klas heeft na <strong>de</strong> B-richting van <strong>de</strong> Algemene<br />
Mid<strong>de</strong>lbare School te Paramaribo, van 1966-1972<br />
Phytopathologie (met specialisatie <strong>de</strong> Plantenvirologie)<br />
gestu<strong>de</strong>erd aan <strong>de</strong> Landbouwuniversiteit te Wageningen<br />
in Ne<strong>de</strong>rland. Zijn afstu<strong>de</strong>erpakket omvatte <strong>de</strong> vakken<br />
Virologie (ho<strong>of</strong>dvak), Biochemie en <strong>de</strong> Wiskundige<br />
Statistiek (verzwaard).<br />
Van 1973-1990 werkte hij als viroloog en biometricus<br />
op het Landbouwproefstation in Paramaribo. Daarnaast<br />
heeft hij ruime internationale on<strong>de</strong>rzoekservaring<br />
opgedaan aan diverse instituten en universiteiten.<br />
Zo was hij in 1975 werkzaam aan <strong>de</strong> Biologische<br />
Bun<strong>de</strong>sanstalt für Land- und Forstwirtschaft te<br />
Braunschweig (Duitsland) waar hij zich bekwaam<strong>de</strong> in<br />
<strong>de</strong> virusserologie. In 1990 vertrok hij naar <strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong><br />
Staten van Amerika waar hij aan <strong>de</strong> universiteit van<br />
Idaho in teamverband een bijdrage heeft geleverd<br />
aan het ontwikkelen van een stochastisch mo<strong>de</strong>l voor<br />
<strong>de</strong> simulatie van <strong>de</strong> verspreiding van <strong>de</strong> virussen<br />
PVY(Potato Virus Y) en PLRV (Potato Leafroll<br />
Virus). Hierna stapte hij in 1991 over naar <strong>de</strong> Cornell<br />
<strong>University</strong>, om op <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Plant Pathology <strong>de</strong><br />
verbetering van een mechanistisch simulatiemo<strong>de</strong>l<br />
voor <strong>de</strong> bestu<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> verspreiding van <strong>de</strong><br />
schimmelziekte Banana Sigatoka ter hand te nemen.<br />
Het duur<strong>de</strong> niet lang <strong>of</strong> zijn biomathematische<br />
skills wer<strong>de</strong>n ook opgemerkt door <strong>de</strong> werkgroep<br />
voor virusepi<strong>de</strong>miologie van <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Plant<br />
Pathology and Plant-Microbe Biology van <strong>de</strong> Cornell<br />
<strong>University</strong>, die hem aantrok. Hij werd belast met <strong>de</strong><br />
opdracht om binnen het project “Risk Assessment<br />
<strong>of</strong> the Release <strong>of</strong> Transgenic Cucurbits in the<br />
Environment” vergelijken<strong>de</strong> studies te doen m.b.t. <strong>de</strong><br />
verspreidingsdynamiek van cucurbitaceae-virussen in<br />
transgene en niet-transgene cucurbitaceae-genotypen.<br />
De resultaten van dit werk liggen ten grondslag aan zijn<br />
proefschrift.<br />
DE PROBLEEMSTELLING<br />
Tot voor kort bestond <strong>de</strong> virusbestrijding voornamelijk<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
uit <strong>de</strong> aanwending van cultuurmaatregelen, waarbij<br />
virusreservoirs in het veld wer<strong>de</strong>n verwij<strong>de</strong>rd en<br />
virusvectorpopulaties wer<strong>de</strong>n gereduceerd. Laatstbedoel<strong>de</strong><br />
reductie vond plaats m.b.v. insectici<strong>de</strong>n (tegen<br />
vectorinsecten) en mineraalolie, die een barrière vorm<strong>de</strong><br />
voor insecten om op het blad te lan<strong>de</strong>n en scha<strong>de</strong> aan<br />
te richten. Het is evenwel haast onmogelijk om <strong>de</strong><br />
insectenvectorpopulatie volledig uit te roeien, ongeacht <strong>de</strong><br />
hoeveelheid insectici<strong>de</strong> die wordt toegediend. An<strong>de</strong>rzijds<br />
is mineraalolie niet in staat om voor <strong>de</strong> volle 100% te<br />
voorkomen dat bladluisvirusvectoren virussen kunnen<br />
overbrengen, omdat na een mineraaloliebespuiting <strong>de</strong> plant<br />
gewoon doorgroeit; hetgeen betekent dat nieuwe bla<strong>de</strong>ren<br />
niet be<strong>de</strong>kt zullen zijn met mineraalolie en <strong>de</strong>rhalve niet<br />
beschermd zijn tegen insectenbezoek en virusoverdracht<br />
door virusvectoren. Hierbij komt nog, dat <strong>de</strong> olie <strong>de</strong><br />
huidmondjes van het blad kan binnendringen, waardoor <strong>de</strong><br />
fotosynthese afneemt en daarmee ook <strong>de</strong> productie van het<br />
gewas.<br />
AANPAK VAN DE PROBLEEMSTELLING<br />
Naarmate <strong>de</strong> insectenvector-(bladluis-) populatie<br />
geduren<strong>de</strong> het groeiseizoen toeneemt wor<strong>de</strong>n voornoem<strong>de</strong><br />
virusbestrijdingsmetho<strong>de</strong>n ineffectief. Er moest daarom<br />
naar betere virusbestrijdingsmetho<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n omgezien.<br />
Die heeft men gevon<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> Coat Protein-Mediated<br />
Protection, zoals ont<strong>de</strong>kt en ver<strong>de</strong>r ontwikkel door Powel-<br />
Abel en Beachy. Hierbij wordt het manteleiwitgen van<br />
het virus ingebouwd in het genoom (chromosoom) van <strong>de</strong><br />
plant. Hierdoor verkrijgt men een transgene plant die het<br />
virusmanteleiwit kan aanmaken; hetgeen <strong>de</strong> ontmanteling<br />
en replicatie (vermeer<strong>de</strong>ring) van het virus afremt. Op <strong>de</strong>ze<br />
afremming (afweer) van het virus door <strong>de</strong> plant berust nu<br />
3
<strong>de</strong> virusresistentie van <strong>de</strong> transgene plant.<br />
De bij dit on<strong>de</strong>rzoek aangewen<strong>de</strong> genconstructie voor<br />
<strong>de</strong> transformatie van yellow crookneck squash was <strong>de</strong><br />
pPRBN-ZYMV72/WMBN22 “genconstructie” en<br />
bevatte zowel het manteleiwitgen van Zucchini Yellow<br />
Mosaic Virus (ZYMV) als van Watermelon Mosaic<br />
Virus 2 (WMV 2); twee virussen die wereldwijd enorme<br />
scha<strong>de</strong> aanrichten in aanplantingen van komkommerachtigen,<br />
die een belangrijk <strong>de</strong>el van ons voedselpakket<br />
uitmaken (als vóór- en als nagerecht).<br />
Bij <strong>de</strong> voornoem<strong>de</strong> transformatie wer<strong>de</strong>n er twee<br />
squashgenotypen verkregen, te weten ZW-20H en ZW-<br />
20B. In dit proefschrift werd hun performance on<strong>de</strong>r<br />
veldomstandighe<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzocht; hetgeen o.a. <strong>de</strong><br />
volgen<strong>de</strong> resultaten oplever<strong>de</strong>:<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
4<br />
ZW-20H squash was volledig resistent tegen<br />
<strong>de</strong> virussen ZYMV en WMV-2 en bleef<br />
symptoomloos, terwijl ZW-20B een iets lager<br />
niveau van resistentie bezat en vooral on<strong>de</strong>r<br />
omstandighe<strong>de</strong>n van hoge infectiedruk wel mil<strong>de</strong><br />
symptomen (blotches) van <strong>de</strong>ze virussen liet zien op<br />
<strong>de</strong> bla<strong>de</strong>ren. In bei<strong>de</strong> genotypen bleven <strong>de</strong> vruchten<br />
gaaf en gezond, in tegenstelling tot <strong>de</strong> nietgetransformeer<strong>de</strong><br />
squashvruchten, die alle <strong>de</strong>nkbare<br />
vormen van vruchtmisvorming lieten zien.<br />
De opbrengsten van zowel ZW-20H en ZW-20B<br />
waren vergelijkbaar en vele malen hoger dan die<br />
van <strong>de</strong> niet-getransformeer<strong>de</strong> squash.<br />
De virussen ZYMV en WMV 2 oefen<strong>de</strong>n geen<br />
invloed uit op het productieritme van <strong>de</strong> transgene<br />
squashgenotypen ZW-20B en ZW-20H, maar wel<br />
op dat van <strong>de</strong> niet-getransformeer<strong>de</strong> squash .<br />
De resultaten van dit on<strong>de</strong>rzoek wer<strong>de</strong>n in het<br />
vervolgtraject door Asgrow Seed Company<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
(Kalamazoo, Michigan) meegenomen om kruisingen met<br />
<strong>de</strong> volledig resistente ZW-20H uit te voeren om zodoen<strong>de</strong><br />
te komen tot een hybri<strong>de</strong> lijn die on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> naam Freedom<br />
II in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbaar is. Deze lijn geeft <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />
hoge opbrengsten en <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> hoge fruitkwaliteit als ZW-<br />
20H, zoals beschreven in dit proefschrift.<br />
Als we thans <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>r gestel<strong>de</strong> probleemstelling weer<br />
voor <strong>de</strong> geest halen, dan lei<strong>de</strong>n <strong>de</strong> verkregen resultaten<br />
ons naar <strong>de</strong> algemene conclusie dat schimmel- en<br />
bacterieziekten met in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbare chemische<br />
mid<strong>de</strong>len aangepakt kunnen wor<strong>de</strong>n, terwijl virusziekten<br />
bij planten thans bestre<strong>de</strong>n kunnen wor<strong>de</strong>n met<br />
transgeen-resistente planten, waarvan <strong>de</strong> za<strong>de</strong>n eveneens<br />
in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbaar zijn.<br />
Met <strong>de</strong> resultaten van dit on<strong>de</strong>rzoek is me<strong>de</strong> een mo<strong>de</strong>l<br />
aangedragen en getoetst, om <strong>de</strong> voedselzekerheid op te<br />
voeren. Hiermee is <strong>de</strong> opbrengst<strong>de</strong>rving, veroorzaakt<br />
door virusinfecties, tot praktisch nul gereduceerd. Tevens<br />
is <strong>de</strong> voedselveiligheid gegaran<strong>de</strong>erd omdat er bij <strong>de</strong><br />
transformatie van het gewas geen elementen gebruikt zijn<br />
die er van nature niet reeds in ons voedsel voorkomen.
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Win<strong>de</strong>nergie alternatieve energiebron voor <strong>Suriname</strong>?<br />
Door: Noël Filemon<br />
De vraag naar energie neemt wereldwijd toe. <strong>Suriname</strong><br />
vormt hierop geen uitzon<strong>de</strong>ring. Aangezien<br />
<strong>de</strong> voorraad fossiele brandst<strong>of</strong>fen mondiaal<br />
steeds kleiner wordt, is het zaak uit te kijken naar alternatieve<br />
duurzame energiebronnen. In ons land zijn <strong>de</strong><br />
afgelopen perio<strong>de</strong>n maatschappelijke discussies losgebarsten<br />
met betrekking tot het energievraagstuk. Vroeger<br />
was het zo dat meer dan 90% van <strong>de</strong> energie werd<br />
aangeleverd door <strong>de</strong> waterkrachtcentrale te Afobaka;<br />
<strong>de</strong>ze energiebron begint gelei<strong>de</strong>lijk aan af te nemen en<br />
we wor<strong>de</strong>n steeds afhankelijker van diesel. Ook <strong>de</strong> turbulente<br />
politieke situatie in <strong>de</strong> olieproduceren<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n<br />
is re<strong>de</strong>n genoeg om uit te kijken naar alternatieve energiebronnen.<br />
On<strong>de</strong>rzoekingen, verricht door <strong>de</strong> studierichting<br />
Electrotechniek-Energie in Nickerie en Galibi<br />
in 2009, naar <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n van win<strong>de</strong>nergie in <strong>Suriname</strong><br />
bie<strong>de</strong>n positieve perspectieven.<br />
BELANG WINDSNELHEIDSMETINGEN<br />
Om <strong>de</strong> windsnelheidsresultaten bekend te maken die geduren<strong>de</strong><br />
een jaar vergaard zijn in Galibi en Nickerie, is er<br />
op woensdag 16 februari <strong>2011</strong> een seminar gehou<strong>de</strong>n in<br />
het <strong>University</strong> Guesthouse. De titel van het seminar was<br />
The Future <strong>of</strong> Wind Energy in <strong>Suriname</strong>. De uitvoering<br />
van het project lag in han<strong>de</strong>n van Cornel Wijngaar<strong>de</strong> MSc.<br />
Het project is voortgekomen uit een samenwerkingsovereenkomst<br />
in 2009 tussen het Ministerie van Natuurlijke<br />
Hulpbronnen en het Caricom-Secretariaat binnen het Caribbean<br />
Renewable Energy Program (CREDP). Het twee<strong>de</strong><br />
doel van het seminar was om op grond van <strong>de</strong> metingen<br />
die zijn vergaard aan te geven <strong>of</strong> <strong>de</strong> snelhe<strong>de</strong>n die gemeten<br />
zijn internationaal aanvaardbaar zijn om win<strong>de</strong>lektriciteit<br />
op te wekken.<br />
<strong>Suriname</strong> beschikte eer<strong>de</strong>r niet over goe<strong>de</strong> windsnelheidsmetingen.<br />
De meeste metingen waarop men terugviel waren<br />
die van <strong>de</strong> nationale dienst voor ruimteon<strong>de</strong>rzoek in<br />
<strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong> Staten (NASA). “Deze metingen zijn echter<br />
niet zo nauwkeurig als <strong>de</strong> metingen die verricht wor<strong>de</strong>n<br />
vanuit grondmeetstations”, legt Wijngaar<strong>de</strong> uit. “Als je bezig<br />
bent met win<strong>de</strong>nergie wil je exact weten wat <strong>de</strong> snelhe<strong>de</strong>n<br />
zijn geduren<strong>de</strong> hoeveel minuten en hoeveel uren, hoe<br />
vaak een bepaal<strong>de</strong> snelheid voorkomt en wat <strong>de</strong> maximale<br />
snelhe<strong>de</strong>n zijn. <strong>Suriname</strong> was een van <strong>de</strong> weinige Caribische<br />
lan<strong>de</strong>n waar er geen grondmetingen waren verricht.<br />
De huidige windmetingen zijn correcte metingen.”<br />
Speciaal voor dit seminar kwamen twee <strong>de</strong>skundigen van<br />
<strong>de</strong> Duitse overheidsorganisatie voor Internationale Samenwerking<br />
(GIZ) naar <strong>Suriname</strong>. De heer Benjamin Jargstorf,<br />
een internationaal herwinbare-energie-expert, die<br />
sinds 1985 win<strong>de</strong>nergieprojecten in meer dan 50 lan<strong>de</strong>n<br />
heeft uitgevoerd, en <strong>de</strong> heer Thomas Scheutzlich, die senior<br />
consultant is van GIZ voor het CREDP-project.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
Grondmeetstation te Galibi, district Marowijne<br />
Source:<br />
Cornel Wijngaar<strong>de</strong> and Anand Kalpoe:”Wind Speed Measurements in <strong>Suriname</strong>”, paper<br />
presented at the “ The Future <strong>of</strong> Wind Energy in <strong>Suriname</strong>”, 16-02-<strong>2011</strong><br />
ONDERZOEKSRESULTATEN<br />
De on<strong>de</strong>rzoeksresultaten in Nickerie zijn gunstig te<br />
noemen als gekeken wordt naar <strong>de</strong> hoogte waarop<br />
mo<strong>de</strong>rne windturbines opereren. In termen van hoogten<br />
rond <strong>de</strong> 70 meter halen we een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> dat<br />
voldoet aan <strong>de</strong> minimale eisen, meent Wijngaar<strong>de</strong>. “Internationaal<br />
zegt men dat, wanneer je een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
hebt van 6 meter per secon<strong>de</strong>, dat commercieel<br />
al aantrekkelijk is.” Zowel in Galibi als in Nickerie zijn<br />
op die hoogten snelhe<strong>de</strong>n met een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />
van iets meer dan 6 meter per secon<strong>de</strong> gemeten. In <strong>de</strong><br />
maan<strong>de</strong>n november tot april zijn er snelhe<strong>de</strong>n van gemid<strong>de</strong>ld<br />
boven <strong>de</strong> 6 meter per secon<strong>de</strong> gehaald. In <strong>de</strong><br />
overige maan<strong>de</strong>n is er een afname van <strong>de</strong> windsnelhe<strong>de</strong>n<br />
merkbaar. Met speciale windturbines die voor lage<br />
windsnelhe<strong>de</strong>n geschikt zijn (IEC klasse III en IV), zou<strong>de</strong>n<br />
commerciële windturbineparken opgezet kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n. In bei<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n en langs <strong>de</strong> kust bestaan<br />
dus voldoen<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n om win<strong>de</strong>nergie op te<br />
wekken.<br />
5
Win<strong>de</strong>nergiemogelijkhe<strong>de</strong>n in galibi en<br />
nickerie<br />
Ten aanzien van Nickerie en Galibi zijn 2 verschillen<strong>de</strong><br />
voorstellen gedaan door <strong>de</strong> win<strong>de</strong>nergie<strong>de</strong>skundigen. In<br />
Nickerie, dat reeds over een ‘sterke‘ grid van <strong>de</strong> Energie<br />
Bedrijven <strong>Suriname</strong> (EBS) beschikt, is voorgesteld om 4<br />
windturbines van 750 kilowatt op te zetten. Dit komt neer<br />
op een totaal van 3 megawatt. Wijngaar<strong>de</strong> legt uit: “Internationaal<br />
gezien draaien <strong>de</strong> windturbines meestal op<br />
een capaciteitsfactor (aantal procenten van het maximaal<br />
nominaal vermogen) en dat is al re<strong>de</strong>lijk, om commercieel<br />
bezig te kunnen zijn. Van <strong>de</strong> 3 megawatt die je daar<br />
zou installeren zou ongeveer een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> daadwerkelijk<br />
geproduceerd wor<strong>de</strong>n. Bij windturbines kijk je niet naar<br />
het vermogen, maar naar <strong>de</strong> geproduceer<strong>de</strong> energie.<br />
Met <strong>de</strong>ze turbines kunnen we stellen dat we een paar<br />
hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n huishou<strong>de</strong>ns in Nickerie met een gemid<strong>de</strong>ld<br />
verbruik van 500 kilowatt uur per maand van energie<br />
kunnen voorzien.”<br />
Voor Galibi is er een an<strong>de</strong>r voorstel gedaan, omdat daar<br />
een kleiner systeem aanwezig is dan in Nickerie. Het systeem<br />
draait van 6 uur ’s middags tot 10 uur ’s avonds.<br />
Het doel moet volgens <strong>de</strong> Duitse <strong>de</strong>skundigen zijn om<br />
het dieselgebruik te reduceren. Daarom is voorgesteld<br />
om een kleine windturbine van zeven en een half (7,5)<br />
kilowatt te installeren. Deze kan parallel gekoppeld wor<strong>de</strong>n<br />
met <strong>de</strong> dieselgenerator, zon<strong>de</strong>r teveel ingewikkel<strong>de</strong><br />
controlesystemen bij te plaatsen. Het voor<strong>de</strong>el hiervan<br />
is dat <strong>de</strong> mensen langer kunnen doordraaien bij speciale<br />
aangelegenhe<strong>de</strong>n zoals feesten.<br />
Als op grotere schaal gedacht wordt, zou aansluiting gezocht<br />
moeten wor<strong>de</strong>n op het hydro-netwerk (Paramaribo<br />
en omgeving) van <strong>de</strong> EBS, geven <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundigen aan. Ze<br />
vullen elkaar volgens Wijngaar<strong>de</strong> goed aan: “Wanneer <strong>de</strong><br />
wind in <strong>Suriname</strong> vrij goed is, blijkt <strong>de</strong> waterstand in het<br />
stuwmeer vrij laag te zijn. Als je zo een windturbinepark<br />
koppelt op het EBS-EPAR-netwerk dan wordt hierdoor<br />
water bespaard. En wanneer je komt in perio<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong><br />
energie nodig is, is het meer goed gevuld. Het gaat hier<br />
A) Benjamin Jargstorf, internationale<br />
herwinbare-energie-expert<br />
6<br />
B) De minister van Natuurlijke Hulpbronnen<br />
Jim Hok op het seminar<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
om een grotere investering waarvoor 15 windturbines<br />
van 2 MW zijn voorgesteld. Wat nu van belang is, is dat er<br />
een plek uitgezocht wordt waar windmetingen gedaan<br />
kunnen wor<strong>de</strong>n, waarbij een koppeling kan komen op<br />
het Epar-netwerk (energievoorziening Paramaribo en<br />
omstreken) van <strong>de</strong> EBS.<br />
ToekomsT<br />
Waar er nog concreet windmetingen gedaan zullen wor<strong>de</strong>n<br />
is in Coronie en aan <strong>de</strong> Henry Fernan<strong>de</strong>sweg. Op<br />
mid<strong>de</strong>llange termijn zal gekeken wor<strong>de</strong>n naar bepaal<strong>de</strong><br />
locaties in het binnenland. Een goe<strong>de</strong> gelegenheid is in<br />
<strong>de</strong> nabijheid van het stuwmeer, stelt Wijngaar<strong>de</strong>, omdat<br />
het meer zich als een zee kan gedragen. Wijngaar<strong>de</strong>: “ Parallel<br />
aan <strong>de</strong> metingen moeten we proberen om in Galibi<br />
<strong>de</strong> 7.5 kilowatt windturbine te plaatsen. Dat kan zon<strong>de</strong>r<br />
ingewikkel<strong>de</strong> technologie. Er wordt naar gestreefd om<br />
<strong>de</strong> nodige fondsen te zoeken en met commitment van<br />
<strong>de</strong> overheid in Galibi een windturbine van 7.5 kilowatt<br />
op te zetten.” Voor <strong>de</strong> aanleg van zo’n windturbine zal<br />
een flinke som geld op tafel gelegd moeten wor<strong>de</strong>n. Eën<br />
geïnstalleer<strong>de</strong> kilowatt kost ongeveer 3000 dollar. Dit betekent<br />
dat voor het kleine windturbinepark van 7.5 kilowatt<br />
dat op Galibi moet komen, een bedrag van tenminste<br />
25.000 U.S. dollar nodig is. Het voor<strong>de</strong>el is dat je<br />
geduren<strong>de</strong> 15 tot 20 jaar min<strong>de</strong>r kosten hebt aan brandst<strong>of</strong><br />
en on<strong>de</strong>rhoud. Voor Nickerie zou dat betekenen dat<br />
er een bedrag van 9 miljoen U.S. dollar nodig is voor het<br />
opzetten van een windturbinepark. Voor zowel Nickerie<br />
als Galibi betekent het hebben van windturbineparken<br />
dat diesel bespaard wordt. De voorraad van Staatsolie<br />
kan hierdoor langer mee en import van diesel kan wor<strong>de</strong>n<br />
beperkt. Het werkgelegenheidsaspect moet daarbij<br />
niet uit het oog verloren wor<strong>de</strong>n. Wijngaar<strong>de</strong> is van mening<br />
dat, gezien <strong>de</strong> minimale windsnelhe<strong>de</strong>n die gemeten<br />
zijn, <strong>Suriname</strong> op kleine schaal gebruik kan maken<br />
van win<strong>de</strong>nergie. Voor gebruik op grote schaal moeten<br />
er nog diepgaan<strong>de</strong> studies verricht wor<strong>de</strong>n. <br />
C) Cornel Wijngaar<strong>de</strong>, MSc., een van <strong>de</strong><br />
inlei<strong>de</strong>rs op het seminar<br />
D) Anand Kalpoe, MSc. verzorg<strong>de</strong> eveneens<br />
een inleiding tij<strong>de</strong>ns het seminar
The training consisted <strong>of</strong> theoretical sessions, practical<br />
sessions and excursions. The following topics<br />
were discussed: water quality and standards, aeration,<br />
filtration, lime-carbonate relation, s<strong>of</strong>ten, conditioning,<br />
groundwater wells and threats, membrane filtration,<br />
and oxidation. During the practical sessions (in working<br />
groups), assignments had to be ma<strong>de</strong> about conditioning,<br />
aeration and filtration, and the formulation <strong>of</strong> a master plan<br />
for drinking water supply. Excursions were organized to<br />
the drinking water supply stations Leysweg and Blauwgrond.<br />
Explanations about the processes and problems at<br />
these stations were given by experts <strong>of</strong> the SWM. The last<br />
day, participants had to present their master plan for <strong>Suriname</strong>.<br />
The outputs <strong>of</strong> this training program are, that:<br />
• Participants have gained extra knowledge about new<br />
technologies for drinking water supply systems un<strong>de</strong>r<br />
different conditions (coastal and inland/river systems)<br />
• Participants are able to i<strong>de</strong>ntify practical problems at<br />
stations and suggest measures to be un<strong>de</strong>rtaken<br />
• Participants are able to make basic calculations for<br />
conditioning, aeration and filtration, and<br />
• Participants are able to set up a master plan for drinking<br />
water supply.<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Challenges ground water purification<br />
In the period 7-11 February <strong>2011</strong>, the Caribbean Water Association (CWA) and Oasen<br />
Drinking Water, organized a 5 day training program about “Challenges in the<br />
groundwater purification” in <strong>Suriname</strong> in cooperation with the <strong>Suriname</strong> Water Supply<br />
Company (SWM) and the <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS). The course<br />
instructors were: ir. Ruud Kolpa (Oasen) and ir. Weren <strong>de</strong> Vet (Oasen/TUDelft), assisted by<br />
ir. A. Salmin and R. Nurmohamed, Ph.D. About 25 persons from the SWM, the Ministry <strong>of</strong><br />
Natural resources, A<strong>de</strong>KUS and Aqualectra (Curaçao) have participated in this training.<br />
The location was the <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>, Faculty <strong>of</strong> Technology. The<br />
opening was performed by R. Nurmohamed, Ph.D. (A<strong>de</strong>KUS), ir. A. Salmin (SWM) and<br />
A. Vos <strong>de</strong> Wael (Director Oasen).<br />
Successful participants received a certificate, a original<br />
book <strong>of</strong> “Drinking water: principles and practices”, and<br />
a CD with all the course materials. The closing ceremony<br />
was also atten<strong>de</strong>d by the Director <strong>of</strong> the SWM, Director <strong>of</strong><br />
the Oasen, the Chairman <strong>of</strong> CWA, staff members <strong>of</strong> Aqualectra<br />
(Curaçao) and representatives from the Ministry <strong>of</strong><br />
Infrastructure and Environment <strong>of</strong> the Netherlands. <br />
More information about this activity can be requested from: R. Nurmohamed Ph.D. at r.nurmohamed@uvs.edu.<br />
CWA: www.caribbeanwaterassociation.com/│ OASEN: www.oasen.nl │SWM: www.swm.sr│ A<strong>de</strong>KUS: http://a<strong>de</strong>kus.uvs.edu/│<br />
TUDelft: www.bt.tu<strong>de</strong>lft.nl; www.drinkwater.tu<strong>de</strong>lft.nl<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
7
Het Pan – Amazonisch Netwerk voor Wetenschap,<br />
Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg<br />
(CT&IS) is een coöperatief netwerk tussen on<strong>de</strong>rwijs,<br />
on<strong>de</strong>rzoek en uitvoeren<strong>de</strong> instituten die <strong>de</strong> acht lidlan<strong>de</strong>n<br />
(Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana,<br />
Peru, <strong>Suriname</strong> en Venezuela) van <strong>de</strong> Amazon Cooperation<br />
Treaty Organization (ACTO) integreren. De<br />
CT&IS is medio 2007 voorgesteld en geïnstalleerd .<br />
De missie van het netwerk is om prikkels te geven<br />
en bijdragen te leveren aan <strong>de</strong> implementatie van beleid<br />
voor regionale integratie in <strong>de</strong> Amazone, voor <strong>de</strong><br />
ontwikkeling en benutting van wetenschappelijk en<br />
technologisch on<strong>de</strong>rzoek, en on<strong>de</strong>rzoek van nieuwe<br />
producten en processen. Het doel van het netwerk is<br />
<strong>de</strong> gelijkheid te bevor<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> gezondheidszorg en<br />
het genereren van technische competenties in het ka<strong>de</strong>r<br />
van problemen en algemene, regionale en nationale<br />
uitdagingen.<br />
De structuur van CT&IS bestaat uit een uitvoerend<br />
orgaan van het Pro-Pan Amazonisch Netwerk, gevormd<br />
door <strong>de</strong> ACTO, PAHO/WHO, Fiocruz, UNA-<br />
MAZ, en <strong>de</strong> presi<strong>de</strong>nt van het intergouvernementeel<br />
Amazone Comité van <strong>de</strong> CT&IS. Het intergouvernementeel<br />
Comité wordt gevormd door vertegenwoordigers<br />
van <strong>de</strong> ministeries van Gezondheid van <strong>de</strong> acht<br />
lidlan<strong>de</strong>n.<br />
8<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Het PAN-Amazonisch Netwerk voor<br />
Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong><br />
Gezondheidszorg (CT&IS)<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
INSTITUTEN DIE DEEL UITMAKEN VAN DE<br />
CT&IS ZIJN:<br />
1. De Amazon Cooperation Treaty Organization -<br />
ACTO;<br />
2. De Pan- American Health Organization / World<br />
Health Organization - PAHO / WHO;<br />
3. Fundation Oswaldo Cruz- Fiocruz<br />
4. De ministeries van Volksgezondheid van <strong>de</strong> acht<br />
Amazone lan<strong>de</strong>n<br />
5. De Associatie van <strong>de</strong> Amazonische Universiteiten<br />
– UNAMAZ<br />
6. On<strong>de</strong>rzoeksinstituten<br />
7. Gezondheidorganisatie Andino – Organismo Andino<br />
<strong>de</strong> Salud –ORAS;<br />
PRIORITEITSGEBIEDEN VAN DE CT&IS ZIJN:<br />
• Tele - Gezondheid;<br />
• Innovatie en intellectuele eigendommen;<br />
• Gezondheid en Milieu;<br />
• On<strong>de</strong>rzoek op het gebied van Malaria;<br />
• On<strong>de</strong>rzoek van gezondheidszorgsystemen en<br />
diensten van <strong>de</strong> Amazone;<br />
• Pan- Amazone Virtuele Bibliotheek van Gezondheid<br />
(BVS) van CT&IS. <br />
Bron:<br />
Fol<strong>de</strong>r van het Pan-Amazonische Netwerk voor Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg (CT&IS)<br />
Meer informatie is te verkrijgen op <strong>de</strong> websites:<br />
http://www.amazonia.fiocruz.br/re<strong>de</strong>pan<br />
http://www.panamazonica.bvsalud.org/php/in<strong>de</strong>x.php
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
VIJFDE VERGADERING VAN DE (CT&IS)<br />
Op 7 en 8 <strong>de</strong>cember 2010 werd in Courtyard Marroitt <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring gehou<strong>de</strong>n van het Pan – Amazonisch<br />
Netwerk voor Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg (CT&IS). Het thema van het evenement<br />
was: Gezondheid en Milieu in <strong>de</strong> Amazone vanuit het Perspectief van Klimaatsveran<strong>de</strong>ring.<br />
Het evenement heeft plaatsgevon<strong>de</strong>n in samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>, De Amazon<br />
Cooperation Treaty Organization - ACTO, De Associatie van Amazonische Universiteiten- UNAMAZ, De Pan- Amerikaanse<br />
Gezondheidsorganisatie (PAHO) en <strong>de</strong> Fundation Oswalsdo Cruz – FIOCRUZ<br />
De sprekers bij <strong>de</strong> opening van het evenement waren <strong>de</strong> secretaris<br />
van <strong>de</strong> Minister van Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong><br />
, Dhr Edwin Noordzee, <strong>de</strong> directeur van het Ministerie van<br />
Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>, Mw dr. Marthelise Eersel,<br />
<strong>de</strong> PAHO vertegenwoordiger in <strong>Suriname</strong>, dr. Gerry Eijkemans,<br />
<strong>de</strong> vertegenwoordiger van <strong>de</strong> UNAMAZ, <strong>de</strong> waarnemend<br />
voorzitter van het Bestuur van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> De <strong>Kom</strong><br />
Universiteit van <strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS), dr. Allan Li Fo Sjoe,<br />
<strong>de</strong> vertegenwoordiger van het uitvoerend orgaan van het<br />
Pan-amazonisch Netwerk, dr. Roberto Sena Rocha, Secretaris<br />
Generaal van <strong>de</strong> ACTO, dr <strong>Anton</strong>io Restrepo, <strong>de</strong> presi<strong>de</strong>nt<br />
van het Intergouvernementele Amazonisch Comité<br />
van <strong>de</strong> CT&IS, dr Luis Santamaria.<br />
De waarnemend voorzitter van het Bestuur van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong><br />
<strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong>, Dr. Allan Li Fo Sjoe<br />
heeft het in zijn speech gehad over <strong>de</strong> missie en visie van<br />
<strong>de</strong> UNAMAZ, alsook over <strong>de</strong> belangrijkste activiteiten van<br />
<strong>de</strong> UNAMAZ, waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Institutionele versterking van<br />
<strong>de</strong> UNAMAZ, <strong>de</strong> Internationalisatie van Hoger On<strong>de</strong>rwijs,<br />
Waterhulpbronnen en Gezondheid. Als additionele participant<br />
namens <strong>de</strong> UNAMAZ was ook Mw. A. I. Jubithana-<br />
Fernand MSc. van A<strong>de</strong>KUS aanwezig.<br />
Op <strong>de</strong> eerste dag van het evenement zijn er presentaties<br />
gehou<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> thema’s Malaria, Tele- Gezondheidszorg,<br />
Gezondheidszorgsystemen en -diensten, Interculturaliteit<br />
en Gezondheid, Wetenschappelijk On<strong>de</strong>rzoek en Technologie<br />
(Virtuele Bibliotheek over Gezondheid - BVS)<br />
(http://regional.bvsalud.org), Innovatie en Intellectuele<br />
Eigendom. Na <strong>de</strong> presentaties zijn er werkgroepen gevormd<br />
aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> thema’s.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
Het doel van het vormen van <strong>de</strong> werkgroepen was om het<br />
vervolgtraject voor <strong>de</strong> participeren<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n te bepalen<br />
met betrekking tot <strong>de</strong> thema’s. Voor al <strong>de</strong> aanwezig participeren<strong>de</strong><br />
lan<strong>de</strong>n zijn er focal pointes voor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
werkgroepen geï<strong>de</strong>ntificeerd en aangewezen, indien die er<br />
nog niet waren. De werkgroepen hebben daarna ook <strong>de</strong><br />
resultaten van hun discussies gepresenteerd.<br />
Vervolgens is het boek Gezondheid van het Gezin: Prioriteit<br />
binnen <strong>de</strong> Amazone, van Rosa Acevedo Marin en Rosa<br />
Carmina <strong>de</strong> Sena Couta gepresenteerd door Rosa Acevedo.<br />
De planning van het Strategisch Gezondheidsprogramma<br />
van <strong>de</strong> ACTO is gepresenteerd door <strong>de</strong> secretaris Generaal<br />
van <strong>de</strong> ACTO, Dr <strong>Anton</strong>io Restrepo.<br />
Op <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> dag van het evenement hebben ook parallel<br />
aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re activiteiten <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ringen van het Intergouvernementeel<br />
Comité en het uitvoerend Comité van<br />
het Pan-Amazonisch Netwerk van <strong>de</strong> CT&IS plaats gevon<strong>de</strong>n.<br />
Aan het eind van het evenement heeft <strong>de</strong> overdrachtsceremonie<br />
van het presi<strong>de</strong>ntschap van <strong>de</strong> CT&IS plaats gevon<strong>de</strong>n.<br />
De vorige presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> CT&IS was Dr. Luis<br />
Santamaria van het Nationaal gezondheidsinstituut van<br />
Peru en <strong>de</strong> nieuwe presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> CT&IS is Dhr Edwin<br />
Noordzee van <strong>Suriname</strong>, Secretaris van <strong>de</strong> Minister van<br />
Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>. <br />
9
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
SPEECH TO THE V MEETING OF THE PAN-AMAZONIAN NETWERK FOR SCIENCE, TECHNO-<br />
LOGY AND INNOVATION IN THE HEALTH SECTOR (CT&IS) 07 – 08 DECEMBER 2010, Courtyard<br />
by Marriot, Paramaribo, <strong>Suriname</strong>,<br />
by the Former Chairman <strong>of</strong> the Board <strong>of</strong> the <strong>Anton</strong> De <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>, Dr. Allan Li Fo Sjoe.<br />
Tuesday 07 December 2010<br />
Secretary <strong>of</strong> the Ministry <strong>of</strong> Health in <strong>Suriname</strong>,<br />
Mr Edwin Noordzee; Dr. Marthelise Eersel, Permanent<br />
Secretary <strong>of</strong> the Ministry <strong>of</strong> Health; General<br />
Secretary for Health <strong>of</strong> the ACTO, Dr <strong>Anton</strong>io Restrepo;<br />
Dr Roberto Sena Rocha <strong>of</strong> the Executive<br />
Comity <strong>of</strong> the Pan–Amazonian Network; Dr. Luis<br />
Santamaria, Presi<strong>de</strong>nt <strong>of</strong> the Inter governmental<br />
Amazonian Comity for CT&IS; Dr. Gerry Eijkemans,<br />
<strong>Suriname</strong> representative <strong>of</strong> the PAHO, other distinguished<br />
participants, ladies and gentlemen, especially<br />
those from abroad.<br />
It is a great pleasure and honor that I represent the<br />
Association <strong>of</strong> Amazonian Universities (UNAMAZ)<br />
at this most important meeting where you will<br />
discuss new strategies with regard to the present<br />
role <strong>of</strong> Health and Environment issues in the perspective<br />
<strong>of</strong> climate change.<br />
First <strong>of</strong> all on behalf <strong>of</strong> UNAMAZ I want to congratulate<br />
ACTO with this initiative and especially<br />
for organizing this Seminar in <strong>Suriname</strong>.<br />
As known the UNAMAZ is the Association <strong>of</strong> Amazonian<br />
Universities which was foun<strong>de</strong>d in September<br />
1987 in the scope <strong>of</strong> the Amazonian Cooperation<br />
Agreement. About 68 public research<br />
institutions and public Universities <strong>of</strong> Brasil, Bolivia,<br />
Colombia, Ecuador, Guyana, <strong>Suriname</strong> ,Peru<br />
and Venezuela are at this moment member <strong>of</strong> the<br />
UNAMAZ.<br />
The mission <strong>of</strong> the UNAMAZ is to promote aca<strong>de</strong>mic<br />
cooperation and integration in or<strong>de</strong>r to<br />
strengthen the public goods, the higher education,<br />
the scientific research and the social integration<br />
for sustainable human <strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> the<br />
Pan-Amazonian region.<br />
Based on this mission the future vision is that in<br />
2020 the UNAMAZ must be recognized as a network<br />
<strong>of</strong> aca<strong>de</strong>mic and scientific institutions, a<br />
world regional and local lea<strong>de</strong>r in the integration<br />
and articulation for the formation <strong>of</strong> human resources<br />
and research in the member states <strong>of</strong> the<br />
UNAMAZ for sustainable welfare and wellbeing.<br />
Given this mission and vision <strong>of</strong> the UNAMAZ it<br />
10<br />
is clear that the UNAMAZ has great interest in participating<br />
in this meeting to see how the Association can<br />
further contribute to future health and environmental<br />
program <strong>of</strong> ACTO / PAHO.<br />
Concerning the structure <strong>of</strong> the UNAMAZ:<br />
The UNAMAZ is an entity <strong>of</strong> education and research<br />
with power and flexibility to un<strong>de</strong>rtake actions and administrative<br />
resources . It must not be confused with a<br />
foundation. Further the structure <strong>of</strong> the UNAMAZ is <strong>de</strong>scribed<br />
in the Internal Regulations <strong>of</strong> the UNAMAZ.<br />
Main activities <strong>of</strong> the UNAMAZ are:<br />
The institutional Strengthening <strong>of</strong> the UNAMAZ to guaranty<br />
the functioning <strong>of</strong> the organization<br />
Internationalization <strong>of</strong> Higher Education<br />
For the UNAMAZ as a network <strong>of</strong> education, the internationalization<br />
<strong>of</strong> Higher Education is a priority issue.<br />
It is essentially to strengthen its members through the<br />
cooperation within member countries.<br />
With regard to the environment and especially the Amazonian<br />
Biodiversity, the sustainable use and conservation<br />
<strong>of</strong> renewable natural resources <strong>of</strong> the Amazonian<br />
has special importance for the UNAMAZ. The OTCA and<br />
UNAMAZ signed a technical agreement (in the scope <strong>of</strong><br />
the Biodiversity project OTCA/IDB )for the elaboration <strong>of</strong><br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN
esearch projects for the conservation and sustainable<br />
use <strong>of</strong> the Amazonian Biodiversity. The UNAMAZ also<br />
started a project with the UNESCO, which through its<br />
secretary helps with the implementation <strong>of</strong> the project<br />
“ The Management <strong>of</strong> the reserves <strong>of</strong> the Amazonian<br />
continental Biosphere”.<br />
Within the Thematic line <strong>of</strong> water resources , the<br />
UNAMAZ has organized a seminar –workshop in<br />
Rurrenabaque, Bolivia in 2007. The OTCA and other<br />
governmental organizations <strong>of</strong> different countries<br />
had participated. In or<strong>de</strong>r to continue with the activities<br />
the UNAMAZ realized finance for the organization<br />
and formulation <strong>of</strong> integrated actions <strong>of</strong> the<br />
Amazonian Bacin. The objective <strong>of</strong> the project is the<br />
formation <strong>of</strong> human resources at technical level from<br />
national organs responsible for actions <strong>of</strong> water resources<br />
in the Amazon. At the moment the project is<br />
being analyzed by donors.<br />
With regard to the theme <strong>of</strong> Health <strong>of</strong> the UNAMAZ<br />
the priority is insertion in the Pan-Amazonian network<br />
<strong>of</strong> Science, Technology and Innovation in Health<br />
(CT&IS). As a result <strong>of</strong> these work UNAMAZ is mem-<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
ber <strong>of</strong> the Committee Pro-Pan Amazonian Network<br />
consisting <strong>of</strong> OTCA, PAHO/WHO.<br />
The proposal <strong>of</strong> the network is to stimulate and contribute<br />
for the implementation <strong>of</strong> politics and regional<br />
integration in the Amazonian for the <strong>de</strong>velopment<br />
and utilization <strong>of</strong> scientific, technological research,<br />
products and innovated processes, with the purpose<br />
to promote equity in health and the production <strong>of</strong><br />
technical capabilities to face problems at global, regional<br />
and national level”.<br />
Coming to the end <strong>of</strong> my brief presentation I once<br />
more want to emphasize that UNAMAZ as an Association<br />
<strong>of</strong> nearly 70 Higher Institutions fully wants to<br />
cooperate and contribute to the success <strong>of</strong> the Strategic<br />
Health Program <strong>of</strong> ACTO / PAHO.<br />
Finally may I wish the working groups and all participants<br />
to this Seminar a fruitful discussion in the<br />
coming hours.<br />
Thank you.<br />
MISSION<br />
“To promote aca<strong>de</strong>mic integration and<br />
cooperation in or<strong>de</strong>r to strengthen as a public<br />
goods higher education, scientific research and<br />
social interaction for the sustainable human<br />
<strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> the Pan-Amazon with social and<br />
environmental pertinence”.<br />
Bolivia Brasil Colombia Equador Guyana Peru <strong>Suriname</strong> Venezuela<br />
11
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
De invloed van beleid in een religieus<br />
diverse samenleving<br />
INSPIRATIEBRON<br />
Het begon volgens Kirtie allemaal<br />
met het exploreren van interreligieuze<br />
relaties. Op een gegeven moment<br />
kreeg ze tij<strong>de</strong>ns het on<strong>de</strong>rzoek<br />
een boek aangereikt van haar studiebegelei<strong>de</strong>r,<br />
Jack Menke. Het boek,<br />
“Jhandi and the Cross” van Selwyn<br />
Ryan, han<strong>de</strong>l<strong>de</strong> over conflicten tussen<br />
verschillen<strong>de</strong> culturen in Trinidad,<br />
vooral tussen hindoes en christenen.<br />
Het boek was voor Kirtie een<br />
ware inspiratiebron. “Ik vroeg me<br />
af hoe het komt dat een aca<strong>de</strong>micus<br />
zoveel aandacht besteedt aan interreligieuze<br />
conflicten in een samenleving<br />
die net als <strong>Suriname</strong> bekend<br />
staat om haar culturele diversiteit”.<br />
De interesse die dit boek heeft gewekt,<br />
gevolgd door <strong>de</strong> mogelijkheid<br />
om te participeren aan een on<strong>de</strong>rzoeksproject<br />
over “Diversity, Development<br />
and Democracy”, heeft haar<br />
doen besluiten haar thesis te richten<br />
op vergelijkend on<strong>de</strong>rzoek naar religieuze<br />
diversiteit in <strong>Suriname</strong> en in<br />
Trinidad. Wat bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n zo inte-<br />
12<br />
ressant maakte bij het on<strong>de</strong>rzoek is dat<br />
zij <strong>de</strong>el uitmaken van het Caraїbisch gebied<br />
en een vergelijkbaar koloniaal verle<strong>de</strong>n<br />
hebben. Ver<strong>de</strong>r zijn <strong>de</strong> drie grootste<br />
religieuze groepen, het christendom, het<br />
hindoeïsme, en <strong>de</strong> islam, in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n<br />
vertegenwoordigd. Ook hebben <strong>de</strong>ze<br />
twee lan<strong>de</strong>n te maken gehad met uitdagingen<br />
op het gebied van institutionele<br />
ontwikkeling van met name het hindoeïsme<br />
en <strong>de</strong> islam. “Wil je interreligieuze<br />
verhoudingen begrijpen, dan zal je moeten<br />
letten op <strong>de</strong> manier waarop verschillen<strong>de</strong><br />
religieuze instituten zich hebben<br />
ontwikkeld,” zegt Kirtie.<br />
Deze invalshoek om interreligieuze relaties<br />
te begrijpen koos zij op basis van<br />
gegevens van comparatief on<strong>de</strong>rzoek op<br />
internationaal niveau. Op regionaal en<br />
lokaal niveau was er echter heel weinig<br />
comparatief on<strong>de</strong>rzoek verricht naar interreligieuze<br />
verhoudingen. En daaraan<br />
wil<strong>de</strong> Kirtie een bijdrage leveren. Op<br />
basis van inzichten die zij verkreeg uit<br />
internationale studies heeft zij <strong>de</strong> draad<br />
ver<strong>de</strong>r opgepakt. “Ik heb toen besloten<br />
om te kijken naar <strong>de</strong> ontwikkeling van<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
Door: Noël Filemon<br />
Dat beleid invloed heeft op <strong>de</strong> verhoudingen tussen groepen in een religieus diverse samenleving<br />
blijkt dui<strong>de</strong>lijk uit een studie naar <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling van christendom,<br />
hindoeïsme en islam in <strong>Suriname</strong> en Trinidad, twee lan<strong>de</strong>n die een vergelijkbaar koloniaal<br />
verle<strong>de</strong>n hebben. <strong>Suriname</strong> kent een zekere saamhorigheid tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze groepen;<br />
in Trinidad daarentegen zijn er meer conflicten gerapporteerd. Dit gegeven was voor Kirtie<br />
Algoe, die op 27 januari <strong>2011</strong> afstu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong>, re<strong>de</strong>n<br />
genoeg om een diepgaand on<strong>de</strong>rzoek te verrichten. Haar thesis was getiteld: “Religious diversity in<br />
<strong>Suriname</strong> and Trinidad- An exploration <strong>of</strong> the institutional <strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> Christianity, Hinduism<br />
and Islam”. Zij verkreeg hiermee <strong>de</strong> titel van Master <strong>of</strong> Science in Development and Policy.<br />
<strong>de</strong> religieuze instituten in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n.”<br />
Het begrip institutionele ontwikkeling<br />
omschrijft Kirtie in haar thesis<br />
als een proces waarbij religieuze<br />
instituten hun behoeften bevredigen<br />
door <strong>de</strong> mobilisatie van eigen<br />
potenties en bronnen in interactive<br />
response met <strong>de</strong> omgeving. Het begrip<br />
ontwikkeling heeft zij gemeten<br />
aan <strong>de</strong> hand van drie pilaren: sustainability,<br />
participation, en converted<br />
diversity. Van <strong>de</strong>ze drie pilaren is<br />
converted diversity het interessantst<br />
als het gaat om het begrijpen van interreligieuze<br />
verhoudingen conclu<strong>de</strong>ert<br />
Kirtie.<br />
CONVERTED DIVERSITY<br />
Kirtie geeft aan dat Converted Diversiy<br />
te vergelijken is met een concert.<br />
“In een concert wordt gebruik<br />
gemaakt van verschillen<strong>de</strong> soorten<br />
instrumenten. Als <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />
instrumenten i<strong>de</strong>ntiek zijn, kan er
geen sprake zijn van een concert. Zo<br />
kan een samenleving ook bestu<strong>de</strong>erd<br />
wor<strong>de</strong>n. Een samenleving bestaat uit<br />
verschillen<strong>de</strong> groepen, en die verschillen<strong>de</strong><br />
groepen hebben allen hun<br />
eigenhe<strong>de</strong>n. Deze eigenhe<strong>de</strong>n kunnen<br />
een bijdrage leveren aan <strong>de</strong> culturele<br />
en religieuze rijkdom van zo’n samenleving,<br />
wat vergelijkbaar is met het<br />
‘concert’ van die samenleving. Het<br />
punt is dat je moet kunnen <strong>de</strong>alen met<br />
verstrengel<strong>de</strong> belangen.” Converted<br />
Diversity is een concept waarmee verstrengel<strong>de</strong><br />
belangen opgelost kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n, door te on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len en in te<br />
leveren. Kirtie heeft zich gefocust op<br />
<strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> hindoeïstische,<br />
islamitische en christelijke instituten<br />
in zowel Trinidad als <strong>Suriname</strong> zich<br />
vanaf 1900 hebben ontwikkeld en hoe<br />
<strong>de</strong>ze <strong>de</strong> interreligieuze verhoudingen<br />
hebben beïnvloed.<br />
INTERRELIGIEUZE<br />
VERHOUDINGEN IN<br />
SURINAME EN TRINIDAD<br />
Een van <strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen waarom wij in<br />
<strong>Suriname</strong> niet zoveel interreligieuze<br />
conflicten hebben gehad in vergelijking<br />
met Trinidad is dat het koloniaal<br />
beleid in Trinidad weinig ruimte bood<br />
voor <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />
van het hindoeïsme en <strong>de</strong> islam. Dit<br />
beleid heeft Kirtie bekeken op zes gebie<strong>de</strong>n:<br />
politiek, on<strong>de</strong>rwijs, religieuze<br />
festiviteiten, media, sociale diensten<br />
en arbeid. In <strong>Suriname</strong> mochten <strong>de</strong><br />
hindoes en <strong>de</strong> moslims vanaf 1900<br />
tot een bepaal<strong>de</strong> mate hun religieuze<br />
festiviteiten ontplooien. In Trinidad<br />
daarentegen was <strong>de</strong>ze religieuze vrijheid<br />
min<strong>de</strong>r. Zo kreeg je <strong>de</strong> afschaffing<br />
van een aantal hindoerituelen en<br />
<strong>de</strong> boycot van islamactiviteiten, terwijl<br />
christelijke festiviteiten vrijelijk wer<strong>de</strong>n<br />
gestimuleerd. Deze han<strong>de</strong>lwijze<br />
heeft geresulteerd in min<strong>de</strong>r faciliteiten<br />
voor <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />
van het hindoeïsme en <strong>de</strong> islam<br />
in Trinidad dan in <strong>Suriname</strong>. Behalve<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
dat het koloniaal beleid <strong>de</strong> institutionele<br />
ontwikkeling van <strong>de</strong>ze religies<br />
onvoldoen<strong>de</strong> faciliteer<strong>de</strong>, bemoeilijkten<br />
<strong>de</strong> religieuze instituten hun<br />
ontwikkeling ook zelf. De religieuze<br />
organisaties in Trinidad waren veel<br />
strenger en had<strong>de</strong>n veel meer issues<br />
dan in <strong>Suriname</strong>. Een voorbeeld is<br />
<strong>de</strong> Aziatische huwelijkswetgeving.<br />
Door allerlei conflicteren<strong>de</strong> situaties<br />
binnen <strong>de</strong> hindoe-instituten in Trinidad<br />
werd <strong>de</strong> hindoewetgeving later<br />
ingevoerd dan in <strong>Suriname</strong>. “In <strong>Suriname</strong><br />
hebben we soortgelijke interne<br />
issues on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> hindoes niet gehad,”<br />
stelt Kirtie. Ver<strong>de</strong>r heeft <strong>de</strong> koloniale<br />
overheid on<strong>de</strong>r leiding van gouverneur<br />
Kielstra in <strong>Suriname</strong> er zelfs op<br />
aangedrongen dat <strong>de</strong> hindoes en <strong>de</strong><br />
moslims hun eigen huwelijkswetgeving<br />
had<strong>de</strong>n. De re<strong>de</strong>n hiervoor was<br />
niet zozeer omdat <strong>de</strong>ze overheid zo<br />
aardig was, maar omdat zij <strong>de</strong>ze twee<br />
religieuze groepen zo goed mogelijk<br />
wil<strong>de</strong> accommo<strong>de</strong>ren voor het behou<strong>de</strong>n<br />
van arbeidsrust als een noodzakelijke<br />
voorwaar<strong>de</strong> voor arbeidsproductiveit.<br />
De economische motieven<br />
waren dus <strong>de</strong> bepalen<strong>de</strong> factor voor<br />
<strong>de</strong> invoering van <strong>de</strong> zgn. Aziatische<br />
huwelijkswetgeving in <strong>Suriname</strong>. Dit<br />
beleid heeft ertoe geleid dat er in <strong>Suriname</strong><br />
een stukje balans kwam in <strong>de</strong><br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
institutionele ontwikkeling van <strong>de</strong> religies.<br />
In Trinidad heeft het kastenstelsel<br />
binnen het hindoeïsme ook een rol<br />
gespeeld in <strong>de</strong> religieuze ontwikkeling.<br />
In <strong>Suriname</strong> is <strong>de</strong> invloed van het<br />
kastenstelsel niet zo sterk geweest.<br />
DE INVLOED VAN DE MEDIA<br />
Om meer inzicht te verkrijgen in <strong>de</strong><br />
interreligieuze verhoudingen na <strong>de</strong><br />
Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog is Kirtie in haar<br />
on<strong>de</strong>rzoek ver<strong>de</strong>r ingegaan op <strong>de</strong> institutionele<br />
ontwikkeling in <strong>de</strong> sfeer<br />
van <strong>de</strong> media. Deze verdieping wees<br />
uit dat <strong>de</strong> koloniale overheid in Trinidad<br />
amper faciliteiten bood voor het<br />
uitzen<strong>de</strong>n van religieuze programma’s<br />
voor moslims en hindoes. “Deze twee<br />
groepen had<strong>de</strong>n weinig uitzendtijd,<br />
en er was geen vergunningenbeleid<br />
waardoor ze geen radio- en televisiestations<br />
kon<strong>de</strong>n opzetten. Ook stel<strong>de</strong>n<br />
<strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> instituten hindoes en<br />
moslims nauwelijks in <strong>de</strong> gelegenheid<br />
om hun religieuze programma’s<br />
via <strong>de</strong> radio en televisie uit te zen<strong>de</strong>n.”<br />
In <strong>Suriname</strong> had<strong>de</strong>n we een an<strong>de</strong>r koloniaal<br />
beleid. Ten eerste, er bestond<br />
<strong>de</strong> mogelijkheid om radio- en televisiestations<br />
op te richten. Ten twee<strong>de</strong>,<br />
alle radiostations hebben spontaan<br />
uitzendtijd beschikbaar gesteld voor<br />
13
<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze groepen.<br />
“Er was dus wel <strong>de</strong>gelijk ruimte om je<br />
religieuze i<strong>de</strong>ntiteit uit te dragen. Gelei<strong>de</strong>lijk<br />
aan veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>ze situatie<br />
na <strong>de</strong> liberalisatie van <strong>de</strong> media.”<br />
In Trinidad werd er ook geliberaliseerd,<br />
<strong>de</strong>sondanks had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> hindoes<br />
en <strong>de</strong> moslims moeite om respectievelijk<br />
een vergunning voor een radiostation<br />
en televisiestation te krijgen.<br />
Een hindoe-organisatie heeft zelfs<br />
een rechtszaak aanhangig gemaakt<br />
tegen <strong>de</strong> staat om een vergunning te<br />
krijgen, die zij uitein<strong>de</strong>lijk gewonnen<br />
heeft. Conclu<strong>de</strong>rend kan gesteld wor<strong>de</strong>n<br />
dat <strong>de</strong> faciliteiten die ter beschikking<br />
wer<strong>de</strong>n gesteld door <strong>de</strong> koloniale<br />
overheid en <strong>de</strong> mediahuizen hebben<br />
bijgedragen aan <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />
van <strong>de</strong> religies in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n.<br />
En <strong>de</strong>ze ontwikkeling heeft voor<br />
een <strong>de</strong>el bijgedragen aan <strong>de</strong> interreligieuze<br />
verhoudingen. In Trinidad zijn<br />
als gevolg van <strong>de</strong> vele restricties voor<br />
institutionele ontwikkeling veel meer<br />
spanningen tussen <strong>de</strong> religieuze groepen<br />
geï<strong>de</strong>ntificeerd die te merken waren<br />
in <strong>de</strong> mediaberichten. In <strong>Suriname</strong><br />
hebben wij dit soort situaties echter<br />
niet gekend.<br />
MAATSCHAPPELIjKE<br />
RELEVANTIE<br />
De thesis geeft aan hoe interreligieuze<br />
verhoudingen beïnvloed kunnen<br />
wor<strong>de</strong>n door het koloniaal beleid en<br />
<strong>de</strong> religieuze organisaties zelf. Het<br />
on<strong>de</strong>rzoek geeft inzicht in <strong>de</strong> maatschappelijke<br />
ontwikkeling van religieuze<br />
groepen.<br />
De belangrijkste aanbeveling die Kirtie<br />
doet is dat <strong>de</strong> dimensie participation<br />
ver<strong>de</strong>r uitgewerkt wordt voor<br />
follow-up-research, omdat <strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rbelicht<br />
is in <strong>de</strong> thesis. “Bij participatie<br />
kan gelet wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> rol van<br />
<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze instituten<br />
in besluitvormingsprocessen in zowel<br />
14<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Trinidad als <strong>Suriname</strong>. Ook kan <strong>de</strong><br />
wisselwerking tussen etniciteit en religie<br />
in <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />
van bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzocht<br />
wor<strong>de</strong>n.”<br />
De belangrijkste conclusie is dat <strong>de</strong><br />
drie dimensies van ontwikkeling: sustainability,<br />
participation en converted<br />
diversity het best tot uiting komen in<br />
een bepaal<strong>de</strong> sfeer namelijk: religieuze<br />
festiviteiten en praktijken. Een<br />
an<strong>de</strong>re conclusie is dat converted diversity<br />
tot uiting kwam op zowel gemeenschapsniveau<br />
als institutioneel<br />
niveau. “Op gemeenschapsniveau<br />
blijkt er veel meer harmonie te zijn<br />
in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n, hetgeen blijkt uit <strong>de</strong><br />
participatie aan religieuze festiviteiten<br />
van <strong>de</strong> drie religieuze groepen.<br />
Op institutioneel niveau schijnt er iets<br />
an<strong>de</strong>rs aan <strong>de</strong> hand te zijn. Hier zien<br />
wij meer conflicten in Trinidad dan in<br />
<strong>Suriname</strong>,” geeft Kirtie aan. “De condities<br />
die min<strong>de</strong>r bevor<strong>de</strong>rlijk waren<br />
voor <strong>de</strong> ontwikkeling, hebben dwars<br />
door alle sferen een impact gehad op<br />
<strong>de</strong> interreligieuze relaties die het meest<br />
De pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> Kirtie Algoe geflankeerd door vrien<strong>de</strong>n<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
tot uiting kwamen in <strong>de</strong> media.”<br />
LERING VOOR SURINAME<br />
Volgens Kirtie kan <strong>Suriname</strong> uit <strong>de</strong><br />
studie leren hoe overheidsbeleid invloed<br />
heeft op <strong>de</strong> verhoudingen tussen<br />
groepen in een religieus diverse<br />
samenleving. “Het beleid moet met<br />
<strong>de</strong>ze diversiteit rekening hou<strong>de</strong>n.<br />
Hiernaast spelen <strong>de</strong> religieuze organisaties<br />
zelf een belangrijke rol. De studie<br />
laat zien hoe in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jaren<br />
saamhorigheid tussen religieuze groepen<br />
on<strong>de</strong>r druk kan komen te staan<br />
als er niet zorgvuldig omgesprongen<br />
wordt met (conflicteren<strong>de</strong>) belangen.<br />
In <strong>Suriname</strong> is <strong>de</strong>ze druk min<strong>de</strong>r geweest<br />
dan in Trinidad, veelal doordat<br />
we een historische kracht ontwikkeld<br />
hebben vanuit <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> lagen<br />
om met diversiteit en (conflicteren<strong>de</strong>)<br />
belangen om te gaan op zowel gemeenschaps-<br />
als institutioneel niveau.<br />
De sterkste kracht van <strong>Suriname</strong> is dat<br />
wij weten hoe te on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len op dit<br />
gebied.”
p 30 april en 1 mei 2010<br />
heeft <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit<br />
van <strong>Suriname</strong>, vertegenwoordigd<br />
door <strong>de</strong> studierichting<br />
Infrastructuur van <strong>de</strong> Faculteit<br />
<strong>de</strong>r Technologische Wetenschappen,<br />
voor het eerst <strong>de</strong> 12<strong>de</strong> Steering<br />
Committee Meeting en <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual<br />
Meeting <strong>of</strong> the General Assembly<br />
van Global Water Partnership<br />
– Caribbean (GWP-C) in <strong>Suriname</strong><br />
georganiseerd. De voorbereiding en<br />
<strong>de</strong> organisatie waren in han<strong>de</strong>n van<br />
dhr. Riad Nurmohamed (steering<br />
committee member GWP-C).<br />
De doelen van <strong>de</strong> GWP-C zijn:<br />
• “To promote Integrated Water Resource<br />
Management (IWRM) as the<br />
approach to water resources management<br />
in the region and to obtain<br />
national commitment towards IWRM<br />
implementation.<br />
• To establish proactive alliances in water<br />
resource management that are<br />
representative, gen<strong>de</strong>r sensitive and<br />
participatory at the community, national,<br />
regional and international levels.<br />
• To align the Caribbean region with<br />
hemispheric and other global water<br />
initiatives in or<strong>de</strong>r to capitalize on<br />
international experiences and opportunities<br />
for regional capacity building<br />
in IWRM, and<br />
• To improve water governance through<br />
the promotion, enhancement and effective<br />
implementation <strong>of</strong> legislation,<br />
policy, programmes and institutional<br />
regulatory and administrative frameworks”.<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Global Water Partnership-Caribbean<br />
(GWP-C) verga<strong>de</strong>ringen in <strong>Suriname</strong><br />
Openingswoor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> AGM van GWP-C in <strong>Suriname</strong> door dr. R. Nurmohamed (GWP-C<br />
representative <strong>of</strong> A<strong>de</strong>KUS), (links naar rechts:) pr<strong>of</strong>. J. Opa<strong>de</strong>yi (GWP-Chair, <strong>University</strong> <strong>of</strong> the<br />
West Indies), dr. T. Gittens (Country Director UNDP-<strong>Suriname</strong>), dr. G. Rusland (the former<br />
Honorable Minister <strong>of</strong> Natural Resources, <strong>Suriname</strong>) en ir. H. Martinus (Dean, Faculty <strong>of</strong> Technology),<br />
1 mei 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong><br />
Enkele van <strong>de</strong> GWP-C activiteiten<br />
zijn:<br />
• “Awareness building on water<br />
conservation and IWRM in the<br />
Caribbean.<br />
• Annual High Level Sessions<br />
(HLS) with Ministers <strong>of</strong> water<br />
and managers <strong>of</strong> water utilities.<br />
• Youth consultations with environmental<br />
youth councils.<br />
• Capacity building and training<br />
in:<br />
1. Climate change and the implication<br />
for water resources.<br />
2. Climate change and disaster<br />
management.<br />
3. Water and sanitation policies.<br />
4. Economic and financial instruments<br />
for water financing.<br />
5. Impacts and policy implications<br />
for water resources management.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
6.<br />
7.<br />
Water use efficiency in the agriculture<br />
sector.<br />
Best practices for water governance<br />
in coastal and rural hinterland<br />
regions.<br />
De partnerlan<strong>de</strong>n zijn: Anguilla,<br />
Aruba, Bahama’s, Barbados, British<br />
Virgin Islands, Cuba, Dominica, Dominican<br />
Republic, Grenada, Guyana,<br />
Haïti, Jamaica, Martinique, Montserrat,<br />
Puerto Rico, St. Kitts, St. Lucia,<br />
St. Vincent, <strong>Suriname</strong>, Trinidad en<br />
Tobago.<br />
De 5<strong>de</strong> AGM in <strong>Suriname</strong> werd geopend<br />
door R. Nurmohamed Ph.D.<br />
Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> openingsceremonie is<br />
het woord gevoerd door ir. H. Martinus<br />
(Decaan FTeW) en dr. T. Gittens<br />
(Country Director, UNDP). De<br />
openingspresentatie is gehou<strong>de</strong>n<br />
15
door dr. G. Rusland (toenmalige Minister<br />
van Natuurlijke Hulpbronnen). Na<br />
<strong>de</strong>ze sessie is <strong>de</strong> formele verga<strong>de</strong>ring<br />
gestart, welke geleid werd door pr<strong>of</strong>.<br />
dr. J. Opa<strong>de</strong>yi (GWP-C Chair, <strong>University</strong><br />
<strong>of</strong> the West Indies). De volgen<strong>de</strong><br />
zaken zijn o.a. besproken tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze<br />
verga<strong>de</strong>ring: verslag activiteiten 2009,<br />
financieel rapport 2009, balans 2009,<br />
werkplan en budget 2010, rapportage<br />
van activiteiten door elke aanwezige<br />
vertegenwoordiger, het GWP-C learning<br />
review report, statuten, en verkiezingen<br />
van nieuwe Steering Committeele<strong>de</strong>n.<br />
Deze AGM werd bijgewoond<br />
door 35 personen van verschillen<strong>de</strong><br />
Caribische lan<strong>de</strong>n incl. Guyana en <strong>Suriname</strong>.<br />
Voorafgaand aan <strong>de</strong> AGM was van 28<br />
april tot 30 april 2010 een driedaagse<br />
workshop/training over “Economic<br />
and Financial Instruments for Integrated<br />
Water Resources Management”<br />
georganiseerd door R. Nurmohamed<br />
i.s.m. GWP-C. De trainer was dr. G.<br />
Khan (Deputy Executive Director <strong>of</strong><br />
the Regulated Industries Commission<br />
<strong>of</strong> Trinidad and Tobago) en <strong>de</strong> inleiding<br />
was verzorgd door pr<strong>of</strong>. S. Naipal over<br />
“Land and Water Management Issues<br />
Dr. G. Khan in discussie met participanten tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> IWRM workshop<br />
van 28-30 april 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong><br />
<strong>Suriname</strong>.<br />
16<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Participanten geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual Meeting <strong>of</strong> the General Assembly <strong>of</strong> GWP-C in <strong>Suriname</strong>,<br />
1 mei 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>.<br />
in <strong>Suriname</strong>”. De opening werd verricht<br />
door dhr. R. Nurmohamed, terwijl<br />
dhr. Trevor Thompson (Grenada)<br />
het welkomstwoord uitsprak namens<br />
GWP-C. De on<strong>de</strong>rwerpen die aan <strong>de</strong><br />
or<strong>de</strong> zijn gekomen tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze workshop<br />
zijn: “principles, concepts, water<br />
issues and economic instruments; applications<br />
<strong>of</strong> economic instruments;<br />
and valuation techniques”. Groepsdiscussies<br />
zijn georganiseerd over<br />
“putting financial and economic instruments<br />
to IWRM; applying economic<br />
instruments in different sectors;<br />
i<strong>de</strong>ntification <strong>of</strong> sector needs; and<br />
strategic actions for implementation”.<br />
Deze workshop tel<strong>de</strong> 20 <strong>de</strong>elnemers.<br />
De informatie van <strong>de</strong>ze workshop zal<br />
binnenkort op <strong>de</strong> SWRIS-website ge-<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
plaatst wor<strong>de</strong>n.<br />
Zowel <strong>de</strong> 12<strong>de</strong> Steering Committee<br />
Meeting als <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual Meeting<br />
<strong>of</strong> the General Assembly van Global<br />
Water Partnership – Caribbean zijn<br />
succesvol afgesloten en <strong>de</strong> organisatie<br />
heeft <strong>de</strong> lokale host, A<strong>de</strong>KUS, bedankt<br />
voor <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> organisatie. Momenteel<br />
is in <strong>de</strong> planning om dit jaar<br />
nog twee GWP-C-activiteiten in <strong>Suriname</strong><br />
te organiseren, t.w. een workshop/training<br />
over “climate change<br />
and natural resources” voor <strong>de</strong> jeugd<br />
en <strong>de</strong> pers en “climate change and<br />
water resources mo<strong>de</strong>ling” voor beleidsmakers.<br />
<br />
Welkomstwoord door <strong>de</strong> Decaan van <strong>de</strong> FTeW, ir. H. Martinus tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> 12<strong>de</strong><br />
Steering Committee meeting op 30 april 2010, Conference Room, IGSR,<br />
<strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>.<br />
Voor meer informatie over GWP-C kunt u contact maken met <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur | Dhr. R. Nurmohamed Ph.D. | r.nurmohamed@uvs.edu | 465558 ext 351.<br />
Dhr R. Nurmohamed is docent en on<strong>de</strong>rzoeker en reeds enkele jaren richtingscoördinator van <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur, en opleidingscoördinator van <strong>de</strong> BScprogramma’s<br />
Bouwkun<strong>de</strong>, Civiele techniek, Land en waterbeheersing, Landinformatiemanagement en planning, en van <strong>de</strong> MSc-opleiding in Sustainable Management<br />
<strong>of</strong> Natural Resources.<br />
Relevante websites:<br />
Global Water Partnership Caribbean (GWP-C): http://www.gwp-caribbean.org/ (ook voor <strong>de</strong> GWP-C newsletter “Caribbean Water Insight”. )
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Goed <strong>of</strong> fout – en dan? De diagnostiek van misvattingen.<br />
Zijn <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> uitspraken waar <strong>of</strong><br />
niet?<br />
• De verschillen<strong>de</strong> typen cellen in<br />
iemands lichaam bevatten verschillend<br />
DNA.<br />
• Bergen ontstaan door het opstapelen<br />
van gesteente.<br />
• Sommige leven<strong>de</strong> <strong>de</strong>len van organismen<br />
bestaan niet uit cellen.<br />
Deze drie quizvragen staan aan het<br />
begin van Katherine Harmons blog<br />
“Are you smarter than a middle<br />
schooler? New site tracks science<br />
misconceptions” voor Scientific<br />
American van 8 april <strong>2011</strong>. De helft<br />
tot driekwart van <strong>de</strong> leerlingen van<br />
Amerikaanse middle en high schools<br />
(zeg maar voj en vos) <strong>de</strong>nkt dat <strong>de</strong>ze<br />
drie beweringen juist zijn (58%, 52%<br />
en 75%). Maar ze zijn onjuist – al is<br />
dat wel een beetje afhankelijk van<br />
<strong>de</strong> context: bij een bevruchting bevin<strong>de</strong>n<br />
zich immers een eicel en een<br />
zaadcel met verschillend DNA in<br />
hetzelf<strong>de</strong> lichaam.<br />
De kunst van het on<strong>de</strong>rwijs in <strong>de</strong><br />
natuurwetenschappen is niet alleen<br />
het aankweken van juiste begrippen,<br />
inzichten en re<strong>de</strong>neringen, maar<br />
zeker ook het doorzien en afleren<br />
van gangbare misvattingen. Helaas<br />
is het vaak niet eenvoudig om uit te<br />
zoeken waar <strong>de</strong> misvattingen precies<br />
schuilen. Docenten hebben daar<br />
doorgaans geen tijd voor en zijn er<br />
evenmin voor opgeleid.<br />
De American Association for the<br />
Advancement <strong>of</strong> Science (AAAS) wil<br />
hierbij hulp bie<strong>de</strong>n met Project 2061.<br />
Op <strong>de</strong> website van dat project (vrij<br />
toegankelijk na eenmalige registratie)<br />
wordt voor vele on<strong>de</strong>rwerpen<br />
uit <strong>de</strong> natuurwetenschappen een<br />
uitvoerige lijst van kernbegrippen<br />
aangebo<strong>de</strong>n. Bij elk daarvan is vervolgens<br />
een lijst van <strong>de</strong>elbegrippen,<br />
testvragen met afnameresultaten en<br />
gangbare misverstan<strong>de</strong>n beschikbaar.<br />
Voorbeeld: Force and Motion<br />
Kernbegrip: A force is a push or a<br />
pull between two objects.<br />
Deelbegrippen: Stu<strong>de</strong>nts are expected<br />
to know that:<br />
1.<br />
2.<br />
3.<br />
A force is an interaction between<br />
objects, not a property <strong>of</strong> an object<br />
or something that resi<strong>de</strong>s<br />
within an object.<br />
Forces can be interactions<br />
between two objects in direct<br />
contact with each other or operating<br />
at a distance as in the case<br />
<strong>of</strong> gravity or a magnetic force.<br />
Forces between objects in direct<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
Door: Ton Wolf (IMWO)<br />
contact with each other can be<br />
passive, such as a book sitting on<br />
a table, or active, such as the pushes<br />
and pulls <strong>of</strong> mechanical <strong>de</strong>vices<br />
or caused by various human<br />
activities.<br />
Testvragen met afnameresultaten (in percentages correcte antwoor<strong>de</strong>n op ja/nee-vragen):<br />
Knowledge Being Assessed Gra<strong>de</strong>s<br />
6-8<br />
For a tire swing hanging from a tree, both the force <strong>of</strong><br />
gravity and the force <strong>of</strong> the rope on the tire are forces<br />
acting on the tire.<br />
A ball does not acquire a force when it is rolled <strong>of</strong>f a<br />
table.<br />
Gra<strong>de</strong>s<br />
9-12<br />
73% 79%<br />
28% 21%<br />
An object does not acquire a force by being shoved. 26% 21%<br />
Misvattingen (in percentages respon<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong>nken dat het waar is; literatuurverwijzingen<br />
weggelaten):<br />
Stu<strong>de</strong>nt Misconception Gra<strong>de</strong>s<br />
6-8<br />
An impelling force (impulse or impetus) can become<br />
part <strong>of</strong> an object. For example, the force involved<br />
in throwing or hitting an object becomes part <strong>of</strong> the<br />
thrown or hit object.<br />
Passive objects (stationary rope, tabletop) cannot exert<br />
a force.<br />
Natuurlijk moeten docenten, curriculumontwikkelaars<br />
en testopstellers<br />
hier verstandig mee omgaan.<br />
Twee van <strong>de</strong> drie testvragen hierboven<br />
bevatten bijvoorbeeld een<br />
ontkenning (“not”), waarvan bekend<br />
is dat alleen daardoor al een aantal<br />
leerlingen <strong>de</strong> vraag verkeerd zal interpreteren.<br />
Ook zullen <strong>de</strong> gebruikers<br />
zich moeten afvragen <strong>of</strong> hun<br />
Gra<strong>de</strong>s<br />
9-12<br />
67% 75%<br />
18% 15%<br />
formulering van testvragen en mogelijke<br />
misvattingen wel goed aansluit bij<br />
<strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> leerdoelen. Maar als ze<br />
daaraan voldoen, hebben ze wel iets<br />
heel belangrijks in han<strong>de</strong>n gekregen: ze<br />
weten niet alleen welke leerling welke<br />
vragen fout beantwoordt, maar ze<br />
weten ook ineens waarom. Dat geeft<br />
hun <strong>de</strong> mogelijkheid daar in een nabespreking<br />
en in vervolglessen bij aan te<br />
knopen en <strong>de</strong> leerlingen te laten inzien<br />
17
waar het misging en dat zelf te herstellen.<br />
Deze beperkingen zijn ook bij <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />
van Project 2061 bekend.<br />
Geduren<strong>de</strong> zeven jaar hebben zij<br />
meer dan 150.000 leerlingen getest<br />
en geïnterviewd om erachter te komen<br />
hoe goed hun testvragen het on<strong>de</strong>rliggen<strong>de</strong><br />
begrip bena<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n. Een<br />
voorbeeld van een vraag die daaruit is<br />
voortgekomen:<br />
• Wat is waar over zowel katten als<br />
wormen?<br />
A.<br />
B.<br />
C.<br />
D.<br />
Wie antwoord A kiest, heeft gelijk.<br />
Dat <strong>de</strong><strong>de</strong>n echter slechts 37% van <strong>de</strong><br />
6th-8th gra<strong>de</strong>rs (voj) en 48 % van <strong>de</strong><br />
high schoolers (vos). De meeste an<strong>de</strong>ren<br />
kozen voor antwoord C, zodat<br />
dui<strong>de</strong>lijk is dat daarin een veel voorkomen<strong>de</strong><br />
misvatting wordt uitgedrukt<br />
waar een docent gericht aan kan gaan<br />
werken.<br />
Niet alle wanbegrip ontstaat in <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijscontext<br />
zelf. Leerlingen baseren<br />
hun i<strong>de</strong>eën natuurlijk ook vaak op<br />
hun ervaringen. En volwassenen hebben<br />
ook een groot aan<strong>de</strong>el in het propageren<br />
van misvattingen. De Amerikaanse<br />
Aca<strong>de</strong>my <strong>of</strong> Arts and Sciences<br />
publiceer<strong>de</strong> in februari een rapport<br />
waaruit blijkt dat 15% <strong>de</strong>r volwassenen<br />
<strong>de</strong>nkt dat planten en dieren geen<br />
DNA hebben. (En 40% weigert <strong>de</strong><br />
juistheid van evolutie te aanvaar<strong>de</strong>n.)<br />
18<br />
Er zijn zowel overeenkomsten als<br />
verschillen tussen katten en wormen.<br />
Er zijn wel overeenkomsten maar<br />
geen verschillen tussen katten en<br />
wormen.<br />
Er zijn wel verschillen maar geen<br />
overeenkomsten tussen katten en<br />
wormen.<br />
Er is geen manier om te bepalen<br />
<strong>of</strong> katten en wormen overeenkomsten<br />
en verschillen hebben.<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
Vakgebie<strong>de</strong>n<br />
Er is bij Project 2061 van alles te vin<strong>de</strong>n over biologie, scheikun<strong>de</strong>,<br />
aardrijkskun<strong>de</strong> en <strong>de</strong> wetenschapsbeoefening zelf:<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
Life Science Physical Science Earth Science<br />
Cells<br />
• Atoms, Molecules, and • Plate Tectonics<br />
Evolution and Natural States <strong>of</strong> Matter • Weathering, Erosion,<br />
Selection<br />
• Energy: Forms, Trans- and Deposition<br />
Human Body Systems formation, Transfer, • Weather and Climate<br />
Inter<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nce in<br />
and Conservation<br />
(available Fall <strong>2011</strong>)<br />
Ecosystems<br />
• Force and Motion<br />
Matter and Energy in<br />
Living Systems<br />
Reproduction, Genes,<br />
and Heredity<br />
• Substances, Chemical<br />
Reactions, and Conservation<br />
<strong>of</strong> Matter<br />
•<br />
•<br />
Nature <strong>of</strong> Science<br />
Control <strong>of</strong> Variables<br />
Mo<strong>de</strong>ls<br />
Bronnen<br />
www.scientificamerican.com/blog/post.cfm?id=are-yousmarter-than-a-middle-schoo-<strong>2011</strong>-04-08&WT.mc_id=SA_CAT_<br />
physics_<strong>2011</strong>0415<br />
assessment.aaas.org<br />
www.amacad.org/publications/scienceSLAC.aspx<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN
NIEUWS<br />
UIT DE UB<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
p Curaçao is van 23-25 februari j.l. het seminar van <strong>de</strong> Dutch Caribbean Libraries met<br />
als thema ‘Informatievaardighe<strong>de</strong>n en digitalisering: belangrijke elementen van een<br />
duurzame maatschappij’ gehou<strong>de</strong>n. Het doel was het verkennen van nieuwe perspectieven<br />
voor samenwerking.<br />
Het resultaat van het<br />
seminar is een intentieverklaring<br />
waarin besloten<br />
is tot <strong>de</strong> oprichting<br />
van <strong>de</strong> Dutch Caribbean<br />
Library Association. Deskundigen<br />
uit <strong>de</strong> informatiesector<br />
uit on<strong>de</strong>r<br />
an<strong>de</strong>re Aruba, Curaçao,<br />
St.-Maarten en <strong>Suriname</strong><br />
teken<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze verklaring<br />
en verwachten dat <strong>de</strong> associatie<br />
(vereniging) nog<br />
dit jaar een feit is. Daarmee<br />
wordt een belangrijke<br />
stap gezet voor het<br />
pr<strong>of</strong>essionaliseren van<br />
onze kennis- en informatiecentra,<br />
waaron<strong>de</strong>r<br />
bibliotheken en cultuurhistorische<br />
instellingen, en voor het verbre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> informatiedienstverlening<br />
aan onze samenleving.<br />
De Surinaamse <strong>de</strong>legatie bestond uit Jane Smith, Ingrid<br />
Dors (Bibliotheek Universiteit van <strong>Suriname</strong>) en Hil<strong>de</strong><br />
Neus (Stichting Nationale Database <strong>Suriname</strong> en Stichting<br />
Surinaams Museum).<br />
De minister van On<strong>de</strong>rwijs, Cultuur en Sport, dr. René<br />
Rosalia, sprak op <strong>de</strong> slotdag van het seminar zijn waar<strong>de</strong>ring<br />
uit voor het werk van het platform en on<strong>de</strong>rstreepte<br />
het belang van samenwerking van onze kennisinstituten.<br />
Keynote speaker Jesús Lau van <strong>de</strong> International Fe<strong>de</strong>ration<br />
<strong>of</strong> Library Associations (IFLA) gaf in zijn openingsre<strong>de</strong><br />
mid<strong>de</strong>ls statistieken aan dat voor <strong>de</strong> sociaal-economische<br />
ontwikkeling van een land <strong>de</strong> beschikbaarheid en een goed<br />
gebruik van kennis en informatie essentieel zijn. Zo is er<br />
Intentieverklaring regionale<br />
bibliotheken getekend<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
bijvoorbeeld een direct<br />
verband tussen <strong>de</strong> investering<br />
in on<strong>de</strong>rwijs<br />
in China en <strong>de</strong> opkomst<br />
van dit land in <strong>de</strong> werel<strong>de</strong>conomie.<br />
Daarom<br />
waren ook vertegenwoordigers<br />
uit on<strong>de</strong>rwijs<br />
en ict uitgenodigd<br />
bij <strong>de</strong> openingsdag van<br />
het seminar.<br />
Een an<strong>de</strong>re kans die internet<br />
biedt, is het conserveren<br />
van cultureel<br />
erfgoed, zoals kranten,<br />
tijdschriften, historische<br />
documenten, foto’s en<br />
geluidsopnamen. Met<br />
het digitaliseren van dit<br />
materiaal wordt het bovendien<br />
mogelijk om <strong>de</strong>ze belangrijke bronnen voor een<br />
veel bre<strong>de</strong>r publiek beschikbaar te stellen.<br />
Keynote speaker Brooke Wooldridge, coördinator van <strong>de</strong><br />
Digital Library <strong>of</strong> the Caribbean (DLoC) en expert op dat<br />
gebied, heeft het digitaliseringproces van een groeiend aantal<br />
bibliotheken uit <strong>de</strong> regio begeleid. Op <strong>de</strong> website van<br />
dit platform (http://dloc.com/) is inmid<strong>de</strong>ls on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />
<strong>de</strong> Nieuwe West-Indische Gids digitaal raadpleegbaar. Op<br />
die manier wordt kwetsbaar en zeldzaam bronmateriaal<br />
uit onze regio digitaal voor een breed publiek beschikbaar<br />
gemaakt. De samenwerking tussen <strong>de</strong> kenniscentra van<br />
onze regio is daarom een belangrijke eerste stap.<br />
Het ligt in <strong>de</strong> bedoeling om in <strong>de</strong> nabije toekomst ook <strong>de</strong><br />
documenten van <strong>de</strong> Nationale Database <strong>Suriname</strong> (www.<br />
nationallibrary.sr ) digitaal beschikbaar te stellen. <br />
19
20<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
AANRADERS IN DE UB-COLLECTIE<br />
SK 0018-11 339.9<br />
Dijck, Pitou van, red.<br />
De toe<strong>Kom</strong>St van De relatie neDerlanD-<strong>Suriname</strong><br />
amsterdam : rozenberg, 2004. - 176 p. : ill.<br />
Bij <strong>de</strong> onafhankelijkheid van <strong>Suriname</strong> werd ons ontwikkelingshulp<br />
door Ne<strong>de</strong>rland toegezegd. He<strong>de</strong>n is <strong>de</strong> ontwikkelingshulprelatie tussen<br />
bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n nog steeds een on<strong>de</strong>rwerp van controverse en conflict.<br />
Deze bun<strong>de</strong>l beschrijft <strong>de</strong> bilaterale hulprelatie vanaf 1975 bekeken vanuit<br />
verschillen<strong>de</strong> disciplines en geeft inzichten over <strong>de</strong> toekomst.<br />
SK 002-11 342.7 341.24<br />
abhelakh, ranu<br />
De formule van De SurinaamSe iDentiteit.<br />
toescheidingsovereenkomst, dubbele nationaliteit, PSo-kaart <strong>of</strong> duaal<br />
burgerschap<br />
Paramaribo : auteur, 2010. - 145 p. : ill.<br />
Door <strong>de</strong> Toescheidingsovereenkomst, een nationaliteitenregeling, heeft<br />
<strong>Suriname</strong> nog altijd een verbon<strong>de</strong>nheid met zijn toenmalige moe<strong>de</strong>rland<br />
Ne<strong>de</strong>rland. Maar <strong>de</strong> uitvoering van <strong>de</strong>ze overeenkomst blijkt nog altijd voor<br />
conflicten te zorgen. Dit komt dui<strong>de</strong>lijk tot uiting in dit boek mid<strong>de</strong>ls een<br />
case van Mahin Jankie, een Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r in <strong>Suriname</strong> geboren, tegen <strong>de</strong> Staat<br />
<strong>Suriname</strong>.<br />
SK 0020-11 39 316.7<br />
Carlin, eithne B. en Goethem, Die<strong>de</strong>rik van, fotogr.<br />
in De SChaDuw van De tijGer : De inDianen van<br />
<strong>Suriname</strong><br />
amsterdam : Kit, 2009. - 107 p. : ill.<br />
Rond 1650 leef<strong>de</strong>n er wel twintig verschillen<strong>de</strong> Indiaanse volken op ons<br />
grondgebied. Na <strong>de</strong> komst van <strong>de</strong> Europeanen was hun leven voorgoed<br />
veran<strong>de</strong>rd. Dit boek verschaft informatie over het leven van <strong>de</strong> acht kleine<br />
overgebleven Inheemse gemeenschappen die diep in ons binnenland<br />
leven.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN
SK 0012-11 72<br />
veen, fineke van <strong>de</strong>r; Steege, Dick ter; Binnendijk,<br />
Chandra van<br />
DromerS DoemDenKerS en DoorzetterS:<br />
verhalen van mensen en gebouwen in Coronie<br />
amsterdam : Kit, 2010. - 192 p. : ill.<br />
De ou<strong>de</strong> houten huizen op <strong>de</strong> ruime erven, het vele groen,<br />
<strong>de</strong> wuiven<strong>de</strong> kokospalmen: met zijn uiterlijke schoonheid<br />
heeft Coronie menigeen weten te verlei<strong>de</strong>n. Dat was<br />
<strong>de</strong> drijfveer om <strong>de</strong> architectonische en bouwhistorische<br />
aspecten van <strong>de</strong>ze ou<strong>de</strong> gebouwen te documenteren voor<br />
het nageslacht. Een prachtige presentatie van een momentopname<br />
van het leven van Coronie.<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
SK 0019-11 325 314.7<br />
miGratie en Cultureel erfGoeD: verhalen van javanen<br />
in <strong>Suriname</strong>, indonesie en ne<strong>de</strong>rland = migrasi dan warisan<br />
budaya: cerita-cerita orang jawa di <strong>Suriname</strong>, indonesia dan di<br />
negeri Belanda = migration and cultural heritage : stories <strong>of</strong> javanese<br />
in <strong>Suriname</strong>, indonesia and the netherlands<br />
Djasmadi, lisa, samenst.; hoefte, rosemarijn, samenst.: mingoen,<br />
hariette, samenst.<br />
lei<strong>de</strong>n : Kitlv, 2010. - 158 p. : ill.<br />
Dit boek belicht <strong>de</strong> unieke geschie<strong>de</strong>nis van Surinaams-Javaanse migranten<br />
mid<strong>de</strong>ls korte levenverhalen van Surinaamse Javanen. Duizen<strong>de</strong>n<br />
Javanen die migreer<strong>de</strong>n uit het toenmalige Ne<strong>de</strong>rlands-Indië<br />
van het ene naar het an<strong>de</strong>re continent naar <strong>Suriname</strong>. Deze migraties<br />
hebben tastbare en ontastbare sporen nagelaten in zowel <strong>Suriname</strong><br />
als Indonesië en Ne<strong>de</strong>rland. De Javaanse migratiebewegingen wor<strong>de</strong>n<br />
als basis voor een gemeenschappelijk cultureel erfgoed van <strong>de</strong>ze<br />
drie lan<strong>de</strong>n mid<strong>de</strong>ls interviews gepresenteerd.<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
21
22<br />
JUBILARISSEN<br />
Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />
Perio<strong>de</strong>: januari t/m april.<strong>2011</strong><br />
d.i.t.*<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
a<strong>de</strong>k/ovh/celos<br />
(dg./mnd./jr.) Naam Functie/Categorie Af<strong>de</strong>ling # dienstjr. Opmerking<br />
jANUARI <strong>2011</strong><br />
02 jan. 1996 Makhanlal, Joy 1ste lab. me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FTeW 15 jaar<br />
02 jan. 2001 Moe Soe Let, Natascha J./drs. On<strong>de</strong>rzoeker / WET IMWO 10 jaar<br />
02 jan. 2001 Pocorni, Haidy Adm. me<strong>de</strong>werker / TAP Interne Controle 10 jaar<br />
16 jan. 1981 Abdoelbasier, S. Adm. me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FTeW 30 jaar<br />
FEBRUARI <strong>2011</strong><br />
01 feb. 1981 Peelen-Kross, Olivia Chef boekh. / TAP FZ 30 jaar d.i.t. UvS 01 mrt. 1993<br />
02 feb. 1981 Egger, Jerome L. Alg. Docent / WET FMijW 30 jaar d.i.t. UvS 01 <strong>de</strong>c. 2006<br />
01 feb. 1991 Ishaak, Fariel / drs. Alg. Docent / WET FMijW 20 jaar d.i.t. UvS 01 okt. 2007<br />
01 feb. 1991 Muller, Joan / MSc. Alg. Docent / WET FTeW 20 jaar<br />
13 feb. 1991 Shewnaik, B. W. Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP NZCS 20 jaar<br />
13 feb. 2001 Li Fo Sjoe, Allan / Dr. Ho<strong>of</strong>dcoördinator / Staf IKIM 10 jaar<br />
MAART <strong>2011</strong><br />
02 mrt. 1981 Schenker-Toekimin, S.* Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FMijW 30 jaar d.i.t. UvS 01 nov. 1995<br />
11 mrt. 1996 Wirjosemito-Sariman, Riana Souchef / TAP HHD 15 jaar<br />
01 mrt. 2001 Carilho, Sonja T. / MSc. Alg. Docent / WET FTeW 10 jaar<br />
18 mrt. 1996 Burleson, Siegmien R. O. Alg. Docent / WET FMijW 15 jaar<br />
01 okt. 1978 Redjosentono, Saimin / ir.*<br />
(verschuiving dienstperio<strong>de</strong>)<br />
Ho<strong>of</strong>ddocent / WET FTeW 25 jaar<br />
APRIL <strong>2011</strong><br />
01 apr. 1991 Kasanredjo, Indoen Meewerkend groepslei<strong>de</strong>r / TAP HHD 20 jaar<br />
01 apr. 1991 <strong>Kom</strong>proe, Joan Pantry-me<strong>de</strong>w. / TAP Pantry 20 jaar<br />
01 apr. 1991 Laing, Ivan On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />
01 apr. 1991 Morrison, Ultra On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />
01 apr. 1991 Soeroredjo, Soekinem On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />
09 apr. 2001 Atmopawiro, Lincy Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FMijW 10 jaar<br />
d.i.t.*: Datum indiensttreding<br />
PERSONEELSVARIA<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
INDIENSTTREDINGEN<br />
Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />
VOLTIJDSE WETENSCHAPPERS / ONDERZOEKERS<br />
Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />
Ori, Henry R. / drs. Algemeen docent FMijW (Socio & Masteropl.) 01 / 10 / 2010<br />
Hassankhan, Maurits S. H. / drs.** Ho<strong>of</strong>ddocent IGSR (Fac. <strong>de</strong>r Humaniora/IMWO) 01 / 10 / 2010<br />
Rusland, Gregory / dr.** Wetensch. Hfd. Me<strong>de</strong>w. FTeW 01 / 10 / 2010<br />
** aangemeld na perio<strong>de</strong> v. non-actief i.v.m. het aanvaar<strong>de</strong>n Ministerambt (perio<strong>de</strong> sep.2005- aug.2010)<br />
VOLTIJDSE TAPPERS<br />
Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />
Alantee, Chanilda I. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMijW 01 jan. <strong>2011</strong><br />
Wagimin, Elisah A. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />
Coulor, Redon E. E. Controle assistent Interne Controle 01 jan. <strong>2011</strong><br />
Marapengopi, Nalini Secretarieel me<strong>de</strong>w. Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />
Maatstap, Wendy S. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />
Karsan, Exs Wasino Bo<strong>de</strong> (Buitendienst) Agenda & Archief 07 feb. <strong>2011</strong><br />
Melcherts-Sedney, Chiquita D. Adm. me<strong>de</strong>werker INTEC; Bureau FTeW 09 mrt. <strong>2011</strong><br />
Kalidien-Kromowidjojo, Soewanie Adm. me<strong>de</strong>werker FZ 21 mrt. <strong>2011</strong><br />
Dijk van, Petra J. Adm. me<strong>de</strong>werker PZ 01 apr. <strong>2011</strong><br />
DEELTIJDSE WETENSCHAPPERS / ONDERZOEKERS<br />
Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />
Koorndijk, Guido G. / ir. Buitengew. docent FTeW (Infra) 01 apr. <strong>2011</strong><br />
Bendter-Adams, Ludwina / drs. Buitengew. docent Fac. <strong>de</strong>r Humanoria 01 apr. <strong>2011</strong><br />
Hiwat-Mahabiersing, Shebani / MA Buitengew. docent Fac. <strong>de</strong>r Humanoria 01 apr. <strong>2011</strong><br />
Jharap, Ria M. / ir. Buitengew. docent FTeW (Infra) 01 apr. <strong>2011</strong><br />
Sallons-Mitro, Sukarni / MSc. Adj. Wet. Me<strong>de</strong>w. FTeW (Wisk. & Natk.) 01 mrt. <strong>2011</strong><br />
PENSIONERINGEN<br />
Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />
Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) Datum met pensioen<br />
Kong-A-San, Margo Chef <strong>de</strong> Bureau Bureau FMeW 16 aug. 1974 31 jan. <strong>2011</strong><br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
23
24<br />
Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />
UITDIENSTTREDINGEN<br />
Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />
VOLTIJDS<br />
Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) d.u.t.** (dg/mnd/jr)<br />
VOLTIJDS<br />
Karw<strong>of</strong>odi-Rijkland, Vanessa / BSc. Project-<strong>of</strong>ficer Democracy Unit 15 jul. 2009 14 jan. <strong>2011</strong><br />
Algoe, Rishmi<strong>de</strong>vi Kirti Adj. on<strong>de</strong>rzoeker IGSR 18 jan. 2010 17 jan. <strong>2011</strong><br />
Vran<strong>de</strong> van <strong>de</strong>, Joannes / ir. Ho<strong>of</strong>ddocent FTeW 31 mrt. 1995 31 mrt. <strong>2011</strong><br />
Mungra, Subhas / drs.<br />
Ho<strong>of</strong>ddocent<br />
IGSR<br />
Soentik, Robert / drs. *1)<br />
Alg. Docent<br />
FMijW<br />
01 okt. 1998<br />
28 feb. <strong>2011</strong><br />
Praag, Robert / mr. *2)<br />
Alg. Docent<br />
FMijW<br />
01 <strong>de</strong>c. 1995<br />
19 apr. <strong>2011</strong><br />
Sitaram, Wandana<br />
Secretarieel me<strong>de</strong>w. IGSR<br />
01 nov. 2010<br />
30 apr. <strong>2011</strong><br />
Li Fo Sjoe, Allan / dr.<br />
Ho<strong>of</strong>dcoordinator<br />
IKIM<br />
15 feb. 2001<br />
28 mrt. <strong>2011</strong><br />
DEELTIJDS<br />
Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) d.u.t. (dg/mnd/jr)<br />
Lachman, Rachel Deeltijds documentatie assistent Democracy Unit 15 jan. <strong>2011</strong> 01 mrt. <strong>2011</strong><br />
*1+*2) Meteen omgezet in een <strong>de</strong>eltijdse dienstbetrekking, op hun verzoek & na goedkeuring v.h. Bestuur<br />
d.u.t.**: Datum uitdiensttreding<br />
OVERPLAATSINGEN<br />
Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />
VOLTIJDS<br />
Naam Ou<strong>de</strong> functie Van Naar Per Nieuwe Functie<br />
Louwers, Miriam G. Adm. me<strong>de</strong>werker PZ Fac. <strong>de</strong>r Humaniora 10 jan. <strong>2011</strong> Adm. me<strong>de</strong>werker<br />
Melcherts-Sedney, Chiquita Adm. me<strong>de</strong>werker INTEC Bureau FTeW 14 apr. <strong>2011</strong> Adm. me<strong>de</strong>werker<br />
OMZETTING DIENSTVERBAND A<strong>de</strong>KUS anno <strong>2011</strong><br />
Naam Ou<strong>de</strong> Functie Van Naar Per Nieuwe Functie<br />
Soentik, Robert / drs.<br />
Praag, Robert / mr.<br />
Alg. Docent (voltijds)<br />
Alg. Docent (voltijds)<br />
FMijW<br />
FMijW<br />
FMijW<br />
FMijW<br />
A<strong>de</strong>KUS<br />
INFOBULLETIN<br />
01 mrt. <strong>2011</strong><br />
14 apr. <strong>2011</strong><br />
Buitengew. docent (<strong>de</strong>eltijds)<br />
Buitengew. docent (<strong>de</strong>eltijds)