F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

180www.cgfdejong.nl
als secretaris optrad en van ds. J.A.C. Rullmann, die vanaf 1961 als vaste
gesalarieerde conrector optrad. Bergema was een echte “teamworker”. Hij
trad zijn medewerkers steeds met veel begrip, waardering en aanmoediging
tegemoet. Ido Enklaar, die in Makassar met hem had samengewerkt, zei bij
zijn begrafenis over Bergema: “Van zijn kant was nooit enige naijver of
twist te duchten. Kleinmenselijke of kerkistische eigendunk, of bekrompen
eenzijdigheid ... daar was bij hem nooit enige sprake van. Allen, die samen
met hem de zaak van Christus oprecht wilden dienen, waren zijn broeders en
zusters in de Heer”. 27
Dit verklaart ook zijn inzet voor de samenwerking en de integratie van het
zendingsseminarie met de zendingshogeschool te Oegstgeest. Reeds voor
zijn komst werd contact onderhouden met “Oegstgeest”. De docenten van
beide opleidingen kwamen tweemaal per jaar bij elkaar, terwijl voor de
zendingsarbeiders in opleiding contactdagen werden georganiseerd, waarop
zij elkaar konden ontmoeten. De synode van Leeuwarden (1955/1956) gaf
aan het zendingsseminarie toestemming om met “Oegstgeest” samen te
werken voor wat de niet-principiële vakken betreft. Bergema heeft zich
hiervoor van harte ingezet en de samenwerking zoveel mogelijk uitgebreid.
Vanuit dezelfde strijd tegen onnodige verdeeldheid, die hem bezielde bij zijn
actie voor de oprichting van de ene theologische school voor heel Oost-
Indonesië in Makassar, werkte hij aan de integratie van de beide opleidingen.
In 1964 – drie jaar na de oproep van “de achttien” – besloten “Baarn” en
“Oegstgeest” een proef te nemen met gedeeltelijke samenwerking, nu ook
voor wat de theologische of principiële vakken betreft. 28 Als dit goed zou
gaan, zouden de zendingsdeputaten aan de synode voorstellen om tot definitieve
samenwerking over te gaan. Als gevolg van dit besluit stemden het
zendingsseminarie en de zendingshogeschool hun cursus-programma’s op
elkaar af. De AZO-cursus werd – mede vanwege het grote aantal belangstellenden
– gesplitst in drie cursussen, namelijk in de AZOS, een tweejarige
cursus voor theologiestudenten van Gereformeerde en Hervormde huize, die
beurtelings in Baarn en Oegstgeest bijeenkwamen, de AZOP, een cursus
voor predikanten en de AZON, een eenjarige cursus voor 25 niet-theologiestudenten,
die in Baarn gehouden werd. De samenwerking beviel zo goed, dat
zij in 1966 werd voortgezet, met dien verstande dat de AZOS en AZON
27 Enklaar, “Overdenking”.
28 Omstreeks Pinksteren 1961 poneerden negen Hervormde en negen Gereformeerde predikanten,
dat de gescheidenheid van de twee kerken niet langer geduld kon worden. Hun
oproep heeft grote invloed gehad op het proces dat geleid heeft tot het ontstaan van de
Protestantse Kerk in Nederland.