F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
een “mehr gegenwartsbezogene Eschatologie”, die volgens hem door
Rosenkranz en Holsten wordt voorgestaan. Inderdaad worden de accenten
bij sommige missiologen meer op het “reeds nu” en bij anderen op het “nog
niet” gelegd, maar het schema van Wiedenmann is mijns inziens toch te
geforceerd. Volgens Walter Freytag bijvoorbeeld is er wel degelijk een
heilshistorisch “nu”, dat door de zending verkondigd wordt, maar dit heilshistorisch
nu mag alleen maar worden verstaan vanuit de “Blick aufs Ende”.
De Kerk, zegt hij, “lebt im unsichtbar gekommenen Reich auf sein sichtbares
kommen hin”. Het “nu” is er reeds in Christus, en door Gods Geest
ontstaat door de prediking ook nu reeds iets nieuws, maar de spanning tussen
het “reeds nu” en het “nog niet” blijft tot het einde. Wiedenmann verwijt de
protestantse theologie en missiologie, dat ze te weinig “Inkarnationsbezogen”
is en vandaar ook te weinig of soms zelfs in het geheel geen “perfectisch
heilsgeschichtliche Eschatologie” kent; dat de sterke accentuering van
de zending als voor alles of zelfs uitsluitend “missio Dei” de zending als
“missio ecclesiae” te veel op de achtergrond gedrongen heeft. dat de “Blick
aufs Ende” teveel heeft geleid tot de eis van “Entweltlichung” en dat Christus’
heerschappij teveel gezien wordt als een “verborgen heerschappij”, die
niet door ons zichtbaar kan worden gemaakt, zodat er eigenlijk van een
“reeds nu” aanwezig heil in de protestantse theologie en zending weinig of
geen sprake is. Hij verwijst in dit verband naar Yves Congar, die in zijn boek
“Das Mysterium des Todes” van 1955 schreef: “Hier liegt der tragische
Widersinn, der auf dem Protestantismus lastet: Diese Vorstellung, man
könne die unumschränkte Wirksamkeit Gottes nicht wahren, wenn man nicht
seine ausschlieszliche Wirksamkeit behaupte”. In sommige opzichten heeft
Wiedenmann wel gelijk, maar aan zijn verwijten liggen ongetwijfeld ook
verschillen tussen de Rooms-Katholieke en de Protestantse dogmatiek met
betrekking tot de mens en de doorwerking van de zonde en vooral in de
kerkopvatting ten grondslag. In de kerk als lichaam van Christus wordt
volgens Rome de incarnatie van Christus gecontinueerd. De dienst van de
kerk is deelname aan de plaatsvervanging van Christus. De Kerk, zegt bijv.
Joh. Feiner, directeur van de Katholieke Academie in Zurich in “Gott und
Welt”, is uitverkoren tot de heilshistorische functie, plaatsvervangend voor
de rest der mensheid met Christus voor God te bestaan en met Christus voor
heel de mensheid, ze moet door heel haar existentie, door heel haar zichtbare
werkelijkheid, door haar structuur en activiteit plaatsvervangend voor de
mensheid in de tijd tussen hemelvaart en parousie van Christus inhoud en zin
van Christus’ plaatsvervanging historisch uitbeelden.
223