F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
Jitske en de kinderen werden getransporteerd naar Kampili, ten zuiden van
Makassar. Er waren zo nu en dan contacten tussen de mannen- en vrouwenkampen.
Sporadisch mochten er briefjes geschreven worden. Eens is Henny
daar verschrikkelijk voor geslagen. De Jap dacht dat er spionage in het spel
was. Iedereen in het kamp moest bij zo’n afstraffing toekijken.
Toch werden in het kamp ook heel wat grappen uitgehaald. Piet Hoekstra,
vriend en kampgenoot van Henny, vertelde dat ondanks het feit dat hij
Henny als ‘voorbeeld’ in serieuze zaken zag, Henny vaak wat plagerige
practical jokes uithaalde. Hij bleef, ook in het kamp, zijn bijnaam Mephisto
getrouw.
De hele familie overleefde de concentratiekampen. Maar de oorlog liet in al
hun levens zeker sporen na. Henny had jaren daarna nog veel last van nachtmerries.
Hij praatte overigens zelden over de oorlog. Opvallend is dat hij na
de oorlog veel minder publiceerde. Was de vanzelfsprekendheid daarvan
verdwenen of vond hij het niet meer zo zinvol?
Makassar: 1945
In het vrouwenkamp werd de capitulatie van Japan door de kampcommandant
Jamadji bekend gemaakt. Hij huilde. Toen hij uitgesproken was, werd
het Wilhelmus gezongen. Het was de mooiste dag van ons leven. Maar voor
sommigen duurde de vreugde niet lang. Er was een soort prikbord gemaakt,
waarop de doden vermeld werden van de andere kampen. Er waren moeders
die niet durfden te kijken en hun kinderen stuurden. Stond er Belksma op of
Bergema? Er was toch geen schrijffout gemaakt?
Met vrachtwagens werden de vrouwen en kinderen vervolgens vanuit Kampili
naar Makassar gebracht. Daar waren de mannen uit de verschillende
interneringskampen op Celebes al gearriveerd. Ook mijn ouders zagen elkaar
daar weer terug.
De sfeer in Makassar was onrustig – de politieke situatie onzeker. In de
interneringskampen was men niet op de hoogte geweest van de ontwikkelingen
die zich om hen heen afspeelden. Na de Japanse overgave bestond er
op Zuid-Celebes een machtsvacuüm doordat de Nederlandse bestuursambtenaren
nog niet aanwezig waren en de Nederlandse troepen niet naar
Indonesië konden. Nationalistische bewegingen manifesteerden zich ongehinderd.
De tijd had voor hèn niet stilgestaan in de oorlog. De Engelse en
Australische troepen wilden niet meer vechten, dus op een gegeven moment
moesten de Japanners de orde herstellen.
19