blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

Galwegen zijn rijkelijk geïnnerveerd, en bij dilatatie of ontsteking is er sprake van pijn, soms zelfs
koliek. Extra-hepatische cholestase is echter zelden voorkomend en oorzaken hiervan zijn onder
meer: galstenen, neoplasieën van de duodenumwand of de pancreas en een bacteriële of parasitaire
cholangitis. Bij paarden zien we relatief vaak een vastgelopen galsteen. Een laatste oorzaak zijn
stricturen van de ductus choledochus de oorzaak, aangeboren of verkregen.
Leverbotziekte
Bij herkauwers komt de parasiet regelmatig voor en de acute infecties zien we met name in het
najaar. Fasciola hepatica zien we ook bij paarden maar veel minder vaak.
Bij katten zien we ook wel eens een infectie, vooral in het buitenland, met opistorchis felineus. De
infectie ontstaat door het eten van zoetwatervis, en de jonge botjes migreren dan via de ductus
choledochus naar de intra-hepatische galwegen cholangitis.
Incidenteel komen infecties met de kleine leverbot voor, dicrocoelium dendriticum. Met name komt
dit voor bij herkauwers maar ook bij paarden, konijnen en varkens die buiten lopen. Ook deze
parasiet beland in de galgangen via de d. choledochus maar veroorzaakt nauwelijks
ziekteverschijnselen.
Karakteristiek voor een infectie met F. Hepatica is het seizoensgebonden patroon. De ontwikkeling
en overleving van de tussengastheer, slak Galba (Lymnaea trunculata), is namelijk sterk afhankelijk
van vocht en een voldoende hoge omgevingstemperatuur. De piek van de infectiedruk ligt in het
najaar.
De jonge botjes dringen de darmwand door, maar veroorzaken daar betrekkelijk weinig schade. Via
de poortader komt een deel in de lever. Het meerendeel echter gaat na penetratie van de
darmserosa naar de buikholte en dan naar de lever waarbij ze het leverkapsel doorboren. In de lever
gaan de jonge botjes op zoek naar de galgangen, waarbij ze een verwoesting van leverweefsel en
bloedingen veroorzaken. De trektocht door het leverparenchym duurt ongeveer 6-8 weken. Het kan
leiden tot schade, storingen in de leverfunctie en op den duur fibrose. Er ontstaan hierbij ook
beschadigingen aan de bloedvaten, dat anemie als gevolg kan hebben.
Na 6-8 weken verlaat de parasiet het leverparenchym en gaat naar de galgangen waar ze volwassen
worden. De PPP is in totaal 10-12 weken.
De volwassen stadia in de galwegen irriteren met hun stekelige cuticula het oppervlak van de
galgangen. Naast dit zuigen ze ook bloed en scheiden excretie en secretieproducten af die een
immuunmodelerende werking bevatten en de leverfunctie beïnvloeden. De volwassen parasiet voedt
zich dus met bloed, maar ook met epitheelmateriaal en galvloeistof. Er ontstaat een chronische
cholangitis en een hyperplasie van het galgang epitheel. Het celverband van de galgangen wordt
losser, met als gevolg het weglekken van eiwitten uit het bloed naar de galgang. Door bindweefsel
verdikt de galgang, en bij het rund treedt bovendien calcificatie van de galgang op.
Bij een infectie treedt steeds meer verbindweefseling op. Bij het rund is de infectie met name aan de
linkerkant, waar dus ook de meeste verbindweefseling is. De omvang van de linkerhelft neemt sterk
af, en de rechterhelft gaat compensatoir juist hyperplasie vertonen driehoekslever.
Schapen zijn gevoeliger voor leverbotinfecties dan runderen en vertonen eerder verschijnselen, die
bovendien ernstiger zijn. Bij de rund en de kat heeft de ziekte een chronisch en veelal subklinisch
verloopt. Bij het rund leidt de ziekte meestal tot problemen aan het eind van de winter of begin
voorjaar. De verschijnselen zijn een verminderde eetlust, groeivertraging, gewichtsverlies, te lage
melkgift, vruchtbaarheid en conditieverlies. Een chronische leverbot infectie bij het rund vergroot de
gevoeligheid voor Salmonella Dublin. Runderen kunnen immuniteit opbouwen tegen de infectie.
Bij het schaap onderscheiden we 3 vormen:
- Acuut: dit ontstaat 2-6 weken na het opnemen van grote aantallen metacercaria en ontstaan
door de migratie van de jonge stadia door het leverparenchym. Het gevolg is zware
degeneratie van de lever die dan makkelijk ruptureert. Dit leidt soms tot verbloedingen in de
buikholte en acute dood. Het treedt meestal op in de herfst of begin van de winter. Het