F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
Met deze politieke uitspraken sloot Bruins Slot zich eigenlijk aan bij het
zendingsstandpunt: christelijke politiek èn zending hebben de gehele wereld
als arbeidsterrein; met als doel: het realiseren van gerechtigheid in de concrete
realiteit.
Al gauw zou blijken dat de oppositie tegen de “ommezwaai” van Bruins Slot
en Berghuis, vooral onder de oudere generatie ARP-ers, veel groter was dan
het zich aanvankelijk liet aanzien; velen van hen voelden zich overvallen,
begrepen het ook niet. Daarentegen koos de jongere garde, vooral Arjosleden
en VU-studenten, voor de vernieuwingen die zich binnen de partij
onder leiding van Berghuis en Bruins Slot gingen voltrekken. Voor de
verkiezingen van mei 1963 werd Bruins Slot (fractieleider sinds 1956) op de
elfde plaats gezet! Voor hem was dit de aanleiding zich terug te trekken uit
de Tweede Kamer en zich volledig aan Trouw te wijden. Als hoofdredacteur
zou hij grote invloed op de ARP blijven uitoefenen. In de jaren daarna zou
de partij zich ontwikkelen tot een evangelische volkspartij.
Bruins Slot schreef in die periode op medisch advies zijn boekje: Kleine
partij in een grote wereld. 23 Het is te beschouwen als een rechtvaardiging
van zijn “ommezwaai” inzake de Nieuw-Guinea-kwestie en geeft ook een
goed inzicht in de ontwikkeling die hij in politicis de laatste jaren had doorgemaakt.
Toespraak Bergema op ARP Partij-Convent 31 oktober 1964
Op Hervormingsdag 1964 hield dr. H. Bergema op het Partij-Convent van de
ARP een rede onder de titel: “Onze verhouding tot de jonge staten”. Opmerkelijk
is dat Bergema daar uitgenodigd was om als spreker op te treden. Een
en ander had natuurlijk te maken met de verandering der inzichten die
binnen de ARP gaande was. De inhoud van Bergema’s toespraak onderstreepte
deze veranderingen.
Zijn betoog was niet alleen een evangelisch-radicaal geïnspireerde steunbetuiging
aan Bruins Slots wending in de Nieuw-Guinea-kwestie, maar evenzeer
een theologisch gefundeerde rechtvaardiging van deze koerswijziging.
“Lange tijd had de ARP geen oog voor de mogelijkheden die God ons bood
in die tijd, om die aan te grijpen en deze jonge staten te helpen bij de opbouw
op de grondslagen, zoals die in ons anti-revolutionair beginselprogramma
zijn vastgelegd”. 24 Toen het tot de “ommezwaai” kwam, meenden
23 Kampen: Kok, 1963.
24 Notulen Partij Convent ARP, 31/101964; de inleiding van dr. H. Bergema is zowel opgenomen
in Nederlandse Gedachten van 14 november 1964 als ook in brochurevorm uitgegeven.
207