blok 15 lever en hepatobiliair systeem.pdf - VETserieus.nl

levensgevaar verkeerd. Een aantal standaard procedures bij een intoxicatie zijn: maagspoeling,
toedienen van adsorbentia (Norit), precipitantia, neutralisering (Norit), laxantia, inductie van braken
(niet bij bewusteloosheid, irritatie van bek/slokdarm, intoxicatie met aggresieve zuren, basen,
petroleum of oplosmiddelen, overdosering van tranquilizers / anti-emetica), beïnvloeding van de
eliminatie (diureticum, urine pH) peritoneale dialyse in de kliniek, centrale analeptica /
ademhalingsstimulatie, anticonvulsiva.
• Cellulaire werkingsmechanismen: door aantasting van de celmembraan kan de cellulaire
homeostase verstoord worden. Voorbeelden van stoffen die dit doen zijn: zuren, basen,
fenolen, aldehyden, alcoholen, petroleum destilaten en enkele zware organen. De cellen
sterven hierdoor af. De cellulaire energiestofwisseling kan ook worden aangetast. Talloze
vergiften kunnen dit veroorzaken en dan op één van 3 manieren: ontkoppeling van
oxidatieve fosforylering dat leidt tot zuurstofgebrek en ATP gebrek, de lichaamstemperatuur
stijgt ook. Een tweede is een remming van de oxidatieve fosforylering, de ATP neemt af maar
het zuurstofverbruik eveneens, er is dus geen koorts. De laatste manier is remming van de
macromolecuulsynthese door stoffen die aan DNA of de ribosomen binden. Het gevolg van
deze veranderingen is necrose, vooral in metabool actieve cellen zoals nier, lever, beenmerg
en epitheel van MDK. Een laatste mogelijkheid waardoor het cellulaire werkingsmechanisme
verstoord raakt is door enzymremming door denaturatie. Een bekend voorbeeld is de
remming van acethyl-choline esterase (AChE) door organofosfaten en carbamaten.
• Orgaanspecifieke werkingsmechanismen; hier wordt beperkt tot de lever. Wanneer een
biotransformatie tot schadelijke stoffen leidt is de lever ook als eerste de lul. Voorbeelden
van deze hepatotoxische stoffen zijn aflatoxinen, benzopyrenen, pyrrolizidine alkaloïden, en
geneesmiddelen als paracetamol. De gevoeligheid van de lever in bepaalde zones is
afhankelijk van de doorbloeding, aanwezigheid van enzymen en de daaropvolgende
synthetische en metabole activiteiten. Een acute blootstelling kan gepaard gaan met
stapeling van vetten, necrose en cholestase. Een meer chronische blootstelling leidt tot
fibrose en cirrose. Neoplastische veranderingen kunnen bij langdurige verandering van het
DNA optreden. Er zijn twee belangrijke vormen die schade kunnen opleveren:
o Biochemische veranderingen die leverschade veroorzaken: lipide peroxidatie,
vetstapeling en veranderingen in de aanmaak van eiwitten (degranulatie RER,
ribosoomveranderingen, verstoring inbouw van aminozuren door lipoproteïne,
vertsoren van de activiteit van aminozuren, verminderde RNa synthese, covalente
binding aan nucleïnezuren en eiwitten).
o Bioactivering van xenobiotica met het ontstaan van reactieve metabolieten.
Bij leveraandoeningen zijn er een aantal behandelmogelijkheden.
• Ursodeoxycholzuur (UDCA): het is een tertiair galzuur dat de samenstelling van gal
beïnvloed, zodanig dat deze niet-lithogeen is en dus geen galstenen vormt. Bovendien kan
het cholesterolgalstenen geleidelijk oplossen. Andere effecten zijn de vermindering van de
hoeveelheid toxische galzuren, waterstofcarbonaat secretie bevorderen, galproductie
verhogen en een immuunmodulerend effect op de levercelmembraan. Resorptie na orale
toediening is nagenoeg volledig, maar er is een groot First-pass effect, er is een enterohepatische
kringloop door uitscheiding via de lever. UDCA kan gebruikt worden bij
cholestase, galstenen, risico’s op oxidatieve stress, en een positieve werking in het geval van
leververvetting.
• S-adenosyl-L-methionine (SAM): de synthese van SAM vindt plaats in alle lichaamscellen bij
de methionine omzetting. Het speelt een rol bij de omzetting van fosfatidylethanolamine,
welke een rol speelt bij het lipidentransport uit de lever. De stapeling van vet wordt
zodoende voorkomen en de membraan wordt meer vloeibaar. Door het beschikbaar maken