F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...
F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ... F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...
32www.cgfdejong.nl levensbeschouwelijke en politieke groeperingen richtten een appèl tot de Nederlandse regering met als motto “Kies de weg tot verzoening.” (Een erkenning van zijn ideeën zou men kunnen zien in zijn benoeming, in 1964, tot adviseur van de ARP in de vaste commissie voor buitenlandse aangelegenheden.) In 1963 reisde Henny nog één keer naar Indonesië – een reis die hem grote voldoening gaf. Hij was een der afgevaardigden in een interkerkelijke zendingsdelegatie naar de Indonesische kerken, die overal in de archipel met geestdrift werd ontvangen. Op het bredere terrein van de ontwikkelingssamenwerking kon hij zijn Indonesische ervaringen ten nutte maken als docent van door de regering uit te zenden deskundigen, maar ook als bestuurslid van de Nederlandse Organisatie Voor Internationale Ontwikkelingssamenwerking. Hij leidde voor het Nederlands Gesprekscentrum een commissie ‘Ontwikkelingsgebieden’ en in die hoedanigheid ontketende hij een discussie over staatssubsidie aan het ontwikkelingswerk van kerken – sinds 1965 belichaamd in de Interkerkelijke Coördinatie Commissie Ontwikkelingshulp. Het begon met een rapport van zijn hand over de vraag: hoe garandeer je het beginsel van de scheiding van kerk en staat en maak je toch gebruik van de lange ervaring van zending en missie op het terrein van onderwijs en medische zorg? Zo werden in de laatste levensperiode van mijn vader de thema’s uit zijn leven in Indonesië op een ander niveau herhaald en de lijnen doorgetrokken. Het einde: mei l969 Inmiddels waren de kinderen van Henny en Jits uitgezwermd. Drie van hen waren naar de VS vertrokken; twee bleven in Nederland wonen. Mijn ouders woonden nog steeds in Baarn. “Het huis met de boeken” zoals het door buren werd genoemd. Vlak voor zijn dood wees Jits Henny erop dat hij al zijn boeken “niet mee kon nemen”, waarop Henny antwoordde dat hij er toch een interessant leven mee had gehad. Dat was zeker het geval. Hij had – niet alleen vanwege zijn boeken – een prachtig leven gehad. Met veel intensiteit had hij zijn leven geleefd. Hij had hard gewerkt om mee te helpen aan, zoals hij zei, het bouwen aan “Gods plan met deze wereld” en het verwezenlijken van het “Koninkrijk Gods op deze aarde”. Hij zag het als een “genade Gods” dat hij daaraan had mogen meewerken. Zijn kenmerkende eigenschap “trouw”, die Sillevis Smitt voor de oorlog al noemde, was gedurende zijn hele leven duidelijk zichtbaar. Hij hield vast aan de overtuigingen, die zich al vroeg in hem hadden gevormd: zijn kern.
www.cgfdejong.nl Verder bleef hij zijn leven lang open naar buiten toe. Zijn leergierigheid stimuleerde deze openheid en de trouw aan zijn kern gaf hem de vrijheid daartoe. Met recht deze dubbele oriëntatie: universaliteit èn eigen kring. In een In Memoriam in Trouw van 16 mei 1969 schreef J.A.C. Rullmann dat Henny’s onverwachte dood een “tragisch element” had. Hij was met vervroegd emeritaat gegaan om te kunnen schrijven. Hij wilde onder andere zijn oude interesse voor Dante weer oppakken. Door de oorlog waren zijn aantekeningen verloren gegaan en na de oorlog had hij de moed niet meer gehad om daar opnieuw aan te beginnen. Het emeritaat zou daar een goede gelegenheid voor zijn. Het heeft niet zo mogen zijn. Henny overleed aan een attaque op 13 mei 1969. Voordat hij stierf, lag hij enige dagen in coma. Jits las hem geliefde passages uit de bijbel voor. Zij voelde zich na zijn dood “als door midden gescheurd.” Maar het was zijn tijd. Verantwoording bronnen. Archieven en bibliotheken: Archief Universiteit Leiden, Leiden Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800 – heden) van de Vrije Universiteit, Amsterdam Interuniversitair Instituut voor Missiologie en Oecumenica, Utrecht Archief Theologische Universiteit Kampen, Kampen Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Leiden Archief Koninklijk Instituut voor de Tropen, Amsterdam Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam Het Utrechts Archief, Utrecht Archief Landelijk Diensten Centrum, Utrecht Archiefdienst Gereformeerde Kerken in Nederland, Leusden Archief Stichting De Zending der Nederlands Hervormde Kerk, Oegstgeest Universiteit van Amsterdam, Amsterdam (Universiteitsbibliotheek) Vrije Universiteit, Amsterdam (Universiteitsbibliotheek). Particuliere collecties: Familie Bergema, Amsterdam A.L. Hoekstra, Diemen 33
- Page 1 and 2: www.cgfdejong.nl Een rechtvaardig m
- Page 3 and 4: www.cgfdejong.nl Inhoud Verantwoord
- Page 5 and 6: Verantwoording Als lerares in ruste
- Page 7 and 8: Woord vooraf D.C. Mulder Het doet m
- Page 9 and 10: Introductie Hendrik Bergema, 1902-1
- Page 11 and 12: www.cgfdejong.nl open en gemakkelij
- Page 13 and 14: www.cgfdejong.nl pelen met name van
- Page 15 and 16: www.cgfdejong.nl thema van de wajan
- Page 17 and 18: www.cgfdejong.nl Voor Jitske was de
- Page 19 and 20: www.cgfdejong.nl Jitske en de kinde
- Page 21 and 22: www.cgfdejong.nl In Makassar liepen
- Page 23 and 24: www.cgfdejong.nl Henny ging meteen
- Page 25 and 26: www.cgfdejong.nl over: “de weerba
- Page 27 and 28: www.cgfdejong.nl Het was weer goed
- Page 29 and 30: www.cgfdejong.nl resultaat was dat
- Page 31: www.cgfdejong.nl gedacht over deze
- Page 35 and 36: Dansen om de levensboom. Hendrik Be
- Page 37 and 38: www.cgfdejong.nl schap” daarenteg
- Page 39 and 40: www.cgfdejong.nl ren: de koers staa
- Page 41 and 42: www.cgfdejong.nl materiaal over de
- Page 43 and 44: www.cgfdejong.nl naar de letter cor
- Page 45 and 46: www.cgfdejong.nl dacht te vragen vo
- Page 47 and 48: www.cgfdejong.nl Aan het eind van z
- Page 49 and 50: www.cgfdejong.nl nam om aan dit com
- Page 51 and 52: www.cgfdejong.nl meerde Kerken in N
- Page 53 and 54: www.cgfdejong.nl meegemaakt, maar n
- Page 55 and 56: www.cgfdejong.nl de spanningen in h
- Page 57 and 58: www.cgfdejong.nl Uit Keboemen, vert
- Page 59 and 60: www.cgfdejong.nl monotheïstische g
- Page 61 and 62: www.cgfdejong.nl wil zeggen dat Jez
- Page 63 and 64: Inleiding Henny Bergema als mission
- Page 65 and 66: www.cgfdejong.nl maar ook toen kond
- Page 67 and 68: www.cgfdejong.nl van Ronkel (1870-1
- Page 69 and 70: www.cgfdejong.nl Hollands-Javaanse
- Page 71 and 72: www.cgfdejong.nl ma nauw met hem mo
- Page 73 and 74: www.cgfdejong.nl waarin met andersg
- Page 75 and 76: www.cgfdejong.nl massale werklooshe
- Page 77 and 78: www.cgfdejong.nl verslag over Kebum
- Page 79 and 80: www.cgfdejong.nl van haar. 65 Dit w
- Page 81 and 82: www.cgfdejong.nl in korte tijd gewe
www.cgfdejong.nl<br />
Verder bleef hij zijn leven lang open naar buiten toe. Zijn leergierigheid<br />
stimuleerde deze openheid en de trouw aan zijn kern gaf hem de vrijheid<br />
daartoe. Met recht deze dubbele oriëntatie: universaliteit èn eigen kring.<br />
In een In Memoriam in Trouw van 16 mei 1969 schreef J.A.C. Rullmann dat<br />
Henny’s onverwachte dood een “tragisch element” had. Hij was met vervroegd<br />
emeritaat gegaan om te kunnen schrijven. Hij wilde onder andere zijn<br />
oude interesse voor Dante weer oppakken. Door de oorlog waren zijn aantekeningen<br />
verloren gegaan en na de oorlog had hij de moed niet meer gehad<br />
om daar opnieuw aan te beginnen. Het emeritaat zou daar een goede gelegenheid<br />
voor zijn. Het heeft niet zo mogen zijn.<br />
Henny overleed aan een attaque op 13 mei 1969. Voordat hij stierf, lag hij<br />
enige dagen in coma. Jits las hem geliefde passages uit de bijbel voor. Zij<br />
voelde zich na zijn dood “als door midden gescheurd.” Maar het was zijn<br />
tijd.<br />
Verantwoording bronnen.<br />
Archieven en bibliotheken:<br />
Archief Universiteit Leiden, Leiden<br />
Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800<br />
– heden) van de Vrije Universiteit, Amsterdam<br />
Interuniversitair Instituut voor Missiologie en Oecumenica, Utrecht<br />
Archief Theologische Universiteit Kampen, Kampen<br />
Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Leiden<br />
Archief Koninklijk Instituut voor de Tropen, Amsterdam<br />
Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam<br />
Het Utrechts Archief, Utrecht<br />
Archief Landelijk Diensten Centrum, Utrecht<br />
Archiefdienst Gereformeerde Kerken in Nederland, Leusden<br />
Archief Stichting De Zending der Nederlands Hervormde Kerk, Oegstgeest<br />
Universiteit van Amsterdam, Amsterdam (Universiteitsbibliotheek)<br />
Vrije Universiteit, Amsterdam (Universiteitsbibliotheek).<br />
Particuliere collecties:<br />
Familie Bergema, Amsterdam<br />
A.L. Hoekstra, Diemen<br />
33
Change language