F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

184www.cgfdejong.nl
te sluiten bij de Wereldraad van Kerken (1955). 37 In zijn inaugurele oratie en
op de synode van Utrecht (1959/1960) drong hij erop aan in dezen het
voorbeeld van de Indonesische zusterkerken te volgen. Dit werd hem echter
niet door iedereen in dank afgenomen. 38 In zijn journaal van 2 oktober 1957
schreef Bergema over een gesprek met ds. P.D. Kuiper tijdens de synode van
Assen (1957), die tegen hem zei,
dat men het niet prettig vond, dat ik indertijd al begon met de Wereldraad
en nu weer tegen de kerken (inging) als vertegenwoordiger van de
Stichting Hasper. Ik vertelde hem van beide, waarom. Zelf ook liever
niet, maar moet mij niet terugtrekken. Gewetenskwestie ... 39
Tot zijn vreugde besloot de synode van Utrecht (1959/1960) lid te blijven
van de Nederlandse Zendingsraad ondanks de integratie van de Internationale
Zendingsraad in de Wereldraad van Kerken. Enkele jaren later besloot de
synode van Groningen (1963/1964) in principe tot aansluiting bij de Wereldraad
van Kerken. 40 Deze inzet voor de eenheid van kerken kwam bij Bergema
niet voort uit indifferentisme ten aanzien van de belijdenis, maar uit
gehoorzaamheid aan Christus’ gebod tot eenheid met allen die Hem als God
en Zaligmaker belijden, gepaard met het besef slechts een gebrekkig inzicht
te hebben in hetgeen God ons geopenbaard heeft. Trouw aan de belijdenis
van de eigen kerk kon volgens hem heel goed samengaan met oecumenische
verbondenheid met allen, die Christus als God en Zaligmaker erkennen,
maar een andere mening hebben ten aanzien van bepaalde onderdelen van de
belijdenis. 41
Sommige activiteiten van Bergema vloeiden niet expliciet voort uit de hem
door de synode gegeven opdracht, maar uit zijn eigen verantwoordelijkheidsgevoel.
Zonder naar volledigheid te streven noem ik de volgende
functies. In 1957 werd hij voorzitter van “Psalter 1949”, de boven reeds
37 De gemeenten van Nederlands-sprekende Gereformeerden in Nederlands-Indië / Indonesië,
die van 1920 tot 1948 behoorden tot de classis Batavia van de Gereformeerde Kerken in
Nederland, vormden vanaf 1948 een zelfstandig kerkverband. Als gevolg van het vertrek
van veel Nederlanders uit Indonesië aan het eind van de jaren 1950 hielden de Gereformeerde
Kerken in Indonesië hun laatste synode in 1958. De nog bestaande gemeenten
sloten zich merendeels aan bij de Gereja Kristen Indonesia. Zie voor deze kerken: A.
Algra, De Gereformeerde Kerken in Nederlands-Indië/Indonesië. Franeker, z.j.
38 Zie map ‘inaugurele oratie’ in verz. Bergema, ThUK.
39 Journaal Bergema, 2 okt. 1957. Zie voor Stichting Hasper het vervolg.
40 Journaal Bergema, sept. 1959. Hij verheugde zich ook zeer over de terzijdestelling van de
vervangingsformule door dezelfde synode.
41 Zie map ‘discussie met prof. Van der Schuit’ (1957) in verz. Bergema.