blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

Sommige dieren zijn slap, knarsetanden (pijn), hebben bleke slijmvliezen, ascites en oedeem. Ze
zonderen zich van de koppel af.
De verschijnselen die bij een chronische infectie aangetroffen kunnen worden zijn: oedeem, ascites
en icterus. De submandibulaire oedeem kan optreden als gevolg van een hypoalbuminemie.
Hierdoor is de colloïd osmotische druk van het bloed te laag. Doordat submandibulair het
bindweefsel losmazig is en de zwaartekracht het hardst trekt, treedt vooral hier (tussen de
kaaktakken en het kossum) de oedeem op. Icterus is het gevolg van een cholestase als gevolg van de
adulte wormen in de galgangen. De Ascites ontstaat als gevolg van een portale hypertensie, als
gevolg van de fibrosering van de lever en hiermee een verhoogde druk. Anemie tot slot is het gevolg
van de bloedzuigende eigenschappen van de leverbot.
Bij het rund zijn de voornaamste verschijnselen aan het eind van de winter en omvatten
voornamelijk verminderde eetlust, productie, groeivertraging en conditieverlies. De “koe doet het
niet”. Bij een ouder rund is de diagnose het beste op basis van een ELISA, omdat de eieruitscheiding
wegens de immuniteit laag is. Bij een pink zou feces onderzoek wel afdoende moeten zijn.
Epidemiologie:
De slak leeft alleen optimaal en vermenigvuldigd optimaal onder warme omstandigheden (>15
graden) en natte omstandigheden. De natte omstandigheden zijn ook nodig voor de ontwikkeling van
eieren en het zoeken van de miracaria naar de slak. Deze omstandigheden zijn er meestal van mei tot
oktober. Een verhoogd aantal metacercaria , de zomer infectie in augustus / oktober, als gevolg van
de uitgescheden eieren in voorjaar, zomer. Een tweede infectie is mogelijk in mei tot juni als gevolg
van inhibitie van de larven in de slang en het opnieuw actief worden. Zowel de metacercaria als de
eieren kunnen de winter overleven, hoewel de overleving van de metacercaria slecht is bij hoge
temperaturen en droogte. De zomerinfectie is het belangrijkste.
(zie grafiek WC7)
In het voorjaar daalt het aantal metacercaria aanzienlijk omdat er geen aanvulling is vanuit de
miracidiën omdat de slakken dood zijn en omdat ze dood gaan als het droger en warmer wordt. Als
het warmer wordt gaat de stofwisseling omhoog, en dus bij warmere temperaturen verbruiken ze
hun energie en gaan dan dus dood. De kleine piek in mei is het gevolg van het uitkomen van de
geïnhibeerde miracidium in de slak en komt uit de slak wanneer de slak weer uit de “overwintering”
is komen deze op het land. Omdat er een gastheer nu wel op het land is kunnen de metacercaria
worden opgenomen.
De eerste miracidia in de maand mei/juni komen gewoon uit het schaap, welke de metacercaria
vanaf april/mei als eerste hebben kunnen opnemen. Dientengevolge zien we daarna ook weer een
stijging in de metacercaria.
Een uitzonderlijk droge zomer en herfst heeft een negatieve invloed op de slak (hebben vocht nodig)
en de miracidia (hebben vochtprikkel nodig) en de cercaria (op de vegetatie te komen). Hierdoor zal
ten eerste de grafiek met de pieken naar later in het jaar verschuiven en de pieken zelf minder hoog
zijn.
De acute leverbotziekte verwacht je in het najaar/begin winter. De grote hoeveelheid metacercaria
neemt vanaf juli snel toe. 6-8 weken na deze toename zie je vooral de acute infecties van leverbot bij
het schaap, dus augustus, september, oktober. De subacute infectie treedt met name op tussen
september en november, dus duurt iets langer. De chronische infectie is pas tussen januari en mei.
Prognose:
Leverbot infecties leiden tot enorme economische schade, het seizoensverloop en de kans op
leverbot is goed te voorspellen. Eind september wordt een voorlopige prognose gegeven en de
definitieve eind november.