F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
in korte tijd geweldig uitgebreid en vestigde zich ook in gebieden waar het
evangelie reeds door anderen verkondigd werd. Zowel op Sumba als in
Midden-Java had de missie zich ontwikkeld tot een geduchte concurrent van
de gereformeerde zending. Uit reactie hierop verschenen in de kerkelijke
pers dikwijls artikelen, waarin een zeer negatief beeld van de missie werd
gegeven. 73 Bergema benaderde de missie echter op een andere wijze. Hij
legde de nadruk op de gemeenschappelijke taak van zending en missie en
elke vorm van wederzijdse verdachtmaking wees hij af. Men zou zich meer
op de hoogte moeten stellen van elkaars motieven en werkwijze en het positieve
daarin moeten waarderen. Hij verdiepte zich in de rooms-katholieke
missie-wetenschap en in de missiegeschiedenis. In het begin van 1931 ging
hij zelfs – iets wat heel bijzonder was voor die tijd – op bezoek in Muntilan,
het missiecentrum van Midden-Java, om bij te dragen “tot een beter verstaan
en waardeeren van het vele goede, dat Rome door haar Missie in Indië tot
stand heeft gebracht”. 74 Misschien was juist hij daarom zo geschokt over de
penetratie van de missie op zijn eigen zendingsterrein in 1934, toen zij een
pastorie en een school liet bouwen in Gombong. Toen schreef hij: “Zoo sterk
wordt zelfs deze penetratie van Rome, dat er momenteel op Midden-Java
reeds meer dan tweemaal zooveel pastoors wonen als missionaire-predikanten!
Elke boot, waarmede een zendeling in Indië arriveert, brengt minstens
het dubbele aantal pastoors en een nog grooter getal van Roomsche broeders
en zusters mee voor de tallooze scholen op de reeds door de zending bezette
terreinen!” 75 Toch heeft ook deze bittere ervaring zijn instelling ten opzichte
van de missie niet wezenlijk kunnen veranderen. Hij bleef het contact zoeken,
ook toen anderen hem verweten hierin veel te optimistisch te zijn. 76
73 Reenders, Midden-Java, 72.
74 Zie: “Iets over de Roomsche Missie-actie. Naar aanleiding van een bezoek aan Moentilan”,
De Opwekker, jrg. 76 (1931) 108-114, 168-174 en 212-223.
75 Bergema, jaarverslag over 1934, Uit Keboemen, 14e jrg., nr 11 (mei 1935) 4.
76 “Lang voordat de contacten met Rome aan de orde van de dag waren, had Bergema ze in
de sfeer van de missie al gelegd. Levendig herinner ik mij, hoe al lange jaren geleden, toen
ik nog wat sceptisch stond tegenover de toenaderingspogingen en ik prof. Bergema –
overigens begrijpelijk – van al te groot optimisme verdacht, door hem werd gecorrigeerd.
Hij zei: ‘Daar leeft veel meer dan je denkt. Wacht maar eens; de komende jaren zullen mij
gelijk geven’. Dat gelijk heeft hij al lang gekregen, ook bij mij”. Aldus J.A.C. Rullmann
sr. in zijn artikel over de betekenis van Bergema in Theologische Hogeschool Kampen, juni
1969.
81