F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
Australië bereid waren Nederland militair te steunen. Overal in de wereld
voltrokken zich immers dekolonisatieprocessen, terwijl de VS grote waarde
hechtten aan een goede verstandhouding met Indonesië vanwege de mondiale
strijd tegen het communisme. In 1961 werd internationalisering van
Nieuw-Guinea de officiële beleidslijn van het kabinet-De Quay. Mr. J. Luns,
minister van Buitenlandse Zaken, zou in New York zijn plan aan de Algemene
Vergadering van de VN voorleggen, waarbij hij de zelfbeschikking van
de autochtone Papoea-bevolking zou benadrukken. Dit plan betekende dus
niet een directe overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië.
Bergema, Berghuis en mr. H.K.J. Beernink (politiek leider CHU) namen
medio augustus 1961 deel aan een vertrouwelijk beraad met een delegatie
van de Indonesische protestants-christelijke kerken. Vanwege de verbreking
van de diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Indonesië moest dit
overleg plaatsvinden in Düsseldorf. Bergema c.s. hadden al eerder dat jaar
in Keulen contact met generaal Nasoetion, Hatta en andere Indonesische
leiders.
Begin november 1961 werd aan de voorzitters van de beide Kamers en aan
de minister van Buitenlandse Zaken ad interim, dr. De Quay, een manifest
aangeboden van het Comité Verzoening Nederland-Indonesië. Een drietal
hoogleraren had het initiatief daartoe genomen: dr. E.M.A.A.J. Allard (Nijmegen),
dr. H. Bergema (Kampen) en dr. E.L. Smelik (Amsterdam). Circa
170 mensen, voornamelijk uit universitaire kring en van verschillende
levensbeschouwelijke en politieke overtuiging, hadden het appèl ondertekend.
Het manifest kwam aan de vooravond van het debat in de Algemene
Vergadering van de VN over de ontwerpresolutie van de Nederlandse regering
met betrekking tot Nieuw-Guinea (het “plan Luns”). Het Comité koos
voor de weg van verzoening en had vertrouwen in de toezeggingen van de
Indonesische overheid dat Nieuw-Guinea bij overdracht aan Indonesië
interne zelfbeschikking en redelijke autonomie zou krijgen. Het Comité was
ervan overtuigd dat het Nederlandse volk een andere visie had dan de regering
en de politieke partijen. Een oplossing van het Nieuw-Guinea-probleem,
die zou omgaan buiten een principiële regeling van het geschil tussen Nederland
en Indonesië, was in de praktijk niet te verwezenlijken. Een dergelijke
“oplossing” zou in Zuidoost-Azië tot een explosieve toestand leiden, waarvan
de bevolking van Nieuw-Guinea de dupe zou worden. De kranten besteedden
veel aandacht aan dit manifest.
Het streven van het Kabinet-De Quay om de kwestie Nieuw-Guinea te
“internationaliseren” (het “Plan Luns”) mislukte op de Algemene Vergade-
203