16.09.2013 Views

juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname

juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname

juni 2011 - Anton de Kom University of Suriname

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

JAARGANG 13 NR. 2<br />

JUNI <strong>2011</strong><br />

ADEKUS<br />

INFOBULLETIN<br />

THE FUTURE OF<br />

WIND ENERGY IN SURINAME<br />

De invloed van beleid<br />

in een religieus diverse<br />

samenleving<br />

De promotie van<br />

dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />

Challenges<br />

Ground Water<br />

Purification<br />

EEN UITGAVE VAN DE ANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME


2<br />

COLOFON<br />

A<strong>de</strong>KUS Info Bulletin is een<br />

kwartaaluitgave van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong> en<br />

wordt uitgegeven door <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling<br />

Public Relations.<br />

REDACTIEADRES<br />

<strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van<br />

<strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS)<br />

Leysweg 86, Postbus 9212<br />

Paramaribo, <strong>Suriname</strong><br />

Telefoon: +597 465558<br />

Fax: +597 494697<br />

info@uvs.edu<br />

http:/a<strong>de</strong>kus.uvs.edu<br />

SAMENSTELLING EN<br />

EINDREDACTIE<br />

Public Relations <strong>de</strong>partment<br />

SPECIALE DANK<br />

VOOR DE BIJDRAGE<br />

Riad Nurmohamed<br />

Ton Wolf<br />

GRAFISCHE VORMGEVING<br />

ESEM Production<br />

DRUK<br />

Drukkerij Leo Victor<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

INHOUDSOPGAVE<br />

INHOUDSOPGAVE<br />

De promotie van dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />

Win<strong>de</strong>nergie alternatieve energiebron voor<br />

<strong>Suriname</strong>?<br />

Challenges ground water purification<br />

Het Pan – Amazonisch Netwerk voor Wetenschap,<br />

Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg<br />

(CT&IS)<br />

Speech meeting <strong>of</strong> pan-amazonian<br />

De invloed van beleid in een religieus diverse<br />

samenleving<br />

Global Watership-Caribbean<br />

Goed <strong>of</strong> Fout - en dan? De diagnostiek van<br />

misvattingen<br />

Nieuws Universiteitsbibliotheek (UB)<br />

Personeelsvaria<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

3<br />

5<br />

7<br />

8<br />

9<br />

12<br />

15<br />

17<br />

19<br />

22


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

De promotie van dr. ir. Ferdinand E. Klas<br />

p woensdag 6 april <strong>2011</strong> promoveer<strong>de</strong> ir.<br />

Ferdinand Klas cum lau<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> <strong>Anton</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit tot Doctor in <strong>de</strong><br />

Technologische Wetenschappen. Zijn proefschrift<br />

was getiteld: VIRUS-RESISTANT TRANSGENIC<br />

SQUASH (Cucurbita pepo L.):<br />

a Crop Protection Tool that Alters the Dynamics <strong>of</strong><br />

Cucurbit Viruses<br />

Dr. ir. Klas heeft na <strong>de</strong> B-richting van <strong>de</strong> Algemene<br />

Mid<strong>de</strong>lbare School te Paramaribo, van 1966-1972<br />

Phytopathologie (met specialisatie <strong>de</strong> Plantenvirologie)<br />

gestu<strong>de</strong>erd aan <strong>de</strong> Landbouwuniversiteit te Wageningen<br />

in Ne<strong>de</strong>rland. Zijn afstu<strong>de</strong>erpakket omvatte <strong>de</strong> vakken<br />

Virologie (ho<strong>of</strong>dvak), Biochemie en <strong>de</strong> Wiskundige<br />

Statistiek (verzwaard).<br />

Van 1973-1990 werkte hij als viroloog en biometricus<br />

op het Landbouwproefstation in Paramaribo. Daarnaast<br />

heeft hij ruime internationale on<strong>de</strong>rzoekservaring<br />

opgedaan aan diverse instituten en universiteiten.<br />

Zo was hij in 1975 werkzaam aan <strong>de</strong> Biologische<br />

Bun<strong>de</strong>sanstalt für Land- und Forstwirtschaft te<br />

Braunschweig (Duitsland) waar hij zich bekwaam<strong>de</strong> in<br />

<strong>de</strong> virusserologie. In 1990 vertrok hij naar <strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong><br />

Staten van Amerika waar hij aan <strong>de</strong> universiteit van<br />

Idaho in teamverband een bijdrage heeft geleverd<br />

aan het ontwikkelen van een stochastisch mo<strong>de</strong>l voor<br />

<strong>de</strong> simulatie van <strong>de</strong> verspreiding van <strong>de</strong> virussen<br />

PVY(Potato Virus Y) en PLRV (Potato Leafroll<br />

Virus). Hierna stapte hij in 1991 over naar <strong>de</strong> Cornell<br />

<strong>University</strong>, om op <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Plant Pathology <strong>de</strong><br />

verbetering van een mechanistisch simulatiemo<strong>de</strong>l<br />

voor <strong>de</strong> bestu<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong> verspreiding van <strong>de</strong><br />

schimmelziekte Banana Sigatoka ter hand te nemen.<br />

Het duur<strong>de</strong> niet lang <strong>of</strong> zijn biomathematische<br />

skills wer<strong>de</strong>n ook opgemerkt door <strong>de</strong> werkgroep<br />

voor virusepi<strong>de</strong>miologie van <strong>de</strong> af<strong>de</strong>ling Plant<br />

Pathology and Plant-Microbe Biology van <strong>de</strong> Cornell<br />

<strong>University</strong>, die hem aantrok. Hij werd belast met <strong>de</strong><br />

opdracht om binnen het project “Risk Assessment<br />

<strong>of</strong> the Release <strong>of</strong> Transgenic Cucurbits in the<br />

Environment” vergelijken<strong>de</strong> studies te doen m.b.t. <strong>de</strong><br />

verspreidingsdynamiek van cucurbitaceae-virussen in<br />

transgene en niet-transgene cucurbitaceae-genotypen.<br />

De resultaten van dit werk liggen ten grondslag aan zijn<br />

proefschrift.<br />

DE PROBLEEMSTELLING<br />

Tot voor kort bestond <strong>de</strong> virusbestrijding voornamelijk<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

uit <strong>de</strong> aanwending van cultuurmaatregelen, waarbij<br />

virusreservoirs in het veld wer<strong>de</strong>n verwij<strong>de</strong>rd en<br />

virusvectorpopulaties wer<strong>de</strong>n gereduceerd. Laatstbedoel<strong>de</strong><br />

reductie vond plaats m.b.v. insectici<strong>de</strong>n (tegen<br />

vectorinsecten) en mineraalolie, die een barrière vorm<strong>de</strong><br />

voor insecten om op het blad te lan<strong>de</strong>n en scha<strong>de</strong> aan<br />

te richten. Het is evenwel haast onmogelijk om <strong>de</strong><br />

insectenvectorpopulatie volledig uit te roeien, ongeacht <strong>de</strong><br />

hoeveelheid insectici<strong>de</strong> die wordt toegediend. An<strong>de</strong>rzijds<br />

is mineraalolie niet in staat om voor <strong>de</strong> volle 100% te<br />

voorkomen dat bladluisvirusvectoren virussen kunnen<br />

overbrengen, omdat na een mineraaloliebespuiting <strong>de</strong> plant<br />

gewoon doorgroeit; hetgeen betekent dat nieuwe bla<strong>de</strong>ren<br />

niet be<strong>de</strong>kt zullen zijn met mineraalolie en <strong>de</strong>rhalve niet<br />

beschermd zijn tegen insectenbezoek en virusoverdracht<br />

door virusvectoren. Hierbij komt nog, dat <strong>de</strong> olie <strong>de</strong><br />

huidmondjes van het blad kan binnendringen, waardoor <strong>de</strong><br />

fotosynthese afneemt en daarmee ook <strong>de</strong> productie van het<br />

gewas.<br />

AANPAK VAN DE PROBLEEMSTELLING<br />

Naarmate <strong>de</strong> insectenvector-(bladluis-) populatie<br />

geduren<strong>de</strong> het groeiseizoen toeneemt wor<strong>de</strong>n voornoem<strong>de</strong><br />

virusbestrijdingsmetho<strong>de</strong>n ineffectief. Er moest daarom<br />

naar betere virusbestrijdingsmetho<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n omgezien.<br />

Die heeft men gevon<strong>de</strong>n in <strong>de</strong> Coat Protein-Mediated<br />

Protection, zoals ont<strong>de</strong>kt en ver<strong>de</strong>r ontwikkel door Powel-<br />

Abel en Beachy. Hierbij wordt het manteleiwitgen van<br />

het virus ingebouwd in het genoom (chromosoom) van <strong>de</strong><br />

plant. Hierdoor verkrijgt men een transgene plant die het<br />

virusmanteleiwit kan aanmaken; hetgeen <strong>de</strong> ontmanteling<br />

en replicatie (vermeer<strong>de</strong>ring) van het virus afremt. Op <strong>de</strong>ze<br />

afremming (afweer) van het virus door <strong>de</strong> plant berust nu<br />

3


<strong>de</strong> virusresistentie van <strong>de</strong> transgene plant.<br />

De bij dit on<strong>de</strong>rzoek aangewen<strong>de</strong> genconstructie voor<br />

<strong>de</strong> transformatie van yellow crookneck squash was <strong>de</strong><br />

pPRBN-ZYMV72/WMBN22 “genconstructie” en<br />

bevatte zowel het manteleiwitgen van Zucchini Yellow<br />

Mosaic Virus (ZYMV) als van Watermelon Mosaic<br />

Virus 2 (WMV 2); twee virussen die wereldwijd enorme<br />

scha<strong>de</strong> aanrichten in aanplantingen van komkommerachtigen,<br />

die een belangrijk <strong>de</strong>el van ons voedselpakket<br />

uitmaken (als vóór- en als nagerecht).<br />

Bij <strong>de</strong> voornoem<strong>de</strong> transformatie wer<strong>de</strong>n er twee<br />

squashgenotypen verkregen, te weten ZW-20H en ZW-<br />

20B. In dit proefschrift werd hun performance on<strong>de</strong>r<br />

veldomstandighe<strong>de</strong>n ver<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzocht; hetgeen o.a. <strong>de</strong><br />

volgen<strong>de</strong> resultaten oplever<strong>de</strong>:<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

4<br />

ZW-20H squash was volledig resistent tegen<br />

<strong>de</strong> virussen ZYMV en WMV-2 en bleef<br />

symptoomloos, terwijl ZW-20B een iets lager<br />

niveau van resistentie bezat en vooral on<strong>de</strong>r<br />

omstandighe<strong>de</strong>n van hoge infectiedruk wel mil<strong>de</strong><br />

symptomen (blotches) van <strong>de</strong>ze virussen liet zien op<br />

<strong>de</strong> bla<strong>de</strong>ren. In bei<strong>de</strong> genotypen bleven <strong>de</strong> vruchten<br />

gaaf en gezond, in tegenstelling tot <strong>de</strong> nietgetransformeer<strong>de</strong><br />

squashvruchten, die alle <strong>de</strong>nkbare<br />

vormen van vruchtmisvorming lieten zien.<br />

De opbrengsten van zowel ZW-20H en ZW-20B<br />

waren vergelijkbaar en vele malen hoger dan die<br />

van <strong>de</strong> niet-getransformeer<strong>de</strong> squash.<br />

De virussen ZYMV en WMV 2 oefen<strong>de</strong>n geen<br />

invloed uit op het productieritme van <strong>de</strong> transgene<br />

squashgenotypen ZW-20B en ZW-20H, maar wel<br />

op dat van <strong>de</strong> niet-getransformeer<strong>de</strong> squash .<br />

De resultaten van dit on<strong>de</strong>rzoek wer<strong>de</strong>n in het<br />

vervolgtraject door Asgrow Seed Company<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

(Kalamazoo, Michigan) meegenomen om kruisingen met<br />

<strong>de</strong> volledig resistente ZW-20H uit te voeren om zodoen<strong>de</strong><br />

te komen tot een hybri<strong>de</strong> lijn die on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> naam Freedom<br />

II in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbaar is. Deze lijn geeft <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong><br />

hoge opbrengsten en <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> hoge fruitkwaliteit als ZW-<br />

20H, zoals beschreven in dit proefschrift.<br />

Als we thans <strong>de</strong> eer<strong>de</strong>r gestel<strong>de</strong> probleemstelling weer<br />

voor <strong>de</strong> geest halen, dan lei<strong>de</strong>n <strong>de</strong> verkregen resultaten<br />

ons naar <strong>de</strong> algemene conclusie dat schimmel- en<br />

bacterieziekten met in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbare chemische<br />

mid<strong>de</strong>len aangepakt kunnen wor<strong>de</strong>n, terwijl virusziekten<br />

bij planten thans bestre<strong>de</strong>n kunnen wor<strong>de</strong>n met<br />

transgeen-resistente planten, waarvan <strong>de</strong> za<strong>de</strong>n eveneens<br />

in <strong>de</strong> han<strong>de</strong>l verkrijgbaar zijn.<br />

Met <strong>de</strong> resultaten van dit on<strong>de</strong>rzoek is me<strong>de</strong> een mo<strong>de</strong>l<br />

aangedragen en getoetst, om <strong>de</strong> voedselzekerheid op te<br />

voeren. Hiermee is <strong>de</strong> opbrengst<strong>de</strong>rving, veroorzaakt<br />

door virusinfecties, tot praktisch nul gereduceerd. Tevens<br />

is <strong>de</strong> voedselveiligheid gegaran<strong>de</strong>erd omdat er bij <strong>de</strong><br />

transformatie van het gewas geen elementen gebruikt zijn<br />

die er van nature niet reeds in ons voedsel voorkomen.


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Win<strong>de</strong>nergie alternatieve energiebron voor <strong>Suriname</strong>?<br />

Door: Noël Filemon<br />

De vraag naar energie neemt wereldwijd toe. <strong>Suriname</strong><br />

vormt hierop geen uitzon<strong>de</strong>ring. Aangezien<br />

<strong>de</strong> voorraad fossiele brandst<strong>of</strong>fen mondiaal<br />

steeds kleiner wordt, is het zaak uit te kijken naar alternatieve<br />

duurzame energiebronnen. In ons land zijn <strong>de</strong><br />

afgelopen perio<strong>de</strong>n maatschappelijke discussies losgebarsten<br />

met betrekking tot het energievraagstuk. Vroeger<br />

was het zo dat meer dan 90% van <strong>de</strong> energie werd<br />

aangeleverd door <strong>de</strong> waterkrachtcentrale te Afobaka;<br />

<strong>de</strong>ze energiebron begint gelei<strong>de</strong>lijk aan af te nemen en<br />

we wor<strong>de</strong>n steeds afhankelijker van diesel. Ook <strong>de</strong> turbulente<br />

politieke situatie in <strong>de</strong> olieproduceren<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n<br />

is re<strong>de</strong>n genoeg om uit te kijken naar alternatieve energiebronnen.<br />

On<strong>de</strong>rzoekingen, verricht door <strong>de</strong> studierichting<br />

Electrotechniek-Energie in Nickerie en Galibi<br />

in 2009, naar <strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n van win<strong>de</strong>nergie in <strong>Suriname</strong><br />

bie<strong>de</strong>n positieve perspectieven.<br />

BELANG WINDSNELHEIDSMETINGEN<br />

Om <strong>de</strong> windsnelheidsresultaten bekend te maken die geduren<strong>de</strong><br />

een jaar vergaard zijn in Galibi en Nickerie, is er<br />

op woensdag 16 februari <strong>2011</strong> een seminar gehou<strong>de</strong>n in<br />

het <strong>University</strong> Guesthouse. De titel van het seminar was<br />

The Future <strong>of</strong> Wind Energy in <strong>Suriname</strong>. De uitvoering<br />

van het project lag in han<strong>de</strong>n van Cornel Wijngaar<strong>de</strong> MSc.<br />

Het project is voortgekomen uit een samenwerkingsovereenkomst<br />

in 2009 tussen het Ministerie van Natuurlijke<br />

Hulpbronnen en het Caricom-Secretariaat binnen het Caribbean<br />

Renewable Energy Program (CREDP). Het twee<strong>de</strong><br />

doel van het seminar was om op grond van <strong>de</strong> metingen<br />

die zijn vergaard aan te geven <strong>of</strong> <strong>de</strong> snelhe<strong>de</strong>n die gemeten<br />

zijn internationaal aanvaardbaar zijn om win<strong>de</strong>lektriciteit<br />

op te wekken.<br />

<strong>Suriname</strong> beschikte eer<strong>de</strong>r niet over goe<strong>de</strong> windsnelheidsmetingen.<br />

De meeste metingen waarop men terugviel waren<br />

die van <strong>de</strong> nationale dienst voor ruimteon<strong>de</strong>rzoek in<br />

<strong>de</strong> Verenig<strong>de</strong> Staten (NASA). “Deze metingen zijn echter<br />

niet zo nauwkeurig als <strong>de</strong> metingen die verricht wor<strong>de</strong>n<br />

vanuit grondmeetstations”, legt Wijngaar<strong>de</strong> uit. “Als je bezig<br />

bent met win<strong>de</strong>nergie wil je exact weten wat <strong>de</strong> snelhe<strong>de</strong>n<br />

zijn geduren<strong>de</strong> hoeveel minuten en hoeveel uren, hoe<br />

vaak een bepaal<strong>de</strong> snelheid voorkomt en wat <strong>de</strong> maximale<br />

snelhe<strong>de</strong>n zijn. <strong>Suriname</strong> was een van <strong>de</strong> weinige Caribische<br />

lan<strong>de</strong>n waar er geen grondmetingen waren verricht.<br />

De huidige windmetingen zijn correcte metingen.”<br />

Speciaal voor dit seminar kwamen twee <strong>de</strong>skundigen van<br />

<strong>de</strong> Duitse overheidsorganisatie voor Internationale Samenwerking<br />

(GIZ) naar <strong>Suriname</strong>. De heer Benjamin Jargstorf,<br />

een internationaal herwinbare-energie-expert, die<br />

sinds 1985 win<strong>de</strong>nergieprojecten in meer dan 50 lan<strong>de</strong>n<br />

heeft uitgevoerd, en <strong>de</strong> heer Thomas Scheutzlich, die senior<br />

consultant is van GIZ voor het CREDP-project.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

Grondmeetstation te Galibi, district Marowijne<br />

Source:<br />

Cornel Wijngaar<strong>de</strong> and Anand Kalpoe:”Wind Speed Measurements in <strong>Suriname</strong>”, paper<br />

presented at the “ The Future <strong>of</strong> Wind Energy in <strong>Suriname</strong>”, 16-02-<strong>2011</strong><br />

ONDERZOEKSRESULTATEN<br />

De on<strong>de</strong>rzoeksresultaten in Nickerie zijn gunstig te<br />

noemen als gekeken wordt naar <strong>de</strong> hoogte waarop<br />

mo<strong>de</strong>rne windturbines opereren. In termen van hoogten<br />

rond <strong>de</strong> 70 meter halen we een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong> dat<br />

voldoet aan <strong>de</strong> minimale eisen, meent Wijngaar<strong>de</strong>. “Internationaal<br />

zegt men dat, wanneer je een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

hebt van 6 meter per secon<strong>de</strong>, dat commercieel<br />

al aantrekkelijk is.” Zowel in Galibi als in Nickerie zijn<br />

op die hoogten snelhe<strong>de</strong>n met een jaargemid<strong>de</strong>l<strong>de</strong><br />

van iets meer dan 6 meter per secon<strong>de</strong> gemeten. In <strong>de</strong><br />

maan<strong>de</strong>n november tot april zijn er snelhe<strong>de</strong>n van gemid<strong>de</strong>ld<br />

boven <strong>de</strong> 6 meter per secon<strong>de</strong> gehaald. In <strong>de</strong><br />

overige maan<strong>de</strong>n is er een afname van <strong>de</strong> windsnelhe<strong>de</strong>n<br />

merkbaar. Met speciale windturbines die voor lage<br />

windsnelhe<strong>de</strong>n geschikt zijn (IEC klasse III en IV), zou<strong>de</strong>n<br />

commerciële windturbineparken opgezet kunnen<br />

wor<strong>de</strong>n. In bei<strong>de</strong> gebie<strong>de</strong>n en langs <strong>de</strong> kust bestaan<br />

dus voldoen<strong>de</strong> mogelijkhe<strong>de</strong>n om win<strong>de</strong>nergie op te<br />

wekken.<br />

5


Win<strong>de</strong>nergiemogelijkhe<strong>de</strong>n in galibi en<br />

nickerie<br />

Ten aanzien van Nickerie en Galibi zijn 2 verschillen<strong>de</strong><br />

voorstellen gedaan door <strong>de</strong> win<strong>de</strong>nergie<strong>de</strong>skundigen. In<br />

Nickerie, dat reeds over een ‘sterke‘ grid van <strong>de</strong> Energie<br />

Bedrijven <strong>Suriname</strong> (EBS) beschikt, is voorgesteld om 4<br />

windturbines van 750 kilowatt op te zetten. Dit komt neer<br />

op een totaal van 3 megawatt. Wijngaar<strong>de</strong> legt uit: “Internationaal<br />

gezien draaien <strong>de</strong> windturbines meestal op<br />

een capaciteitsfactor (aantal procenten van het maximaal<br />

nominaal vermogen) en dat is al re<strong>de</strong>lijk, om commercieel<br />

bezig te kunnen zijn. Van <strong>de</strong> 3 megawatt die je daar<br />

zou installeren zou ongeveer een <strong>de</strong>r<strong>de</strong> daadwerkelijk<br />

geproduceerd wor<strong>de</strong>n. Bij windturbines kijk je niet naar<br />

het vermogen, maar naar <strong>de</strong> geproduceer<strong>de</strong> energie.<br />

Met <strong>de</strong>ze turbines kunnen we stellen dat we een paar<br />

hon<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n huishou<strong>de</strong>ns in Nickerie met een gemid<strong>de</strong>ld<br />

verbruik van 500 kilowatt uur per maand van energie<br />

kunnen voorzien.”<br />

Voor Galibi is er een an<strong>de</strong>r voorstel gedaan, omdat daar<br />

een kleiner systeem aanwezig is dan in Nickerie. Het systeem<br />

draait van 6 uur ’s middags tot 10 uur ’s avonds.<br />

Het doel moet volgens <strong>de</strong> Duitse <strong>de</strong>skundigen zijn om<br />

het dieselgebruik te reduceren. Daarom is voorgesteld<br />

om een kleine windturbine van zeven en een half (7,5)<br />

kilowatt te installeren. Deze kan parallel gekoppeld wor<strong>de</strong>n<br />

met <strong>de</strong> dieselgenerator, zon<strong>de</strong>r teveel ingewikkel<strong>de</strong><br />

controlesystemen bij te plaatsen. Het voor<strong>de</strong>el hiervan<br />

is dat <strong>de</strong> mensen langer kunnen doordraaien bij speciale<br />

aangelegenhe<strong>de</strong>n zoals feesten.<br />

Als op grotere schaal gedacht wordt, zou aansluiting gezocht<br />

moeten wor<strong>de</strong>n op het hydro-netwerk (Paramaribo<br />

en omgeving) van <strong>de</strong> EBS, geven <strong>de</strong> <strong>de</strong>skundigen aan. Ze<br />

vullen elkaar volgens Wijngaar<strong>de</strong> goed aan: “Wanneer <strong>de</strong><br />

wind in <strong>Suriname</strong> vrij goed is, blijkt <strong>de</strong> waterstand in het<br />

stuwmeer vrij laag te zijn. Als je zo een windturbinepark<br />

koppelt op het EBS-EPAR-netwerk dan wordt hierdoor<br />

water bespaard. En wanneer je komt in perio<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong><br />

energie nodig is, is het meer goed gevuld. Het gaat hier<br />

A) Benjamin Jargstorf, internationale<br />

herwinbare-energie-expert<br />

6<br />

B) De minister van Natuurlijke Hulpbronnen<br />

Jim Hok op het seminar<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

om een grotere investering waarvoor 15 windturbines<br />

van 2 MW zijn voorgesteld. Wat nu van belang is, is dat er<br />

een plek uitgezocht wordt waar windmetingen gedaan<br />

kunnen wor<strong>de</strong>n, waarbij een koppeling kan komen op<br />

het Epar-netwerk (energievoorziening Paramaribo en<br />

omstreken) van <strong>de</strong> EBS.<br />

ToekomsT<br />

Waar er nog concreet windmetingen gedaan zullen wor<strong>de</strong>n<br />

is in Coronie en aan <strong>de</strong> Henry Fernan<strong>de</strong>sweg. Op<br />

mid<strong>de</strong>llange termijn zal gekeken wor<strong>de</strong>n naar bepaal<strong>de</strong><br />

locaties in het binnenland. Een goe<strong>de</strong> gelegenheid is in<br />

<strong>de</strong> nabijheid van het stuwmeer, stelt Wijngaar<strong>de</strong>, omdat<br />

het meer zich als een zee kan gedragen. Wijngaar<strong>de</strong>: “ Parallel<br />

aan <strong>de</strong> metingen moeten we proberen om in Galibi<br />

<strong>de</strong> 7.5 kilowatt windturbine te plaatsen. Dat kan zon<strong>de</strong>r<br />

ingewikkel<strong>de</strong> technologie. Er wordt naar gestreefd om<br />

<strong>de</strong> nodige fondsen te zoeken en met commitment van<br />

<strong>de</strong> overheid in Galibi een windturbine van 7.5 kilowatt<br />

op te zetten.” Voor <strong>de</strong> aanleg van zo’n windturbine zal<br />

een flinke som geld op tafel gelegd moeten wor<strong>de</strong>n. Eën<br />

geïnstalleer<strong>de</strong> kilowatt kost ongeveer 3000 dollar. Dit betekent<br />

dat voor het kleine windturbinepark van 7.5 kilowatt<br />

dat op Galibi moet komen, een bedrag van tenminste<br />

25.000 U.S. dollar nodig is. Het voor<strong>de</strong>el is dat je<br />

geduren<strong>de</strong> 15 tot 20 jaar min<strong>de</strong>r kosten hebt aan brandst<strong>of</strong><br />

en on<strong>de</strong>rhoud. Voor Nickerie zou dat betekenen dat<br />

er een bedrag van 9 miljoen U.S. dollar nodig is voor het<br />

opzetten van een windturbinepark. Voor zowel Nickerie<br />

als Galibi betekent het hebben van windturbineparken<br />

dat diesel bespaard wordt. De voorraad van Staatsolie<br />

kan hierdoor langer mee en import van diesel kan wor<strong>de</strong>n<br />

beperkt. Het werkgelegenheidsaspect moet daarbij<br />

niet uit het oog verloren wor<strong>de</strong>n. Wijngaar<strong>de</strong> is van mening<br />

dat, gezien <strong>de</strong> minimale windsnelhe<strong>de</strong>n die gemeten<br />

zijn, <strong>Suriname</strong> op kleine schaal gebruik kan maken<br />

van win<strong>de</strong>nergie. Voor gebruik op grote schaal moeten<br />

er nog diepgaan<strong>de</strong> studies verricht wor<strong>de</strong>n. <br />

C) Cornel Wijngaar<strong>de</strong>, MSc., een van <strong>de</strong><br />

inlei<strong>de</strong>rs op het seminar<br />

D) Anand Kalpoe, MSc. verzorg<strong>de</strong> eveneens<br />

een inleiding tij<strong>de</strong>ns het seminar


The training consisted <strong>of</strong> theoretical sessions, practical<br />

sessions and excursions. The following topics<br />

were discussed: water quality and standards, aeration,<br />

filtration, lime-carbonate relation, s<strong>of</strong>ten, conditioning,<br />

groundwater wells and threats, membrane filtration,<br />

and oxidation. During the practical sessions (in working<br />

groups), assignments had to be ma<strong>de</strong> about conditioning,<br />

aeration and filtration, and the formulation <strong>of</strong> a master plan<br />

for drinking water supply. Excursions were organized to<br />

the drinking water supply stations Leysweg and Blauwgrond.<br />

Explanations about the processes and problems at<br />

these stations were given by experts <strong>of</strong> the SWM. The last<br />

day, participants had to present their master plan for <strong>Suriname</strong>.<br />

The outputs <strong>of</strong> this training program are, that:<br />

• Participants have gained extra knowledge about new<br />

technologies for drinking water supply systems un<strong>de</strong>r<br />

different conditions (coastal and inland/river systems)<br />

• Participants are able to i<strong>de</strong>ntify practical problems at<br />

stations and suggest measures to be un<strong>de</strong>rtaken<br />

• Participants are able to make basic calculations for<br />

conditioning, aeration and filtration, and<br />

• Participants are able to set up a master plan for drinking<br />

water supply.<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Challenges ground water purification<br />

In the period 7-11 February <strong>2011</strong>, the Caribbean Water Association (CWA) and Oasen<br />

Drinking Water, organized a 5 day training program about “Challenges in the<br />

groundwater purification” in <strong>Suriname</strong> in cooperation with the <strong>Suriname</strong> Water Supply<br />

Company (SWM) and the <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS). The course<br />

instructors were: ir. Ruud Kolpa (Oasen) and ir. Weren <strong>de</strong> Vet (Oasen/TUDelft), assisted by<br />

ir. A. Salmin and R. Nurmohamed, Ph.D. About 25 persons from the SWM, the Ministry <strong>of</strong><br />

Natural resources, A<strong>de</strong>KUS and Aqualectra (Curaçao) have participated in this training.<br />

The location was the <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>, Faculty <strong>of</strong> Technology. The<br />

opening was performed by R. Nurmohamed, Ph.D. (A<strong>de</strong>KUS), ir. A. Salmin (SWM) and<br />

A. Vos <strong>de</strong> Wael (Director Oasen).<br />

Successful participants received a certificate, a original<br />

book <strong>of</strong> “Drinking water: principles and practices”, and<br />

a CD with all the course materials. The closing ceremony<br />

was also atten<strong>de</strong>d by the Director <strong>of</strong> the SWM, Director <strong>of</strong><br />

the Oasen, the Chairman <strong>of</strong> CWA, staff members <strong>of</strong> Aqualectra<br />

(Curaçao) and representatives from the Ministry <strong>of</strong><br />

Infrastructure and Environment <strong>of</strong> the Netherlands. <br />

More information about this activity can be requested from: R. Nurmohamed Ph.D. at r.nurmohamed@uvs.edu.<br />

CWA: www.caribbeanwaterassociation.com/│ OASEN: www.oasen.nl │SWM: www.swm.sr│ A<strong>de</strong>KUS: http://a<strong>de</strong>kus.uvs.edu/│<br />

TUDelft: www.bt.tu<strong>de</strong>lft.nl; www.drinkwater.tu<strong>de</strong>lft.nl<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

7


Het Pan – Amazonisch Netwerk voor Wetenschap,<br />

Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg<br />

(CT&IS) is een coöperatief netwerk tussen on<strong>de</strong>rwijs,<br />

on<strong>de</strong>rzoek en uitvoeren<strong>de</strong> instituten die <strong>de</strong> acht lidlan<strong>de</strong>n<br />

(Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana,<br />

Peru, <strong>Suriname</strong> en Venezuela) van <strong>de</strong> Amazon Cooperation<br />

Treaty Organization (ACTO) integreren. De<br />

CT&IS is medio 2007 voorgesteld en geïnstalleerd .<br />

De missie van het netwerk is om prikkels te geven<br />

en bijdragen te leveren aan <strong>de</strong> implementatie van beleid<br />

voor regionale integratie in <strong>de</strong> Amazone, voor <strong>de</strong><br />

ontwikkeling en benutting van wetenschappelijk en<br />

technologisch on<strong>de</strong>rzoek, en on<strong>de</strong>rzoek van nieuwe<br />

producten en processen. Het doel van het netwerk is<br />

<strong>de</strong> gelijkheid te bevor<strong>de</strong>ren in <strong>de</strong> gezondheidszorg en<br />

het genereren van technische competenties in het ka<strong>de</strong>r<br />

van problemen en algemene, regionale en nationale<br />

uitdagingen.<br />

De structuur van CT&IS bestaat uit een uitvoerend<br />

orgaan van het Pro-Pan Amazonisch Netwerk, gevormd<br />

door <strong>de</strong> ACTO, PAHO/WHO, Fiocruz, UNA-<br />

MAZ, en <strong>de</strong> presi<strong>de</strong>nt van het intergouvernementeel<br />

Amazone Comité van <strong>de</strong> CT&IS. Het intergouvernementeel<br />

Comité wordt gevormd door vertegenwoordigers<br />

van <strong>de</strong> ministeries van Gezondheid van <strong>de</strong> acht<br />

lidlan<strong>de</strong>n.<br />

8<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Het PAN-Amazonisch Netwerk voor<br />

Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong><br />

Gezondheidszorg (CT&IS)<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

INSTITUTEN DIE DEEL UITMAKEN VAN DE<br />

CT&IS ZIJN:<br />

1. De Amazon Cooperation Treaty Organization -<br />

ACTO;<br />

2. De Pan- American Health Organization / World<br />

Health Organization - PAHO / WHO;<br />

3. Fundation Oswaldo Cruz- Fiocruz<br />

4. De ministeries van Volksgezondheid van <strong>de</strong> acht<br />

Amazone lan<strong>de</strong>n<br />

5. De Associatie van <strong>de</strong> Amazonische Universiteiten<br />

– UNAMAZ<br />

6. On<strong>de</strong>rzoeksinstituten<br />

7. Gezondheidorganisatie Andino – Organismo Andino<br />

<strong>de</strong> Salud –ORAS;<br />

PRIORITEITSGEBIEDEN VAN DE CT&IS ZIJN:<br />

• Tele - Gezondheid;<br />

• Innovatie en intellectuele eigendommen;<br />

• Gezondheid en Milieu;<br />

• On<strong>de</strong>rzoek op het gebied van Malaria;<br />

• On<strong>de</strong>rzoek van gezondheidszorgsystemen en<br />

diensten van <strong>de</strong> Amazone;<br />

• Pan- Amazone Virtuele Bibliotheek van Gezondheid<br />

(BVS) van CT&IS. <br />

Bron:<br />

Fol<strong>de</strong>r van het Pan-Amazonische Netwerk voor Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg (CT&IS)<br />

Meer informatie is te verkrijgen op <strong>de</strong> websites:<br />

http://www.amazonia.fiocruz.br/re<strong>de</strong>pan<br />

http://www.panamazonica.bvsalud.org/php/in<strong>de</strong>x.php


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

VIJFDE VERGADERING VAN DE (CT&IS)<br />

Op 7 en 8 <strong>de</strong>cember 2010 werd in Courtyard Marroitt <strong>de</strong> vijf<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring gehou<strong>de</strong>n van het Pan – Amazonisch<br />

Netwerk voor Wetenschap, Technologie en Innovatie in <strong>de</strong> Gezondheidszorg (CT&IS). Het thema van het evenement<br />

was: Gezondheid en Milieu in <strong>de</strong> Amazone vanuit het Perspectief van Klimaatsveran<strong>de</strong>ring.<br />

Het evenement heeft plaatsgevon<strong>de</strong>n in samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>, De Amazon<br />

Cooperation Treaty Organization - ACTO, De Associatie van Amazonische Universiteiten- UNAMAZ, De Pan- Amerikaanse<br />

Gezondheidsorganisatie (PAHO) en <strong>de</strong> Fundation Oswalsdo Cruz – FIOCRUZ<br />

De sprekers bij <strong>de</strong> opening van het evenement waren <strong>de</strong> secretaris<br />

van <strong>de</strong> Minister van Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong><br />

, Dhr Edwin Noordzee, <strong>de</strong> directeur van het Ministerie van<br />

Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>, Mw dr. Marthelise Eersel,<br />

<strong>de</strong> PAHO vertegenwoordiger in <strong>Suriname</strong>, dr. Gerry Eijkemans,<br />

<strong>de</strong> vertegenwoordiger van <strong>de</strong> UNAMAZ, <strong>de</strong> waarnemend<br />

voorzitter van het Bestuur van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> De <strong>Kom</strong><br />

Universiteit van <strong>Suriname</strong> (A<strong>de</strong>KUS), dr. Allan Li Fo Sjoe,<br />

<strong>de</strong> vertegenwoordiger van het uitvoerend orgaan van het<br />

Pan-amazonisch Netwerk, dr. Roberto Sena Rocha, Secretaris<br />

Generaal van <strong>de</strong> ACTO, dr <strong>Anton</strong>io Restrepo, <strong>de</strong> presi<strong>de</strong>nt<br />

van het Intergouvernementele Amazonisch Comité<br />

van <strong>de</strong> CT&IS, dr Luis Santamaria.<br />

De waarnemend voorzitter van het Bestuur van <strong>de</strong> <strong>Anton</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong>, Dr. Allan Li Fo Sjoe<br />

heeft het in zijn speech gehad over <strong>de</strong> missie en visie van<br />

<strong>de</strong> UNAMAZ, alsook over <strong>de</strong> belangrijkste activiteiten van<br />

<strong>de</strong> UNAMAZ, waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Institutionele versterking van<br />

<strong>de</strong> UNAMAZ, <strong>de</strong> Internationalisatie van Hoger On<strong>de</strong>rwijs,<br />

Waterhulpbronnen en Gezondheid. Als additionele participant<br />

namens <strong>de</strong> UNAMAZ was ook Mw. A. I. Jubithana-<br />

Fernand MSc. van A<strong>de</strong>KUS aanwezig.<br />

Op <strong>de</strong> eerste dag van het evenement zijn er presentaties<br />

gehou<strong>de</strong>n over <strong>de</strong> thema’s Malaria, Tele- Gezondheidszorg,<br />

Gezondheidszorgsystemen en -diensten, Interculturaliteit<br />

en Gezondheid, Wetenschappelijk On<strong>de</strong>rzoek en Technologie<br />

(Virtuele Bibliotheek over Gezondheid - BVS)<br />

(http://regional.bvsalud.org), Innovatie en Intellectuele<br />

Eigendom. Na <strong>de</strong> presentaties zijn er werkgroepen gevormd<br />

aan <strong>de</strong> hand van <strong>de</strong> thema’s.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

Het doel van het vormen van <strong>de</strong> werkgroepen was om het<br />

vervolgtraject voor <strong>de</strong> participeren<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n te bepalen<br />

met betrekking tot <strong>de</strong> thema’s. Voor al <strong>de</strong> aanwezig participeren<strong>de</strong><br />

lan<strong>de</strong>n zijn er focal pointes voor <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />

werkgroepen geï<strong>de</strong>ntificeerd en aangewezen, indien die er<br />

nog niet waren. De werkgroepen hebben daarna ook <strong>de</strong><br />

resultaten van hun discussies gepresenteerd.<br />

Vervolgens is het boek Gezondheid van het Gezin: Prioriteit<br />

binnen <strong>de</strong> Amazone, van Rosa Acevedo Marin en Rosa<br />

Carmina <strong>de</strong> Sena Couta gepresenteerd door Rosa Acevedo.<br />

De planning van het Strategisch Gezondheidsprogramma<br />

van <strong>de</strong> ACTO is gepresenteerd door <strong>de</strong> secretaris Generaal<br />

van <strong>de</strong> ACTO, Dr <strong>Anton</strong>io Restrepo.<br />

Op <strong>de</strong> twee<strong>de</strong> dag van het evenement hebben ook parallel<br />

aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re activiteiten <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ringen van het Intergouvernementeel<br />

Comité en het uitvoerend Comité van<br />

het Pan-Amazonisch Netwerk van <strong>de</strong> CT&IS plaats gevon<strong>de</strong>n.<br />

Aan het eind van het evenement heeft <strong>de</strong> overdrachtsceremonie<br />

van het presi<strong>de</strong>ntschap van <strong>de</strong> CT&IS plaats gevon<strong>de</strong>n.<br />

De vorige presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> CT&IS was Dr. Luis<br />

Santamaria van het Nationaal gezondheidsinstituut van<br />

Peru en <strong>de</strong> nieuwe presi<strong>de</strong>nt van <strong>de</strong> CT&IS is Dhr Edwin<br />

Noordzee van <strong>Suriname</strong>, Secretaris van <strong>de</strong> Minister van<br />

Volksgezondheid van <strong>Suriname</strong>. <br />

9


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

SPEECH TO THE V MEETING OF THE PAN-AMAZONIAN NETWERK FOR SCIENCE, TECHNO-<br />

LOGY AND INNOVATION IN THE HEALTH SECTOR (CT&IS) 07 – 08 DECEMBER 2010, Courtyard<br />

by Marriot, Paramaribo, <strong>Suriname</strong>,<br />

by the Former Chairman <strong>of</strong> the Board <strong>of</strong> the <strong>Anton</strong> De <strong>Kom</strong> <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>, Dr. Allan Li Fo Sjoe.<br />

Tuesday 07 December 2010<br />

Secretary <strong>of</strong> the Ministry <strong>of</strong> Health in <strong>Suriname</strong>,<br />

Mr Edwin Noordzee; Dr. Marthelise Eersel, Permanent<br />

Secretary <strong>of</strong> the Ministry <strong>of</strong> Health; General<br />

Secretary for Health <strong>of</strong> the ACTO, Dr <strong>Anton</strong>io Restrepo;<br />

Dr Roberto Sena Rocha <strong>of</strong> the Executive<br />

Comity <strong>of</strong> the Pan–Amazonian Network; Dr. Luis<br />

Santamaria, Presi<strong>de</strong>nt <strong>of</strong> the Inter governmental<br />

Amazonian Comity for CT&IS; Dr. Gerry Eijkemans,<br />

<strong>Suriname</strong> representative <strong>of</strong> the PAHO, other distinguished<br />

participants, ladies and gentlemen, especially<br />

those from abroad.<br />

It is a great pleasure and honor that I represent the<br />

Association <strong>of</strong> Amazonian Universities (UNAMAZ)<br />

at this most important meeting where you will<br />

discuss new strategies with regard to the present<br />

role <strong>of</strong> Health and Environment issues in the perspective<br />

<strong>of</strong> climate change.<br />

First <strong>of</strong> all on behalf <strong>of</strong> UNAMAZ I want to congratulate<br />

ACTO with this initiative and especially<br />

for organizing this Seminar in <strong>Suriname</strong>.<br />

As known the UNAMAZ is the Association <strong>of</strong> Amazonian<br />

Universities which was foun<strong>de</strong>d in September<br />

1987 in the scope <strong>of</strong> the Amazonian Cooperation<br />

Agreement. About 68 public research<br />

institutions and public Universities <strong>of</strong> Brasil, Bolivia,<br />

Colombia, Ecuador, Guyana, <strong>Suriname</strong> ,Peru<br />

and Venezuela are at this moment member <strong>of</strong> the<br />

UNAMAZ.<br />

The mission <strong>of</strong> the UNAMAZ is to promote aca<strong>de</strong>mic<br />

cooperation and integration in or<strong>de</strong>r to<br />

strengthen the public goods, the higher education,<br />

the scientific research and the social integration<br />

for sustainable human <strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> the<br />

Pan-Amazonian region.<br />

Based on this mission the future vision is that in<br />

2020 the UNAMAZ must be recognized as a network<br />

<strong>of</strong> aca<strong>de</strong>mic and scientific institutions, a<br />

world regional and local lea<strong>de</strong>r in the integration<br />

and articulation for the formation <strong>of</strong> human resources<br />

and research in the member states <strong>of</strong> the<br />

UNAMAZ for sustainable welfare and wellbeing.<br />

Given this mission and vision <strong>of</strong> the UNAMAZ it<br />

10<br />

is clear that the UNAMAZ has great interest in participating<br />

in this meeting to see how the Association can<br />

further contribute to future health and environmental<br />

program <strong>of</strong> ACTO / PAHO.<br />

Concerning the structure <strong>of</strong> the UNAMAZ:<br />

The UNAMAZ is an entity <strong>of</strong> education and research<br />

with power and flexibility to un<strong>de</strong>rtake actions and administrative<br />

resources . It must not be confused with a<br />

foundation. Further the structure <strong>of</strong> the UNAMAZ is <strong>de</strong>scribed<br />

in the Internal Regulations <strong>of</strong> the UNAMAZ.<br />

Main activities <strong>of</strong> the UNAMAZ are:<br />

The institutional Strengthening <strong>of</strong> the UNAMAZ to guaranty<br />

the functioning <strong>of</strong> the organization<br />

Internationalization <strong>of</strong> Higher Education<br />

For the UNAMAZ as a network <strong>of</strong> education, the internationalization<br />

<strong>of</strong> Higher Education is a priority issue.<br />

It is essentially to strengthen its members through the<br />

cooperation within member countries.<br />

With regard to the environment and especially the Amazonian<br />

Biodiversity, the sustainable use and conservation<br />

<strong>of</strong> renewable natural resources <strong>of</strong> the Amazonian<br />

has special importance for the UNAMAZ. The OTCA and<br />

UNAMAZ signed a technical agreement (in the scope <strong>of</strong><br />

the Biodiversity project OTCA/IDB )for the elaboration <strong>of</strong><br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN


esearch projects for the conservation and sustainable<br />

use <strong>of</strong> the Amazonian Biodiversity. The UNAMAZ also<br />

started a project with the UNESCO, which through its<br />

secretary helps with the implementation <strong>of</strong> the project<br />

“ The Management <strong>of</strong> the reserves <strong>of</strong> the Amazonian<br />

continental Biosphere”.<br />

Within the Thematic line <strong>of</strong> water resources , the<br />

UNAMAZ has organized a seminar –workshop in<br />

Rurrenabaque, Bolivia in 2007. The OTCA and other<br />

governmental organizations <strong>of</strong> different countries<br />

had participated. In or<strong>de</strong>r to continue with the activities<br />

the UNAMAZ realized finance for the organization<br />

and formulation <strong>of</strong> integrated actions <strong>of</strong> the<br />

Amazonian Bacin. The objective <strong>of</strong> the project is the<br />

formation <strong>of</strong> human resources at technical level from<br />

national organs responsible for actions <strong>of</strong> water resources<br />

in the Amazon. At the moment the project is<br />

being analyzed by donors.<br />

With regard to the theme <strong>of</strong> Health <strong>of</strong> the UNAMAZ<br />

the priority is insertion in the Pan-Amazonian network<br />

<strong>of</strong> Science, Technology and Innovation in Health<br />

(CT&IS). As a result <strong>of</strong> these work UNAMAZ is mem-<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

ber <strong>of</strong> the Committee Pro-Pan Amazonian Network<br />

consisting <strong>of</strong> OTCA, PAHO/WHO.<br />

The proposal <strong>of</strong> the network is to stimulate and contribute<br />

for the implementation <strong>of</strong> politics and regional<br />

integration in the Amazonian for the <strong>de</strong>velopment<br />

and utilization <strong>of</strong> scientific, technological research,<br />

products and innovated processes, with the purpose<br />

to promote equity in health and the production <strong>of</strong><br />

technical capabilities to face problems at global, regional<br />

and national level”.<br />

Coming to the end <strong>of</strong> my brief presentation I once<br />

more want to emphasize that UNAMAZ as an Association<br />

<strong>of</strong> nearly 70 Higher Institutions fully wants to<br />

cooperate and contribute to the success <strong>of</strong> the Strategic<br />

Health Program <strong>of</strong> ACTO / PAHO.<br />

Finally may I wish the working groups and all participants<br />

to this Seminar a fruitful discussion in the<br />

coming hours.<br />

Thank you.<br />

MISSION<br />

“To promote aca<strong>de</strong>mic integration and<br />

cooperation in or<strong>de</strong>r to strengthen as a public<br />

goods higher education, scientific research and<br />

social interaction for the sustainable human<br />

<strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> the Pan-Amazon with social and<br />

environmental pertinence”.<br />

Bolivia Brasil Colombia Equador Guyana Peru <strong>Suriname</strong> Venezuela<br />

11


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

De invloed van beleid in een religieus<br />

diverse samenleving<br />

INSPIRATIEBRON<br />

Het begon volgens Kirtie allemaal<br />

met het exploreren van interreligieuze<br />

relaties. Op een gegeven moment<br />

kreeg ze tij<strong>de</strong>ns het on<strong>de</strong>rzoek<br />

een boek aangereikt van haar studiebegelei<strong>de</strong>r,<br />

Jack Menke. Het boek,<br />

“Jhandi and the Cross” van Selwyn<br />

Ryan, han<strong>de</strong>l<strong>de</strong> over conflicten tussen<br />

verschillen<strong>de</strong> culturen in Trinidad,<br />

vooral tussen hindoes en christenen.<br />

Het boek was voor Kirtie een<br />

ware inspiratiebron. “Ik vroeg me<br />

af hoe het komt dat een aca<strong>de</strong>micus<br />

zoveel aandacht besteedt aan interreligieuze<br />

conflicten in een samenleving<br />

die net als <strong>Suriname</strong> bekend<br />

staat om haar culturele diversiteit”.<br />

De interesse die dit boek heeft gewekt,<br />

gevolgd door <strong>de</strong> mogelijkheid<br />

om te participeren aan een on<strong>de</strong>rzoeksproject<br />

over “Diversity, Development<br />

and Democracy”, heeft haar<br />

doen besluiten haar thesis te richten<br />

op vergelijkend on<strong>de</strong>rzoek naar religieuze<br />

diversiteit in <strong>Suriname</strong> en in<br />

Trinidad. Wat bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n zo inte-<br />

12<br />

ressant maakte bij het on<strong>de</strong>rzoek is dat<br />

zij <strong>de</strong>el uitmaken van het Caraїbisch gebied<br />

en een vergelijkbaar koloniaal verle<strong>de</strong>n<br />

hebben. Ver<strong>de</strong>r zijn <strong>de</strong> drie grootste<br />

religieuze groepen, het christendom, het<br />

hindoeïsme, en <strong>de</strong> islam, in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n<br />

vertegenwoordigd. Ook hebben <strong>de</strong>ze<br />

twee lan<strong>de</strong>n te maken gehad met uitdagingen<br />

op het gebied van institutionele<br />

ontwikkeling van met name het hindoeïsme<br />

en <strong>de</strong> islam. “Wil je interreligieuze<br />

verhoudingen begrijpen, dan zal je moeten<br />

letten op <strong>de</strong> manier waarop verschillen<strong>de</strong><br />

religieuze instituten zich hebben<br />

ontwikkeld,” zegt Kirtie.<br />

Deze invalshoek om interreligieuze relaties<br />

te begrijpen koos zij op basis van<br />

gegevens van comparatief on<strong>de</strong>rzoek op<br />

internationaal niveau. Op regionaal en<br />

lokaal niveau was er echter heel weinig<br />

comparatief on<strong>de</strong>rzoek verricht naar interreligieuze<br />

verhoudingen. En daaraan<br />

wil<strong>de</strong> Kirtie een bijdrage leveren. Op<br />

basis van inzichten die zij verkreeg uit<br />

internationale studies heeft zij <strong>de</strong> draad<br />

ver<strong>de</strong>r opgepakt. “Ik heb toen besloten<br />

om te kijken naar <strong>de</strong> ontwikkeling van<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

Door: Noël Filemon<br />

Dat beleid invloed heeft op <strong>de</strong> verhoudingen tussen groepen in een religieus diverse samenleving<br />

blijkt dui<strong>de</strong>lijk uit een studie naar <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling van christendom,<br />

hindoeïsme en islam in <strong>Suriname</strong> en Trinidad, twee lan<strong>de</strong>n die een vergelijkbaar koloniaal<br />

verle<strong>de</strong>n hebben. <strong>Suriname</strong> kent een zekere saamhorigheid tussen <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze groepen;<br />

in Trinidad daarentegen zijn er meer conflicten gerapporteerd. Dit gegeven was voor Kirtie<br />

Algoe, die op 27 januari <strong>2011</strong> afstu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit van <strong>Suriname</strong>, re<strong>de</strong>n<br />

genoeg om een diepgaand on<strong>de</strong>rzoek te verrichten. Haar thesis was getiteld: “Religious diversity in<br />

<strong>Suriname</strong> and Trinidad- An exploration <strong>of</strong> the institutional <strong>de</strong>velopment <strong>of</strong> Christianity, Hinduism<br />

and Islam”. Zij verkreeg hiermee <strong>de</strong> titel van Master <strong>of</strong> Science in Development and Policy.<br />

<strong>de</strong> religieuze instituten in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n.”<br />

Het begrip institutionele ontwikkeling<br />

omschrijft Kirtie in haar thesis<br />

als een proces waarbij religieuze<br />

instituten hun behoeften bevredigen<br />

door <strong>de</strong> mobilisatie van eigen<br />

potenties en bronnen in interactive<br />

response met <strong>de</strong> omgeving. Het begrip<br />

ontwikkeling heeft zij gemeten<br />

aan <strong>de</strong> hand van drie pilaren: sustainability,<br />

participation, en converted<br />

diversity. Van <strong>de</strong>ze drie pilaren is<br />

converted diversity het interessantst<br />

als het gaat om het begrijpen van interreligieuze<br />

verhoudingen conclu<strong>de</strong>ert<br />

Kirtie.<br />

CONVERTED DIVERSITY<br />

Kirtie geeft aan dat Converted Diversiy<br />

te vergelijken is met een concert.<br />

“In een concert wordt gebruik<br />

gemaakt van verschillen<strong>de</strong> soorten<br />

instrumenten. Als <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong><br />

instrumenten i<strong>de</strong>ntiek zijn, kan er


geen sprake zijn van een concert. Zo<br />

kan een samenleving ook bestu<strong>de</strong>erd<br />

wor<strong>de</strong>n. Een samenleving bestaat uit<br />

verschillen<strong>de</strong> groepen, en die verschillen<strong>de</strong><br />

groepen hebben allen hun<br />

eigenhe<strong>de</strong>n. Deze eigenhe<strong>de</strong>n kunnen<br />

een bijdrage leveren aan <strong>de</strong> culturele<br />

en religieuze rijkdom van zo’n samenleving,<br />

wat vergelijkbaar is met het<br />

‘concert’ van die samenleving. Het<br />

punt is dat je moet kunnen <strong>de</strong>alen met<br />

verstrengel<strong>de</strong> belangen.” Converted<br />

Diversity is een concept waarmee verstrengel<strong>de</strong><br />

belangen opgelost kunnen<br />

wor<strong>de</strong>n, door te on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len en in te<br />

leveren. Kirtie heeft zich gefocust op<br />

<strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> hindoeïstische,<br />

islamitische en christelijke instituten<br />

in zowel Trinidad als <strong>Suriname</strong> zich<br />

vanaf 1900 hebben ontwikkeld en hoe<br />

<strong>de</strong>ze <strong>de</strong> interreligieuze verhoudingen<br />

hebben beïnvloed.<br />

INTERRELIGIEUZE<br />

VERHOUDINGEN IN<br />

SURINAME EN TRINIDAD<br />

Een van <strong>de</strong> re<strong>de</strong>nen waarom wij in<br />

<strong>Suriname</strong> niet zoveel interreligieuze<br />

conflicten hebben gehad in vergelijking<br />

met Trinidad is dat het koloniaal<br />

beleid in Trinidad weinig ruimte bood<br />

voor <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />

van het hindoeïsme en <strong>de</strong> islam. Dit<br />

beleid heeft Kirtie bekeken op zes gebie<strong>de</strong>n:<br />

politiek, on<strong>de</strong>rwijs, religieuze<br />

festiviteiten, media, sociale diensten<br />

en arbeid. In <strong>Suriname</strong> mochten <strong>de</strong><br />

hindoes en <strong>de</strong> moslims vanaf 1900<br />

tot een bepaal<strong>de</strong> mate hun religieuze<br />

festiviteiten ontplooien. In Trinidad<br />

daarentegen was <strong>de</strong>ze religieuze vrijheid<br />

min<strong>de</strong>r. Zo kreeg je <strong>de</strong> afschaffing<br />

van een aantal hindoerituelen en<br />

<strong>de</strong> boycot van islamactiviteiten, terwijl<br />

christelijke festiviteiten vrijelijk wer<strong>de</strong>n<br />

gestimuleerd. Deze han<strong>de</strong>lwijze<br />

heeft geresulteerd in min<strong>de</strong>r faciliteiten<br />

voor <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />

van het hindoeïsme en <strong>de</strong> islam<br />

in Trinidad dan in <strong>Suriname</strong>. Behalve<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

dat het koloniaal beleid <strong>de</strong> institutionele<br />

ontwikkeling van <strong>de</strong>ze religies<br />

onvoldoen<strong>de</strong> faciliteer<strong>de</strong>, bemoeilijkten<br />

<strong>de</strong> religieuze instituten hun<br />

ontwikkeling ook zelf. De religieuze<br />

organisaties in Trinidad waren veel<br />

strenger en had<strong>de</strong>n veel meer issues<br />

dan in <strong>Suriname</strong>. Een voorbeeld is<br />

<strong>de</strong> Aziatische huwelijkswetgeving.<br />

Door allerlei conflicteren<strong>de</strong> situaties<br />

binnen <strong>de</strong> hindoe-instituten in Trinidad<br />

werd <strong>de</strong> hindoewetgeving later<br />

ingevoerd dan in <strong>Suriname</strong>. “In <strong>Suriname</strong><br />

hebben we soortgelijke interne<br />

issues on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> hindoes niet gehad,”<br />

stelt Kirtie. Ver<strong>de</strong>r heeft <strong>de</strong> koloniale<br />

overheid on<strong>de</strong>r leiding van gouverneur<br />

Kielstra in <strong>Suriname</strong> er zelfs op<br />

aangedrongen dat <strong>de</strong> hindoes en <strong>de</strong><br />

moslims hun eigen huwelijkswetgeving<br />

had<strong>de</strong>n. De re<strong>de</strong>n hiervoor was<br />

niet zozeer omdat <strong>de</strong>ze overheid zo<br />

aardig was, maar omdat zij <strong>de</strong>ze twee<br />

religieuze groepen zo goed mogelijk<br />

wil<strong>de</strong> accommo<strong>de</strong>ren voor het behou<strong>de</strong>n<br />

van arbeidsrust als een noodzakelijke<br />

voorwaar<strong>de</strong> voor arbeidsproductiveit.<br />

De economische motieven<br />

waren dus <strong>de</strong> bepalen<strong>de</strong> factor voor<br />

<strong>de</strong> invoering van <strong>de</strong> zgn. Aziatische<br />

huwelijkswetgeving in <strong>Suriname</strong>. Dit<br />

beleid heeft ertoe geleid dat er in <strong>Suriname</strong><br />

een stukje balans kwam in <strong>de</strong><br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

institutionele ontwikkeling van <strong>de</strong> religies.<br />

In Trinidad heeft het kastenstelsel<br />

binnen het hindoeïsme ook een rol<br />

gespeeld in <strong>de</strong> religieuze ontwikkeling.<br />

In <strong>Suriname</strong> is <strong>de</strong> invloed van het<br />

kastenstelsel niet zo sterk geweest.<br />

DE INVLOED VAN DE MEDIA<br />

Om meer inzicht te verkrijgen in <strong>de</strong><br />

interreligieuze verhoudingen na <strong>de</strong><br />

Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog is Kirtie in haar<br />

on<strong>de</strong>rzoek ver<strong>de</strong>r ingegaan op <strong>de</strong> institutionele<br />

ontwikkeling in <strong>de</strong> sfeer<br />

van <strong>de</strong> media. Deze verdieping wees<br />

uit dat <strong>de</strong> koloniale overheid in Trinidad<br />

amper faciliteiten bood voor het<br />

uitzen<strong>de</strong>n van religieuze programma’s<br />

voor moslims en hindoes. “Deze twee<br />

groepen had<strong>de</strong>n weinig uitzendtijd,<br />

en er was geen vergunningenbeleid<br />

waardoor ze geen radio- en televisiestations<br />

kon<strong>de</strong>n opzetten. Ook stel<strong>de</strong>n<br />

<strong>de</strong> bestaan<strong>de</strong> instituten hindoes en<br />

moslims nauwelijks in <strong>de</strong> gelegenheid<br />

om hun religieuze programma’s<br />

via <strong>de</strong> radio en televisie uit te zen<strong>de</strong>n.”<br />

In <strong>Suriname</strong> had<strong>de</strong>n we een an<strong>de</strong>r koloniaal<br />

beleid. Ten eerste, er bestond<br />

<strong>de</strong> mogelijkheid om radio- en televisiestations<br />

op te richten. Ten twee<strong>de</strong>,<br />

alle radiostations hebben spontaan<br />

uitzendtijd beschikbaar gesteld voor<br />

13


<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze groepen.<br />

“Er was dus wel <strong>de</strong>gelijk ruimte om je<br />

religieuze i<strong>de</strong>ntiteit uit te dragen. Gelei<strong>de</strong>lijk<br />

aan veran<strong>de</strong>r<strong>de</strong> <strong>de</strong>ze situatie<br />

na <strong>de</strong> liberalisatie van <strong>de</strong> media.”<br />

In Trinidad werd er ook geliberaliseerd,<br />

<strong>de</strong>sondanks had<strong>de</strong>n <strong>de</strong> hindoes<br />

en <strong>de</strong> moslims moeite om respectievelijk<br />

een vergunning voor een radiostation<br />

en televisiestation te krijgen.<br />

Een hindoe-organisatie heeft zelfs<br />

een rechtszaak aanhangig gemaakt<br />

tegen <strong>de</strong> staat om een vergunning te<br />

krijgen, die zij uitein<strong>de</strong>lijk gewonnen<br />

heeft. Conclu<strong>de</strong>rend kan gesteld wor<strong>de</strong>n<br />

dat <strong>de</strong> faciliteiten die ter beschikking<br />

wer<strong>de</strong>n gesteld door <strong>de</strong> koloniale<br />

overheid en <strong>de</strong> mediahuizen hebben<br />

bijgedragen aan <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />

van <strong>de</strong> religies in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n.<br />

En <strong>de</strong>ze ontwikkeling heeft voor<br />

een <strong>de</strong>el bijgedragen aan <strong>de</strong> interreligieuze<br />

verhoudingen. In Trinidad zijn<br />

als gevolg van <strong>de</strong> vele restricties voor<br />

institutionele ontwikkeling veel meer<br />

spanningen tussen <strong>de</strong> religieuze groepen<br />

geï<strong>de</strong>ntificeerd die te merken waren<br />

in <strong>de</strong> mediaberichten. In <strong>Suriname</strong><br />

hebben wij dit soort situaties echter<br />

niet gekend.<br />

MAATSCHAPPELIjKE<br />

RELEVANTIE<br />

De thesis geeft aan hoe interreligieuze<br />

verhoudingen beïnvloed kunnen<br />

wor<strong>de</strong>n door het koloniaal beleid en<br />

<strong>de</strong> religieuze organisaties zelf. Het<br />

on<strong>de</strong>rzoek geeft inzicht in <strong>de</strong> maatschappelijke<br />

ontwikkeling van religieuze<br />

groepen.<br />

De belangrijkste aanbeveling die Kirtie<br />

doet is dat <strong>de</strong> dimensie participation<br />

ver<strong>de</strong>r uitgewerkt wordt voor<br />

follow-up-research, omdat <strong>de</strong>ze on<strong>de</strong>rbelicht<br />

is in <strong>de</strong> thesis. “Bij participatie<br />

kan gelet wor<strong>de</strong>n op <strong>de</strong> rol van<br />

<strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> religieuze instituten<br />

in besluitvormingsprocessen in zowel<br />

14<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Trinidad als <strong>Suriname</strong>. Ook kan <strong>de</strong><br />

wisselwerking tussen etniciteit en religie<br />

in <strong>de</strong> institutionele ontwikkeling<br />

van bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzocht<br />

wor<strong>de</strong>n.”<br />

De belangrijkste conclusie is dat <strong>de</strong><br />

drie dimensies van ontwikkeling: sustainability,<br />

participation en converted<br />

diversity het best tot uiting komen in<br />

een bepaal<strong>de</strong> sfeer namelijk: religieuze<br />

festiviteiten en praktijken. Een<br />

an<strong>de</strong>re conclusie is dat converted diversity<br />

tot uiting kwam op zowel gemeenschapsniveau<br />

als institutioneel<br />

niveau. “Op gemeenschapsniveau<br />

blijkt er veel meer harmonie te zijn<br />

in bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n, hetgeen blijkt uit <strong>de</strong><br />

participatie aan religieuze festiviteiten<br />

van <strong>de</strong> drie religieuze groepen.<br />

Op institutioneel niveau schijnt er iets<br />

an<strong>de</strong>rs aan <strong>de</strong> hand te zijn. Hier zien<br />

wij meer conflicten in Trinidad dan in<br />

<strong>Suriname</strong>,” geeft Kirtie aan. “De condities<br />

die min<strong>de</strong>r bevor<strong>de</strong>rlijk waren<br />

voor <strong>de</strong> ontwikkeling, hebben dwars<br />

door alle sferen een impact gehad op<br />

<strong>de</strong> interreligieuze relaties die het meest<br />

De pas afgestu<strong>de</strong>er<strong>de</strong> Kirtie Algoe geflankeerd door vrien<strong>de</strong>n<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

tot uiting kwamen in <strong>de</strong> media.”<br />

LERING VOOR SURINAME<br />

Volgens Kirtie kan <strong>Suriname</strong> uit <strong>de</strong><br />

studie leren hoe overheidsbeleid invloed<br />

heeft op <strong>de</strong> verhoudingen tussen<br />

groepen in een religieus diverse<br />

samenleving. “Het beleid moet met<br />

<strong>de</strong>ze diversiteit rekening hou<strong>de</strong>n.<br />

Hiernaast spelen <strong>de</strong> religieuze organisaties<br />

zelf een belangrijke rol. De studie<br />

laat zien hoe in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jaren<br />

saamhorigheid tussen religieuze groepen<br />

on<strong>de</strong>r druk kan komen te staan<br />

als er niet zorgvuldig omgesprongen<br />

wordt met (conflicteren<strong>de</strong>) belangen.<br />

In <strong>Suriname</strong> is <strong>de</strong>ze druk min<strong>de</strong>r geweest<br />

dan in Trinidad, veelal doordat<br />

we een historische kracht ontwikkeld<br />

hebben vanuit <strong>de</strong> verschillen<strong>de</strong> lagen<br />

om met diversiteit en (conflicteren<strong>de</strong>)<br />

belangen om te gaan op zowel gemeenschaps-<br />

als institutioneel niveau.<br />

De sterkste kracht van <strong>Suriname</strong> is dat<br />

wij weten hoe te on<strong>de</strong>rhan<strong>de</strong>len op dit<br />

gebied.”


p 30 april en 1 mei 2010<br />

heeft <strong>de</strong> <strong>Anton</strong> <strong>de</strong> <strong>Kom</strong> Universiteit<br />

van <strong>Suriname</strong>, vertegenwoordigd<br />

door <strong>de</strong> studierichting<br />

Infrastructuur van <strong>de</strong> Faculteit<br />

<strong>de</strong>r Technologische Wetenschappen,<br />

voor het eerst <strong>de</strong> 12<strong>de</strong> Steering<br />

Committee Meeting en <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual<br />

Meeting <strong>of</strong> the General Assembly<br />

van Global Water Partnership<br />

– Caribbean (GWP-C) in <strong>Suriname</strong><br />

georganiseerd. De voorbereiding en<br />

<strong>de</strong> organisatie waren in han<strong>de</strong>n van<br />

dhr. Riad Nurmohamed (steering<br />

committee member GWP-C).<br />

De doelen van <strong>de</strong> GWP-C zijn:<br />

• “To promote Integrated Water Resource<br />

Management (IWRM) as the<br />

approach to water resources management<br />

in the region and to obtain<br />

national commitment towards IWRM<br />

implementation.<br />

• To establish proactive alliances in water<br />

resource management that are<br />

representative, gen<strong>de</strong>r sensitive and<br />

participatory at the community, national,<br />

regional and international levels.<br />

• To align the Caribbean region with<br />

hemispheric and other global water<br />

initiatives in or<strong>de</strong>r to capitalize on<br />

international experiences and opportunities<br />

for regional capacity building<br />

in IWRM, and<br />

• To improve water governance through<br />

the promotion, enhancement and effective<br />

implementation <strong>of</strong> legislation,<br />

policy, programmes and institutional<br />

regulatory and administrative frameworks”.<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Global Water Partnership-Caribbean<br />

(GWP-C) verga<strong>de</strong>ringen in <strong>Suriname</strong><br />

Openingswoor<strong>de</strong>n tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> AGM van GWP-C in <strong>Suriname</strong> door dr. R. Nurmohamed (GWP-C<br />

representative <strong>of</strong> A<strong>de</strong>KUS), (links naar rechts:) pr<strong>of</strong>. J. Opa<strong>de</strong>yi (GWP-Chair, <strong>University</strong> <strong>of</strong> the<br />

West Indies), dr. T. Gittens (Country Director UNDP-<strong>Suriname</strong>), dr. G. Rusland (the former<br />

Honorable Minister <strong>of</strong> Natural Resources, <strong>Suriname</strong>) en ir. H. Martinus (Dean, Faculty <strong>of</strong> Technology),<br />

1 mei 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong><br />

Enkele van <strong>de</strong> GWP-C activiteiten<br />

zijn:<br />

• “Awareness building on water<br />

conservation and IWRM in the<br />

Caribbean.<br />

• Annual High Level Sessions<br />

(HLS) with Ministers <strong>of</strong> water<br />

and managers <strong>of</strong> water utilities.<br />

• Youth consultations with environmental<br />

youth councils.<br />

• Capacity building and training<br />

in:<br />

1. Climate change and the implication<br />

for water resources.<br />

2. Climate change and disaster<br />

management.<br />

3. Water and sanitation policies.<br />

4. Economic and financial instruments<br />

for water financing.<br />

5. Impacts and policy implications<br />

for water resources management.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

6.<br />

7.<br />

Water use efficiency in the agriculture<br />

sector.<br />

Best practices for water governance<br />

in coastal and rural hinterland<br />

regions.<br />

De partnerlan<strong>de</strong>n zijn: Anguilla,<br />

Aruba, Bahama’s, Barbados, British<br />

Virgin Islands, Cuba, Dominica, Dominican<br />

Republic, Grenada, Guyana,<br />

Haïti, Jamaica, Martinique, Montserrat,<br />

Puerto Rico, St. Kitts, St. Lucia,<br />

St. Vincent, <strong>Suriname</strong>, Trinidad en<br />

Tobago.<br />

De 5<strong>de</strong> AGM in <strong>Suriname</strong> werd geopend<br />

door R. Nurmohamed Ph.D.<br />

Tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> openingsceremonie is<br />

het woord gevoerd door ir. H. Martinus<br />

(Decaan FTeW) en dr. T. Gittens<br />

(Country Director, UNDP). De<br />

openingspresentatie is gehou<strong>de</strong>n<br />

15


door dr. G. Rusland (toenmalige Minister<br />

van Natuurlijke Hulpbronnen). Na<br />

<strong>de</strong>ze sessie is <strong>de</strong> formele verga<strong>de</strong>ring<br />

gestart, welke geleid werd door pr<strong>of</strong>.<br />

dr. J. Opa<strong>de</strong>yi (GWP-C Chair, <strong>University</strong><br />

<strong>of</strong> the West Indies). De volgen<strong>de</strong><br />

zaken zijn o.a. besproken tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze<br />

verga<strong>de</strong>ring: verslag activiteiten 2009,<br />

financieel rapport 2009, balans 2009,<br />

werkplan en budget 2010, rapportage<br />

van activiteiten door elke aanwezige<br />

vertegenwoordiger, het GWP-C learning<br />

review report, statuten, en verkiezingen<br />

van nieuwe Steering Committeele<strong>de</strong>n.<br />

Deze AGM werd bijgewoond<br />

door 35 personen van verschillen<strong>de</strong><br />

Caribische lan<strong>de</strong>n incl. Guyana en <strong>Suriname</strong>.<br />

Voorafgaand aan <strong>de</strong> AGM was van 28<br />

april tot 30 april 2010 een driedaagse<br />

workshop/training over “Economic<br />

and Financial Instruments for Integrated<br />

Water Resources Management”<br />

georganiseerd door R. Nurmohamed<br />

i.s.m. GWP-C. De trainer was dr. G.<br />

Khan (Deputy Executive Director <strong>of</strong><br />

the Regulated Industries Commission<br />

<strong>of</strong> Trinidad and Tobago) en <strong>de</strong> inleiding<br />

was verzorgd door pr<strong>of</strong>. S. Naipal over<br />

“Land and Water Management Issues<br />

Dr. G. Khan in discussie met participanten tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> IWRM workshop<br />

van 28-30 april 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong><br />

<strong>Suriname</strong>.<br />

16<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Participanten geduren<strong>de</strong> <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual Meeting <strong>of</strong> the General Assembly <strong>of</strong> GWP-C in <strong>Suriname</strong>,<br />

1 mei 2010, Conference Room, Guesthouse <strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>.<br />

in <strong>Suriname</strong>”. De opening werd verricht<br />

door dhr. R. Nurmohamed, terwijl<br />

dhr. Trevor Thompson (Grenada)<br />

het welkomstwoord uitsprak namens<br />

GWP-C. De on<strong>de</strong>rwerpen die aan <strong>de</strong><br />

or<strong>de</strong> zijn gekomen tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong>ze workshop<br />

zijn: “principles, concepts, water<br />

issues and economic instruments; applications<br />

<strong>of</strong> economic instruments;<br />

and valuation techniques”. Groepsdiscussies<br />

zijn georganiseerd over<br />

“putting financial and economic instruments<br />

to IWRM; applying economic<br />

instruments in different sectors;<br />

i<strong>de</strong>ntification <strong>of</strong> sector needs; and<br />

strategic actions for implementation”.<br />

Deze workshop tel<strong>de</strong> 20 <strong>de</strong>elnemers.<br />

De informatie van <strong>de</strong>ze workshop zal<br />

binnenkort op <strong>de</strong> SWRIS-website ge-<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

plaatst wor<strong>de</strong>n.<br />

Zowel <strong>de</strong> 12<strong>de</strong> Steering Committee<br />

Meeting als <strong>de</strong> 5<strong>de</strong> Annual Meeting<br />

<strong>of</strong> the General Assembly van Global<br />

Water Partnership – Caribbean zijn<br />

succesvol afgesloten en <strong>de</strong> organisatie<br />

heeft <strong>de</strong> lokale host, A<strong>de</strong>KUS, bedankt<br />

voor <strong>de</strong> goe<strong>de</strong> organisatie. Momenteel<br />

is in <strong>de</strong> planning om dit jaar<br />

nog twee GWP-C-activiteiten in <strong>Suriname</strong><br />

te organiseren, t.w. een workshop/training<br />

over “climate change<br />

and natural resources” voor <strong>de</strong> jeugd<br />

en <strong>de</strong> pers en “climate change and<br />

water resources mo<strong>de</strong>ling” voor beleidsmakers.<br />

<br />

Welkomstwoord door <strong>de</strong> Decaan van <strong>de</strong> FTeW, ir. H. Martinus tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> 12<strong>de</strong><br />

Steering Committee meeting op 30 april 2010, Conference Room, IGSR,<br />

<strong>University</strong> <strong>of</strong> <strong>Suriname</strong>.<br />

Voor meer informatie over GWP-C kunt u contact maken met <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur | Dhr. R. Nurmohamed Ph.D. | r.nurmohamed@uvs.edu | 465558 ext 351.<br />

Dhr R. Nurmohamed is docent en on<strong>de</strong>rzoeker en reeds enkele jaren richtingscoördinator van <strong>de</strong> studierichting Infrastructuur, en opleidingscoördinator van <strong>de</strong> BScprogramma’s<br />

Bouwkun<strong>de</strong>, Civiele techniek, Land en waterbeheersing, Landinformatiemanagement en planning, en van <strong>de</strong> MSc-opleiding in Sustainable Management<br />

<strong>of</strong> Natural Resources.<br />

Relevante websites:<br />

Global Water Partnership Caribbean (GWP-C): http://www.gwp-caribbean.org/ (ook voor <strong>de</strong> GWP-C newsletter “Caribbean Water Insight”. )


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Goed <strong>of</strong> fout – en dan? De diagnostiek van misvattingen.<br />

Zijn <strong>de</strong> volgen<strong>de</strong> uitspraken waar <strong>of</strong><br />

niet?<br />

• De verschillen<strong>de</strong> typen cellen in<br />

iemands lichaam bevatten verschillend<br />

DNA.<br />

• Bergen ontstaan door het opstapelen<br />

van gesteente.<br />

• Sommige leven<strong>de</strong> <strong>de</strong>len van organismen<br />

bestaan niet uit cellen.<br />

Deze drie quizvragen staan aan het<br />

begin van Katherine Harmons blog<br />

“Are you smarter than a middle<br />

schooler? New site tracks science<br />

misconceptions” voor Scientific<br />

American van 8 april <strong>2011</strong>. De helft<br />

tot driekwart van <strong>de</strong> leerlingen van<br />

Amerikaanse middle en high schools<br />

(zeg maar voj en vos) <strong>de</strong>nkt dat <strong>de</strong>ze<br />

drie beweringen juist zijn (58%, 52%<br />

en 75%). Maar ze zijn onjuist – al is<br />

dat wel een beetje afhankelijk van<br />

<strong>de</strong> context: bij een bevruchting bevin<strong>de</strong>n<br />

zich immers een eicel en een<br />

zaadcel met verschillend DNA in<br />

hetzelf<strong>de</strong> lichaam.<br />

De kunst van het on<strong>de</strong>rwijs in <strong>de</strong><br />

natuurwetenschappen is niet alleen<br />

het aankweken van juiste begrippen,<br />

inzichten en re<strong>de</strong>neringen, maar<br />

zeker ook het doorzien en afleren<br />

van gangbare misvattingen. Helaas<br />

is het vaak niet eenvoudig om uit te<br />

zoeken waar <strong>de</strong> misvattingen precies<br />

schuilen. Docenten hebben daar<br />

doorgaans geen tijd voor en zijn er<br />

evenmin voor opgeleid.<br />

De American Association for the<br />

Advancement <strong>of</strong> Science (AAAS) wil<br />

hierbij hulp bie<strong>de</strong>n met Project 2061.<br />

Op <strong>de</strong> website van dat project (vrij<br />

toegankelijk na eenmalige registratie)<br />

wordt voor vele on<strong>de</strong>rwerpen<br />

uit <strong>de</strong> natuurwetenschappen een<br />

uitvoerige lijst van kernbegrippen<br />

aangebo<strong>de</strong>n. Bij elk daarvan is vervolgens<br />

een lijst van <strong>de</strong>elbegrippen,<br />

testvragen met afnameresultaten en<br />

gangbare misverstan<strong>de</strong>n beschikbaar.<br />

Voorbeeld: Force and Motion<br />

Kernbegrip: A force is a push or a<br />

pull between two objects.<br />

Deelbegrippen: Stu<strong>de</strong>nts are expected<br />

to know that:<br />

1.<br />

2.<br />

3.<br />

A force is an interaction between<br />

objects, not a property <strong>of</strong> an object<br />

or something that resi<strong>de</strong>s<br />

within an object.<br />

Forces can be interactions<br />

between two objects in direct<br />

contact with each other or operating<br />

at a distance as in the case<br />

<strong>of</strong> gravity or a magnetic force.<br />

Forces between objects in direct<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

Door: Ton Wolf (IMWO)<br />

contact with each other can be<br />

passive, such as a book sitting on<br />

a table, or active, such as the pushes<br />

and pulls <strong>of</strong> mechanical <strong>de</strong>vices<br />

or caused by various human<br />

activities.<br />

Testvragen met afnameresultaten (in percentages correcte antwoor<strong>de</strong>n op ja/nee-vragen):<br />

Knowledge Being Assessed Gra<strong>de</strong>s<br />

6-8<br />

For a tire swing hanging from a tree, both the force <strong>of</strong><br />

gravity and the force <strong>of</strong> the rope on the tire are forces<br />

acting on the tire.<br />

A ball does not acquire a force when it is rolled <strong>of</strong>f a<br />

table.<br />

Gra<strong>de</strong>s<br />

9-12<br />

73% 79%<br />

28% 21%<br />

An object does not acquire a force by being shoved. 26% 21%<br />

Misvattingen (in percentages respon<strong>de</strong>nten die <strong>de</strong>nken dat het waar is; literatuurverwijzingen<br />

weggelaten):<br />

Stu<strong>de</strong>nt Misconception Gra<strong>de</strong>s<br />

6-8<br />

An impelling force (impulse or impetus) can become<br />

part <strong>of</strong> an object. For example, the force involved<br />

in throwing or hitting an object becomes part <strong>of</strong> the<br />

thrown or hit object.<br />

Passive objects (stationary rope, tabletop) cannot exert<br />

a force.<br />

Natuurlijk moeten docenten, curriculumontwikkelaars<br />

en testopstellers<br />

hier verstandig mee omgaan.<br />

Twee van <strong>de</strong> drie testvragen hierboven<br />

bevatten bijvoorbeeld een<br />

ontkenning (“not”), waarvan bekend<br />

is dat alleen daardoor al een aantal<br />

leerlingen <strong>de</strong> vraag verkeerd zal interpreteren.<br />

Ook zullen <strong>de</strong> gebruikers<br />

zich moeten afvragen <strong>of</strong> hun<br />

Gra<strong>de</strong>s<br />

9-12<br />

67% 75%<br />

18% 15%<br />

formulering van testvragen en mogelijke<br />

misvattingen wel goed aansluit bij<br />

<strong>de</strong> betreffen<strong>de</strong> leerdoelen. Maar als ze<br />

daaraan voldoen, hebben ze wel iets<br />

heel belangrijks in han<strong>de</strong>n gekregen: ze<br />

weten niet alleen welke leerling welke<br />

vragen fout beantwoordt, maar ze<br />

weten ook ineens waarom. Dat geeft<br />

hun <strong>de</strong> mogelijkheid daar in een nabespreking<br />

en in vervolglessen bij aan te<br />

knopen en <strong>de</strong> leerlingen te laten inzien<br />

17


waar het misging en dat zelf te herstellen.<br />

Deze beperkingen zijn ook bij <strong>de</strong> me<strong>de</strong>werkers<br />

van Project 2061 bekend.<br />

Geduren<strong>de</strong> zeven jaar hebben zij<br />

meer dan 150.000 leerlingen getest<br />

en geïnterviewd om erachter te komen<br />

hoe goed hun testvragen het on<strong>de</strong>rliggen<strong>de</strong><br />

begrip bena<strong>de</strong>r<strong>de</strong>n. Een<br />

voorbeeld van een vraag die daaruit is<br />

voortgekomen:<br />

• Wat is waar over zowel katten als<br />

wormen?<br />

A.<br />

B.<br />

C.<br />

D.<br />

Wie antwoord A kiest, heeft gelijk.<br />

Dat <strong>de</strong><strong>de</strong>n echter slechts 37% van <strong>de</strong><br />

6th-8th gra<strong>de</strong>rs (voj) en 48 % van <strong>de</strong><br />

high schoolers (vos). De meeste an<strong>de</strong>ren<br />

kozen voor antwoord C, zodat<br />

dui<strong>de</strong>lijk is dat daarin een veel voorkomen<strong>de</strong><br />

misvatting wordt uitgedrukt<br />

waar een docent gericht aan kan gaan<br />

werken.<br />

Niet alle wanbegrip ontstaat in <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwijscontext<br />

zelf. Leerlingen baseren<br />

hun i<strong>de</strong>eën natuurlijk ook vaak op<br />

hun ervaringen. En volwassenen hebben<br />

ook een groot aan<strong>de</strong>el in het propageren<br />

van misvattingen. De Amerikaanse<br />

Aca<strong>de</strong>my <strong>of</strong> Arts and Sciences<br />

publiceer<strong>de</strong> in februari een rapport<br />

waaruit blijkt dat 15% <strong>de</strong>r volwassenen<br />

<strong>de</strong>nkt dat planten en dieren geen<br />

DNA hebben. (En 40% weigert <strong>de</strong><br />

juistheid van evolutie te aanvaar<strong>de</strong>n.)<br />

18<br />

Er zijn zowel overeenkomsten als<br />

verschillen tussen katten en wormen.<br />

Er zijn wel overeenkomsten maar<br />

geen verschillen tussen katten en<br />

wormen.<br />

Er zijn wel verschillen maar geen<br />

overeenkomsten tussen katten en<br />

wormen.<br />

Er is geen manier om te bepalen<br />

<strong>of</strong> katten en wormen overeenkomsten<br />

en verschillen hebben.<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

Vakgebie<strong>de</strong>n<br />

Er is bij Project 2061 van alles te vin<strong>de</strong>n over biologie, scheikun<strong>de</strong>,<br />

aardrijkskun<strong>de</strong> en <strong>de</strong> wetenschapsbeoefening zelf:<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

•<br />

Life Science Physical Science Earth Science<br />

Cells<br />

• Atoms, Molecules, and • Plate Tectonics<br />

Evolution and Natural States <strong>of</strong> Matter • Weathering, Erosion,<br />

Selection<br />

• Energy: Forms, Trans- and Deposition<br />

Human Body Systems formation, Transfer, • Weather and Climate<br />

Inter<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nce in<br />

and Conservation<br />

(available Fall <strong>2011</strong>)<br />

Ecosystems<br />

• Force and Motion<br />

Matter and Energy in<br />

Living Systems<br />

Reproduction, Genes,<br />

and Heredity<br />

• Substances, Chemical<br />

Reactions, and Conservation<br />

<strong>of</strong> Matter<br />

•<br />

•<br />

Nature <strong>of</strong> Science<br />

Control <strong>of</strong> Variables<br />

Mo<strong>de</strong>ls<br />

Bronnen<br />

www.scientificamerican.com/blog/post.cfm?id=are-yousmarter-than-a-middle-schoo-<strong>2011</strong>-04-08&WT.mc_id=SA_CAT_<br />

physics_<strong>2011</strong>0415<br />

assessment.aaas.org<br />

www.amacad.org/publications/scienceSLAC.aspx<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN


NIEUWS<br />

UIT DE UB<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

p Curaçao is van 23-25 februari j.l. het seminar van <strong>de</strong> Dutch Caribbean Libraries met<br />

als thema ‘Informatievaardighe<strong>de</strong>n en digitalisering: belangrijke elementen van een<br />

duurzame maatschappij’ gehou<strong>de</strong>n. Het doel was het verkennen van nieuwe perspectieven<br />

voor samenwerking.<br />

Het resultaat van het<br />

seminar is een intentieverklaring<br />

waarin besloten<br />

is tot <strong>de</strong> oprichting<br />

van <strong>de</strong> Dutch Caribbean<br />

Library Association. Deskundigen<br />

uit <strong>de</strong> informatiesector<br />

uit on<strong>de</strong>r<br />

an<strong>de</strong>re Aruba, Curaçao,<br />

St.-Maarten en <strong>Suriname</strong><br />

teken<strong>de</strong>n <strong>de</strong>ze verklaring<br />

en verwachten dat <strong>de</strong> associatie<br />

(vereniging) nog<br />

dit jaar een feit is. Daarmee<br />

wordt een belangrijke<br />

stap gezet voor het<br />

pr<strong>of</strong>essionaliseren van<br />

onze kennis- en informatiecentra,<br />

waaron<strong>de</strong>r<br />

bibliotheken en cultuurhistorische<br />

instellingen, en voor het verbre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> informatiedienstverlening<br />

aan onze samenleving.<br />

De Surinaamse <strong>de</strong>legatie bestond uit Jane Smith, Ingrid<br />

Dors (Bibliotheek Universiteit van <strong>Suriname</strong>) en Hil<strong>de</strong><br />

Neus (Stichting Nationale Database <strong>Suriname</strong> en Stichting<br />

Surinaams Museum).<br />

De minister van On<strong>de</strong>rwijs, Cultuur en Sport, dr. René<br />

Rosalia, sprak op <strong>de</strong> slotdag van het seminar zijn waar<strong>de</strong>ring<br />

uit voor het werk van het platform en on<strong>de</strong>rstreepte<br />

het belang van samenwerking van onze kennisinstituten.<br />

Keynote speaker Jesús Lau van <strong>de</strong> International Fe<strong>de</strong>ration<br />

<strong>of</strong> Library Associations (IFLA) gaf in zijn openingsre<strong>de</strong><br />

mid<strong>de</strong>ls statistieken aan dat voor <strong>de</strong> sociaal-economische<br />

ontwikkeling van een land <strong>de</strong> beschikbaarheid en een goed<br />

gebruik van kennis en informatie essentieel zijn. Zo is er<br />

Intentieverklaring regionale<br />

bibliotheken getekend<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

bijvoorbeeld een direct<br />

verband tussen <strong>de</strong> investering<br />

in on<strong>de</strong>rwijs<br />

in China en <strong>de</strong> opkomst<br />

van dit land in <strong>de</strong> werel<strong>de</strong>conomie.<br />

Daarom<br />

waren ook vertegenwoordigers<br />

uit on<strong>de</strong>rwijs<br />

en ict uitgenodigd<br />

bij <strong>de</strong> openingsdag van<br />

het seminar.<br />

Een an<strong>de</strong>re kans die internet<br />

biedt, is het conserveren<br />

van cultureel<br />

erfgoed, zoals kranten,<br />

tijdschriften, historische<br />

documenten, foto’s en<br />

geluidsopnamen. Met<br />

het digitaliseren van dit<br />

materiaal wordt het bovendien<br />

mogelijk om <strong>de</strong>ze belangrijke bronnen voor een<br />

veel bre<strong>de</strong>r publiek beschikbaar te stellen.<br />

Keynote speaker Brooke Wooldridge, coördinator van <strong>de</strong><br />

Digital Library <strong>of</strong> the Caribbean (DLoC) en expert op dat<br />

gebied, heeft het digitaliseringproces van een groeiend aantal<br />

bibliotheken uit <strong>de</strong> regio begeleid. Op <strong>de</strong> website van<br />

dit platform (http://dloc.com/) is inmid<strong>de</strong>ls on<strong>de</strong>r an<strong>de</strong>re<br />

<strong>de</strong> Nieuwe West-Indische Gids digitaal raadpleegbaar. Op<br />

die manier wordt kwetsbaar en zeldzaam bronmateriaal<br />

uit onze regio digitaal voor een breed publiek beschikbaar<br />

gemaakt. De samenwerking tussen <strong>de</strong> kenniscentra van<br />

onze regio is daarom een belangrijke eerste stap.<br />

Het ligt in <strong>de</strong> bedoeling om in <strong>de</strong> nabije toekomst ook <strong>de</strong><br />

documenten van <strong>de</strong> Nationale Database <strong>Suriname</strong> (www.<br />

nationallibrary.sr ) digitaal beschikbaar te stellen. <br />

19


20<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

AANRADERS IN DE UB-COLLECTIE<br />

SK 0018-11 339.9<br />

Dijck, Pitou van, red.<br />

De toe<strong>Kom</strong>St van De relatie neDerlanD-<strong>Suriname</strong><br />

amsterdam : rozenberg, 2004. - 176 p. : ill.<br />

Bij <strong>de</strong> onafhankelijkheid van <strong>Suriname</strong> werd ons ontwikkelingshulp<br />

door Ne<strong>de</strong>rland toegezegd. He<strong>de</strong>n is <strong>de</strong> ontwikkelingshulprelatie tussen<br />

bei<strong>de</strong> lan<strong>de</strong>n nog steeds een on<strong>de</strong>rwerp van controverse en conflict.<br />

Deze bun<strong>de</strong>l beschrijft <strong>de</strong> bilaterale hulprelatie vanaf 1975 bekeken vanuit<br />

verschillen<strong>de</strong> disciplines en geeft inzichten over <strong>de</strong> toekomst.<br />

SK 002-11 342.7 341.24<br />

abhelakh, ranu<br />

De formule van De SurinaamSe iDentiteit.<br />

toescheidingsovereenkomst, dubbele nationaliteit, PSo-kaart <strong>of</strong> duaal<br />

burgerschap<br />

Paramaribo : auteur, 2010. - 145 p. : ill.<br />

Door <strong>de</strong> Toescheidingsovereenkomst, een nationaliteitenregeling, heeft<br />

<strong>Suriname</strong> nog altijd een verbon<strong>de</strong>nheid met zijn toenmalige moe<strong>de</strong>rland<br />

Ne<strong>de</strong>rland. Maar <strong>de</strong> uitvoering van <strong>de</strong>ze overeenkomst blijkt nog altijd voor<br />

conflicten te zorgen. Dit komt dui<strong>de</strong>lijk tot uiting in dit boek mid<strong>de</strong>ls een<br />

case van Mahin Jankie, een Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>r in <strong>Suriname</strong> geboren, tegen <strong>de</strong> Staat<br />

<strong>Suriname</strong>.<br />

SK 0020-11 39 316.7<br />

Carlin, eithne B. en Goethem, Die<strong>de</strong>rik van, fotogr.<br />

in De SChaDuw van De tijGer : De inDianen van<br />

<strong>Suriname</strong><br />

amsterdam : Kit, 2009. - 107 p. : ill.<br />

Rond 1650 leef<strong>de</strong>n er wel twintig verschillen<strong>de</strong> Indiaanse volken op ons<br />

grondgebied. Na <strong>de</strong> komst van <strong>de</strong> Europeanen was hun leven voorgoed<br />

veran<strong>de</strong>rd. Dit boek verschaft informatie over het leven van <strong>de</strong> acht kleine<br />

overgebleven Inheemse gemeenschappen die diep in ons binnenland<br />

leven.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN


SK 0012-11 72<br />

veen, fineke van <strong>de</strong>r; Steege, Dick ter; Binnendijk,<br />

Chandra van<br />

DromerS DoemDenKerS en DoorzetterS:<br />

verhalen van mensen en gebouwen in Coronie<br />

amsterdam : Kit, 2010. - 192 p. : ill.<br />

De ou<strong>de</strong> houten huizen op <strong>de</strong> ruime erven, het vele groen,<br />

<strong>de</strong> wuiven<strong>de</strong> kokospalmen: met zijn uiterlijke schoonheid<br />

heeft Coronie menigeen weten te verlei<strong>de</strong>n. Dat was<br />

<strong>de</strong> drijfveer om <strong>de</strong> architectonische en bouwhistorische<br />

aspecten van <strong>de</strong>ze ou<strong>de</strong> gebouwen te documenteren voor<br />

het nageslacht. Een prachtige presentatie van een momentopname<br />

van het leven van Coronie.<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

SK 0019-11 325 314.7<br />

miGratie en Cultureel erfGoeD: verhalen van javanen<br />

in <strong>Suriname</strong>, indonesie en ne<strong>de</strong>rland = migrasi dan warisan<br />

budaya: cerita-cerita orang jawa di <strong>Suriname</strong>, indonesia dan di<br />

negeri Belanda = migration and cultural heritage : stories <strong>of</strong> javanese<br />

in <strong>Suriname</strong>, indonesia and the netherlands<br />

Djasmadi, lisa, samenst.; hoefte, rosemarijn, samenst.: mingoen,<br />

hariette, samenst.<br />

lei<strong>de</strong>n : Kitlv, 2010. - 158 p. : ill.<br />

Dit boek belicht <strong>de</strong> unieke geschie<strong>de</strong>nis van Surinaams-Javaanse migranten<br />

mid<strong>de</strong>ls korte levenverhalen van Surinaamse Javanen. Duizen<strong>de</strong>n<br />

Javanen die migreer<strong>de</strong>n uit het toenmalige Ne<strong>de</strong>rlands-Indië<br />

van het ene naar het an<strong>de</strong>re continent naar <strong>Suriname</strong>. Deze migraties<br />

hebben tastbare en ontastbare sporen nagelaten in zowel <strong>Suriname</strong><br />

als Indonesië en Ne<strong>de</strong>rland. De Javaanse migratiebewegingen wor<strong>de</strong>n<br />

als basis voor een gemeenschappelijk cultureel erfgoed van <strong>de</strong>ze<br />

drie lan<strong>de</strong>n mid<strong>de</strong>ls interviews gepresenteerd.<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

21


22<br />

JUBILARISSEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

Perio<strong>de</strong>: januari t/m april.<strong>2011</strong><br />

d.i.t.*<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

a<strong>de</strong>k/ovh/celos<br />

(dg./mnd./jr.) Naam Functie/Categorie Af<strong>de</strong>ling # dienstjr. Opmerking<br />

jANUARI <strong>2011</strong><br />

02 jan. 1996 Makhanlal, Joy 1ste lab. me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FTeW 15 jaar<br />

02 jan. 2001 Moe Soe Let, Natascha J./drs. On<strong>de</strong>rzoeker / WET IMWO 10 jaar<br />

02 jan. 2001 Pocorni, Haidy Adm. me<strong>de</strong>werker / TAP Interne Controle 10 jaar<br />

16 jan. 1981 Abdoelbasier, S. Adm. me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FTeW 30 jaar<br />

FEBRUARI <strong>2011</strong><br />

01 feb. 1981 Peelen-Kross, Olivia Chef boekh. / TAP FZ 30 jaar d.i.t. UvS 01 mrt. 1993<br />

02 feb. 1981 Egger, Jerome L. Alg. Docent / WET FMijW 30 jaar d.i.t. UvS 01 <strong>de</strong>c. 2006<br />

01 feb. 1991 Ishaak, Fariel / drs. Alg. Docent / WET FMijW 20 jaar d.i.t. UvS 01 okt. 2007<br />

01 feb. 1991 Muller, Joan / MSc. Alg. Docent / WET FTeW 20 jaar<br />

13 feb. 1991 Shewnaik, B. W. Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP NZCS 20 jaar<br />

13 feb. 2001 Li Fo Sjoe, Allan / Dr. Ho<strong>of</strong>dcoördinator / Staf IKIM 10 jaar<br />

MAART <strong>2011</strong><br />

02 mrt. 1981 Schenker-Toekimin, S.* Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FMijW 30 jaar d.i.t. UvS 01 nov. 1995<br />

11 mrt. 1996 Wirjosemito-Sariman, Riana Souchef / TAP HHD 15 jaar<br />

01 mrt. 2001 Carilho, Sonja T. / MSc. Alg. Docent / WET FTeW 10 jaar<br />

18 mrt. 1996 Burleson, Siegmien R. O. Alg. Docent / WET FMijW 15 jaar<br />

01 okt. 1978 Redjosentono, Saimin / ir.*<br />

(verschuiving dienstperio<strong>de</strong>)<br />

Ho<strong>of</strong>ddocent / WET FTeW 25 jaar<br />

APRIL <strong>2011</strong><br />

01 apr. 1991 Kasanredjo, Indoen Meewerkend groepslei<strong>de</strong>r / TAP HHD 20 jaar<br />

01 apr. 1991 <strong>Kom</strong>proe, Joan Pantry-me<strong>de</strong>w. / TAP Pantry 20 jaar<br />

01 apr. 1991 Laing, Ivan On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />

01 apr. 1991 Morrison, Ultra On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />

01 apr. 1991 Soeroredjo, Soekinem On<strong>de</strong>rhoudsme<strong>de</strong>werker / TAP HHD 20 jaar<br />

09 apr. 2001 Atmopawiro, Lincy Adm. Me<strong>de</strong>werker / TAP Bureau FMijW 10 jaar<br />

d.i.t.*: Datum indiensttreding<br />

PERSONEELSVARIA<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN


Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

INDIENSTTREDINGEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

VOLTIJDSE WETENSCHAPPERS / ONDERZOEKERS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />

Ori, Henry R. / drs. Algemeen docent FMijW (Socio & Masteropl.) 01 / 10 / 2010<br />

Hassankhan, Maurits S. H. / drs.** Ho<strong>of</strong>ddocent IGSR (Fac. <strong>de</strong>r Humaniora/IMWO) 01 / 10 / 2010<br />

Rusland, Gregory / dr.** Wetensch. Hfd. Me<strong>de</strong>w. FTeW 01 / 10 / 2010<br />

** aangemeld na perio<strong>de</strong> v. non-actief i.v.m. het aanvaar<strong>de</strong>n Ministerambt (perio<strong>de</strong> sep.2005- aug.2010)<br />

VOLTIJDSE TAPPERS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />

Alantee, Chanilda I. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMijW 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Wagimin, Elisah A. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Coulor, Redon E. E. Controle assistent Interne Controle 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Marapengopi, Nalini Secretarieel me<strong>de</strong>w. Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Maatstap, Wendy S. Adm. me<strong>de</strong>werker Bureau FMeW 01 jan. <strong>2011</strong><br />

Karsan, Exs Wasino Bo<strong>de</strong> (Buitendienst) Agenda & Archief 07 feb. <strong>2011</strong><br />

Melcherts-Sedney, Chiquita D. Adm. me<strong>de</strong>werker INTEC; Bureau FTeW 09 mrt. <strong>2011</strong><br />

Kalidien-Kromowidjojo, Soewanie Adm. me<strong>de</strong>werker FZ 21 mrt. <strong>2011</strong><br />

Dijk van, Petra J. Adm. me<strong>de</strong>werker PZ 01 apr. <strong>2011</strong><br />

DEELTIJDSE WETENSCHAPPERS / ONDERZOEKERS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr)<br />

Koorndijk, Guido G. / ir. Buitengew. docent FTeW (Infra) 01 apr. <strong>2011</strong><br />

Bendter-Adams, Ludwina / drs. Buitengew. docent Fac. <strong>de</strong>r Humanoria 01 apr. <strong>2011</strong><br />

Hiwat-Mahabiersing, Shebani / MA Buitengew. docent Fac. <strong>de</strong>r Humanoria 01 apr. <strong>2011</strong><br />

Jharap, Ria M. / ir. Buitengew. docent FTeW (Infra) 01 apr. <strong>2011</strong><br />

Sallons-Mitro, Sukarni / MSc. Adj. Wet. Me<strong>de</strong>w. FTeW (Wisk. & Natk.) 01 mrt. <strong>2011</strong><br />

PENSIONERINGEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) Datum met pensioen<br />

Kong-A-San, Margo Chef <strong>de</strong> Bureau Bureau FMeW 16 aug. 1974 31 jan. <strong>2011</strong><br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

23


24<br />

Jaargang 13 | Nr. 2 | <strong>juni</strong> <strong>2011</strong> | A<strong>de</strong>KUS Infobulletin<br />

UITDIENSTTREDINGEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

VOLTIJDS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) d.u.t.** (dg/mnd/jr)<br />

VOLTIJDS<br />

Karw<strong>of</strong>odi-Rijkland, Vanessa / BSc. Project-<strong>of</strong>ficer Democracy Unit 15 jul. 2009 14 jan. <strong>2011</strong><br />

Algoe, Rishmi<strong>de</strong>vi Kirti Adj. on<strong>de</strong>rzoeker IGSR 18 jan. 2010 17 jan. <strong>2011</strong><br />

Vran<strong>de</strong> van <strong>de</strong>, Joannes / ir. Ho<strong>of</strong>ddocent FTeW 31 mrt. 1995 31 mrt. <strong>2011</strong><br />

Mungra, Subhas / drs.<br />

Ho<strong>of</strong>ddocent<br />

IGSR<br />

Soentik, Robert / drs. *1)<br />

Alg. Docent<br />

FMijW<br />

01 okt. 1998<br />

28 feb. <strong>2011</strong><br />

Praag, Robert / mr. *2)<br />

Alg. Docent<br />

FMijW<br />

01 <strong>de</strong>c. 1995<br />

19 apr. <strong>2011</strong><br />

Sitaram, Wandana<br />

Secretarieel me<strong>de</strong>w. IGSR<br />

01 nov. 2010<br />

30 apr. <strong>2011</strong><br />

Li Fo Sjoe, Allan / dr.<br />

Ho<strong>of</strong>dcoordinator<br />

IKIM<br />

15 feb. 2001<br />

28 mrt. <strong>2011</strong><br />

DEELTIJDS<br />

Naam Functie Af<strong>de</strong>ling d.i.t. (dg/mnd/jr) d.u.t. (dg/mnd/jr)<br />

Lachman, Rachel Deeltijds documentatie assistent Democracy Unit 15 jan. <strong>2011</strong> 01 mrt. <strong>2011</strong><br />

*1+*2) Meteen omgezet in een <strong>de</strong>eltijdse dienstbetrekking, op hun verzoek & na goedkeuring v.h. Bestuur<br />

d.u.t.**: Datum uitdiensttreding<br />

OVERPLAATSINGEN<br />

Bron: Af<strong>de</strong>ling Personeelszaken A<strong>de</strong>KUS<br />

VOLTIJDS<br />

Naam Ou<strong>de</strong> functie Van Naar Per Nieuwe Functie<br />

Louwers, Miriam G. Adm. me<strong>de</strong>werker PZ Fac. <strong>de</strong>r Humaniora 10 jan. <strong>2011</strong> Adm. me<strong>de</strong>werker<br />

Melcherts-Sedney, Chiquita Adm. me<strong>de</strong>werker INTEC Bureau FTeW 14 apr. <strong>2011</strong> Adm. me<strong>de</strong>werker<br />

OMZETTING DIENSTVERBAND A<strong>de</strong>KUS anno <strong>2011</strong><br />

Naam Ou<strong>de</strong> Functie Van Naar Per Nieuwe Functie<br />

Soentik, Robert / drs.<br />

Praag, Robert / mr.<br />

Alg. Docent (voltijds)<br />

Alg. Docent (voltijds)<br />

FMijW<br />

FMijW<br />

FMijW<br />

FMijW<br />

A<strong>de</strong>KUS<br />

INFOBULLETIN<br />

01 mrt. <strong>2011</strong><br />

14 apr. <strong>2011</strong><br />

Buitengew. docent (<strong>de</strong>eltijds)<br />

Buitengew. docent (<strong>de</strong>eltijds)

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!