F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
monotheïstische godsdiensten vastgelegd. Zending en kerk konden, op
enkele incidenten na, ongestoord doorwerken. Pas in de jaren negentig van
de vorige eeuw zijn ernstige spanningen ontstaan tussen moslims en christenen,
er zijn doden gevallen, mensen uit hun woonplaatsen gejaagd en honderden
kerken in brand gestoken. Hoe dit conflict zal aflopen, valt nog niet
te voorspellen.
Wat Bergema betreft, hij bleef voortdurend met de islam bezig, ook nadat hij
in 1957 tot hoogleraar zendingswetenschap aan de Theologische Hogeschool
te Kampen was benoemd, maar hij heeft, voorzover ik heb kunnen nagaan,
niet veel meer over de islam gepubliceerd. De gegevens die ik heb aangetroffen,
waren in de eerste plaats aantekeningen gemaakt van zijn colleges over
de islam en in de tweede plaats een artikel over het zogenaamde Evangelie
van Barnabas.
In zijn colleges over de islam geeft Bergema een zeer nauwkeurig beeld van
deze godsdienst, gebaseerd op een indrukwekkende belezenheid. Men zou
kunnen zeggen dat hij wat dat betreft meer als beoefenaar van de godsdienstgeschiedenis
optrad dan als missioloog. Maar bij enkele gelegenheden sprak
hij toch ook een theologisch oordeel over de islam uit.
Zo trof ik aantekeningen aan van een lezing voor Delftse studenten, op
bezoek in Kampen in december 1961, over het onderwerp: “Is Allah een
God of een afgod?” Na een uitvoerig overzicht van allerlei gegevens en een
uiteenzetting van allerlei standpunten, komt Bergema met zijn eigen visie:
de islam is gegroeid in een dialoog met jodendom en christendom, hij heeft
iets van de bijbelse boodschap doorgegeven, maar deze ook vaak verduisterd.
Uit de aantekeningen valt niet op te maken welk antwoord Bergema
uiteindelijk zelf heeft gegeven op de vraag die in de lezing behandeld werd.
Op zijn colleges heeft hij onder meer een conferentie behandeld van vooraanstaande
christenen en moslims die in april 1954 gehouden is te Bahamdun,
Libanon. Daar werd uitgesproken dat tijdens de bijeenkomst duidelijk
geworden was dat op een breed gebied een vruchtbare samenwerking kon
worden ontwikkeld tussen de twee godsdiensten (in de Engelse tekst: “the
two faiths of Islam and Christianity”). “Wij geloven beiden aan één God. Als
moslims zijn wij trouw aan ons geloof in Gods éénheid en in de waarheid
van de zending van de profeet Mohammad. Als christenen verklaren wij ons
trouw aan Jezus Christus als Heer en Zaligmaker”.
Voor Bergema gaat deze verklaring kennelijk te ver. Hij mist in de islam een
aantal fundamentele gedachten die in de Bijbel te vinden zijn. Zo noemt hij
het ontbreken in de Koran van de gedachte van de zoekende liefde van God
59