F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
machtige Madjelis Islam, wiens voorzitter Moehammad Akib in het parlement
zat, tegen zich in het harnas te jagen. Mede omdat het de regering-
Warouw tegenover het parlement aan de noodzakelijke openheid ontbrak,
voorspelde Bergema dat haar geen lang leven beschoren zou zijn.
Het kabinet-Anak Agung (dec. 1947-dec. 1949)
De vorming en samenstelling
Bergema kreeg gelijk. Binnen een maand na haar aantreden, op 9 december
1947, aanvaardde het parlement een motie van wantrouwen en was er sprake
van een heuse “kabinetscrisis”. Op 10 december stond het volgende kabinet
al in de steigers, dat van Ide Anak Agung Gde Agung, de zelfbestuurder van
Gianyar op Bali. Zijn kabinet kon rekenen op de steun van een meerderheid
in het parlement. Tot die meerderheid behoorde wat toen de Democratische
Coalitie werd genoemd. Die coalitie was een los verband van het IEV, de
Nederlandsche Bevolkingsgroep, Bergema en enkele geestverwante kerkmensen,
enkele Chinezen en de “wilden”, een gezelschap partijloze, overwegend
christelijke Indonesiërs. Anders dan bij de “progressieve” fractie was
van discipline binnen deze groepering nauwelijks sprake, wat voor verschillende
parlementsleden de voornaamste reden was om zich erbij aan te sluiten.
Bergema was een der twee “fractievoorzitters” van de Democratische
Coalitie, de andere voorzitter was een pastoor van Flores, A. Conterius.
Hoewel er nog geen sprake was van een politiek program, deelden de leden
der Democratische Coalitie in grote lijnen wel dezelfde federalistische
beginselen, zoals de leden der “regeringspartij” tijdens de twee regeringen-
Nadjamoedin dat ook gedaan hadden. Steun in het parlement vond het
kabinet-Anak Agung ook bij wat gemakshalve werd aangeduid als de “contrapartij”,
hoofdzakelijk bestaande uit nationalisten (een kleine minderheid,
die de federatie weliswaar onvoorwaardelijk van de hand wees doch verder
Anak Agung steunden) en progressieven, die de federatie aanvaardden op
een aantal voorwaarden, waaronder die dat de Republiek van Soekarno dat
ook deed.
De eerste kwestie die in december aan de orde kwam, was de samenstelling
van de nieuwe regering. De steun van de Democratische Coalitie was dermate
cruciaal voor de nieuwe regering, dat, ongeacht de staatsrechtelijke
verhoudin-gen tussen regering en parlement (zie boven), met haar wensen in
ruime mate rekening werd gehouden. Dat gold de geëiste herbenoemingen
157