F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
In Makassar liepen de zaken natuurlijk anders dan in Yogyakarta op Java.
Yogyakarta was het centrum van de onafhankelijkheidsbeweging in Indië.
De centralistische politiek vanuit Java zegevierde op den duur. Maar Makassar
was als hoofdstad van de deelstaat Oost-Indonesië toch een brandpunt.
Deze deelstaat Oost-Indonesië (als onderdeel van de federatieve staat Indonesië)
was gevormd op de conferenties van Malino en Den Pasar – respectievelijk
in juli en december 1946. Henny was twee jaar lid van het parlement
van Oost-Indonesië als spreekbuis van de protestantse kerken en zending en
heeft in die periode veel gedaan voor een grondwettelijke regeling van deze
deelstaat. Vooral de godsdienstvrijheid was een hot item.
Om de eigen positie van de deelstaat Oost-Indonesië op Java te bepleiten,
werd in 1948 een Goodwill-missie vanuit Makassar naar Yogyakarta gestuurd.
Er zaten twee Nederlanders in deze delegatie, waaronder Henny. Ik
herinner me nog goed als kind, dat mijn vader vertelde dat hem in Yogyakarta
– per slot in het hol van de leeuw – als Nederlander werd toegeroepen
Indonesia merdeka en dat hij terugriep: tetap [= voorgoed]. Hij had op Java
ontmoetingen met onder meer Van Mook, Soekarno en Hatta. Hij vond de
sfeer over het geheel “gemoedelijk”. Als puritein vond hij wel dat Van
Mook behoorlijk wat whisky-soda’s dronk.
In Makassar kwamen in deze tijd ook de nodige Nederlandse vertegenwoordigers
als Beel en Jonkman. Zij waren er in mei 1947 vlak voor de eerste
politionele actie. Als afgevaardigden van de Anti-Revolutionaire Partij
kwamen Schouten en Bruins Slot. De gesprekken met hen vond Henny
“teleurstellend”.
Op kerkelijk gebied was er ook veel in beweging in deze na-oorlogse periode.
In de oorlog was er al overleg gepleegd in de kampen over samenwerking
tussen de verschillende protestantse kerken. Na de oorlog werd dit in
praktijk gebracht. In Makassar werkten hervormden en gereformeerden
nauw samen. Op den duur werden de beide kerken officieel tot één kerk
geïnstitueerd. De gereformeerden hadden uiteraard wel iets aparts: de ‘gereformeerde
kring’. Eens in de veertien dagen kwam deze ‘kring’ bij Henny en
Jits thuis bijeen. Op deze ‘kring’ werden onder meer lezingen gehouden en
er werd natuurlijk gediscussieerd over de politieke situatie. Daar kwamen
ook de gereformeerde Nederlandse militairen die in Makassar gestationeerd
waren. Toen Henny en Jits later in 1949 met verlof in Nederland waren,
werden ze door ouders van deze militairen daarvoor nog hartelijk bedankt.
Deze eenheidsgedachte èn de zelfstandigheid van de kerken in Indonesië
kwamen mede tot uiting op de Malino-conferentie van kerken en zending in
21