F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
van Ronkel (1870-1954) en Arabisch en islamologie bij A.J. Wensinck
(1882-1939). In deze vakken deed hij ook tentamen. 16 Zo werd de basis
gelegd voor zijn grote kennis van de Indonesische cultuurgeschiedenis,
waarvan hij later zijn collega-zendelingen en kampgenoten deelgenoot zou
maken.
Eerder dan verwacht legde Bergema het voorgeschreven zendingsexamen af.
Op 17 juli 1929 slaagde hij ten overstaan van de classis Sneek voor dit
examen, dat met het peremptoir examen gecombineerd was. 17 Twee maand
later – op woensdag 18 september – werd hij onder grote belangstelling te
Heeg door ds. Van Rennes in het ambt bevestigd. Vervolgens deed hij
intrede met een preek over Johannes 1: 41-43a, het verhaal van Andreas die
zijn broer Simon tot Jezus bracht.
Op 17 oktober vertrokken Henny Bergema en de zilversmidsdochter Jitske
de Jong (1903-1976), met wie hij in zijn Leidse periode op 13 april 1928 in
het huwelijk was getreden, per trein uit Arnhem om de volgende dag uit
Genua per boot verder te reizen naar Nederlands-Indië. In Egypte werd de
gelegenheid waargenomen nader kennis te maken met christendom en
zending in dat land. Onder meer werd een bezoek gebracht aan de Amerikaanse
universiteit van Kaïro en aan de Nile Mission Press van de bekende
Amerikaanse islamoloog S.M. Zwemer. Bergema was diep onder de indruk
van de schijnbare onvruchtbaarheid van de zending in Egypte. Ondanks het
werk van 350 buitenlandse zendelingen gedurende tientallen jaren waren
slechts 150 islamieten tot het christendom bekeerd. Hij trok hieruit twee
conclusies. In de eerste plaats liet deze geschiedenis zien, hoezeer de zending
afhankelijk is van God: “Laten wij bij al onze mooie scholen en hospitalen
en onze rijke evangelisatie-lectuur toch niet vergeten het bidden en
vasten .... Hij moet het doen en al het andere, ook wijzelve, zijn slechts
middelen om tot zaligheid te brengen allen die gelooven, zoowel Joden als
Heidenen en Mohammedanen”. In de tweede plaats bracht de onvruchtbaarheid
van de zending in Egypte hem nog meer onder de indruk van Gods
zegen op de zending in Midden-Java. Hoe meer je let op de zendingsgeschiedenis
van Egypte, des te meer leer je de zegen waarderen, die God op
Java schenkt. Het vergelijken van de ontwikkelingen in Nederlands-Indië
met de situatie elders zou kenmerkend worden voor de wijze waarop Bergema
de ontwikkelingen in eigen tijd en plaats beoordeelde. Wij zullen dit nog
16 Mededeling van mw. I.A. Bergema. Zie voor de studie indologie in Leiden: C. Fasseur, De
indologen. Ambtenaren voor de Oost (1825-1950) (Amsterdam, 1994) 405-420; J. van
Baal, Ontglipt Verleden (2 dln; Franeker: Wever, [1985]) I, 48-51.
17 Zie voor dit examen: Zendingsorde van de GKN, art. 4-6; Reenders, Midden-Java, 43.
67