blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

vetserieus.nl
from vetserieus.nl More from this publisher
16.09.2013 Views

van deze eiwitten optreedt dan hoopt er vrij koper op in de cel met als gevolg oxidatieve schade van lipiden, degeneratie en necrose van het leverparenchym. Bij schapen leidt dit tot een periportale necrose en bij honden vooral de centro-lobulaire cellen van zone 3. Chronische koperstapeling leidt vrijwel altijd tot een micronodulaire cirrose. Necrose van de hepatocyten leidt tot het vrijkomen van de koper, waardoor er toxische concentraties voor de erytrocyten ontstaan welke lyseren. Bij dieren die een acute hemolytische crisis ontwikkelen is er icterus en anemie. De urine is donkerbruin. De diagnose stel je door een biopt van de lever te doen, bloedonderzoek heeft geen waarde. Hepatitis door ijzerstapeling Het wordt ook wel hemosiderose genoemd en komt voornamelijk voor bij vruchten en insectenetende dieren, bijvoorbeeld bij gezelschapsdieren de beo, toekan en de vruchtenduiven. De oorzaak ligt in een verminderde down-regulering van de resorptie van ijzer uit de darm op het niveau van de enterocyten. Bij dieren die uit een ijzerarme omgeving komen is dit mechanisme slecht ontwikkeld. Indien hierbij de opslagcapaciteit van de hepatocyt ook wordt overschreden komen de ijzerionen vrij die zeer toxisch zijn. Ze zorgen voor oxidatieve schade van lipiden. De verschijnselen zijn vergelijkbaar met een chronische hepatitis, dus een hypoalbuminemie en een verhoogde AST. In de terminale fase is er sprake van leverfibrose, concentrische harthypertofie, longoedeem en ascites. De definitieve diagnose kan alleen met een leverbiopt gesteld worden. Leverabcessen Ze komen vooral voor bij jonge dieren als gevolg van een navelinfectie. Via de navel, vena umbilicales kunnen infecties een abces in de linker leverhelft veroorzaken. Ook kunnen infecties via de galwegen opstijgen, zoals we vooral zien bij leverbotinfecties. Andere infectieroutes zijn via een direct trauma van de lever door een scherp voorwerp, een bacteriemie bij runderen bij een metritis of mastitis, tromboflebitis bij runderen. Leverabcessen gaan zelden gepaard met klinische verschijnselen die wijzen op een leveraandoening. Het meest zien we een groeiachterstand, een vermagring of tegenvallende melkproductie. Als gevolg van een systemische infectie worden bij veel diersoorten ontstekingen gezien die ook abcessen kunnen geven. Bacillaire levernecrose bij het rund Na een chronische acidose van de pens kan een rumenitis ontstaan wat weer tot een bacillaire levernecrose kan zorgen. Het kan zowel bij melk als bij vleesvee. De belangrijkste veroorzaker is de fusobacterium necrophorum, die vanuit de rumenitis via de poortader de lever bereikt. Histologisch kenmerkt het zich door een coagulatienecrose die multipel voorkomen. Kleine miliaire haardjes kunnen uitgroeien tot grote gele doffe vast aanvoelende, scherp omschreven, rondachtige haarden van 5-6 cm. De processen worden vaak omschreven door een hyperemische randzone en later een demarcatiezone met polymorfkernige leukocyten. Ten slotte wordt het geheel omgeven door een bindweefsel kapsel. Uiteindelijk kan de necrose geheel vervloeien en ontstaat een abces, en oppervlakkige haarden veroorzaken vaak verklevingen en vergroeiingen met peritonitis als gevolg. In het geval van pyogene bacteriën, ontstaat een directe purulente ontsteking, die ook tot een abces leidt. In het acute stadium gaat bacillaire levernecrose gepaard met aspecifieke maar duidelijk aanwezige ziekteverschijnselen: koort, anorexie en apathie. Niet specifieke reactieve hepatitis Dit is geen primaire leverziekte maar een secundaire reactie in de lever op een toxinen, meestal afkomstig uit het MDK. Bij een toxinemie of een sepsis met koort waarbij continu antigeen circuleert kan het ook optreden. In de lever is dan een diffuse ontstekingsreactie aanwezig.

Doordat er geen primaire oorzaak in de lever is, is er ook geen sprake van een levercel necrose of verval. Wel valt een cholestase vaak op, omdat de toxine een remmend effect hebben op actief galtransport. De opvallendste verschijnselen zijn vaak braken of diarree en de eetlust is duidelijk verminderd. Het onderscheid met een primaire hepatitis is moeilijk te maken en een biopt is dan nodig voor de diagnose. Bij een duidelijke verklaring voor het beeld is een biopt niet voor de hand liggend. Een niet specifieke reactieve hepatitis is niet van invloed op de leverfuncties, en er is geen behandeling nodig. Circulatiestoornissen van de lever De lever heeft snel problemen met zuurstoftekort door de grote veneuze toevoer. In het portale bloed zijn bovendien de zogenaamde hepatotrofe factoren aanwezig die de groei, ontwikkeling en de metabole functies van de lever moeten waarborgen. Zonder deze doorbloeding is de regeneratie veel minder of zelfs afwezig. • Bij ziekten met een verminderde portale doorbloeding reageert het orgaan met atrofie. De arteriële doorbloeding neemt met maximaal 100% toe dus de zuurstofvoorziening blijft redelijk. De lever sterft dus niet af, maar verliest zijn regeneratievermogen. Histologisch zien we bij circulatieproblemen kleine atrofische levercellen, de poortadertak is verkleind of zelfs niet meer zichtbaar en de takken van de a. hepatica zijn juist geprofileerd. Deze reactie is niet afhankelijk van de portale bloeddruk. • Bij hypoxie van de lever ontstaat necrose van de hepatocyten, met name centro-lobulair in zone 3. Bij langdurige anemie kan de lever zijn functie van embryonaal hematopoetisch orgaan weer gaan vervullen en dan is histologisch de aanmaak van jonge bloedcellen zichtbaar. • Wanneer er een verminderde afvoer uit de v. hepatica een probleem is zal er een stuwing van de lever optreden. In deze gevallen is de lever bloedrijk, gezwollen en groot, is blauwrood van kleur en heeft een gespannen kapsel. Een wijde v. hepatica is bij insnijden zichtbaar. Als gevolg van hypoxemie kan in het omringende parenchym een vettige degeneratie optreden: een midden met donkerrood en een blekere rand. De gestuwde delen kunnen naar elkaar toe reiken en zo stuwingstraten tussen lobuli vormen. Het beeld lijkt op die van een doorgezaagde nootmuskaat: nootmuskaatlever. In chronische gevallen van stuwing ontstaat fibrosering rondom de centraalvenen. • Portale hypertensie; is een verandering die bij veel leverziekte voorkomt. De twee belangrijkste oorzaken zijn verbindweefseling bij een chronische ziekte en een obstructie door trombus of tumor. Wanneer de druk in de v. porta verhoogd is maar in de v. hepatica normaal zal dit leiden tot shunts (portosystemische collaterale vaten). In het mesenterium geven kleine vaatjes dan kortsluiting tussen de v. porta en v. cava. De portale bloeddruk normaliseert, maar de lever ontvangt minder portaal bloed. Er gaat minder bloed door de lever wat het regeneratie vermogen van de lever verminderd, en bovendien gaat hiermee het regeneratievermogen van de lever achteruit. Een verhoogde portale druk kan bovendien ascites geven. Naast ascites is er door een verminderde leverfunctie ook een hypoalbuminemie. Deze combinatie komt alleen in het portale bloedsysteem voor en geeft dus ascites maar geen perifeer oedeem of hydrothorax. Stuwingslever De twee belangrijkste oorzaken zijn onvoldoende functie van het rechterhart en een trombose van de v. cava caudalis (rund). Doordat er zowel in de v. cava als de poortader een hoge bloeddruk heerst ontstaan er geen collateralen en de reservecapaciteit van de lever is voldoende om verschijnselen te voorkomen en er is, behalve in een acuut stadium, weinig levercelverval. Leverenzymen zijn dus nauwelijks afwijkend. De verschijnselen worden dan dus ook veroorzaakt door een slechte circulatie, verminderd uithoudingsvermogen en presteren, flauwtes en oedeem.

van deze eiwitt<strong>en</strong> optreedt dan hoopt er vrij koper op in de cel met als gevolg oxidatieve schade van<br />

lipid<strong>en</strong>, deg<strong>en</strong>eratie <strong>en</strong> necrose van het <strong>lever</strong>par<strong>en</strong>chym. Bij schap<strong>en</strong> leidt dit tot e<strong>en</strong> periportale<br />

necrose <strong>en</strong> bij hond<strong>en</strong> vooral de c<strong>en</strong>tro-lobulaire cell<strong>en</strong> van zone 3. Chronische koperstapeling leidt<br />

vrijwel altijd tot e<strong>en</strong> micronodulaire cirrose.<br />

Necrose van de hepatocyt<strong>en</strong> leidt tot het vrijkom<strong>en</strong> van de koper, waardoor er toxische<br />

conc<strong>en</strong>traties voor de erytrocyt<strong>en</strong> ontstaan welke lyser<strong>en</strong>. Bij dier<strong>en</strong> die e<strong>en</strong> acute hemolytische<br />

crisis ontwikkel<strong>en</strong> is er icterus <strong>en</strong> anemie. De urine is donkerbruin. De diagnose stel je door e<strong>en</strong> biopt<br />

van de <strong>lever</strong> te do<strong>en</strong>, bloedonderzoek heeft ge<strong>en</strong> waarde.<br />

Hepatitis door ijzerstapeling<br />

Het wordt ook wel hemosiderose g<strong>en</strong>oemd <strong>en</strong> komt voornamelijk voor bij vrucht<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

insect<strong>en</strong>et<strong>en</strong>de dier<strong>en</strong>, bijvoorbeeld bij gezelschapsdier<strong>en</strong> de beo, toekan <strong>en</strong> de vrucht<strong>en</strong>duiv<strong>en</strong>. De<br />

oorzaak ligt in e<strong>en</strong> verminderde down-regulering van de resorptie van ijzer uit de darm op het niveau<br />

van de <strong>en</strong>terocyt<strong>en</strong>. Bij dier<strong>en</strong> die uit e<strong>en</strong> ijzerarme omgeving kom<strong>en</strong> is dit mechanisme slecht<br />

ontwikkeld. Indi<strong>en</strong> hierbij de opslagcapaciteit van de hepatocyt ook wordt overschred<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> de<br />

ijzerion<strong>en</strong> vrij die zeer toxisch zijn. Ze zorg<strong>en</strong> voor oxidatieve schade van lipid<strong>en</strong>. De verschijnsel<strong>en</strong><br />

zijn vergelijkbaar met e<strong>en</strong> chronische hepatitis, dus e<strong>en</strong> hypoalbuminemie <strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhoogde AST. In<br />

de terminale fase is er sprake van <strong>lever</strong>fibrose, conc<strong>en</strong>trische harthypertofie, longoedeem <strong>en</strong> ascites.<br />

De definitieve diagnose kan alle<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> <strong>lever</strong>biopt gesteld word<strong>en</strong>.<br />

Leverabcess<strong>en</strong><br />

Ze kom<strong>en</strong> vooral voor bij jonge dier<strong>en</strong> als gevolg van e<strong>en</strong> navelinfectie. Via de navel, v<strong>en</strong>a umbilicales<br />

kunn<strong>en</strong> infecties e<strong>en</strong> abces in de linker <strong>lever</strong>helft veroorzak<strong>en</strong>. Ook kunn<strong>en</strong> infecties via de galweg<strong>en</strong><br />

opstijg<strong>en</strong>, zoals we vooral zi<strong>en</strong> bij <strong>lever</strong>botinfecties. Andere infectieroutes zijn via e<strong>en</strong> direct trauma<br />

van de <strong>lever</strong> door e<strong>en</strong> scherp voorwerp, e<strong>en</strong> bacteriemie bij runder<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> metritis of mastitis,<br />

tromboflebitis bij runder<strong>en</strong>.<br />

Leverabcess<strong>en</strong> gaan zeld<strong>en</strong> gepaard met klinische verschijnsel<strong>en</strong> die wijz<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> <strong>lever</strong>aando<strong>en</strong>ing.<br />

Het meest zi<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> groeiachterstand, e<strong>en</strong> vermagring of teg<strong>en</strong>vall<strong>en</strong>de melkproductie.<br />

Als gevolg van e<strong>en</strong> systemische infectie word<strong>en</strong> bij veel diersoort<strong>en</strong> ontsteking<strong>en</strong> gezi<strong>en</strong> die ook<br />

abcess<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> gev<strong>en</strong>.<br />

Bacillaire <strong>lever</strong>necrose bij het rund<br />

Na e<strong>en</strong> chronische acidose van de p<strong>en</strong>s kan e<strong>en</strong> rum<strong>en</strong>itis ontstaan wat weer tot e<strong>en</strong> bacillaire<br />

<strong>lever</strong>necrose kan zorg<strong>en</strong>. Het kan zowel bij melk als bij vleesvee. De belangrijkste veroorzaker is de<br />

fusobacterium necrophorum, die vanuit de rum<strong>en</strong>itis via de poortader de <strong>lever</strong> bereikt.<br />

Histologisch k<strong>en</strong>merkt het zich door e<strong>en</strong> coagulati<strong>en</strong>ecrose die multipel voorkom<strong>en</strong>. Kleine miliaire<br />

haardjes kunn<strong>en</strong> uitgroei<strong>en</strong> tot grote gele doffe vast aanvoel<strong>en</strong>de, scherp omschrev<strong>en</strong>, rondachtige<br />

haard<strong>en</strong> van 5-6 cm. De process<strong>en</strong> word<strong>en</strong> vaak omschrev<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> hyperemische randzone <strong>en</strong><br />

later e<strong>en</strong> demarcatiezone met polymorfkernige leukocyt<strong>en</strong>. T<strong>en</strong> slotte wordt het geheel omgev<strong>en</strong><br />

door e<strong>en</strong> bindweefsel kapsel. Uiteindelijk kan de necrose geheel vervloei<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontstaat e<strong>en</strong> abces, <strong>en</strong><br />

oppervlakkige haard<strong>en</strong> veroorzak<strong>en</strong> vaak verkleving<strong>en</strong> <strong>en</strong> vergroeiing<strong>en</strong> met peritonitis als gevolg.<br />

In het geval van pyog<strong>en</strong>e bacteriën, ontstaat e<strong>en</strong> directe purul<strong>en</strong>te ontsteking, die ook tot e<strong>en</strong> abces<br />

leidt.<br />

In het acute stadium gaat bacillaire <strong>lever</strong>necrose gepaard met aspecifieke maar duidelijk aanwezige<br />

ziekteverschijnsel<strong>en</strong>: koort, anorexie <strong>en</strong> apathie.<br />

Niet specifieke reactieve hepatitis<br />

Dit is ge<strong>en</strong> primaire <strong>lever</strong>ziekte maar e<strong>en</strong> secundaire reactie in de <strong>lever</strong> op e<strong>en</strong> toxin<strong>en</strong>, meestal<br />

afkomstig uit het MDK. Bij e<strong>en</strong> toxinemie of e<strong>en</strong> sepsis met koort waarbij continu antige<strong>en</strong> circuleert<br />

kan het ook optred<strong>en</strong>. In de <strong>lever</strong> is dan e<strong>en</strong> diffuse ontstekingsreactie aanwezig.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!