F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...
F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ... F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...
24www.cgfdejong.nl Morele Herbewapening. De Ronde Tafel Conferentie was een uitgelezen moment voor lobbywerk. Veel oude bekenden zagen elkaar weer in Den Haag! Henny had niet alleen veel kontakten met de kerkelijke achterban door zijn vele preek- en spreekbeurten door het hele land. Hij trok ook de aandacht van prinses Wilhelmina door een referaat dat hij hield op een zendingscongres in Woudschoten, waaraan zij had deelgenomen. Hij sprak over de veranderde situatie in Indonesië en de rol van de zending daarin. In juni werd Henny aan het hof ‘genood’ voor een gesprek. Tijdens de audiëntie spraken ze over allerlei kwesties als de kerken in Indonesië, de aansluiting bij de Wereldraad, de Morele Herbewapening en dergelijke. Henny schrijft in zijn aantekeningen over Wilhelmina: “… Blocnote voor zich, waarin ze van tijd tot tijd aantekeningen maakt, wat veronderstelde dat haar geheugen minder wordt. Met grote letters. Gebruikt geen bril. … De prinses zag er keurig uit in een grijs mantelpakje.”… Ze beëindigde het gesprek met te zeggen “dat ze het prettig had gevonden weer eens iemand ook uit onze kerken te ontmoeten. Vroeger ook al één, verleden jaar, ze herinnerde zich de naam niet, maar toen ik de naam van Verkuyl noemde, kwam die haar niet onbekend voor. Ze had ook wel van Bavinck gehoord en zou hem ook wel eens willen ontmoeten. Geen moeilijkheden met naar buiten gaan (achteruitlopen en zo)”. Inmiddels was Henny getroffen door een zoveelste hartaanval. Hij viel daarbij tussen het perron en de trein in Amersfoort. Ook al deed hij het daarna wat kalmer aan – het hielp niet. De huisarts scheef hem drie maanden absolute rust voor. In het Zendingsblad van de Gereformeerde Kerken stond naar aanleiding hiervan: “men brenge hem niet in verleiding”. Makassar: mei-september 1950 Begin 1950 vertrok Henny, alleen, met de Zeeland naar het zelfstandige Indonesië. Jitske en de jongste dochter Betty zouden later volgen. In een vraaggesprek met Trouw van 22 mei 1950 met de kop “Prot. Kerken in Indonesië gaan zware tijd tegemoet”, sprak Henny zijn bezorgdheid uit over de toestand in Indonesië. De opleiding van christenintellectuelen was van levensbelang. Hij was bang voor de komst van een islamitische staat. De christenen konden zich in Indonesië nog altijd goed weren, omdat ze goed waren opgeleid. Het aantal conservatieve islamieten in Indonesië was groot en hun opleidingen werden nu beter. Voor de oorlog had hij al geschreven
www.cgfdejong.nl over: “de weerbaarmaking van de inheemsche bevolking tot het innemen der door God gewilde positie in het geheel der moderne volkerenwereld”. De politieke situatie in Indonesië was nog op vele plaatsen instabiel. In Oost-Indonesië heerste een gespannen sfeer. Dit hield verband met politieke veranderingen. De Deelstaat Oost-Indonesië zou in dit jaar opgaan in de Eenheidsstaat Indonesië. Toen Henny vanuit Java in Makassar aankwam, werd hij daarmee meteen geconfronteerd. Een vriend van hem was in Makassar gevangen genomen op verdenking ‘coupplegers’ te hebben geholpen. Als vertegenwoordiger van de eenheidsstaat bezocht president Soekarno zelf in deze tijd Makassar en hield volgens Henny een “sympathieke” toespraak. Tijdens de receptie ter ere van zijn bezoek werd Henny meteen door Soekarno herkend: “de dominee.” Maar een maand erna schoot de vlam in de pan en ontstonden hevige gevechten. Er waren in Makassar heel wat verschillende ideeën over hoe de staat Indonesië geregeerd moest worden en dit werd hard gespeeld. De TNI (Tentara Republik Indonesia = het leger van de Eenheidsstaat Indonesië), de APRIS (Angkatan Perang Republik Indonesia Serikat = federale strijdkrachten), het KNIL (Koninklijk Nederlands-Indisch Leger) en de islamitische guerrilla bestreden elkaar. Daarbij vielen veel gewonden en vluchtelingen stroomden de stad in. In deze chaos probeerde Henny als pastor alle gemeenteleden op te zoeken. Hij moest speciale passen hebben voor de verschillende delen van de stad, want in het ene gedeelte had de APRIS het voor het zeggen en in een ander gedeelte weer een andere groepering. Overal waren wegversperringen. Vanwege de schietpartijen moest hij vaak door slokans (droge sloten) kruipen om de gemeenteleden te kunnen bezoeken. Voortdurend werd hij onderweg gefouilleerd en als hij mocht passeren, losten ze achter z’n rug nog even een revolverschot. Henny had een kruis op zijn overhemd gespeld, zodat men kon zien dat hij geestelijk verzorger was. Na deze roerige tijd werd in augustus de rust voorlopig hersteld. De Deelstaat Oost-Indonesië hield op te bestaan. Op 17 augustus 1950 werd dit officieel afgekondigd met onder andere een radiorede van Soekarno vanuit Jakarta. Timor: 1950-1953 Het kostte jaren voordat men aan de bouw van de Theologische School in Makassar kon beginnen. Pas in 1953 werd definitief een stuk grond verkregen. In die tussentijd was de school in Soé op Timor gevestigd. Henny 25
- Page 1 and 2: www.cgfdejong.nl Een rechtvaardig m
- Page 3 and 4: www.cgfdejong.nl Inhoud Verantwoord
- Page 5 and 6: Verantwoording Als lerares in ruste
- Page 7 and 8: Woord vooraf D.C. Mulder Het doet m
- Page 9 and 10: Introductie Hendrik Bergema, 1902-1
- Page 11 and 12: www.cgfdejong.nl open en gemakkelij
- Page 13 and 14: www.cgfdejong.nl pelen met name van
- Page 15 and 16: www.cgfdejong.nl thema van de wajan
- Page 17 and 18: www.cgfdejong.nl Voor Jitske was de
- Page 19 and 20: www.cgfdejong.nl Jitske en de kinde
- Page 21 and 22: www.cgfdejong.nl In Makassar liepen
- Page 23: www.cgfdejong.nl Henny ging meteen
- Page 27 and 28: www.cgfdejong.nl Het was weer goed
- Page 29 and 30: www.cgfdejong.nl resultaat was dat
- Page 31 and 32: www.cgfdejong.nl gedacht over deze
- Page 33 and 34: www.cgfdejong.nl Verder bleef hij z
- Page 35 and 36: Dansen om de levensboom. Hendrik Be
- Page 37 and 38: www.cgfdejong.nl schap” daarenteg
- Page 39 and 40: www.cgfdejong.nl ren: de koers staa
- Page 41 and 42: www.cgfdejong.nl materiaal over de
- Page 43 and 44: www.cgfdejong.nl naar de letter cor
- Page 45 and 46: www.cgfdejong.nl dacht te vragen vo
- Page 47 and 48: www.cgfdejong.nl Aan het eind van z
- Page 49 and 50: www.cgfdejong.nl nam om aan dit com
- Page 51 and 52: www.cgfdejong.nl meerde Kerken in N
- Page 53 and 54: www.cgfdejong.nl meegemaakt, maar n
- Page 55 and 56: www.cgfdejong.nl de spanningen in h
- Page 57 and 58: www.cgfdejong.nl Uit Keboemen, vert
- Page 59 and 60: www.cgfdejong.nl monotheïstische g
- Page 61 and 62: www.cgfdejong.nl wil zeggen dat Jez
- Page 63 and 64: Inleiding Henny Bergema als mission
- Page 65 and 66: www.cgfdejong.nl maar ook toen kond
- Page 67 and 68: www.cgfdejong.nl van Ronkel (1870-1
- Page 69 and 70: www.cgfdejong.nl Hollands-Javaanse
- Page 71 and 72: www.cgfdejong.nl ma nauw met hem mo
- Page 73 and 74: www.cgfdejong.nl waarin met andersg
www.cgfdejong.nl<br />
over: “de weerbaarmaking van de inheemsche bevolking tot het innemen der<br />
door God gewilde positie in het geheel der moderne volkerenwereld”.<br />
De politieke situatie in Indonesië was nog op vele plaatsen instabiel. In<br />
Oost-Indonesië heerste een gespannen sfeer. Dit hield verband met politieke<br />
veranderingen. De Deelstaat Oost-Indonesië zou in dit jaar opgaan in de<br />
Eenheidsstaat Indonesië.<br />
Toen Henny vanuit Java in Makassar aankwam, werd hij daarmee meteen<br />
geconfronteerd. Een vriend van hem was in Makassar gevangen genomen op<br />
verdenking ‘coupplegers’ te hebben geholpen. Als vertegenwoordiger van de<br />
eenheidsstaat bezocht president Soekarno zelf in deze tijd Makassar en hield<br />
volgens Henny een “sympathieke” toespraak. Tijdens de receptie ter ere van<br />
zijn bezoek werd Henny meteen door Soekarno herkend: “de dominee.”<br />
Maar een maand erna schoot de vlam in de pan en ontstonden hevige gevechten.<br />
Er waren in Makassar heel wat verschillende ideeën over hoe de<br />
staat Indonesië geregeerd moest worden en dit werd hard gespeeld. De TNI<br />
(Tentara Republik Indonesia = het leger van de Eenheidsstaat Indonesië), de<br />
APRIS (Angkatan Perang Republik Indonesia Serikat = federale strijdkrachten),<br />
het KNIL (Koninklijk Nederlands-Indisch Leger) en de islamitische<br />
guerrilla bestreden elkaar. Daarbij vielen veel gewonden en vluchtelingen<br />
stroomden de stad in.<br />
In deze chaos probeerde Henny als pastor alle gemeenteleden op te zoeken.<br />
Hij moest speciale passen hebben voor de verschillende delen van de stad,<br />
want in het ene gedeelte had de APRIS het voor het zeggen en in een ander<br />
gedeelte weer een andere groepering. Overal waren wegversperringen.<br />
Vanwege de schietpartijen moest hij vaak door slokans (droge sloten) kruipen<br />
om de gemeenteleden te kunnen bezoeken. Voortdurend werd hij onderweg<br />
gefouilleerd en als hij mocht passeren, losten ze achter z’n rug nog even<br />
een revolverschot. Henny had een kruis op zijn overhemd gespeld, zodat<br />
men kon zien dat hij geestelijk verzorger was.<br />
Na deze roerige tijd werd in augustus de rust voorlopig hersteld. De Deelstaat<br />
Oost-Indonesië hield op te bestaan. Op 17 augustus 1950 werd dit<br />
officieel afgekondigd met onder andere een radiorede van Soekarno vanuit<br />
Jakarta.<br />
Timor: 1950-1953<br />
Het kostte jaren voordat men aan de bouw van de Theologische School in<br />
Makassar kon beginnen. Pas in 1953 werd definitief een stuk grond verkregen.<br />
In die tussentijd was de school in Soé op Timor gevestigd. Henny<br />
25