F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
en christelijke opvattingen over God en Zijn werk meende te moeten vaststellen.
In 1965 vestigde Bergema de aandacht op “het evangelie van Barnabas”.
In dit uit de zestiende eeuw uit een kring van Spaanse “crypto-islamieten”
stammende maar aan Barnabas, de metgezel van Paulus, toegeschreven
evangelie, voorspelt Jezus de komst van de profeet Mohammed en wordt
Judas in de plaats van Jezus gekruisigd. Bergema voorzag dat moslims dit
pseudo-evangelie zouden opvoeren als bewijs voor de waarheid van de
islam. Hij hoopte dat islamitische geleerden zich hiervan echter zouden
distantiëren omwille van de dialoog. 62
Tenslotte iets over de bijdrage van Bergema aan de problematiek van de verhouding
tussen kerk en Israël. Tijdens zijn bezoek aan Israël in 1956 raakte
hij nog meer onder de indruk van het ontstaan en de geschiedenis van de
staat Israël dan hij al was. 63 Wij hebben al gezien, hoe hij als theologisch
adviseur van deputaten voor de zending onder de joden, als hoogleraar en als
rector de bezinning op de verhouding jodendom en christendom voortdurend
heeft gestimuleerd. Hij schreef ook een aantal publicaties op dit terrein. 64
Gert van Klinken heeft erop gewezen, hoezeer Bergema bereid was om een
werkelijke ontmoeting met de opvattingen van andersdenkende schrijvers
aan te gaan en zich open wilde stellen voor hun steekhoudende kritiek. 65 In
zijn inaugurele oratie en in Rondom Israël (1957) pleitte hij nog voor zending
onder de joden. 66 Op de synode van Apeldoorn (1961-1962) stemde hij
echter in met de vervanging van de term “zending onder de joden” door
“evangelieverkondiging onder Israël” en in 1963 ging hij zelfs akkoord met
de tijdelijke opschorting van de zending in de christelijke nederzetting Nes
Ammim. Hij wilde de schadelijke gevolgen van de naam “zending” voor het
werk in Israël voorkomen en een basis voor wederzijds vertrouwen schep-
62 H. Bergema, “Het ‘evangelie naar Barnabas’”, in: J. van den Berg e.a., Christusprediking
in de wereld. Studiën op het terrein van de zendingswetenschap gewijd aan de nagedachtenis
van professor dr. Johan Herman Bavinck (Kampen, 1965) 91-110. Zie ook: Jan Slomp,
“Professor Bergema en het zogenaamde Evangelie van Barnabas”, in Communiqué 17
(2000-2001) 46-60.
63 H. Bergema, Rondom Israël. Kampen, 1957 (Zendingsreeks).
64 H. Bergema, “'The relation between Israël and the Church during the first three Centuries”,
in: Report of the Summer-course of the International Committee on the Church and the
Jewish People at Driebergen, Augustus 1964. z.p., [1964]; Idem, “Israël in het Midden-
Oosten” in: Studiemap Midden-Oosten, NSZC, 1964; Idem, “Kerk en synagoge. Enkele
wenken voor hen, die het vraagstuk van de verhouding van kerk en jodendom willen
bestuderen”, Vox Theologica 35 (1964-1965) 122-129; Idem, Verbroken eenheid. Kampen,
1968 (Verkenning en bezinning, 2e jrg., 3).
65 Van Stegeren-Keizer, Een kerk op zoek naar Israël, 185-186; Van Klinken, Opvattingen,
524.
66 Bergema, Universaliteit, 11,12; Idem, Rondom Israël, 47-53.
189