F:\Wpdocs\WZOK\Kleine Reeks\Bundel Bergema\BundelBergema ...

www.cgfdejong.nl
wijze word ik gedwongen een bepaalde positie te kiezen”, 78 terwijl hij als missio
nair predikant met oppositieleden als Tan Tek Heng, Dengah, Tatengkeng,
Pelengkahu en Mononutu in ander verband moest samenwerken, zoals in de
redactie van Pedoman Goeroe, in de Lectuurcommissie en andere organen
van de Raad van Kerken van Oost-Indonesië, in de nieuwe christelijke
schoolvereniging te Makassar en in het curatorium van de Theologische
School-in-oprichting.
De NIT-kabinetten in 1947 en 1948
Het kabinet-Nadjamoedin I (april - juni 1947)
Hoewel het kabinet-Nadjamoedin dus op een meerderheid in het parlement
kon rekenen, stuitte het onmiddellijk na zijn aantreden op verzet. Ieder had
zijn eigen argumenten en beweegredenen. Een bloemlezing: dit kabinet was
een creatie van het Nederlands-Indische gouvernement, werd gezegd; 79 mr
S. Binol, landrechter te Makassar en invloedrijk lid van de 33 leden tellende
progressieve fractie, achtte Nadjamoedin als minister-president ongeschikt
omdat deze tijdens de Tweede Wereldoorlog met de Japanners gecollaboreerd
had en verantwoordelijk was voor de gevangenneming en dood van
tientallen, zo niet honderden mensen. Ook parlementsvoorzitter Tadjoedin
Noor deugde niet, dat was een “moordenaar” en een “onruststoker” en hij
leidde de vergaderingen onjuist. Hij hoorde volgens Binol in de gevangenis,
al was dat onmogelijk omdat dat uitgelegd zou worden als het elimineren
van een politieke tegenstander. Het Gereformeerde parlementslid Th. van
Emstede, werkzaam bij het Boswezen te Makassar, deelde deze mening en
wilde de rooms-katholieke Zuid-Molukse nationalist Julius Tahya, een
kapitein van het KNIL, lid van de Adviesraad Algemeen Regerings Commissariaat
en minister van Sociale Zaken, als minister-president. Hij zocht
tevergeefs steun bij Bergema. En tenslotte was er E.U. Pupella, een bekende
Ambonese onderwijsman en voor de oorlog lid van de Sarekat Ambon, 80 die
de woordvoerder was van een groep die van Nadjamoedin af wilde omdat
van diens (eerste) kabinet wel veel Minahasers doch slechts één Nederlander
(M. Hamelink, Financiën) en één Ambonees (Tahya), deel uit maakten, wat
als grievend voor zowel de Ambonse natie als voor Nederland ervaren werd.
78 Journaal Bergema, 27 mei 1947.
79 Het dagboek van Schermerhorn, II, 498.
80 Chauvel, Nationalists, 175; Ch.F. van Fraassen, P. Jobse, bew., Bronnen betreffende de
Midden-Molukken 1900-1942 (4 dln; Den Haag: ING, 1997) III, 647.
153