blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

vetserieus.nl
from vetserieus.nl More from this publisher
16.09.2013 Views

van deze eiwitten optreedt dan hoopt er vrij koper op in de cel met als gevolg oxidatieve schade van lipiden, degeneratie en necrose van het leverparenchym. Bij schapen leidt dit tot een periportale necrose en bij honden vooral de centro-lobulaire cellen van zone 3. Chronische koperstapeling leidt vrijwel altijd tot een micronodulaire cirrose. Necrose van de hepatocyten leidt tot het vrijkomen van de koper, waardoor er toxische concentraties voor de erytrocyten ontstaan welke lyseren. Bij dieren die een acute hemolytische crisis ontwikkelen is er icterus en anemie. De urine is donkerbruin. De diagnose stel je door een biopt van de lever te doen, bloedonderzoek heeft geen waarde. Hepatitis door ijzerstapeling Het wordt ook wel hemosiderose genoemd en komt voornamelijk voor bij vruchten en insectenetende dieren, bijvoorbeeld bij gezelschapsdieren de beo, toekan en de vruchtenduiven. De oorzaak ligt in een verminderde down-regulering van de resorptie van ijzer uit de darm op het niveau van de enterocyten. Bij dieren die uit een ijzerarme omgeving komen is dit mechanisme slecht ontwikkeld. Indien hierbij de opslagcapaciteit van de hepatocyt ook wordt overschreden komen de ijzerionen vrij die zeer toxisch zijn. Ze zorgen voor oxidatieve schade van lipiden. De verschijnselen zijn vergelijkbaar met een chronische hepatitis, dus een hypoalbuminemie en een verhoogde AST. In de terminale fase is er sprake van leverfibrose, concentrische harthypertofie, longoedeem en ascites. De definitieve diagnose kan alleen met een leverbiopt gesteld worden. Leverabcessen Ze komen vooral voor bij jonge dieren als gevolg van een navelinfectie. Via de navel, vena umbilicales kunnen infecties een abces in de linker leverhelft veroorzaken. Ook kunnen infecties via de galwegen opstijgen, zoals we vooral zien bij leverbotinfecties. Andere infectieroutes zijn via een direct trauma van de lever door een scherp voorwerp, een bacteriemie bij runderen bij een metritis of mastitis, tromboflebitis bij runderen. Leverabcessen gaan zelden gepaard met klinische verschijnselen die wijzen op een leveraandoening. Het meest zien we een groeiachterstand, een vermagring of tegenvallende melkproductie. Als gevolg van een systemische infectie worden bij veel diersoorten ontstekingen gezien die ook abcessen kunnen geven. Bacillaire levernecrose bij het rund Na een chronische acidose van de pens kan een rumenitis ontstaan wat weer tot een bacillaire levernecrose kan zorgen. Het kan zowel bij melk als bij vleesvee. De belangrijkste veroorzaker is de fusobacterium necrophorum, die vanuit de rumenitis via de poortader de lever bereikt. Histologisch kenmerkt het zich door een coagulatienecrose die multipel voorkomen. Kleine miliaire haardjes kunnen uitgroeien tot grote gele doffe vast aanvoelende, scherp omschreven, rondachtige haarden van 5-6 cm. De processen worden vaak omschreven door een hyperemische randzone en later een demarcatiezone met polymorfkernige leukocyten. Ten slotte wordt het geheel omgeven door een bindweefsel kapsel. Uiteindelijk kan de necrose geheel vervloeien en ontstaat een abces, en oppervlakkige haarden veroorzaken vaak verklevingen en vergroeiingen met peritonitis als gevolg. In het geval van pyogene bacteriën, ontstaat een directe purulente ontsteking, die ook tot een abces leidt. In het acute stadium gaat bacillaire levernecrose gepaard met aspecifieke maar duidelijk aanwezige ziekteverschijnselen: koort, anorexie en apathie. Niet specifieke reactieve hepatitis Dit is geen primaire leverziekte maar een secundaire reactie in de lever op een toxinen, meestal afkomstig uit het MDK. Bij een toxinemie of een sepsis met koort waarbij continu antigeen circuleert kan het ook optreden. In de lever is dan een diffuse ontstekingsreactie aanwezig.

Doordat er geen primaire oorzaak in de lever is, is er ook geen sprake van een levercel necrose of verval. Wel valt een cholestase vaak op, omdat de toxine een remmend effect hebben op actief galtransport. De opvallendste verschijnselen zijn vaak braken of diarree en de eetlust is duidelijk verminderd. Het onderscheid met een primaire hepatitis is moeilijk te maken en een biopt is dan nodig voor de diagnose. Bij een duidelijke verklaring voor het beeld is een biopt niet voor de hand liggend. Een niet specifieke reactieve hepatitis is niet van invloed op de leverfuncties, en er is geen behandeling nodig. Circulatiestoornissen van de lever De lever heeft snel problemen met zuurstoftekort door de grote veneuze toevoer. In het portale bloed zijn bovendien de zogenaamde hepatotrofe factoren aanwezig die de groei, ontwikkeling en de metabole functies van de lever moeten waarborgen. Zonder deze doorbloeding is de regeneratie veel minder of zelfs afwezig. • Bij ziekten met een verminderde portale doorbloeding reageert het orgaan met atrofie. De arteriële doorbloeding neemt met maximaal 100% toe dus de zuurstofvoorziening blijft redelijk. De lever sterft dus niet af, maar verliest zijn regeneratievermogen. Histologisch zien we bij circulatieproblemen kleine atrofische levercellen, de poortadertak is verkleind of zelfs niet meer zichtbaar en de takken van de a. hepatica zijn juist geprofileerd. Deze reactie is niet afhankelijk van de portale bloeddruk. • Bij hypoxie van de lever ontstaat necrose van de hepatocyten, met name centro-lobulair in zone 3. Bij langdurige anemie kan de lever zijn functie van embryonaal hematopoetisch orgaan weer gaan vervullen en dan is histologisch de aanmaak van jonge bloedcellen zichtbaar. • Wanneer er een verminderde afvoer uit de v. hepatica een probleem is zal er een stuwing van de lever optreden. In deze gevallen is de lever bloedrijk, gezwollen en groot, is blauwrood van kleur en heeft een gespannen kapsel. Een wijde v. hepatica is bij insnijden zichtbaar. Als gevolg van hypoxemie kan in het omringende parenchym een vettige degeneratie optreden: een midden met donkerrood en een blekere rand. De gestuwde delen kunnen naar elkaar toe reiken en zo stuwingstraten tussen lobuli vormen. Het beeld lijkt op die van een doorgezaagde nootmuskaat: nootmuskaatlever. In chronische gevallen van stuwing ontstaat fibrosering rondom de centraalvenen. • Portale hypertensie; is een verandering die bij veel leverziekte voorkomt. De twee belangrijkste oorzaken zijn verbindweefseling bij een chronische ziekte en een obstructie door trombus of tumor. Wanneer de druk in de v. porta verhoogd is maar in de v. hepatica normaal zal dit leiden tot shunts (portosystemische collaterale vaten). In het mesenterium geven kleine vaatjes dan kortsluiting tussen de v. porta en v. cava. De portale bloeddruk normaliseert, maar de lever ontvangt minder portaal bloed. Er gaat minder bloed door de lever wat het regeneratie vermogen van de lever verminderd, en bovendien gaat hiermee het regeneratievermogen van de lever achteruit. Een verhoogde portale druk kan bovendien ascites geven. Naast ascites is er door een verminderde leverfunctie ook een hypoalbuminemie. Deze combinatie komt alleen in het portale bloedsysteem voor en geeft dus ascites maar geen perifeer oedeem of hydrothorax. Stuwingslever De twee belangrijkste oorzaken zijn onvoldoende functie van het rechterhart en een trombose van de v. cava caudalis (rund). Doordat er zowel in de v. cava als de poortader een hoge bloeddruk heerst ontstaan er geen collateralen en de reservecapaciteit van de lever is voldoende om verschijnselen te voorkomen en er is, behalve in een acuut stadium, weinig levercelverval. Leverenzymen zijn dus nauwelijks afwijkend. De verschijnselen worden dan dus ook veroorzaakt door een slechte circulatie, verminderd uithoudingsvermogen en presteren, flauwtes en oedeem.

Doordat er ge<strong>en</strong> primaire oorzaak in de <strong>lever</strong> is, is er ook ge<strong>en</strong> sprake van e<strong>en</strong> <strong>lever</strong>cel necrose of<br />

verval. Wel valt e<strong>en</strong> cholestase vaak op, omdat de toxine e<strong>en</strong> remm<strong>en</strong>d effect hebb<strong>en</strong> op actief<br />

galtransport.<br />

De opvall<strong>en</strong>dste verschijnsel<strong>en</strong> zijn vaak brak<strong>en</strong> of diarree <strong>en</strong> de eetlust is duidelijk verminderd. Het<br />

onderscheid met e<strong>en</strong> primaire hepatitis is moeilijk te mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> biopt is dan nodig voor de<br />

diagnose. Bij e<strong>en</strong> duidelijke verklaring voor het beeld is e<strong>en</strong> biopt niet voor de hand ligg<strong>en</strong>d. E<strong>en</strong> niet<br />

specifieke reactieve hepatitis is niet van invloed op de <strong>lever</strong>functies, <strong>en</strong> er is ge<strong>en</strong> behandeling nodig.<br />

Circulatiestoorniss<strong>en</strong> van de <strong>lever</strong><br />

De <strong>lever</strong> heeft snel problem<strong>en</strong> met zuurstoftekort door de grote v<strong>en</strong>euze toevoer. In het portale<br />

bloed zijn bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> de zog<strong>en</strong>aamde hepatotrofe factor<strong>en</strong> aanwezig die de groei, ontwikkeling <strong>en</strong><br />

de metabole functies van de <strong>lever</strong> moet<strong>en</strong> waarborg<strong>en</strong>. Zonder deze doorbloeding is de reg<strong>en</strong>eratie<br />

veel minder of zelfs afwezig.<br />

• Bij ziekt<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> verminderde portale doorbloeding reageert het orgaan met atrofie. De<br />

arteriële doorbloeding neemt met maximaal 100% toe dus de zuurstofvoorzi<strong>en</strong>ing blijft<br />

redelijk. De <strong>lever</strong> sterft dus niet af, maar verliest zijn reg<strong>en</strong>eratievermog<strong>en</strong>. Histologisch zi<strong>en</strong><br />

we bij circulatieproblem<strong>en</strong> kleine atrofische <strong>lever</strong>cell<strong>en</strong>, de poortadertak is verkleind of zelfs<br />

niet meer zichtbaar <strong>en</strong> de takk<strong>en</strong> van de a. hepatica zijn juist geprofileerd. Deze reactie is<br />

niet afhankelijk van de portale bloeddruk.<br />

• Bij hypoxie van de <strong>lever</strong> ontstaat necrose van de hepatocyt<strong>en</strong>, met name c<strong>en</strong>tro-lobulair in<br />

zone 3. Bij langdurige anemie kan de <strong>lever</strong> zijn functie van embryonaal hematopoetisch<br />

orgaan weer gaan vervull<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan is histologisch de aanmaak van jonge bloedcell<strong>en</strong><br />

zichtbaar.<br />

• Wanneer er e<strong>en</strong> verminderde afvoer uit de v. hepatica e<strong>en</strong> probleem is zal er e<strong>en</strong> stuwing<br />

van de <strong>lever</strong> optred<strong>en</strong>. In deze gevall<strong>en</strong> is de <strong>lever</strong> bloedrijk, gezwoll<strong>en</strong> <strong>en</strong> groot, is<br />

blauwrood van kleur <strong>en</strong> heeft e<strong>en</strong> gespann<strong>en</strong> kapsel. E<strong>en</strong> wijde v. hepatica is bij insnijd<strong>en</strong><br />

zichtbaar. Als gevolg van hypoxemie kan in het omring<strong>en</strong>de par<strong>en</strong>chym e<strong>en</strong> vettige<br />

deg<strong>en</strong>eratie optred<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> midd<strong>en</strong> met donkerrood <strong>en</strong> e<strong>en</strong> blekere rand. De gestuwde del<strong>en</strong><br />

kunn<strong>en</strong> naar elkaar toe reik<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo stuwingstrat<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> lobuli vorm<strong>en</strong>. Het beeld lijkt op<br />

die van e<strong>en</strong> doorgezaagde nootmuskaat: nootmuskaat<strong>lever</strong>. In chronische gevall<strong>en</strong> van<br />

stuwing ontstaat fibrosering rondom de c<strong>en</strong>traalv<strong>en</strong><strong>en</strong>.<br />

• Portale hypert<strong>en</strong>sie; is e<strong>en</strong> verandering die bij veel <strong>lever</strong>ziekte voorkomt. De twee<br />

belangrijkste oorzak<strong>en</strong> zijn verbindweefseling bij e<strong>en</strong> chronische ziekte <strong>en</strong> e<strong>en</strong> obstructie<br />

door trombus of tumor. Wanneer de druk in de v. porta verhoogd is maar in de v. hepatica<br />

normaal zal dit leid<strong>en</strong> tot shunts (portosystemische collaterale vat<strong>en</strong>). In het mes<strong>en</strong>terium<br />

gev<strong>en</strong> kleine vaatjes dan kortsluiting tuss<strong>en</strong> de v. porta <strong>en</strong> v. cava. De portale bloeddruk<br />

normaliseert, maar de <strong>lever</strong> ontvangt minder portaal bloed. Er gaat minder bloed door de<br />

<strong>lever</strong> wat het reg<strong>en</strong>eratie vermog<strong>en</strong> van de <strong>lever</strong> verminderd, <strong>en</strong> bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> gaat hiermee<br />

het reg<strong>en</strong>eratievermog<strong>en</strong> van de <strong>lever</strong> achteruit. E<strong>en</strong> verhoogde portale druk kan bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />

ascites gev<strong>en</strong>.<br />

Naast ascites is er door e<strong>en</strong> verminderde <strong>lever</strong>functie ook e<strong>en</strong> hypoalbuminemie. Deze<br />

combinatie komt alle<strong>en</strong> in het portale bloed<strong>systeem</strong> voor <strong>en</strong> geeft dus ascites maar ge<strong>en</strong><br />

perifeer oedeem of hydrothorax.<br />

Stuwings<strong>lever</strong><br />

De twee belangrijkste oorzak<strong>en</strong> zijn onvoldo<strong>en</strong>de functie van het rechterhart <strong>en</strong> e<strong>en</strong> trombose van<br />

de v. cava caudalis (rund). Doordat er zowel in de v. cava als de poortader e<strong>en</strong> hoge bloeddruk heerst<br />

ontstaan er ge<strong>en</strong> collateral<strong>en</strong> <strong>en</strong> de reservecapaciteit van de <strong>lever</strong> is voldo<strong>en</strong>de om verschijnsel<strong>en</strong> te<br />

voorkom<strong>en</strong> <strong>en</strong> er is, behalve in e<strong>en</strong> acuut stadium, weinig <strong>lever</strong>celverval. Lever<strong>en</strong>zym<strong>en</strong> zijn dus<br />

nauwelijks afwijk<strong>en</strong>d. De verschijnsel<strong>en</strong> word<strong>en</strong> dan dus ook veroorzaakt door e<strong>en</strong> slechte circulatie,<br />

verminderd uithoudingsvermog<strong>en</strong> <strong>en</strong> prester<strong>en</strong>, flauwtes <strong>en</strong> oedeem.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!