F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
met gebakken lucht dan met wetenschappelijke analyse. Niet, dat het allemaal
onzin was of dat zij, die met futurologie bezig waren, geen serieuze
wetenschappers waren. Wel, dat bij iedere analyse de ideologische uitgangspunten
van de onderzoeker van groot belang zijn en diens onderzoeksresultaten
en toekomstvisie tekenen. Het relativeert uiteraard de waarde van zo’n
toekomstprojectie. Bergema onderkent dat ook: hij geeft aan dat uiteindelijk
de toekomst niet afhangt van onze planning, maar van de beloften van God.
Toch ziet hij wel iets in futurologie en wel op twee punten: het belang van
interdisciplinaire samenwerking en het belang van de bestudering van
sociaal-economische problemen. Op beide punten heeft hij een vooruitziende
blik gehad. Missiologie was niet langer de enige tak van wetenschap die zich
bezighield met de leefwereld in andere culturen (van missiologie voor de
westerse cultuur was toen nog nauwelijks sprake. 11 ) Andere wetenschappers
deden voor de zending belangrijke ontdekkingen. Culturele antropologie,
godsdienstsociologie, politicologie en economie leverden inzichten op die
van groot belang waren voor de kennis van de mens en zijn wereld. Interdisciplinaire
samenwerking bij de bestudering van missionaire vraagstukken
was van fundamenteel belang. Die is gelukkig ook tot stand gekomen en
heeft goede resultaten opgeleverd. Helaas is er wel een nieuw probleem
ontstaan: in genoemde samenwerking werd de rol van missiologie allengs
geringer. Vandaag de dag is het eerder uitzondering dan regel dat missiologie
in deze interdisciplinaire onderzoeksprojecten wordt betrokken. Missiologie
lijkt op haar retour te zijn, niet alleen aan de Nederlandse universitaire
instellingen, maar ook aan die in andere landen. Dat is natuurlijk niet het
gevolg van die interdisciplinaire benadering, maar kan er ook niet geheel los
van worden gezien. Missiologie heeft kennelijk in dat gezelschap niet haar
eigenheid, het zicht houden op het rijk van God als de toekomst van de
wereld, zo weten te presenteren dat andere disciplines haar inzichten niet
willen ontberen.
Ten aanzien van het belang van de studie van de sociaal-economische context
waarmee de zending te maken had, is Bergema in de jaren die volgden
op zijn wenken bediend. De aandacht voor deze vragen nam een grote
vlucht. Binnen de Wereldraad van Kerken werd, zeker na de assemblee van
Uppsala, aan deze zaken grote aandacht gegeven. 12 In ontwikkelingsstrategieën
werden plannen voor de toekomst gemaakt. De bevrijding van armoede
werd prioriteit no.1 in de oecumene; zonde werd gedefinieerd als onderd-
11 Van Butselaar, “The Gospel and Culture Study”, 246 e.v.
12 Wind, Zending en Oecumene in de twintigste eeuw, IIa, 195 e.v.
231