F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

More documents

Recommendations

Info

34www.cgfdejong.nl Onuitgegeven bronnen: C. Fieren. Predikant worden in Oostelijk Indonesia, Ontstaansgeschiedenis van de theologische hogeschool te Makassar (Ujung Pandang), Ede, feb. 1978 (scriptie) P.J. Hoekstra, Mijn, onze ‘Indische Periode’ 1936-1951, Bilthoven, 20 juni 1988 Geraadpleegde boeken en periodieken: zie bibliografie Interviews: prof. dr. J.T. Bakker, Zwolle, 25 januari 2001 drs. M.E. Duyverman, Oosterbeek, 31 juli 2000 prof. dr. P.J. Hoekstra, Bilthoven, 9 februari 2001 prof. dr. D.C. Mulder, Amsterdam, 5 juni 2000 prof. dr. H.N. Ridderbos, Kampen, 13 juli 2000
Dansen om de levensboom. Hendrik Bergema als pionier van een christelijke godsdienstwetenschap L. Leertouwer De titel van deze bijdrage lijkt op het eerste gezicht een frivole vlag op een hoogst ernstige lading: het kloeke manuscript, waarop Hendrik Bergema op 8 juli 1938 aan de Vrije Universiteit promoveerde. 1 Het is mij niet bekend, of Bergema de danskunst machtig was, maar het laat zich vermoeden dat hij deelde in het wantrouwen, dat de neocalvinistische ethiek van toen tegen haar koesterde. Was mij opgedragen, dit stuk in het Engels te schrijven, dan had ik gekozen voor Pussyfooting around the Tree of Life. Behoedzaam op de tenen lopen – Spitzen – is één van de basisbewegingen van het ballet en omdat aan Bergema’s werk noch een zekere sierlijkheid, noch een strakke choreografie van het redebeleid kan worden ontzegd, is de titel, zoals ik in het vervolg hoop aan te tonen, niet misplaatst. In elk geval is zij complimenteus bedoeld. De auteur bewoog zich op een terrein, dat voor een gereformeerd theoloog vol voetangels en klemmen lag. Verband leggen tussen de levensboom uit het bijbelboek Genesis en andere exemplaren van dezelfde soort uit andere tradities vereist onbevangenheid en opschorting van oordeel, twee instrumenten, die de vergelijkende godsdienstwetenschap pleegt samen te vatten onder de technische term epochè. Gerardus van der Leeuw, de toenmalige grootmeester van het vak, kon deze houding – later benoemd als methodisch agnosticisme – nog inpassen in het kader van zijn theologie van de incarnatie, maar dat stiet toen al op het verzet van vakgenoten, die bij de wetenschappelijke studie van godsdienstige verschijnselen elke theologische vooronderstelling buiten de deur wilden houden. Dit methodologisch debat duurt voort tot op vandaag. 2 Bergema, die zich uit neiging en noodzaak moest bewegen binnen het bestek van de gereformeerde dogmatiek, had te maken met een opvatting van godsdienstwetenschap, die haar tot de dienares van de theologie maakte. Niet voor niets had Abraham de Geweldige bepaald dat het vak aan de Vrije Universiteit elenchtiek moest heten – twist-en weerleggingskunde in de strijd met heidenen en ongodisten. Een lastige positie voor een man, die in de Oost goed gereformeerd was gebleven, maar zich daar een ruimere blik had verworven dan waarover de meeste godgeleerde achterblijvers in het moederland beschik- 1 Hendrik Bergema, De boom des levens in schrift en historie. Hilversum: J. Schipper Jr., 1938, 681 pp tekst + 53 pp illustraties. 2 Donald Wiebe, The Politics of Religious Studies. New York: St Martin’s Press, 1999.
Page 1 and 2: www.cgfdejong.nl Een rechtvaardig m
Page 3 and 4: www.cgfdejong.nl Inhoud Verantwoord
Page 5 and 6: Verantwoording Als lerares in ruste
Page 7 and 8: Woord vooraf D.C. Mulder Het doet m
Page 9 and 10: Introductie Hendrik Bergema, 1902-1
Page 11 and 12: www.cgfdejong.nl open en gemakkelij
Page 13 and 14: www.cgfdejong.nl pelen met name van
Page 15 and 16: www.cgfdejong.nl thema van de wajan
Page 17 and 18: www.cgfdejong.nl Voor Jitske was de
Page 19 and 20: www.cgfdejong.nl Jitske en de kinde
Page 21 and 22: www.cgfdejong.nl In Makassar liepen
Page 23 and 24: www.cgfdejong.nl Henny ging meteen
Page 25 and 26: www.cgfdejong.nl over: “de weerba
Page 27 and 28: www.cgfdejong.nl Het was weer goed
Page 29 and 30: www.cgfdejong.nl resultaat was dat
Page 31 and 32: www.cgfdejong.nl gedacht over deze
Page 33: www.cgfdejong.nl Verder bleef hij z
Page 37 and 38: www.cgfdejong.nl schap” daarenteg
Page 39 and 40: www.cgfdejong.nl ren: de koers staa
Page 41 and 42: www.cgfdejong.nl materiaal over de
Page 43 and 44: www.cgfdejong.nl naar de letter cor
Page 45 and 46: www.cgfdejong.nl dacht te vragen vo
Page 47 and 48: www.cgfdejong.nl Aan het eind van z
Page 49 and 50: www.cgfdejong.nl nam om aan dit com
Page 51 and 52: www.cgfdejong.nl meerde Kerken in N
Page 53 and 54: www.cgfdejong.nl meegemaakt, maar n
Page 55 and 56: www.cgfdejong.nl de spanningen in h
Page 57 and 58: www.cgfdejong.nl Uit Keboemen, vert
Page 59 and 60: www.cgfdejong.nl monotheïstische g
Page 61 and 62: www.cgfdejong.nl wil zeggen dat Jez
Page 63 and 64: Inleiding Henny Bergema als mission
Page 65 and 66: www.cgfdejong.nl maar ook toen kond
Page 67 and 68: www.cgfdejong.nl van Ronkel (1870-1
Page 69 and 70: www.cgfdejong.nl Hollands-Javaanse
Page 71 and 72: www.cgfdejong.nl ma nauw met hem mo
Page 73 and 74: www.cgfdejong.nl waarin met andersg
Page 75 and 76: www.cgfdejong.nl massale werklooshe
Page 77 and 78: www.cgfdejong.nl verslag over Kebum
Page 79 and 80: www.cgfdejong.nl van haar. 65 Dit w
Page 81 and 82: www.cgfdejong.nl in korte tijd gewe
Page 83 and 84: www.cgfdejong.nl In deze artikelen
Page 85 and 86:
www.cgfdejong.nl Dit gold ook voor
Page 87 and 88:
www.cgfdejong.nl zich thuis in de k
Page 89 and 90:
www.cgfdejong.nl Yogya werkzaam war
Page 91 and 92:
www.cgfdejong.nl ningen gemaakt en
Page 93 and 94:
www.cgfdejong.nl voor het onderwerp
Page 95 and 96:
www.cgfdejong.nl slechts acht geïn
Page 97 and 98:
www.cgfdejong.nl de missionair pred
Page 99 and 100:
www.cgfdejong.nl tussen de vakken i
Page 101 and 102:
www.cgfdejong.nl Meer nog dan de co
Page 103 and 104:
www.cgfdejong.nl brander kende hij
Page 105 and 106:
www.cgfdejong.nl rie, die de uitspr
Page 107 and 108:
www.cgfdejong.nl speeld. 158 In Par
Page 109 and 110:
www.cgfdejong.nl alleen de boodscha
Page 111 and 112:
www.cgfdejong.nl Madjelis Keristen
Page 113 and 114:
www.cgfdejong.nl Indië”. 168 Ook
Page 115 and 116:
www.cgfdejong.nl regionale eenheid,
Page 117 and 118:
www.cgfdejong.nl aangebroken. Reeds
Page 119 and 120:
www.cgfdejong.nl Ds. S. Marantika,
Page 121 and 122:
www.cgfdejong.nl hoe zwaar en moeil
Page 123 and 124:
www.cgfdejong.nl verbroken en wiens
Page 125 and 126:
www.cgfdejong.nl Deelstaat Oost-Ind
Page 127 and 128:
www.cgfdejong.nl nog steeds geen mo
Page 129 and 130:
Henny Bergema: een Anti-Revolutiona
Page 131 and 132:
www.cgfdejong.nl van het zendingswe
Page 133 and 134:
www.cgfdejong.nl bied van het gehel
Page 135 and 136:
www.cgfdejong.nl gemeenschap in Oos
Page 137 and 138:
www.cgfdejong.nl Na een onrustige p
Page 139 and 140:
www.cgfdejong.nl stelsel ook aan 34
Page 141 and 142:
www.cgfdejong.nl dictatoriale neigi
Page 143 and 144:
www.cgfdejong.nl vereiniteit over I
Page 145 and 146:
www.cgfdejong.nl een kleine minderh
Page 147 and 148:
www.cgfdejong.nl ondertekenden. Voo
Page 149 and 150:
www.cgfdejong.nl standpunt in. Met
Page 151 and 152:
www.cgfdejong.nl De “Nederlandse
Page 153 and 154:
www.cgfdejong.nl wijze word ik gedw
Page 155 and 156:
www.cgfdejong.nl mad Kaharoedin, de
Page 157 and 158:
www.cgfdejong.nl machtige Madjelis
Page 159 and 160:
www.cgfdejong.nl De Federalistische
Page 161 and 162:
www.cgfdejong.nl Deelstaat Oost-Ind
Page 163 and 164:
www.cgfdejong.nl ondanks alle retor
Page 165 and 166:
www.cgfdejong.nl het eerst op ons a
Page 167 and 168:
www.cgfdejong.nl van rijst, maïs,
Page 169 and 170:
www.cgfdejong.nl doven van allerlei
Page 171 and 172:
De benoeming Bergema als hoogleraar
Page 173 and 174:
www.cgfdejong.nl bespreken wij acht
Page 175 and 176:
www.cgfdejong.nl contact met de stu
Page 177 and 178:
www.cgfdejong.nl heeft betrekking o
Page 179 and 180:
www.cgfdejong.nl (gast)docenten. De
Page 181 and 182:
www.cgfdejong.nl omgezet werden in
Page 183 and 184:
www.cgfdejong.nl Ook andere zending
Page 185 and 186:
www.cgfdejong.nl genoemde stichting
Page 187 and 188:
www.cgfdejong.nl echter te isoleren
Page 189 and 190:
www.cgfdejong.nl en christelijke op
Page 191 and 192:
www.cgfdejong.nl Bergema viel op do
Page 193 and 194:
www.cgfdejong.nl koloniale vraagstu
Page 195 and 196:
www.cgfdejong.nl innemen bij het ve
Page 197 and 198:
www.cgfdejong.nl namen van veertien
Page 199 and 200:
www.cgfdejong.nl aangezien zij het
Page 201 and 202:
www.cgfdejong.nl B. De kwestie Nieu
Page 203 and 204:
www.cgfdejong.nl Australië bereid
Page 205 and 206:
www.cgfdejong.nl sfeer ontbrak in N
Page 207 and 208:
www.cgfdejong.nl Met deze politieke
Page 209 and 210:
www.cgfdejong.nl Aanvullende litera
Page 211 and 212:
www.cgfdejong.nl tus, waarover Dr.
Page 213 and 214:
www.cgfdejong.nl sen, die later ook
Page 215 and 216:
www.cgfdejong.nl geleden heb ik bij
Page 217 and 218:
www.cgfdejong.nl dit ontslaat ons n
Page 219 and 220:
www.cgfdejong.nl gen worden besprok
Page 221 and 222:
www.cgfdejong.nl van deze missiolog
Page 223 and 224:
www.cgfdejong.nl een “mehr gegenw
Page 225 and 226:
www.cgfdejong.nl waar de westerse z
Page 227 and 228:
De toekomst is zijn rijk Een commen
Page 229 and 230:
www.cgfdejong.nl gereformeerd theol
Page 231 and 232:
www.cgfdejong.nl met gebakken lucht
Page 233 and 234:
www.cgfdejong.nl met gejuich ontvan
Page 235 and 236:
www.cgfdejong.nl “De eerste synod
Page 237 and 238:
www.cgfdejong.nl “Over de kerkeli
Page 239 and 240:
www.cgfdejong.nl “Over den nauwen
Page 241 and 242:
www.cgfdejong.nl “Een evangelisat
Page 243 and 244:
www.cgfdejong.nl 1957 Rondom Israë
Page 245 and 246:
www.cgfdejong.nl 1964 “Woord van
Page 247 and 248:
Literatuur over H. Bergema I.A. Ber
Page 249 and 250:
www.cgfdejong.nl 1965 J.Verkuyl, De
Page 251 and 252:
www.cgfdejong.nl Kleio, Tijdschrift
Page 253 and 254:
www.cgfdejong.nl 1992 H.C. Endedijk
Page 255 and 256:
www.cgfdejong.nl 2000 J. Slomp, “
show all

F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?