F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ... F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

16.09.2013 Views

216www.cgfdejong.nl tie van de Internationale Zendingsraad in Willingen in 1952 heeft aan deze problematiek op intensieve wijze aandacht besteed. Nog op een andere wijze wordt de missiologie in onze tijd met de toekomst geconfronteerd, namelijk door de opkomst van een nieuwe wetenschap, de futurologie. Toen ik in 1956 inaugureerde, bestond deze wetenschap praktisch nog niet. Anders zou ik haar zeker hebben opgenomen onder de hulpwetenschappen der missiologie, die ik toen besprak, op gevaar af dat de goedmoedige spot, waarmee destijds het respectabele aantal van deze door mij opgenomen hulpwetenschappen, wier bestudering voor de missiologen door mij noodzakelijk werd geacht, werd ontvangen nog groter zou zijn geweest. Momenteel staat zij echter in het centrum van de belangstelling, getuige o.a. het thema van het studium generale aan onze Hogeschool in de afgelopen cursus; de rede waarmee de vorige week Dr. Firet zijn ambt als hoogleraar aan de theologische faculteit van de V.U. aanvaardde, getiteld: Praktische theologie als theologische futurologie; en, om niet meer te noemen, de bespreking van de cultuur-technische sectie van de Vereniging van Calvinistische Wijsbegeerte, op haar vergadering van 5 oktober a.s., is gewijd aan de futurologie, zodat het bezig zijn met de toekomst bijna een modeverschijnsel dreigt te worden. De futurologie tracht op de basis van een wetenschappelijke analyse van de huidige wereldconstellatie te komen tot een wetenschappelijke prognose van de toekomst. De missiologie is daarbij niet minder dan de praktische theologie en de ethiek ten nauwste betrokken. Zij wil immers een wetenschappelijk gefundeerde basis scheppen voor het geven van richtlijnen voor een verantwoorde zendingspraktijk in de toekomst. Zonder zulk een prognose is het niet mogelijk met onze partners, met wie wij door accoorden van samenwerking verbonden zijn begrotingen op te maken of een beleid vast te stellen, dat met toekomstige ontwikkelingen rekening moet houden, zoals bijvoorbeeld het vijfjarenplan van de Soemba-zending. De zogenaamde geloofszendingen willen in de regel van zulke zendingsstrategische meerjarenplannen en vaak zelfs van het vaststellen van financiële begrotingen niet weten en willen alleen vertrouwen op God, dat Hij in alles voorzien zal, en verder alles doen wat hun hand vindt om te doen. Het vertrouwen op Gods belofte, dat Hij alle dagen met ons zal zijn, en het gelovig volgen overal waar Christus ons voorgaat en zijn Geest ons leidt, is ook een onmisbaar element bij de vervulling van onze zendingstaak, maar

www.cgfdejong.nl dit ontslaat ons niet van de plicht om alle gaven, die God ons gegeven heeft voor de uitvoering van Zijn zendingsbevel, in Zijn dienst te gebruiken, en daartoe behoort ook ons wetenschappelijk nadenken en met missionaire visie en verbeeldingskracht alle mogelijkheden van toekomstige wereldsituaties onder ogen te zien. En daarmee houdt de futurologie zich ook bezig. Zij tracht door logisch voort te bouwen op de huidige situatie zogenaamde “modellen” te ontwerpen, constellaties op politiek en sociaal-economisch en algemeen cultureel gebied, die zich onder soortgelijke omstandigheden in de toekomst zouden kunnen voordoen. In onze tijd, waarin de situatie in de wereld zó snel verandert, dat wij er van verzekerd kunnen zijn, dat wij over enkele jaren aan geheel anders gesitueerde en georiënteerde mensen het evangelie zullen moeten verkondigen, zullen wij ook onze theologen en zendingsarbeiders op zulk een veranderende wereld moeten voorbereiden, mede met behulp van de resultaten van de futurologie. Alvorens echter een enkel voorbeeld te noemen van de wijze waarop de missiologie van de futurologie als hulpwetenschap gebruik kan maken, wil ik op enkele gevaren wijzen, die aan zulk een samenwerking verbonden zijn. Vooreerst dienen wij te bedenken, dat de futurologie geen wetenschap is als de meeste andere wetenschappen, omdat een belangrijk criterium van de wetenschap ontbreekt namelijk de verifieerbaarheid. Het gaat in de futurologie hoogstens om waarschijnlijkheden. Er kunnen zich in de nabije en zeker in de verdere toekomst (men denkt zich vooral de situatie in het jaar 2000 in), zoveel onverwachte gebeurtenissen voordoen, dat al de geconstrueerde modellen in veel opzichten louter gissingen blijven, zodat wij er verstandig aan doen onze studenten in zekere zin meer voor te bereiden op totaal onverwachte situaties dan op modellen, die nog te veel een logische voortzetting zijn van thans bestaande situaties. Wie had bijv. 30 of 40 jaar geleden kunnen denken, dat er zulk een kentering in de missiewereld zou komen, dat samenwerking met Rooms-Katholieken op allerlei gebieden op zulk een schaal als tegenwoordig het geval is, mogelijk zou zijn. Maar de methoden, die de futurologie toepast, worden steeds verfijnder, houden steeds meer rekening met vele mogelijkheden, die zich zouden kunnen voordoen. En, wat voor de missiologie en de missiologische opleiding vooral van belang is, de futurologie werkt steeds meer in teamverband met experts uit vele andere vakgebieden. En dat is ook voor de missionaire opleiding een levensbelang. Het zendingswerk is immers zó nauw betrokken bij de sociaal-economische, de politieke 217

www.cgfdejong.nl<br />

dit ontslaat ons niet van de plicht om alle gaven, die God ons gegeven heeft<br />

voor de uitvoering van Zijn zendingsbevel, in Zijn dienst te gebruiken, en<br />

daartoe behoort ook ons wetenschappelijk nadenken en met missionaire visie<br />

en verbeeldingskracht alle mogelijkheden van toekomstige wereldsituaties<br />

onder ogen te zien. En daarmee houdt de futurologie zich ook bezig. Zij<br />

tracht door logisch voort te bouwen op de huidige situatie zogenaamde<br />

“modellen” te ontwerpen, constellaties op politiek en sociaal-economisch en<br />

algemeen cultureel gebied, die zich onder soortgelijke omstandigheden in de<br />

toekomst zouden kunnen voordoen.<br />

In onze tijd, waarin de situatie in de wereld zó snel verandert, dat wij er van<br />

verzekerd kunnen zijn, dat wij over enkele jaren aan geheel anders gesitueerde<br />

en georiënteerde mensen het evangelie zullen moeten verkondigen, zullen<br />

wij ook onze theologen en zendingsarbeiders op zulk een veranderende<br />

wereld moeten voorbereiden, mede met behulp van de resultaten van de<br />

futurologie.<br />

Alvorens echter een enkel voorbeeld te noemen van de wijze waarop de<br />

missiologie van de futurologie als hulpwetenschap gebruik kan maken, wil<br />

ik op enkele gevaren wijzen, die aan zulk een samenwerking verbonden zijn.<br />

Vooreerst dienen wij te bedenken, dat de futurologie geen wetenschap is als<br />

de meeste andere wetenschappen, omdat een belangrijk criterium van de<br />

wetenschap ontbreekt namelijk de verifieerbaarheid. Het gaat in de futurologie<br />

hoogstens om waarschijnlijkheden. Er kunnen zich in de nabije en zeker<br />

in de verdere toekomst (men denkt zich vooral de situatie in het jaar 2000<br />

in), zoveel onverwachte gebeurtenissen voordoen, dat al de geconstrueerde<br />

modellen in veel opzichten louter gissingen blijven, zodat wij er verstandig<br />

aan doen onze studenten in zekere zin meer voor te bereiden op totaal onverwachte<br />

situaties dan op modellen, die nog te veel een logische voortzetting<br />

zijn van thans bestaande situaties. Wie had bijv. 30 of 40 jaar geleden kunnen<br />

denken, dat er zulk een kentering in de missiewereld zou komen, dat<br />

samenwerking met Rooms-Katholieken op allerlei gebieden op zulk een<br />

schaal als tegenwoordig het geval is, mogelijk zou zijn. Maar de methoden,<br />

die de futurologie toepast, worden steeds verfijnder, houden steeds meer<br />

rekening met vele mogelijkheden, die zich zouden kunnen voordoen. En, wat<br />

voor de missiologie en de missiologische opleiding vooral van belang is, de<br />

futurologie werkt steeds meer in teamverband met experts uit vele andere<br />

vakgebieden.<br />

En dat is ook voor de missionaire opleiding een levensbelang. Het zendingswerk<br />

is immers zó nauw betrokken bij de sociaal-economische, de politieke<br />

217

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!