blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl
blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl
blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
In de hilus van de <strong>lever</strong> vindt de aanvoer <strong>en</strong> afvoer van de <strong>lever</strong> plaats (a. Hepatica, v<strong>en</strong>a porta,<br />
lymfeban<strong>en</strong>, lymfeknop<strong>en</strong>, z<strong>en</strong>uwban<strong>en</strong>). De v<strong>en</strong>a cava hoort hier echter niet bij, omdat deze de<br />
<strong>lever</strong> passeert <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> de v<strong>en</strong>a hepatica in zich opneemt op weg naar craniaal<br />
De v<strong>en</strong>a porta zorgt voor de afvoer van v<strong>en</strong>eus bloed uit het MDK naar de <strong>lever</strong>. Dit gaat eig<strong>en</strong>lijk<br />
over de maag <strong>en</strong> het rectum. Afvoer van de mond <strong>en</strong> het laatste deel van het rectum <strong>en</strong> anus word<strong>en</strong><br />
direct naar de v<strong>en</strong>a cava caudalis overgevoerd, <strong>en</strong> gaat dus niet via de <strong>lever</strong>. Van belang bij<br />
medicatie!<br />
Tijd<strong>en</strong>s de ontwikkeling is er vanuit de vitellina vat<strong>en</strong> e<strong>en</strong> shunt, ductus v<strong>en</strong>osus. Wanneer deze<br />
shunt blijft bestaan wordt het bloed direct in de v<strong>en</strong>a cava gedaan, zonder via de <strong>lever</strong> te gaan. Dit<br />
noem<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> intra-hepatische shunt, waardoor o.a. ammoniak ophoping kan ontstaan.<br />
De v<strong>en</strong>e vitellinae vorm<strong>en</strong> de poortader, de vv. hepaticae <strong>en</strong> het voorste deel van de v<strong>en</strong>a cava<br />
caudalis. In deze ontwikkeling kunn<strong>en</strong> allerlei problem<strong>en</strong> ontstaan, zoals st<strong>en</strong>oses, die tot shunts<br />
kunn<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> het poortader <strong>systeem</strong> <strong>en</strong> het grote vat<strong>en</strong><strong>systeem</strong>. Hierbij is er sprake van<br />
portosystemische shunts, <strong>en</strong> zijn dus extra-hepatisch. Het overige deel van de v<strong>en</strong>a cava caudalis<br />
wordt door de eig<strong>en</strong> vat<strong>en</strong> gevormd, maar ontstaan uit de …<br />
De histologie van de <strong>lever</strong> kan op 3 wijz<strong>en</strong> beschrev<strong>en</strong> word<strong>en</strong>:<br />
1. Klassieke anatomische lobulus (anatomie): de morfologische opbouw van e<strong>en</strong> lobulus. de<br />
terminale v<strong>en</strong>ule ligt c<strong>en</strong>traal, het afvoerpunt van de lobulus. Op de hoekpunt ligg<strong>en</strong> juist de<br />
aanvoer<strong>en</strong>de del<strong>en</strong>. De portale driehoek is de galgang, de v<strong>en</strong>a porta <strong>en</strong> de hepatische<br />
arterie. De twee ader<strong>en</strong> gaan dus de <strong>lever</strong> in, richting het terminale v<strong>en</strong>ule. De galgang loopt<br />
juist uit de <strong>lever</strong> weg, richting de portale driehoek. Zie cirkel bij WC1.<br />
2. portale acinus (functioneel): deze indeling is veel praktischer voor het verklar<strong>en</strong> van klinische<br />
verschijnsel<strong>en</strong>. Het middelpunt is hier de portale driehoek, <strong>en</strong> juist de terminale v<strong>en</strong>ule als<br />
eindpunt. Door dit punt als middelpunt te nem<strong>en</strong> kun je veel beter de reactie van het<br />
weefsel verklar<strong>en</strong>, op bijvoorbeeld zuurstof tekort of gevoeligheid voor toxische stoff<strong>en</strong>. De<br />
<strong>lever</strong> is op die manier in meerdere zones te del<strong>en</strong>, welke respectievelijk meer of minder<br />
aangetast zull<strong>en</strong> zijn. Verder weg van de portale driehoek is er minder zuurstof <strong>en</strong><br />
hormon<strong>en</strong>, maar juist meer van andere functies zoals glycolyse. Tuss<strong>en</strong> de weefselstr<strong>en</strong>g<strong>en</strong><br />
vind<strong>en</strong> we sinuss<strong>en</strong>, gevormd uit de vitellinae vat<strong>en</strong>, welke onder de capillair<strong>en</strong> vall<strong>en</strong>. Ze<br />
hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> basaal membraan die niet over de hele wand mee lop<strong>en</strong> <strong>en</strong> verschill<strong>en</strong> daardoor<br />
van andere capillair<strong>en</strong>. Gef<strong>en</strong>estreerde capillair<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> kleine op<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, maar word<strong>en</strong><br />
nog wel bedekt door e<strong>en</strong> basaalmembraan, waardoor de doorlaatbaarheid toch minder is.<br />
De <strong>lever</strong> is uniek, deze zijn namelijk gef<strong>en</strong>estreerd <strong>en</strong> zonder bedekking van<br />
basaalmembraan. Hierdoor kunn<strong>en</strong> veel grotere stoff<strong>en</strong> opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, zoals vettransport.<br />
Kupffer cell<strong>en</strong> zijn macrofaag achtige cell<strong>en</strong> in de sinusoïd<strong>en</strong> die voor de afweer in de <strong>lever</strong><br />
zorg<strong>en</strong>. Verder zi<strong>en</strong> we ook stellate cell<strong>en</strong>, welke zich buit<strong>en</strong> de sinusoïd<strong>en</strong> bevind<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong><br />
de <strong>lever</strong>cel <strong>en</strong> de basaalmembraan in de ruimte van Disse <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vett<strong>en</strong> opslaan. Zie<br />
ovaal in WC1.<br />
3. portale lobulus (combinatie van anatomisch <strong>en</strong> functioneel): De galgang<strong>en</strong> word<strong>en</strong> als<br />
middelpunt g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> <strong>en</strong> lop<strong>en</strong> vandaar uit naar de terminale v<strong>en</strong>e. Direhoek in WC1.<br />
Vanuit de galafvoergang<strong>en</strong> gaat het gal naar de galblaas wanneer deze aanwezig is. In de galblaas<br />
ondervindt het gal wat bewerking, indikking <strong>en</strong> komt dan in het duod<strong>en</strong>um via de ductus<br />
choledochus sam<strong>en</strong> op de afvoergang<strong>en</strong> van de pancreas. Paard, rat <strong>en</strong> duif hebb<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> galblaas<br />
maar wel gal. De galgang is wel verwijd dus er is beperkte opslag mogelijk in de galgang<strong>en</strong> zelf.<br />
Werkcollege 1:<br />
Opmerkelijk is dat de veelvuldigheid aan functies van de <strong>lever</strong> eig<strong>en</strong>lijk maar door twee celtyp<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> vervuld, <strong>nl</strong>. de <strong>lever</strong>cel of hepatocyt <strong>en</strong> de stellate macrofaag (de zgn. cel van Von Kupffer of