F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

206www.cgfdejong.nl
weest, want hij was verstard, werkelijk! Hij was zo door en door legalistisch,
en hij had echt geen oog voor nieuwe tijden, nee, dat kòn hij ook
niet. In onze fractie was eigenlijk nooit discussie. Want Schouten wist
het. ... Ik zie Schouten vandaag helemaal als een voorbije periode.
Schouten was een mengeling van grote breedheid èn beperktheid, van
werkelijk inzicht èn gebrek aan inzicht, en in beide kon hij je meeslepen
door zijn gaaf karakter en welsprekendheid. 20
Ben van Kaam – vele jaren journalist van Trouw – was vertrouweling van
Bruins Slot. Van zijn hand is het “Verhaal vooraf” bij het later verschenen
boek van Bruins Slot ... en ik was gelukkig. 21 Daarin komt vooral de Indonesische
kwestie aan de orde, waarin Van Kaam op voortreffelijke wijze laat
zien hoe intens de worsteling was die Bruins Slot in die jaren heeft doorgemaakt.
Het ging hem daarbij in de eerste plaats om de mens Bruins Slot en
daarvoor moest je deze man goed kennen. Van Kaam laat duidelijk zien dat
de “ommezwaai” een begin was van een heel ander, “nieuw” leven. Van
“christelijk nationaal” ontwikkelde Bruins Slot zich tot “evangelisch radicaal
en mondiaal”.
Op de vraag van dr. G. Puchinger: “Geeft u achteraf de gereformeerde
zendingsmensen gelijk betreffende de ontwikkeling van Indonesië?” zei
Bruins Slot:
Ja, inderdaad! Dat gesprek is destijds fout gelopen. Ja, wat heeft òns
bewogen? ... we dachten eenvoudig dat het zonder meer revolutie was.
We dachten aan Romeinen 13. Maar dat was toen in wezen een toepassing
van een schriftgebruik, waarvan onder meer Berkouwer ons verlost
heeft. We kwamen met Romeinen 13 aanzetten, maar Bergema zei ons
toen al: het gezag van de Nederlandse overheid in Indië is toch nog wel
iets anders dan de Nederlandse overheid in Nederland zelf, dat mag je
toch niet identificeren! Maar wij redeneerden: overheid is overheid, en
daarmee uit. De zendingsmensen wezen op historische verbanden en
historische groei; zij waren juist christelijk-historisch, maar wij waren
stardogmatisch. Het is me achteraf een raadsel, dat ik het toen niet heb
doorgehad ... 22
20 G. Puchinger, Is de gereformeerde wereld veranderd? (Delft: Meinema, 1966) 321-323.
21 Baarn: Bosch & Keuning, 1972.
22 Puchinger, Is de gereformeerde wereld veranderd?, 329.