F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

Introductie
Hendrik Bergema, 1902-1969. Universaliteit en eigen kring
Ineke Bergema
Alles heeft zijn tijd
Toen ik een tiener was en een oude dame mij vertelde dat er zich brieven van
mijn overgrootvader in het archief van prof. F.L. Rutgers bevonden, die over
de Doleantie gingen, keek ik haar in opperste verbazing aan. Alsof mijn
overgrootvader mij interesseerde. En dan ook nog de Doleantie! Deze dame
was mevrouw J.F. Esser-Rutgers die op latere leeftijd het archief van haar
vader ordende. Nu ben ik zelf een oudere dame en orden het archief van mijn
vader. Ik heb de brieven die mijn overgrootvader in 1884 aan prof. Rutgers
schreef, voor advies over allerlei theologische kwesties, zorgvuldig gekopieerd
en bestudeerd. Speelde de Doleantie niet een belangrijke rol in het
leven van de familie van mijn vader en daardoor nu ook voor mij?
Als klein meisje koesterde ik jarenlang een wrok ten opzichte van mijn
vader. Voor mijn gevoel had mijn geweldige vader mij in het concentratiekamp
volkomen in de steek gelaten. Een klein kind reageert per slot magisch
– waarom redde haar vader haar niet? Nu ik volwassen ben en geboeid de
bronnen van zijn tijd en leven bestudeer, ervaar ik dit proces opnieuw als
magisch. Maar nu rijst er uit de tijd een persoon op die mijn achting oproept.
Ik besef dat zijn levensbeschrijving slechts een reconstructie is.
I Jeugd en studietijd
Jeugdjaren: Friesland en Groningen
Mijn vader, Henny Bergema, werd in 1902 in Leeuwarden geboren. Toen hij
vijf jaar oud was verhuisden zijn ouders, Henny en zijn twee zusjes, naar
Groningen. Daar werd Henny’s vader, evenals diens vader in Leeuwarden,
boekhouder.
Op de bewaarschool ontmoette Henny Jitske de Jong, die later zijn vrouw
zou worden. Ik weet niet of het toen al tussen hen klikte. Wel weet ik dat ze
zich jong verloofden. Henny was toen negentien jaar oud en Jitske zeventien.
Ze waren elkaar weer tegengekomen op de turnvereniging. Hoewel
Jitske’s familie uit Afscheidingskringen kwam en Henny’s familie overtuig-