F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

70www.cgfdejong.nl
sobo enkele dagen in de maand naar Kebumen te komen dan omgekeerd
vanuit Kebumen in Wonosobo te werken. Bergema, dokter Vonk en alle
andere zendingsarbeiders in Midden-Java waren het hiermee eens, zodat de
Friese kerken na enig tegenstribbelen akkoord gingen. 24 En zo vertrok de
familie Van Dijk na een verblijf van 25 jaar op 15 mei 1931 uit Kebumen
naar Wonosobo. Na enkele herstelwerkzaamheden konden de Bergema’s de
ruime zendingspastorie betrekken.
De eerste anderhalf jaar in Kebumen zijn niet gemakkelijk geweest voor de
Bergema’s. In de eerste plaats leidde de lange onzekerheid over de werkverdeling
en de toekomstige standplaats ertoe, dat zij anderhalve maand bij de
familie Van Dijk moesten logeren en daarna anderhalf jaar in een tijdelijke
woning werden gehuisvest. Bovendien werden zij in deze periode getroffen
door allerlei ziekten. Zij waren nog geen maand in Kebumen of Henny
moest drie weken rust houden vanwege een zweertje aan de twaalfvingerige
darm. Midden in deze rustperiode werden zowel Henny als Jits getroffen
door de zogenaamde ‘vijfdaagse of de Van der Scheersche koorts’. 25 Enkele
weken na de geboorte van hun eerste kind op 18 februari 1930 kreeg Jits
trombose. 26 Zij was nauwelijks hersteld of het echtpaar kreeg tyfus in juni
1930. Henny kon pas twee maanden later weer aan het werk. Een zware
beproeving voor iemand, die graag aan de slag wilde.
Ook de voortdurende afhankelijkheid van een collega, die de touwtjes stevig
in handen hield, was zwaar. Hoewel Henny af en toe blijk gaf van een lichte
irritatie over diens beheer van de financiën en de verplaatsing van evangelisten
zonder overleg, 27 slaagde hij er toch in de relatie met Van Dijk goed te
houden. Dit was geen geringe prestatie, want Klaas van Dijk was geen
gemakkelijke collega. 28 Hij stond bekend als een scherpzinnig en onafhankelijk
denker die over allerlei aspecten van de zending een eigen mening had:
over de zendende kerk, de hulpdiensten, de missionair predikant – hij sprak
liever over ‘de evangelist’ – en over het kerkelijke lied. In de tijd dat Berge-
24 De Friezen konden moeilijk begrijpen, dat Van Dijk in 1926 beweerde, dat er zoveel werk
in Kebumen was dat een tweede missionair predikant beroepen moest worden, terwijl hij
kort daarna pleitte voor uitbreiding van het werk door de overname van Wonosobo en zelfs
voor de verhuizing van één van de missionair predikanten naar Wonosobo. Zie voor dokter
A.H. Vonk (1892-1978): Reenders, Midden-Java, 874.
25 K. van Dijk aan krd Heeg en Fr. deputaten, Kebumen, 2 dec. 1929, 3 jan. 1930, ZKH 291.
26 Vanwege de trombose kon Jits de doop van haar dochtertje Lena Ina (Leneke) op zondag
9 maart niet bijwonen.
27 Bergema aan krd Heeg en Fr. deputaten, Kebumen 10 mrt. en 5 aug. 1930, ZKH 292.
28 Vonk aan Heeg en Dep., 8 sept. 1926, ZKH 290. Volgens prof. Herman Bavinck was Van
Dijk moeilijk in de omgang. Zie: vergadering Heeg en Fr. dep., 11 jan. 1905, ZKH 269.