blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

vetserieus.nl
from vetserieus.nl More from this publisher
16.09.2013 Views

Kupffercellen). Deze laatste zijn onderdeel van het mononucleaire fagocytensysteem van het lichaam. Bij sommige zoogdieren, o.a. het varken en de kameel, zijn de leverlobuli van elkaar gescheiden door een dun laagje bindweefsel. Bij de meeste andere soorten beperkt het interlobulaire bindweefsel zich tot kleine gebiedjes tussen de lobuli, het periportale bindweefsel (soms ook wel de driehoeken van Kiernan of portale driehoeken genoemd). Hier treffen we naast galgangen en lymfevaten ook takken van de A. hepatica en de V. portae hepatis aan (galgang, a hepatica en v. portae = portaal drietal). De portale driehoek bevat een vene, arterie en een galgang. Via de vena porta komt ongeveer 75% van het bloed binnen en via de arterie 25%. Een poortader is een ader tussen twee capillairbedden. De poortader voert zuurstofarm, maar voedselrijk bloed aan. De arterie is een tak van de a. hepatica, en voert zuurstof naar de lever toe. Op een histologische foto is de vene de wat afgeplatte vorm vanwege het ontbreken van een spierwand. De galgang is bedekt met kubisch epitheel en de arterie heeft een gespierde wand. De witte ruimten op de foto’s zijn de sinusoïden welke richting de terminale vene stromen, van daaruit gaat het door naar de vene hepatica. De levercellen en leversinusoïden samen noemen we het leverparenchym. Bij het bekijken van de lever op histologisch niveau kijken we verreweg het vaakst naar de functionele indeling, de portale acinus. Deze indeling berust met name op de metabole gradiënt die dan terug kan worden gevonden. Wanneer het dier toxinen binnenkrijgt verwacht je de grootste schade rondom de portale driehoek. Een lage zuurstofspanning verwacht je juist verder van de portale driehoek af. Heel veel hormonen worden in de lever afgebroken, dus de extra-hepatische hormonen hebben ook de hoogste concentratie bij de portale driehoek. Wanneer de zuurstofspanning hoog is, dan kan er veel vetzuuroxidatie plaats vinden, de enzymen hiervoor vindt je dus met name aan de kant van de portale driehoek. Als de zuurstofspanning laag is vindt er veel glycolyse plaats, dus in de buurt van de terminale venule.

Organel Functie A Golgi-apparaat Verpakken en verdelen eiwit B Vetdruppel Opslag van vet en vitamine C Gladde ER Vetmetabolisme D Mitochondrion Energieproductie E Desmosoom Aanhechten van buurcellen F Ruw ER Eiwit aanmaak 2 Galcanaluculi Kleine galgangetjes die uiteindelijk op de grote 3 Ruimte van Disse galgang aansluiten Ruimte tussen levercel en endotheelcel, hier kun je de stellate cel aantreffen welke vitamine A in vet opslaan. Verder maken ze collageenvezels stevigheid aan sinusoïd. Aan de hand van bovenstaande kun je zien dat het een cel is die op veel verschillende fronten heel erg actief is, heel divers. In de sinusoïden vinden we naast de endotheelcellen en de levercellen ook de Kuppfercellen, welke uit het beenmerg afkomstig is. Stellate macrofagen (= Kuppfercel) zijn vooral aanwezig in de periferie van de lobuli en kunnen deeltjes uit het binnenstromende portale bloed aanhechten en fagocyteren. Tot slot hebben we de pitcel wat ook een afweer cel is in de vorm van “natural killer”. In de sinusoïdale celmembraan van de hepatocyt heeft net als het MDK microvilli. Hierdoor wordt het oppervlak vergroot voor opname en afgifte van stoffen. Het capillairbed in de lever is discontinu, gefenestreerd en zonder basaal membraan. Hierdoor kan er veel effectiever stofuitwisseling plaatsvinden. Andere typen capillairen zijn continu (1) zonder fenestratie en met basaalmembraan, en gefenestreerd (2) met een basaal membraan. De zijde aan de sinus noem je de basolaterale zijde, en heeft microvilli. De apicale zijde grenst aan een andere hepatocyt. Ultrastructureel onderzoek heeft aangetoond dat deze endotheliale bekleding niet strak tegen de hepatocyten ligt, maar dat zich tussen beide een ruimte bevindt, de perisinusoïdale ruimte (van Disse). In de perisinusoïdale ruimte vinden we dunne fibrillen van collageen type III, ook wel reticulinevezels genoemd. Deze bundels liggen verspreid en zorgen voor het bijeenhouden en stevigheid van het parenchym. Deze collagene bundels worden vaak in contact gezien met “fatstoring” stellate cellen. Rond de centrale vene liggen de leverparenchymcellen (hepatocyten) gerangschikt in radiairverlopende één of twee cellagen dikke platen (laminae hepaticae). De leverparenchymcellen bevatten een uitgebreid glad en ruw ER. In het cytoplasma worden vaak vetdruppels gezien. Daarnaast treffen we veel lysosomen en peroxisomen aan, die betrokken zijn bij het sterke metabolisme in deze cellen. Naast éénkernige diploïde parenchymcellen komen cellen voor met twee diploïde kernen, maar ook grotere cellen met één tetraploïde kern. Deze cellen ontstaan allen uit de diploïde éénkernige cel. De functie van deze polyploïdisering is onbekend, maar leidt waarschijnlijk tot een grote hoeveelheid DNA, beschikbaar voor programmering van de parenchymcel. Leverparenchymcellen zijn langlevende cellen, die een grote regeneratiecapaciteit vertonen. Vraag 3, zie plaatje werkcollege : 1. vena porta hepatica ; 2.hepatocyt; 3. a. hepatica; 4. Galgang; 5. Endotheelcel; 6. centrale vene; 7. kern v/d hepatocyt; 8. Vetdruppels

Organel Functie<br />

A Golgi-apparaat Verpakk<strong>en</strong> <strong>en</strong> verdel<strong>en</strong> eiwit<br />

B Vetdruppel Opslag van vet <strong>en</strong> vitamine<br />

C Gladde ER Vetmetabolisme<br />

D Mitochondrion Energieproductie<br />

E Desmosoom Aanhecht<strong>en</strong> van buurcell<strong>en</strong><br />

F Ruw ER Eiwit aanmaak<br />

2 Galcanaluculi Kleine galgangetjes die<br />

uiteindelijk op de grote<br />

3 Ruimte van<br />

Disse<br />

galgang aansluit<strong>en</strong><br />

Ruimte tuss<strong>en</strong> <strong>lever</strong>cel <strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>dotheelcel, hier kun je de<br />

stellate cel aantreff<strong>en</strong> welke<br />

vitamine A in vet opslaan.<br />

Verder mak<strong>en</strong> ze<br />

collage<strong>en</strong>vezels stevigheid<br />

aan sinusoïd.<br />

Aan de hand van bov<strong>en</strong>staande kun je zi<strong>en</strong> dat het e<strong>en</strong> cel is die op veel verschill<strong>en</strong>de front<strong>en</strong> heel<br />

erg actief is, heel divers. In de sinusoïd<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> we naast de <strong>en</strong>dotheelcell<strong>en</strong> <strong>en</strong> de <strong>lever</strong>cell<strong>en</strong> ook<br />

de Kuppfercell<strong>en</strong>, welke uit het be<strong>en</strong>merg afkomstig is. Stellate macrofag<strong>en</strong> (= Kuppfercel) zijn<br />

vooral aanwezig in de periferie van de lobuli<br />

<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> deeltjes uit het binn<strong>en</strong>strom<strong>en</strong>de portale bloed aanhecht<strong>en</strong> <strong>en</strong> fagocyter<strong>en</strong>. Tot slot<br />

hebb<strong>en</strong> we de pitcel wat ook e<strong>en</strong> afweer cel is in de vorm van “natural killer”.<br />

In de sinusoïdale celmembraan van de hepatocyt heeft net als het MDK microvilli. Hierdoor wordt<br />

het oppervlak vergroot voor opname <strong>en</strong> afgifte van stoff<strong>en</strong>.<br />

Het capillairbed in de <strong>lever</strong> is discontinu, gef<strong>en</strong>estreerd <strong>en</strong> zonder basaal membraan. Hierdoor kan er<br />

veel effectiever stofuitwisseling plaatsvind<strong>en</strong>. Andere typ<strong>en</strong> capillair<strong>en</strong> zijn continu (1) zonder<br />

f<strong>en</strong>estratie <strong>en</strong> met basaalmembraan, <strong>en</strong> gef<strong>en</strong>estreerd (2) met e<strong>en</strong> basaal membraan. De zijde aan<br />

de sinus noem je de basolaterale zijde, <strong>en</strong> heeft microvilli. De apicale zijde gr<strong>en</strong>st aan e<strong>en</strong> andere<br />

hepatocyt. Ultrastructureel onderzoek heeft aangetoond dat deze <strong>en</strong>dotheliale bekleding niet strak<br />

teg<strong>en</strong> de hepatocyt<strong>en</strong> ligt, maar dat zich tuss<strong>en</strong> beide e<strong>en</strong> ruimte bevindt, de perisinusoïdale ruimte<br />

(van Disse). In de perisinusoïdale ruimte vind<strong>en</strong> we dunne fibrill<strong>en</strong> van collage<strong>en</strong> type III, ook wel<br />

reticulinevezels g<strong>en</strong>oemd. Deze bundels ligg<strong>en</strong> verspreid <strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> voor het bije<strong>en</strong>houd<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

stevigheid van het par<strong>en</strong>chym. Deze collag<strong>en</strong>e bundels word<strong>en</strong> vaak in contact gezi<strong>en</strong> met “fatstoring”<br />

stellate cell<strong>en</strong>.<br />

Rond de c<strong>en</strong>trale v<strong>en</strong>e ligg<strong>en</strong> de <strong>lever</strong>par<strong>en</strong>chymcell<strong>en</strong> (hepatocyt<strong>en</strong>) gerangschikt in radiairverlop<strong>en</strong>de<br />

één of twee cellag<strong>en</strong> dikke plat<strong>en</strong> (laminae hepaticae). De <strong>lever</strong>par<strong>en</strong>chymcell<strong>en</strong><br />

bevatt<strong>en</strong> e<strong>en</strong> uitgebreid glad <strong>en</strong> ruw ER. In het cytoplasma word<strong>en</strong> vaak vetdruppels gezi<strong>en</strong>.<br />

Daarnaast treff<strong>en</strong> we veel lysosom<strong>en</strong> <strong>en</strong> peroxisom<strong>en</strong> aan, die betrokk<strong>en</strong> zijn bij het sterke<br />

metabolisme in deze cell<strong>en</strong>. Naast éénkernige diploïde par<strong>en</strong>chymcell<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> cell<strong>en</strong> voor met twee<br />

diploïde kern<strong>en</strong>, maar ook grotere cell<strong>en</strong> met één tetraploïde kern. Deze cell<strong>en</strong> ontstaan all<strong>en</strong> uit de<br />

diploïde éénkernige cel. De functie van deze polyploïdisering is onbek<strong>en</strong>d, maar leidt waarschij<strong>nl</strong>ijk<br />

tot e<strong>en</strong> grote hoeveelheid DNA, beschikbaar voor programmering van de par<strong>en</strong>chymcel.<br />

Leverpar<strong>en</strong>chymcell<strong>en</strong> zijn langlev<strong>en</strong>de cell<strong>en</strong>, die e<strong>en</strong> grote reg<strong>en</strong>eratiecapaciteit verton<strong>en</strong>.<br />

Vraag 3, zie plaatje werkcollege : 1. v<strong>en</strong>a porta hepatica ; 2.hepatocyt; 3. a. hepatica; 4. Galgang; 5.<br />

Endotheelcel; 6. c<strong>en</strong>trale v<strong>en</strong>e; 7. kern v/d hepatocyt; 8. Vetdruppels

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!