E - Hearst Magazines

at is nu beter? Iemand die alles zelf doet of
iemand die gespecialiseerde klusjes laat uitvoeren
door vaklieden om tot een zo goed
mogelijk totaalproduct te komen? In de horlogewereld
is dit een reële en cruciale vraag
die rondgaat onder merken en liefhebbers.
Het concept manufacture in de Zwitserse
horloge-industrie verwijst naar merken die
op zijn minst hun eigen uurwerken ontwerpen,
de uurwerkonderdelen zelf produceren
en ze tot horloges assembleren. Een horlogehuis
dat niet zelf het saffierglas, de kast, de
wijzers of de balansveer produceert, wordt
nog steeds gezien als een manufacture. Het
uurwerk is het leidend voorwerp in de manufactuur-discussie.
Tegenover de manufacture staat het atelier
de terminage, waarbij een merk, de zogeheten
etablisseur, enkel de assemblage van
de verschillende horloge-onderdelen uit-
voert op een centrale plek en er
de merknaam op aanbrengt. Dat
klinkt minder betrokken, ambachtelijk
en vooral ook historisch
incorrect. Historie is een
niet onaanzienlijk deel van de totale
horloge-emotie en –beleving
en een ver teruggaande geschiedenis
wordt met graagte ingezet
in reclamecampagnes om de
doelgroep te overtuigen van de traditionele
waarden van het merk. Maar het assembleren
van losse uurwerkonderdelen tot een
hoogwaardig tijdinstrument is zowel historisch
interessant, belangwekkend, uniek en
zeer correct.
We gaan terug naar de beginjaren van het
Zwitserse horloge-ambacht. Horlogemaker
Daniel Jeanrichard (1672 – 1741) is slechts
negentien jaar jong als hij in Le Locle in de
Zwitserse Jura een uurwerkatelier opent.
De onderdelen die hij gebruikt zijn afkomstig
van verschillende dominante horlogemakersgilden.
Deze gilden houden bewust
de productie van per stuk gefabriceerde onderdelen
laag en de prijzen hoog en Jean-
Richard zoekt naar een manier zijn atelier
De status van
Breguet kon
alleen verdedigd
worden als de
uurwerken
heel exclusief
waren
onafhankelijk hiervan te kunnen
uitbaten. Hij introduceert
het system met de naam établissage.
Jeanrichard leert de boeren
in de omgeving van Neuchâtel
hoe ze uurwerkonderdelen
moeten maken en iedere boer
krijgt een ander onderdeel te maken
waardoor hij steeds meer
een specialist wordt op dat betreffende onderdeel.
Alle losse componenten worden
vervolgens door een horlogemaker geassembleerd.
Jeanrichard zorgt er ook voor dat in
de Jura gereedschappen worden ontwikkeld
waardoor het eenvoudiger en dus goedkoper
wordt gestandaardiseerde uurwerkonderdelen,
die een steeds betere kwaliteit
hebben en in steeds grotere aantallen te produceren.
De arme boeren in de Jura zijn dolenthousiast
dat ze in de koude winters wat
kunnen bijverdienen en zijn op deze manier
de grondleggers van de moderne Zwitserse
horloge-industrie.
Eeuwenlang was de Zwitserse horlogeindustrie
een verzameling onafhankelijke
specialisten die van generatie op generatie
00: 25
TRENDS TRIBUNE
THE INTERNATIONAL WATCH TRIBUNE |
Jaeger-LeCoultre
is een van de
weinige huizen
dat reeds lange tijd
zijn eigen uurwerken
maakt. Deze foto uit 1833
toont de manufactuur in
Le Sentier, in de Jura